woensdag 31 december 2014

2014: Het jaar van de twee Franciscussen

Het jaar is bijna ten einde. Een klein rampjaar wordt het in veel overzichten genoemd. Ik kies een andere benadering. Het was het jaar van de twee Franciscussen.
De eerste Franciscus is 78 jaar.
De tweede Franciscus is 53 jaar.
De eerste Franciscus is de zoon van een boekhouder bij de spoorwegen.
De tweede Franciscus is de zoon van een bode op een ambassade.
De eerste Franciscus heeft miljoenen volgers op Twitter.
De tweede Franciscus heeft duizenden vrienden op Facebook.
De eerste Franciscus is fervent aanhanger van CA San Lorenzo.
De tweede Franciscus is supporter van Roda JC.
Weet u het al?
De eerste Franciscus wordt wel 'The People's Pope' genoemd.
De tweede Franciscus is beter bekend als Minister van IJdelheid.
Inderdaad.
De eerste Franciscus is Jorge Mario Bergoglio, beter bekend als paus Franciscus.
De tweede Franciscus is Franciscus Cornelis Gerardus Maria Timmermans, oftewel Timmerfrans.
De eerste Franciscus bemiddelde dit jaar in alle stilte tussen de Verenigde Staten en Cuba.
De tweede Franciscus hield een bevlogen toespraak voor de VN-veiligheidsraad over de ramp met de MH17.
De eerste Franciscus boekte een historisch succes door de beide aartsvijanden nader tot elkaar te brengen.
De tweede Franciscus oogstte lof met zijn rede en sleepte er de uitverkiezing tot politicus van het jaar mee in de wacht.
De eerste Franciscus heeft zich een jaar na het overlijden van Nelson Mandela opgeworpen als nieuwe wereldleider op moreel en spiritueel gebied.
De toespraak van de tweede Franciscus bleek van grove leugens en valse retoriek aan elkaar te hangen. De Oekraïners hebben binnen hun mogelijkheden hun uiterste best gedaan om het vliegtuig te bergen en zijn respectvol omgegaan met resten en bezittingen, die 'thug' die volgens de tweede Franciscus een trouwring jatte bleek juist zijn medeleven te betonen door een kruis te slaan. Het was een schandelijke, lasterlijke toespraak.
De eerste Franciscus, hoewel een vast doelwit voor aanslagen, begeeft zich consequent onder het gewone volk, ook op de gevaarlijkste plekken, en deelde in koude winternachten incognito aalmoezen uit aan armen en daklozen.
De tweede Franciscus verzuimde hoogstpersoonlijk poolshoogte te gaan nemen op de rampplek van de MH17 omdat tien kilometer verderop geschoten werd.
De eerste Franciscus blijft onvermoeibaar hameren op nederigheid, barmhartigheid, verdraagzaamheid, dialoog en transparantie.
De tweede Franciscus verzon een verhaal over een zuurstofmasker om zijn ego te redden en schoffeerde daarmee de MH-17-nabestaanden.
De eerste Franciscus belde op Kerstavond met Irakese vluchtelingen die op de vlucht zijn voor de horden van ISIS.
De tweede Franciscus beweerde dat de rechten van de door ISIS opgejaagde yezidi's in Irak 'grondwettelijk beschermd' waren.
De eerste Franciscus weigert zich voor te laten staan op zijn nu al baanbrekende prestaties en morele leiderschap.
De tweede Franciscus weigert zijn ego aan de kant te schuiven en excuses aan te bieden voor de genoemde uitglijders.
De eerste Franciscus hield een kritische kersttoespraak over de misstanden in het bestuursapparaat van het Vaticaan. Hij joeg daarmee het conservatieve deel van de katholieke kerk tegen zich in het harnas en kan het komende jaar een haat- en lastercampagne vanuit het Vaticaan verwachten; hij is er zijn leven niet meer zeker.
De tweede Franciscus sprong bijtijds op de trein naar Brussel en heeft er komend jaar een behaaglijk baantje als sokophouder van de immer benevelde Jean-Claude Juncker in de ivoren torens van de Europese moloch.
De eerste Franciscus belijdt Jezus Christus.
De tweede Franciscus waant zich Jezus Christus.

dinsdag 30 december 2014

Notities bij de Zestiende Editie van de Lijst der Lijsten

Dé trend van dit jaar: mensen met een accent in de commercials. Met name platpraoters uut 't oost'n des lands tieren welig. Bennie Jolink voor de SNS Bank met z'n 'knalpiep', die zorgbehoevende bejaarde 'Hans' in de overheidspropaganda voor de zorghervorming met zijn 'moet je maar 'ns kieken'.
Het zegt wel iets dat uitgerekend de banken en de zorg, twee sectoren die imagoschade lijden onder de schaalvergroting en schaamteloze graaizucht, hun toevlucht nemen tot boertjes van buut'n om nog de suggestie van vertrouwdheid, nabijheid, gemeenschapszin te wekken. En van de Boerenleenbank hoor je nu net niks...

...En dan heb je nog die knakker die beweert dat hij door alle reclames van zorgverzekeraars zijn eigen zorgverzekering is gaan heroverwegen en toen heeft besloten over te stappen. Nou, met mij gebeurt het omgekeerde, ik word eerst licht agressief en vervolgens doodmoe van al die wervingsspotjes. En van dat belegvarken krijg ik ook het zuur.
Nee, de dagen van Mien die dacht: HAD IK MAAR EEN BLUSDEKEN, die dagen liggen ver achter ons...

...Idem voor het Top 2000-café. Dat begint ook een beetje uit de hand te lopen sinds iedereen het op tv kan volgen. Ze werken er met tijdslots van een half uur en de mensen willen er na tweeënhalf uur in de rij staan blijkbaar het maximale uithalen. Gevolg is een café vol dwazen die halsbrekende toeren uithalen om maar in beeld te komen en het café omtoveren tot een kermis. Het is wachten op het eerste kroeggevecht.
Waar is de tijd gebleven dat je daar nog gewoon een paar integere jongemannen aan de bar kon zien zitten, nippend aan hun kopje koffie, genietend van de muziek...?

...Nu moet gezegd dat sommige deejays ook hun steentje bijdragen aan de toename van de hysterie en het gehos. Met oudgediende Hans Schiffers als dieptepunt. Of zou het komen door die twee blondines die hem iedere avond assisteren? Dat hij zich geen houding weet te geven? Hij is natuurlijk Zijn Moeder gewend.
Drie uur lang een dansende wild om zich heen maaiende Schiffers, en met dat op je netvlies moet je dan de nacht in...

...Nee, dan Hansie Hansie met z'n spotje voor een kledingboer. 'Lekker jaar gehad? Je zag er toch ook niet uit!'
Ik denk steeds dat hij het tegen Derksen heeft. Maar die luistert natuurlijk niet naar deze 'rotzooi', die staat nu ergens in ruraal Texas op een lokaal Americana-festival te grienen bij het optreden van Obese Johnny McCracken and His Chicken Wings...

...Over obesitas gesproken, dat gratenpakhuis Stromae staat dit jaar schrikbarend hoog met z'n hemeltergende hiphopchansons.
De achteruitgang van dat genre tekent zich des te scherper af als je 'Rapper's Delight' van Sugar Hill Gang voorbij hoort komen (#1360), uit de pionierstijd van de hiphop. Het is grappig dat die lui toen wel doorhadden dat ze het allemaal even moesten uitleggen aan de goegemeente, en dat ze die uitleg vervolgens maar gewoon in het liedje zelf hebben opgenomen: 'Now what you hear is not a test'. Ik dacht al...

...Prachtige docu's trouwens over de Rock Steady Crew, Ashford & Simpson en die gnoom Paul Williams in de Top 2000 a gogo van dit jaar. Maar de muziekles van bovenmeester Leo Blokhuis blijft toch wel het onbetwiste hoogtepunt van dat programma, de storende aanwezigheid van het jengelende jongetje Matthijs van Nieuwkerk ten spijt.
De quiz moesten ze trouwens maar niet meer doen volgend jaar, dat voorzeggen begint nu echt de spuigaten uit te lopen. Dat heb je altijd: de meester die de mooiste verhalen kan vertellen heeft de grootste moeite met orde houden...

...Blokhuis merkte in een ander verband op dat de lijst ernstig verjongt en impulsen krijgt uit allerlei niet bepaald als Radio 2-muziek bekend staande genres. Die variatie blijkt vooral uit de invasie van klassiekers uit het genre 'teringherrie', met 'Angel of Death' van Slayer als markantste notering (#210).
Officieel wordt er niet gemanipuleerd, maar ik vermoed dat men bij Radio 2 zo slim is geweest die plaat zo diep mogelijk in de nacht te parkeren, opdat zo min mogelijk luisteraars zich eraan storen...

...Tot besluit nog even terug naar dat dialectgebeuren. Weet je nog dat je vroeger als jochie Engelstalige liedjes maar zo'n beetje fonetisch mee zat te zingen zonder te weten wat je precies zong? Dat heb ik tegenwoordig met al die dialectnummers in de lijst. Daniël Lohues en Skik. De Kast, Twarres. (Ik weet, Fries is feitelijk geen dialect, maar soit.)
Wie weet sta je zonder dat je het doorhebt heel geestdriftig te zingen over het uitkammen van een weiland op zoek naar het eerste kievitsei...

zaterdag 27 december 2014

Zeven dagen lang (237)

21 t/m 27 december

ZONDAG Sky radio
De radio uren achtereen afstemmen op Sky Radio - The Christmas Station - zorgt voor een Top 2000-effect qua commercial-ergernissen. Wat heeft die Mickey Mouse toch een kutstem.

MAANDAG Zoveel moois in het verschiet
Bijna 2015. Ik heb nu al zin in de waterschapsverkiezingen.

DINSDAG Beste imitatie van 2014
Maarten van Rossem die Erik van Muiswinkel nadoet die Maarten van Rossem nadoet.
(De slimste mens, 23-12-2014)

WOENSDAG The Holy Sufjan
The Verge heeft een Top 100 gemaakt van de liedjes op de tien kerstalbums van Sufjan Stevens. Zeer terechte top-10-noteringen voor 'Sister Winter', 'Justice Delivers Its Death' en 'Carol of St. Benjamin the Bearded One'.
Ook een aardig idee om hiervan een ipod-playlist te maken!

DONDERDAG Kerstwens voor minister Schippers
Geen paniek, Edith, probeer het gewoon nog een keer. Zo gaat dat in Den Haag, daar wordt zelden iets in één poging tot een goed einde gebracht.
Of zoals Lau van Tiny & Lau met kerst het iets eloquenter uitdrukt: 'D'r lukt hier nooit geen ene kankeritis ineens'.

VRIJDAG Koeman gooit alle dingen weg
Die schijtlollige 3FM-dj's doen wel net of ze het hebben uitgevonden met hun 'mama appelsap', maar het hele concept werd in 1947 al door Gerard Reve uitgetekend:
'"Viktor en Frits, willen jullie een kopje koffie meedrinken?" hoorden ze Lidia roepen. "Vooruit," zei Frits. Bij Lidia en Herman in de kamer speelde een grammofoon. "Dit is een verduiveld aardige tango," zei Viktor, "je moet goed luisteren. Straks zegt hij: mooi weer vandaag." Met zijn vieren luisterden ze, tot de muziek even inhield en de zangstem enkele snelle woorden in het Spaans sprak. "Waarachtig, ik hoor het," zei Frits lachend.'
(Gerard Reve, De avonden, zevenenvijftigste druk, 2006, p. 117)

ZATERDAG #dtv
Als het een schrikkeljaar was geweest, hadden we dan nu een Witte Kerst gehad?

zondag 21 december 2014

Het einde van Lila-1

Het wetsvoorstel Wet verbod verticale integratie, beter bekend als de zorgwet van minister Schippers, werd vorige week dinsdag door de Eerste Kamer verworpen. Een heuse 'kerstcrisis' was het gevolg. Drie PvdA-senatoren, Duivesteijn, Linthorst en Ter Horst, stemden 'onverwachts' tegen het wetsvoorstel.

Het kan best kloppen dat niemand dit had zien aankomen, maar dat eventuele scheuren in de coalitie niet door de stormrammen van de oppositie of een tegenstribbelende constructieve oppositie zouden worden veroorzaakt, maar door gerommel binnen de eigen gelederen zouden ontstaan, meer bepaald door de PvdA, dat viel te verwachten.

Carola Schouten van de ChristenUnie had vorige week als deelnemer aan De slimste mens een aardig onderonsje met eenmansjury Maarten van Rossem over de merkwaardigheid dat de huidige coalitie van liberalen en sociaaldemocraten in wezen een onvervalste 'Paarse' coalitie is, in tegenstelling tot de kabinetten van 1994-2002 die als zodanig worden aangeduid, zonder dat er thans van Paars wordt gesproken.

Schouten zei daarbij dat het huidige kabinet eerder 'Lila' is, paarsblauw dus, daarmee aangevend dat de VVD de dominerende partij is. Inderdaad lijken vooral de liberalen garen te spinnen bij de samenwerking, al lijkt me dat vooral om economische redenen. Als er bezuinigd moet worden is de rechtse VVD in haar element, de linkse PvdA laat de poen liever rollen.

De PvdA is een partij in ontbinding. Binnen de voormalige arbeiderspartij bestaat er al langer ontevredenheid over de samenwerking met de liberalen, en bovendien is Diederik Samsom de controle over zijn troepen volledig kwijt. 'Ik denk weleens, krijg allemaal maar de vinkentering' liet Samsom zich onlangs ontglippen bij Pauw, maar de waarheid is dat hij er zelf een teringzooi van heeft gemaakt.

Zo'n gedoogcoalitie als de huidige gedijt alleen bij een ijzeren partijdiscipline, maar de huidige PvdA doet eerder denken aan een willekeurig Afrikaans team op een WK voetbal. De twee Turken die zich onlangs hebben afgescheiden lieten al zien dat er geen chemie is in de fractie. En van de drie huidige dissidenten wordt steeds benadrukt dat ze te laag of zelfs helemaal niet meer op de lijst voor de aankomende Statenverkiezingen zijn gezet. Hun opstandigheid zou dan uit rancune zijn voortgekomen.

De plotselinge crisissfeer kwam niettemin zo onverhoeds dat de media zich er aanvankelijk geen raad mee wisten. Dat Rutte-II hierop kon sneuvelen was meteen duidelijk, maar angstvallig werd om dat scenario heen geluld. Wel smeten de verslaggevers kwistig met insinuaties en pathetische anekdotiek. Zo werd veelvuldig gerefereerd aan de arme bejaarde senator Holdijk (SGP), die 'doodziek' was maar zich 'speciaal' naar de Kamer had weten te slepen om toch maar zijn doorslaggevende stem te kunnen uitbrengen, wat nu door die snode socialisten alsnog zinloos was geworden.

De nadruk op zijn ziekte stond in schril contrast met de berichtgeving rond dissident Adri Duivesteijn. Die zou zich na zijn tegenstem uit de voeten hebben gemaakt en zich in zijn kapitale huis hebben verschanst. Bij geen van de vele crisisberaden werd hij gesignaleerd. Dat ook hij ongeneeslijk ziek is, werd er hier niet bij verteld. Niet dat ik ook maar een greintje sympathie voel voor die hardkop van een Duivesteijn hoor, maar het gaat me even om de ongelijkwaardige berichtgeving.

De crisis is intussen bezworen, Schippers komt met een aangepast voorstel dat in het nieuwe jaar opnieuw in stemming zal worden gebracht. Her en der klinken geluiden op dat dit staatsrechtelijk helemaal niet kan. Je kunt niet een wet net zo lang blijven indienen totdat die wordt goedgekeurd, zoiets. Toch is het evenzeer gerechtvaardigd vragen te stellen bij de staatsrechtelijke rechtmatigheid van de recente gang van zaken.

Guusje ter Horst begon in haar toelichting voor de camera's drie keer een zin met 'ik vind'. Ze vond dat de zorgverzekeraars nu al te machtig waren. Ze vond dat hun positie niet nog sterker mocht worden. Ze vond dat de burger benadeeld werd in het huidige wetsvoorstel. Is het wezen van de senator echter niet dat hij of zij helemaal niets te vinden heeft? De Eerste Kamer beoordeelt wetsvoorstellen op samenhang van beleid en uitvoerbaarheid, niet op inhoudelijke afwegingen, die worden immers al in de Tweede Kamer gemaakt.

Ter Horst noemde haar tegenstem zelfs letterlijk 'een inhoudelijke keuze'. Nu is Guusje ter Horst een ervaren politica en ik hoogstens een geïnteresseerde leek, dus ik wil heus aannemen dat ik ernaast zit en dat zij als senator heus wel het recht heeft inhoudelijke afwegingen te maken, maar hebben critici dan ook niet gewoon gelijk als ze stellen dat de Eerste Kamer daarmee haar bestaansrecht ondermijnt?

Minister van staat en oud-voorzitter van de Eerste Kamer Frits Korthals Altes (VVD) waarschuwde al eens voor de gevolgen van een Senaat die te veel politiek bedrijft. Als de Eerste Kamer zich niet langer beperkt tot haar beschouwende taak kan zij een 'bedreiging worden voor de democratie waarin de direct gekozen Kamer de doorslag hoort te geven'. Het kabinet haalt zijn politieke legitimatie al in de Tweede Kamer, als de Eerste Kamer dat proces nog eens dunnetjes over gaat doen is er iets fundamenteel fout.

Er is nog iets raars aan de hand met die stemming. 33 leden stemden dinsdag voor, 38 leden stemden tegen, zo lees ik overal. Uitgaande van 75 Kamerleden komen we er dan 4 tekort. Die waren 'afwezig', zo blijkt. Dat is een even intrigerende als beangstigende wetenswaardigheid. De coalitiepartijen en de constructieve oppositie hebben samen 38 zetels in de Senaat, de destructieve oppositie heeft er 37. De drie dissidente PvdA'ers overhevelend waren er dus in principe 35 voorstemmers en 40 tegenstemmers. Een simpel rekensommetje leert dan dat bij deze stemming de afwezigen toevallig eerlijk verdeeld waren over de voor- en tegenstemmers.

Dat is echter nog steeds geredeneerd vanuit het idee van gedisciplineerde afwezigen. Wanneer er zoals nu ook binnen partijen voor- én tegenstemmers kunnen zijn, dan zegt die rekensom niet zoveel. Misschien waren die afwezigen immers ook wel dissident in eigen partij en hebben ze besloten maar af te zien van stemming om gedonder te voorkomen. Nu vormt 4 afwezigen op 5 stemmen verschil sowieso geen probleem, net geen probleem, maar dat kon men van tevoren natuurlijk niet weten.

Wat zijn eigenlijk de regels, de richtlijnen, de voorwaarden wat betreft aan- en afwezigheid bij zulke stemmingen? Nu was het verschil 4 stemmen, maar wat als het verschil bijvoorbeeld 1 stem was geweest en er toevallig net 2 leden die tegen hebben gestemd de griep hadden gehad - er heerst een milde griepepidemie, nietwaar? Dan was de wet er toch door gekomen en had politiek Den Haag er de voorbije dagen heel anders uitgezien. Met andere woorden: is het niet hoogst curieus dat zoiets banaals als onverhoedse afwezigheid - een griepje, autopech, een migraineaanval, een sein- en wisselstoring - zulke verstrekkende politieke gevolgen kan hebben, tot aan de val van een kabinet?

(Een dag later werd bijvoorbeeld het Belastingplan 2015 aangenomen. De website van de Eerste Kamer meldt: 'De fracties van VVD, PvdA, ChristenUnie, GroenLinks en D66 stemden voor; de fracties van PVV, CDA, SP, PvdD en 50 PLUS stemden tegen. De fracties van de SGP en OSF waren afwezig.' Dat zijn dus 37 stemmen voor en 36 tegen. Wat als het lid van de Onafhankelijke Senaatsfractie er wel was geweest en pakweg een D66'er afwezig was geweest? Dan was het in plaats van 37-36 ineens 36-37 geworden.)

Tot slot is het de vraag of Rutte en de zijnen nu geen pyrrusoverwinning hebben geboekt, - en dan doel ik niet op het feit dat allesbehalve zeker is dat de dissidenten in de volgende poging wel voor gaan stemmen, en ook niet op het feit dat de constructieve oppositie zich uiterst gebelgd heeft getoond over de huidige gang van zaken en het dus maar de vraag is of zij dit keer nogmaals voor zullen stemmen -, nee ik doel op de aankomende Statenverkiezingen van 18 maart.

Volgens de huidige peilingen gaan VVD en PvdA daar zo'n verpletterende nederlaag leiden dat ze daarna om een meerderheid te bereiken in de Eerste Kamer inmiddels meer gedoogstemmen nodig hebben dan ze zélf nog zetels hebben. Dat is ondoenlijk, dat is onhoudbaar, dat betekent onherroepelijk het einde van Lila-1.

zaterdag 20 december 2014

Zeven dagen lang (236)

14 t/m 20 december

ZONDAG Gehoord op straat
Puisterige puber tegen zijn maat: 'Ik wil gewoon niet dat mijn ouders me als een junk zien. En dan heb je ruzie, weetjewel.'

MAANDAG Loting EL
AS Roma-Feyenoord uit de koker. De supporters kennen hun pappenheimers en sturen alvast een bericht aan de UEFA.

DINSDAG Tot moes
In de Metro van vandaag tips voor een leuke Kerstmis van 'agressietrainer Fenno Moes'.
Waarom denk ik toch dat dit wel satire móet zijn?
Maar als de man echt bestaat en echt zo heet, dan heb ik wel een vermoeden van zijn methode: hij noemt gewoon zijn naam en de potentiële agressieveling is onmiddellijk onschadelijk gemaakt omdat hij in een onbedaarlijke lachstuip schiet.

WOENSDAG Wereldleider
Een historische dag: de Verenigde Staten en Cuba herstellen hun diplomatieke banden. Ik ben vooral ontroerd door het bericht dat de paus een belangrijke rol zou hebben gespeeld in deze toenadering. Wat een superheld is die man toch. Je gaat er van de weeromstuit van fantaseren: Israël... de Palestijnen... zou hij ook... ??

DONDERDAG OV
Conclusie na één week nieuwe NS-dienstregeling: het wordt steeds ingewikkelder om die oncomfortabele, ziekmakende NID-treinstellen te vermijden.
Er blijft ook veel bij het oude: als vanouds 's ochtends de vaste vijf minuten vertraging waardoor je je overstap mist.
Te veel verandering is natuurlijk ook niet goed.

VRIJDAG Rolprent
Even de kerstfilmprogrammering voor komende week bestudeerd.
RTL4 heeft voor prime time op Eerste Kerstdag gekozen voor Home Alone.
Fijn, die heb ik nog nooit gezien.

ZATERDAG Plaat
Het kerstalbum van Bob Dylan, Christmas in the Heart (2009), is verrassend leuk. Zo'n album kan ook eigenlijk alleen maar worden gemaakt door de oude Dylan, bij wie zingen klinkt als grind gorgelen.* 'Do you hear what I hear', met die uithaal in 'I hear', wordt dan onweerstaanbaar grappig.

zaterdag 13 december 2014

Zeven dagen lang (235)

7 t/m 13 december 2014

ZONDAG Lotsy
In Het scherp van de snede. De Nederlandse literatuur in honderd en enige polemieken (2010) schrijven samenstellers Pierre Vinken en Hans van den Bergh op p. 243 in een toelichting bij het artikel 'De Nederlandse trots' van Jan Greshoff:
'Jan Greshoff (1888-1971), in het interbellum een gezaghebbend criticus en redacteur van Groot Nederland, richt zich hier - al in 1934 - tegen de voetbalgekte van zijn dagen door aanvankelijk voor te geven dat hij geen idee heeft wie Karel Lotsy (1893-1959), coach van het Nederlands elftal, is.'
Het kan zijn dat Greshoff voorgaf het niet te weten, maar Vinken en Van den Bergh lijken werkelijk niet te weten wie Karel Lotsy was, want bondscoach was in 1934 de Engelsman Bob Glendenning; Lotsy was bondsvoorzitter en hoofd van de keuzecommissie voor het WK in Italië.

MAANDAG Afgeperst
Het is nog steeds gissen welk motief de afperser van John de Mol gehad zou kunnen hebben, lees ik overal.
Nou, dat lijkt me toch vrij eenvoudig.
Elke vrijdag stemmen miljoenen Nederlanders rond middernacht af op SBS6 om naar de samenvattingen van de Jupiler League te kijken, en elke vrijdag weer worden zij danig op de proef gesteld omdat De Mol stelselmatig het ongenadige kutprogramma Utopia minstens een kwartier lang laat doorlopen om zo de kijkcijfers voor dat werkelijk waar tenenkrommend stompzinnige programma kunstmatig op te schroeven.
Ja, dan loop je het risico, De Mol, dat er iemand bij zit bij wie het lijntje een keer breekt.

DINSDAG Storm
Het verwarrende aan het hele concept 'decembersfeer' is dat het het grootste deel van de maand nog gewoon volop herfst is.

WOENSDAG Hoes yo daddy?
Onno Hoes gaat juridische stappen ondernemen tegen omroep PowNed.
PowNedje komt om zijn loontje.

DONDERDAG Weer storm
'Now we're ghosts and we're praying for winter.' (Radical Face - 'Homesick')

VRIJDAG Fortuna four, Oss five
Fortuna Sittard-TOP Oss 4-5!
Nog nooit in de geschiedenis van de club werd er met 4-5 gewonnen.
Wel twee keer verloren met die cijfers, tegen FC Omniworld (2007) en SC Cambuur (2009), maar dus nog nooit gewonnen.
Wat ook nog nooit gebeurde: promotie naar de Eredivisie.
Dus...
Haal de slingers maar alvast uit het vet!

ZATERDAG Fopcrimineel
'Harry Mens op dodenlijst' (Teletekst)
Die dodenlijsten zijn ook behoorlijk aan inflatie onderhevig tegenwoordig...
De hele criminaliteit trouwens. Frank Masmeijer, are you having a laugh?

dinsdag 9 december 2014

Gezien: De ontdekking van de hemel

Wanneer: woensdag 3 december
Waar: Theater aan de Parade, 's-Hertogenbosch
Wat: De ontdekking van de hemel
Wie: Hummelinck Stuurman, regie Ignace Cornelissen (met Sieger Sloot, Waldemar Torenstra, Genio de Groot, Lidewij Mahler, Lieneke Le Roux en Marijn Claes)

Wie een theaterbewerking maakt van Harry Mulisch' titanische magnum opus De ontdekking van de hemel (1992) staat niet alleen voor de schier onmogelijke taak 900 tjokvolle bladzijden terug te brengen tot een behapbaar verhaal van een paar uur, hij ziet zichzelf ook geconfronteerd met de kwestie van het ongelijkmatige tijdsverloop.

In het derde deel van de roman verstrijkt immers veel meer tijd dan in de overige drie delen. Mulisch worstelde daar zelf ook mee, getuige een in Logboek (2012) gepubliceerde dagboekaantekening van 8 januari 1991: 'Deel I en II [...] bestrijken elk ongeveer acht maanden; Deel IV zal ook een paar maanden bestrijken; maar Deel III achttien jaar! Probleem. Hoe doe ik dat, zonder dat de constructie uit balans raakt en bezwijkt.'

In de romankunst is een elegante oplossing altijd voorhanden: Deel III is opgebouwd als een Bildungsroman. Het opgroeien van Quinten Quist, de uitverkorene die de goddelijke opdracht heeft de Stenen Tafelen terug te bezorgen aan de Hemel, wordt stapsgewijs en doelmatig beschreven. In beschouwende passages wordt het verstrijken van de tijd bovendien extra onderstreept. Op het toneel is zoiets veel moeilijker te verbeelden. Ignace Cornelissen heeft gekozen voor een even gewaagde als dubieuze ingreep: Mulisch treedt zelf op in zijn stuk als regisseur.

De schrijver, gespeeld door Genio de Groot, steekt in het eerste bedrijf al eens, ogenschijnlijk zonder betekenis, van links naar rechts het podium over. Dat lijkt dan nog een grapje, een soort postume cameo, maar in het tweede bedrijf dringt hij zich al wat nadrukkelijker op, zij het nog op de achtergrond, om na de pauze de regie helemaal over te nemen. Hij deelt het publiek expliciet mee dat er een stuk zal worden overgeslagen, spreekt de personages toe en gaat zelfs met ze in discussie.

Het moet gezegd dat deze verrassende oplossing niet onaardig uitpakt, niet alleen omdat zulke metafictie ook veel van Mulisch' werk kenmerkt, maar ook doordat bepaalde groteske - of al te ongeloofwaardige - gebeurtenissen uit het verhaal op die manier geïroniseerd worden. (Onno vraagt aan Quinten hoe Max gestorven is. Door een meteorietinslag, antwoordt de jongen. Waarna Onno zich vol ongeloof omdraait naar de zich achter hem ophoudende Mulisch, die zijn schouders ophaalt alsof hij wil zeggen: tja, ik kan er ook niks aan doen.)

De vriendschap tussen Max Delius en Onno Quist, alter ego's van Mulisch en zijn 'aartsvriend' Jan Hein Donner, staat centraal. Max wordt gespeeld door Sieger Sloot, Onno door Waldemar Torenstra. In het echt - en in de roman - was Donner een kop groter dan Mulisch, 'de reus en de neus' werden ze genoemd, maar hier is het precies andersom: de ranke Sloot steekt boven de wat gedrongen Torenstra uit. Die zet niettemin een sterke Onno neer, geaffecteerd sprekend en slonzig gekleed gaand. Sloot, die ongeveer vierhonderddertig keer zijn jasje opent en weer dichtknoopt, doet niet veel voor zijn tegenspeler onder, al verslikt hij zich vanavond een paar keer in zijn tekst.

Op de tekst is overigens nog wel wat aan te merken. Om een bedwelmende stijl hoeft men Mulisch niet te lezen, maar van grove taalfouten als 'het enige volk die' en 'ik besef me' - godbetert! - zou de auteur zich omdraaien in zijn graf. Wel worden, net als in de bewerkingen van De aanslag en Het stenen bruidsbed, grote stukken van de romantekst vrij getrouw nagevolgd, inclusief de politiek-opiniërende en cultuur-filosofische gedachtegangen.

Zoals ook al het geval was bij de eerdere twee Mulisch-bewerkingen, vroeg ik me gaandeweg de voorstelling wel af of mensen die de roman niet gelezen hebben de zich razendsnel opvolgende ontwikkelingen op de planken wel kunnen bijbenen en vooral navoelen. Quinten, gespeeld door Marijn Claes, krijgt niet echt de ruimte tot een volwaardig karakter uit te groeien en de gebeurtenissen in Rome en Jeruzalem worden in recordtempo afgewerkt.

Ook dreigt de aanwezigheid van 'Mulisch' soms het zicht te benemen op wat er gaande is, zeker na de dood van Max. In plaats van marionettenspeler wordt hij dan van de weeromstuit de nar. De ontdekking van de hemel is voor mij, ondanks de jongensboekachtige suspense, het panoramische tijdsbeeld en de superieure humor, toch in de eerste en de laatste plaats een hoogst ernstig boek, een aanklacht tegen de ontmenselijking van de mens, die ethiek en moraal en het contact met het metafysische meer en meer heeft ingeruild voor slaafse onderwerping aan de techniek.

De combinatie van vaart en lichte humor, soms op het kolderieke of karikaturale af (je kunt je niet helemaal aan de indruk onttrekken dat het Mulisch-personage niet alleen een realiteitsgetrouwe kopie maar vaak ook een beetje een parodie van de meester moet voorstellen), en de diepere thematiek wringt een beetje.

De zaal lachte naar mijn mening na de pauze te vaak op de verkeerde momenten. De slotmonoloog van het Mulisch-personage, waarin deze een moreel appel doet op de zaal over de toestand in de wereld en er zelfs de Islamitische Staat nog bij haalt, valt daardoor wat uit de toon. De ontdekking van de hemel op het toneel is net iets te veel komedie en net iets te weinig tragedie.

zaterdag 6 december 2014

Zeven dagen lang (234)

30 november t/m 1 december

ZONDAG Afgelast (I)
Gaat 'Green, Green Grass of Home' niet over een man die in zijn gevangeniscel de doodstraf afwacht? Niet echt vergelijkbaar met peperkoek eten wanneer de wedstrijd is afgelast, Peijnenburg...

MAANDAG Onweerlegbaar
Het is weer maandag.

DINSDAG Afgelast (II)
Nog een geluk bij een ongeluk dat PSV-Feyenoord niet vanavond wordt ingehaald; door koperdiefstal rijden er geen treinen tussen Breda en Tilburg. Daar had die trein uit Rotterdam op weg naar Eindhoven ook langs gemoeten!

WOENSDAG Transparantie
De kogel is door de kerk, vanaf 2016-2017 is de Tweede Divisie terug. Er zouden slechts drie clubs tegen het voorstel hebben gestemd. Eén club onthield zich van stemming, alle andere stemden voor.
De drie clubs die tegenstemden zijn volgens het Brabants Dagblad FC Dordrecht, FC Den Bosch en Sparta. Bron: president-commissaris Maarten de Gruyter van Den Bosch.
Voetbal International meldt echter dat er niet drie maar vier tegenstemmers waren. Helaas worden er door de journalist maar twee genoemd, maar naast Dordrecht is dat ook Feyenoord.
Dan is er een NEC-supporter die twittert: 'vreemd dat NEC akkoord is gegaan.' Waarop de directeur van de Nijmegenaren, de altijd subtiele Bart van Ingen, reageert: 'weet niet hoe jij aan deze informatie komt'. Uit De Gelderlander, zegt die ander weer, waarop van Ingen laat weten 'voor uitstel en tegen "jong"' te hebben gestemd, concreet dus een tegenstem.
Dat zijn dus al vijf clubs die tegen waren.
En waar is bijvoorbeeld Telstar in dit verhaal? Directeur Pieter de Waard was nota bene degene die laatst zo fulmineerde tegen de sportieve en vooral financiële competitievervalsing die het meespelen van de beloftenelftallen met zich meebrengt. Hij zal toch zeker ook wel tegengestemd hebben?
Dit zaakje stinkt.

DONDERDAG Sint (I)
Leek de zwartepietenonrust eindelijk wat geluwd, gooit Dieuwertje Blok op de valreep nog olie op het vuur door met het racistische cliché 'boze blanke man' aan te komen zetten. Jammer.

VRIJDAG #AMF
Vers van de pers: Staantribune, een nieuw magazine voor voetbalcultuur. Het nulnummer is gratis online te lezen!

ZATERDAG 6-12
The day after Sinterklaas, de eerste dag van de kerstperiode. En in talloze huiskamers overal in het land realiseren mensen zich plotseling, na eerst urenlang te hebben geworsteld met het uit de knoop halen van het snoer, dat de kerstboomverlichting het vorig jaar al begeven had.

donderdag 4 december 2014

Interpol - El Pintor

Met El Pintor keert Interpol terug naar de melodieuze, onder de huid kruipende sound van debuutplaat Turn on the Bright Lights (2002). Dat was en is een gedenkwaardig album met klassiekers als 'NYC', 'PDA' en 'Roland', bedwelmende songs die reeds na enkele luisterbeurten non stop op repeat stonden in je hoofd, totdat je er bijkans knettergek van werd.

Na enkele wat meer experimentele albums mikt Interpol op het in september verschenen El Pintor duidelijk weer op die catchiness, maar dan ook wel zo overduidelijk dat het neigt naar effectbejag.

Neem de intro's van 'My Desire', 'Anywhere' en 'Same Town New Story', respectievelijk het tweede, derde en vierde nummer van de plaat. Telkens een gitaarriff die een aantal keer herhaald wordt alvorens de andere instrumenten en de zang inzetten, en die vervolgens door het hele nummer heen blijft klinken, met hoogstens wat lichte variatie. Het beste werkt dat nog op 'My Desire', mede door de apodictische, als een donderslag binnenrollende eerste regels: 'Be my desire / I'm a frustrated man', en de steeds klaaglijker klinkende riff.

Een terugkeer naar de vroege Interpol-sound dus. Dat kan op twee manieren uitgelegd worden: als een veilige, ongeïnspireerde terugval op een succesformule, of als een gedurfde herbezinning op waar de band nu eenmaal goed in is. Feit blijft dat de tijd niet stilstaat, dat men nooit twee keer kan debuteren, en dat het allemaal niet zoveel indruk maakt als twaalf jaar geleden.

'My Blue Supreme' is een van de sterkere nummers, met een slepende, zelfs wat dromerige eerste minuut en een mooie versnelling in het refrein: 'When love comes, honey, take it / Only one in a hundred make it', en de laatste track 'Twice as Hard' is een overtuigende afsluiter. Maar verder is het allemaal weinig beklijvend. De teksten zijn, op enkele uitzonderingen na, oppervlakkig en repetitief. Nummers als 'Everything Is Wrong' en 'Ancient Ways' zijn drukke, nerveuze en naar het einde toe zelfs licht irriterende liedjes.

Hoewel El Pintor nergens echt slecht, over de top of vervelend is, wordt het album ook geen moment echt indrukwekkend, aangrijpend of intrigerend. Ik heb er een tijdlang best van kunnen genieten, in de maanden van de steeds vroeger invallende duisternis. Maar waar Turn on the Bright Lights zo'n album is waar je eigenlijk nooit echt klaar mee raakt, daar heeft El Pintor zelfs de Kerst niet gehaald.

Cijfer: 6.5

dinsdag 2 december 2014

Derde Wereldoorlog met Turkije

Mevlüt Çavuşoğlu, de Turkse minister van Buitenlandse Zaken, vindt dat Turkije het volste recht heeft invloed uit te oefenen op het Nederlandse integratiebeleid. Hij deed die opmerkelijke uitspraak in een interview met Nieuwsuur, dat nota bene als oogmerk had plooien glad te strijken.
In een verklaring op de website van zijn ministerie werd Nederland vorige week immers een 'racistisch' land genoemd. Aanleiding was het onderzoek naar ISIS-sympathie onder allochtonen - maar liefst 72% van de Turkse Nederlanders bleek achter ISIS te staan - en het rapport over de nefaste invloed van Turkse organisaties in Nederland op het integratieproces van Turkse Nederlanders.
En dus zijn we een racistisch land.
Maar neen, Nederland was géén racistisch land, bezwoer Çavuşoğlu nu, noch de Nederlandse politiek en overheid, er waren slechts zorgen gerezen over de racistische tendensen die de Nederlandse samenleving beheersen.
Het kan aan mij liggen, maar ik zie weinig verschil tussen Nederland een racistisch land noemen en kritiek uiten op racistische stemmingen in de Nederlandse samenleving. Of zou de minister een land hoofdzakelijk vereenzelvigen met de zittende politieke macht? Dat zou dan wel aansluiten bij het semi-dictatoriale beleid van Erdogan.
Minister Koenders had vandaag een stevig gesprek met zijn ambtsgenoot Çavuşoğlu tijdens de NAVO-top in Brussel. Het was 'openhartig en constructief'. De geruchtmakende verklaring is inmiddels verwijderd van de website van BuZa van Turkije, al betreft het geen verklaring, zo moest Koenders toegeven, 'die als zodanig kan worden ingetrokken'. Daarom wordt de verklaring simpelweg genegeerd, en de woorden van de minister bij Nieuwsuur onthouden.
Han ten Broeke (VVD) verwees zelfs naar de twee brieven die Chroestsjov op 26 en 27 oktober 1961, ten tijde van de Cuba-crisis, aan Kennedy stuurde: 'De brieven bevatten een diametraal tegenovergestelde inhoud. Kennedy verkoos de brief die hem het beste uitkwam om de zaak te de-escaleren en voorkwam daarmee de Derde Wereldoorlog. Met dat voorbeeld in gedachte, heb ik geen enkele moeite om de verklaring van de minister als uitgangspunt te nemen – en die op de website vanaf nu te negeren.'
Dat is serieus toch wel heel curieus.
Alleen de vergelijking al. Kennedy voorkwam WOIII door een van de brieven van Chroestsjov weer als unread te markeren - akkoord voor mijn part -, maar wat voorkomt Koenders precies met deze actie?
Ik weet wel een mogelijk antwoord: zetelverlies.
Turkije tegen je in het harnas jagen is je kiezers wegjagen - dat is van meet af aan de insteek geweest van de PvdA-delegatie. Alhoewel, niet helemaal van meet af aan. Lodewijk Asscher noemde de Turkse bemoeienis eerder 'ongeïnformeerd, onjuist en ongepast'. Voorzichtig daadkrachtig, zo zien we het graag, maar helaas krabbelde hij al snel weer terug. Hij zei toch meer in een goed gesprek te zien. De aloude Job Cohen-doctrine.
Arme Asscher ook. Eerder, in de kwestie-Yunus, noemde hij de Turkse inmenging in het Nederlandse pleegouderbeleid al eens 'aanmatigend' en 'ongepast', zo lees ik terug in mijn verzamelde werken. Toen was het nota bene partijgenoot Ik Frans Timmermans die hem terugfloot.
Als een kat in een vreemd pakhuis, zo moet Asscher zich weleens voelen in zijn eigen partij. Dat Turkse organisaties de integratie obstrueren was voor hem aanleiding die organisaties stevig te gaan 'monitoren', waarna twee van zijn partijgenoten, de heren volksvertegenwoordigers Tunahan Kuzu en Selçuk Öztürk, met veel misbaar uit de partij stapten. Uit een peiling bleek al dat het overgrote deel van de Turkse PvdA-stemmers - misschien is dat al bijna een pleonasme - bij volgende verkiezingen op de nieuwe partij van deze separatisten zal stemmen. Een partij die dus nog helemaal niet bestaat. Intussen maakte de Groep Kuzu/Öztürk zich alvast onsterfelijk belachelijk in de Tweede Kamer toen een van de twee, bij de behandeling van een wetsvoorstel om taalkennis als voorwaarde te stellen voor het verkrijgen van een bijstandsuitkering, zijn spreektijd besloot met de zin: 'En daarom zullen wij tegen deze wetsvoorstel stemmen.' Deze wetsvoorstel. Weten we ook meteen waarom ze tegen dat wetsvoorstel zijn.
Alle partijen in de Tweede Kamer gingen vanmiddag niet akkoord met de uitleg van de bewindslieden over de kwestie en eisten een debat met alle verantwoordelijken. Behalve de PvdA. Zelfs de notoire multiculturalisten van GroenLinks en D66 gingen niet akkoord. Maar wel de PvdA.
M. de Hond peilde onlangs dat meer dan de helft van alle Nederlanders de integratie 'in grote mate of volledig mislukt' acht. Van deze mensen houdt 82% de PvdA hiervoor verantwoordelijk. Maar het meest opmerkelijke resultaat: van alle PvdA-stemmers die de integratie mislukt achten houdt 67% de PvdA hiervoor verantwoordelijk.
Dat is toch serieus wel heel curieus.
Een negatieve versie van Wij van WC-eend adviseren... WC-eend? Een sociaaldemocratische variant van de Jüdische Selbsthass?
In elk geval dringt zich dezer dagen steeds een ander Duits citaat aan me op als ik aan de PvdA denk: Das war einmal...

zaterdag 29 november 2014

Zeven dagen lang (233)

23 t/m 29 november

ZONDAG Sparta-TOP Oss
De Sparta-fans klagen steen en been over de warrige leiding van arbiter Edwin van de Graaf. Die was ooit in Oss lijdend voorwerp in een befaamd incident toen hij na afloop van de wedstrijd van de sokken werd gereden door een woedende supporter in een scootmobiel. Nu doet de gelegenheid zich voor dat dichter en diehard Spartaan Jules Deelder morgen 70 jaar wordt; waarom hem dan niet in zo'n karretje langs de lijn geparkeerd?

MAANDAG Delicieux
Door de manier waarop Thomas van Luyn de commercials voor de LIDL heeft ingesproken kan ik me niet aan de indruk onttrekken dat hij deze supermarkt niet echt serieus neemt. Terecht natuurlijk.

DINSDAG Hamvraag
Hoe rijmt de aan hysterie grenzende verontwaardiging over de methodes van ene Julien Blanc eigenlijk met die miljoen verkochte exemplaren van Vijftig tinten grijs?

WOENSDAG NS
De NS stuurt tegenwoordig zelfs al brieven aan reizigers om ze alvast te waarschuwen voor de winter. 'We passen onze dienstregeling preventief aan om u ook dan een voorspelbare reis te kunnen bieden.' Ja, voorspelbaar is het altijd: het gaat nooit zoals je hoopt.

DONDERDAG Voetbal = Cultuur
Feyenoord-Sevilla (2-0) kon eigenlijk al niet meer stuk na het ontrollen over de gehele Stadiontribune van het magnifieke doek met daarop de Nederlandse verovering van de Spaanse Zilvervloot door Piet Hein.
Dat is het spandoek voorbij, dat is een kunstwerk.

VRIJDAG Machiel de Graaf
De Graaf deed zijn ophefmakende uitspraken over de islam in een Kamerdebat over integratie. Hij had namens zijn partij drie moties ingediend, naast 'het sluiten van alle moskeeën' ook 'stoppen met het integratiebeleid' en 'het stimuleren van vrijwillige remigratie van niet-westerse allochtonen'.
Op de site van de Tweede Kamer heeft elke volksvertegenwoordiger een oneliner mogen invullen. Die van De Graaf: 'Alles wat ik doe, doe ik om Nederland beter achter te laten. Ook voor mijn kinderen.' (zie)
Blijkbaar is hij zelf al van plan te emigreren...

ZATERDAG Oneliners
Die oneliners zijn overigens zeer geschikt voor een halfuurtje amusement. Enkele parels:
De diepe denker: 'Wie denkt dat kennis duur is, weet niet wat domheid kost.' (Gerard Schouw, D66)
De verdwaalde: 'Mijn Nederland staat midden in Europa.' (Michiel Servaes, PvdA)
De balk in het oog: 'Ik strijd tegen het onfatsoen en de hufterigheid [...].' (Dion Graus, PVV)
De balk in het oog, II: 'De tijd van schreeuwen is voorbij.' (Selçuk Öztürk, Groep Kuzu/Öztürk, ex-PvdA)
De kromprater: 'Je moet zichtbaar kunnen zijn wie je bent.' (Vera Bergkamp, D66)
De zeloot: 'Alles in afhankelijkheid van Hem.' (Jaco Geurts, CDA)
Dat zei Henk ook toen hij de grensrechter had neergeslagen: 'Ik kan niet tegen onrecht.' (Michiel van Nispen, SP)
De blije eikel: 'Politiek is leuk en spannend, vooral nu!' (Wouter Koolmees, D66)
De sofist: 'Iedereen is politicus, maar niet iedereen hoeft in de politiek.' (Ahmed Marcouch, PvdA)
De lunchpauzeliefhebber: 'Om goed beleid te maken heb je wel voeding nodig.' (Stientje van Veldhoven, D66)
De zelfkazer: 'Kies inhoud, stem Leegte.' (René Leegte, VVD)
En tot slot, zeg dan niks: 'Oneliners in de politiek zijn alleen nuttig als je er een goed verhaal aan kunt koppelen.' (Gert-Jan Segers, ChristenUnie)

zaterdag 22 november 2014

Zeven dagen lang (232)

16 t/m 22 november

ZONDAG Awaydays (I)
Overal ME-busjes in Amsterdam vanwege de intocht van Sinterklaas. Je moet de goedheiligman natuurlijk ook niet met vrij vervoer naar de hoofdstad laten komen, dat is vragen om problemen. Al die ultrapieten meteen in de hekken hangen en met pepernoten gooien en zo. Volgend jaar maar een verplichte paardcombi?

MAANDAG Bas
Eindelijk mijn afgeragde ipod-oortjes vervangen. En opeens blijkt er op een onvermoed grote hoeveelheid nummers een basgitarist mee te spelen.

DINSDAG Awaydays (II)
'De zoveelste treinstaking in België heeft ook ingrijpende gevolgen voor Nederlandse reizigers. [...] Naast de dagelijkse forenzen zijn ook voetbalfans de pineut.' (Metro)
Ajax speelt komende dinsdag uit tegen Paris Saint-Germain en de fans kunnen nu niet een dag eerder afreizen naar Parijs. Ach, Ajax moest toch uitwedstrijd zonder fans spelen na de misdragingen tijdens de bekerfinale? Die straf is officieel ten uitvoer gebracht in de bekerwedstrijd op Urk, maar dat was natuurlijk een wassen neus. Laat ze het nu maar voelen.

WOENSDAG Anno
Je bent officieel oud als je de elftallen in de VI-rubriek 'Anno' nog met eigen ogen hebt zien spelen en iedere speler (gezicht en/of naam) een 'o ja'-momentje oplevert. Het is zover.

DONDERDAG Cup
Gisteren al Aldershot Town-Portsmouth (1-0), vandaag Maidstone United-Stevenage (2-1). Europees voetbal is leuk en aardig, maar er gaat toch niets boven een midweekje FA Cup-replays, met twee keer geheel zoals het hoort de underdog die de hoger spelende ploeg eruit knikkert.
Heerlijke chants ook. De fans van de Shots richting die van het afgegleden Portsmouth: 'You're not famous anymore.' Waarop de Pompey-fans terugzingen: 'You weren't famous anyway.'

VRIJDAG OvJ
De galeriehouder die exemplaren van Mein Kampf te koop aanbood is vrijgesproken. Gelukkig maar, dat boek is overal op internet te vinden, zelfs op serieuze wetenschappelijke websites als www.mennoterbraak.nl, waar het in pdf te downloaden is.
De officier van justitie, die een geldboete had geëist, heeft trouwens een curieuze visie op boekenbezit: 'Alleen al het bezit van een exemplaar kan laten zien dat je helemaal achter het gedachtengoed[sic] staat dat erin is verwoord en waar het boek een symbool van is.' (Trouw)
Nou, ik heb dat EU-propagandaboekje van Verhofstadt en Cohn-Bandiet (Voor Europa!) in de kast staan, maar ik mag toch hopen dat ik daar nooit voor vervolgd ga worden.

ZATERDAG Quote van de week
'Beschaving bestaat voor tachtig procent uit schaamte. Schaamte over wat je allemaal zou willen doen, maar niet doet. Beschaving is opgedrongen zelfbeheersing, waardoor je constant bloost van verlegenheid.' (Theodor Holman)

donderdag 20 november 2014

Zorgen

'Wie goed voor zichzelf kan zorgen, zorgt vaak ook goed voor de mensen om zich heen en daarin schuilt het bezielend verband in de samenleving.'
Dit zei Mark Rutte vorige week woensdag in zijn Kerkdijklezing in Den Haag.
Hij meent dat 'sterke en zelfstandige' mensen de samenleving als geheel sterker maken, dat ook de zwakkere, meer afhankelijke medemens baat heeft bij de zelfredzaamheid en het maatschappelijke succes van de sterken en zelfstandigen.
Ik heb me lang blindgestaard op de uitspraak, hem gewikt en gewogen, ingeschat op ironie, beproefd als provocatie, maar alles wijst erop dat Rutte het echt meende.
Heeft onze minister-president het misschien zo druk gehad sinds hij in oktober 2010 in het Torentje trok dat hij geen tijd meer vond om de kranten te lezen? Want als er iets de laatste jaren duidelijk is geworden, dan is het wel dat de mensen die goed voor zichzelf kunnen zorgen vooral goed voor zichzelf zorgen.
Bertje van der Roest en Coen van Veenendaal van de liefdadigheid, Rijkman Groenink en Sjoerd van Keulen van de banken, en natuurlijk Erik Staal en Hubert Möllenkamp van de woningcorporaties. Het rijtje kan moeiteloos aangevuld worden. De grote accountantskantoren. Imtech. Uiteenlopende functies, uiteenlopende sectoren, maar als gemene deler schaamteloze zelfverrijking.
Allemaal wisten ze vooral heel goed voor zichzelf te zorgen. Maar waar iemand als Van der Roest een graai uit de kas van de Straatkrant deed en daarmee gewoon een ordinaire dief is, daar zijn figuren als Groenink en Staal eerder gecorrumpeerd door het systeem waarin ze jarenlang actief zijn geweest, door de cultuur die ze zich eigen hebben moeten maken om te overleven. Ze lijken dan ook oprecht te geloven dat hen geen enkele blaam treft.
De parlementaire enquêtecommissie woningcorporaties concludeerde dat Staal bij Vestia 'prima voor zichzelf heeft gezorgd, geaccordeerd door de Raad van Commissarissen'. En ook Groenink was geen graaier op eigen houtje, hij voegde zich in een bestaand systeem waarin riante bonussen, te verzilveren aandelen en als gouden handdruk aangeduide oprotpremies de gewoonste zaak van de wereld zijn. De toorn die Groenink tentoonspreidt wanneer hij kritiek krijgt - van Coen Verbraak in Kijken in de ziel, van Jeroen Smit in De prooi - spreekt boekdelen. Hij wordt onheus bejegend, hij is zijn boekje nergens te buiten gegaan, de verontwaardiging moet zich op dat boekje richten, niet op hem.
De politiek slaagt er maar niet in het systeem structureel te veranderen. Toen minister Dijsselbloem een bonusplafond wilde invoeren waarbij de bonus die bestuurders uitgekeerd kunnen krijgen maximaal 20 procent van hun vaste salaris mag bedragen, kondigde ABN Amro prompt aan de vaste salarissen van zijn managers met 20 procent te verhogen. Een nieuwe golf van maatschappelijke verontwaardiging was het gevolg.
Rutte zat er vorige week naast. Het had moeten zijn: 'Wie goed voor zichzelf kan zorgen, zorgt vooral goed voor zichzelf en daarin schuilt het betonrot van de moderne samenleving.' En daarna had zijn visie moeten komen op hoe daar iets aan te doen. Maar die heeft hij niet. Daarom zegt hij ook 'bezielend' in plaats van het gebruikelijke 'bezield' verband. Goed voor jezelf zorgen is voor Rutte niet iets wat pas gedijt bij de gratie van een gedeeld belang, een gedeeld verhaal, een bezield verband dus, nee, het is er het sine qua non van.

zaterdag 15 november 2014

Zeven dagen lang (231)

9 t/m 15 november

ZONDAG Beest
Die steenmarter bij Heracles Almelo-PSV raakte pas echt in paniek toen hij bij zichzelf dacht: kut, ik loop hier over fucking kunstgras!

MAANDAG Ik Frans Timmermans (I)
Goh, gek dat Frans Timmermans niet spreekt op de nationale herdenking MH-17. Waarschijnlijk heeft hij afgezegd nadat hem was verteld dat de nabestaanden centraal stonden en niet Frans Timmermans.

DINSDAG Stigmatisering
Er is weer een hoop ophef omdat er opnieuw een agressieve wielrenner op een medeweggebruiker in heeft lopen beuken. In Leiden zou een wielrenner vrijdagavond na een botsing met een auto de zwangere bestuurster in de plomp hebben gekieperd.
Maar wat lees ik in de krant? De 'wielrenner' droeg 'een groen lichtgevend hesje' en 'een zwarte rugzak'. Dan is het dus geen wielrenner, maar een forens die op een wielrenfiets naar z'n werk stoempt. Wel bij de feiten blijven, mensen.

WOENSDAG Ziggo (I)
Het regent opzeggingen bij Ziggo sinds bekend is geworden dat het bedrijf de komende jaren shirtsponsor van Ajax wordt.
Er zijn mensen die smalen dat Ajax-supporters toch ook niet hun Opel inruilen omdat het automerk sponsor van Feyenoord is.
Dat is een oneerlijke vergelijking: Opel heeft verder niets met voetbal te maken, Ziggo is wel net het bedrijf dat je tv-aansluiting verzorgt, waarmee je je voetbal in de huiskamer ontvangt.
Ik zeg trouwens niet op. Te veel gedoe. Maar alleen daarom.

DONDERDAG Ziggo (II)
Wordt de Amsterdam Arena nu hernoemd tot Ziggo Dome?

VRIJDAG Wave-fout
KNVB en Heineken kwamen op het onzalige idee 'de langste wave ooit' te organiseren bij Nederland-Mexico, bij Schotland-Ierland heerst een zinderende voetbalsfeer. Alleen al daarom verdienen de Schotten en de Ieren het naar het EK te gaan en wij misschien maar eens een keer niet met dat publiek van ons. Blije eikels.

ZATERDAG Ik Frans Timmermans (II)
Frans Timmermans zit sinds woensdag ook op Twitter: @TimmermansEU. Hij heeft op het moment van schrijven vier foto's geplaatst. Op alle vier is Frans Timmermans te zien.

donderdag 13 november 2014

Witte zwarte piet

De ontknoping van Goede tijden, slechte tijden was er niets bij. In spanning had het ganse land uitgekeken naar de eerste uitzending van het Sinterklaasjournaal, afgelopen dinsdag. Het journaal geldt al jaren als toetssteen voor alle comités in den lande voor wat betreft de invulling van de lokale sinterklaasvieringen. Zouden de zwarte pieten nog zwart zijn? Of zou de NTR zijn gezwicht voor de agressieve lobby van een klein groepje boeroepers? De kijkcijfers gingen in elk geval door het plafond: maar liefst 900 000 mensen stemden af op Dieuwertje Blok.

Er bleek niets veranderd. Zo zwart als roet waren ze, de Pieten. Een golf van opluchting ging door het land, maar bij mij nam de scepsis juist toe. Er moest wel een addertje onder het gras zitten, een plotwending verderop in het script. De publieke omroep zweert immers bij politieke correctheid (de neger omdat het moet, weet u nog wel). En Erik van Muiswinkel is de hoofdpiet. Van Muiswinkel, die nog linkser is dan Lenin, die zelfs in de supermarkt zijn boodschappen uitkiest op politieke correctheid. En hij zou ermee akkoord zijn gegaan gewoon weer pikzwart te zijn, zoals in voorgaande jaren?

Vandaag was het historische moment dan daar. Zo rond tien over zes verschenen de eerste witte zwarte pieten in beeld. De eerste was nog een afleidingsmanoeuvre - hij bleek slechts een in zwarte piet-uniform geklede ambtenaar van de gemeente Gouda. (Zijn naam was 'Jan Salie', zei hij - behoorlijk discriminerend voor ambtenaren...) Maar daarna was het dan zover. We zagen een werkplaats annex trainingscentrum, vol zwarte maar ook minder zwarte, tot volledig niet-zwarte, dat wil zeggen witte pieten.

Het verklarende verhaal was helder: op een na waren alle zwarte Pieten van de stoomboot gedrost, uit angst voor verdrinking nadat ze een gat in de wand van het schip hadden gemaakt. In Gouda leidde nu de ingevlogen 'opa-Piet' - een pensionado, gespeeld door Peter Faber - locals op tot zwarte piet. Ze moesten in elk geval door de schoorsteen. Wie nog wit was of slechts een paar roetvegen in het gezicht had, was nog een aspirant. Daarna zei hij, ondubbelzinnig: 'Het belangrijkste is, dat je door de schoorsteen kunt. De kleur van de piet, die is maar bijzaak.'

Het was natuurlijk even schrikken, maar eigenlijk vind ik het wel een elegante oplossing. Zwarte pieten zijn niet meer alleen maar zwart, maar zwart blijft wel het ideaaltype - hoe zwarter de zwarte piet, hoe meer hij zwarte piet is. Witte pieten zijn dus zwarte pieten die nog in opleiding zijn, of althans nog ervaring moeten opdoen, vlieguren moeten maken. Bovendien is hiermee ook het spectrum bepaald: wit en zwart en alle gradaties daartussen, maar geen andere kleuren. Die onzin met 'regenboogpieten' en vergelijkbare malligheid met paarse, gele en groene pieten is nu dus definitief van de baan, dunkt mij.

Het betekent ook dat in Gouda zaterdag bij de intocht geen sprake meer kan zijn van 'kaaspieten' en 'stroopwafelpieten', zoals al wel was aangekondigd, want geel is geen schoorsteenkleur. (Wat moet ik me trouwens in godsnaam voorstellen bij een 'stroopwafelpiet'? Een piet die door de pestpiet met zijn kanis tussen een wafelijzer is geduwd?) Ik ben wel benieuwd of die zwarte pieten van de stoomboot nu uit de serie geschreven zijn of dat ze in de laatste aflevering van het Sinterklaasjournaal nog ergens opduiken. Aanspoelend op Lampedusa of zo.

Niet dat ik nu denk dat het totaal ontspoorde debat hiermee in rustiger vaarwater zal komen. De elegante oplossing is immers niet waarop de radicalen uit zijn - of het nu cultuurterroristen als Quinsy Gario of traditietijgers als Martin Bosma betreft. Die zullen blijven strijden over de hoofden van argeloze kinderen, desnoods tot er gewonden vallen. Kinderen zijn onvolgroeide volwassenen, zo wil het geijkte beeld. Maar als iets duidelijk wordt uit deze onzin, dan is het dat het andersom is: volwassenen zijn bedorven kinderen. Zo. En nu ga ik de schoorsteenveger afbestellen.

zaterdag 1 november 2014

Zeven dagen lang (230)

26 oktober t/m 1 november

ZONDAG De klok verzet
En uur langer slapen, zegt men dan zo mooi. In de praktijk is het gewoon een uur eerder wakker worden.

MAANDAG De ware Occupy
Bindend terugkijkadvies: de Tegenlicht-docu 'Baas in eigen club', over hoe supporters hun club terugveroveren op het grote geld, met onder meer FC United of Manchester, Portsmouth en de 'Hillers' van Coventry City.

DINSDAG Huub oe oe
'De Dijk vrijuit na oerwoudgeluiden.' (Telegraaf)
Die Huub van der Lubbe komt ook overal mee weg.

WOENSDAG Stop de ongelijkheid
Bindend leesadvies: Telstar-voorzitter Pieter de Waard gaat er met gestrekt been in over de beloftenelftallen: 'Ze gaan betalen of ze rotten maar op en gaan lekker met zijn drietjes tegen elkaar voetballen op maandagavond.'

DONDERDAG Timmerfrans
Jean-Pierre Geelen wil dat een 'imagodeskundige' komt verklaren 'hoe de reputatie van Timmermans zo plotseling kon kantelen, van de wereldwijd bejubelde emotionele spreker afgelopen zomer voor de VN, tot [...] de berekenende, pathetische brekebeen die columnisten, commentatoren en portrettisten sinds kort van hem maken'. (Volkskrant)
Misschien is het gepaster om eens een mediadeskundige in te schakelen die komt verklaren waarom het zo lang heeft geduurd voor die zogenaamde kenners pas sinds kort doorhebben hoe Timmermans echt is.

VRIJDAG De witte sloper
Nu is melk opeens weer ongezond volgens een paar onderzoekers.
Ik durf te wedden dat voor elk voedingsmiddel of elke drank wel een onderzoek te vinden is dat zegt dat het goed voor je is én een onderzoek dat zegt dat het ongezond is.

ZATERDAG 65
'Het kabinet wil doorwerken na 65 makkelijker maken.' (Volkskrant)
Briljant idee, de jeugdwerkloosheid is immers nog niet hoog genoeg...

vrijdag 31 oktober 2014

Naheffing

Toen bekend werd dat Nederland van Brussel een naheffing van niet minder dan 642 miljoen euro had ontvangen, hield het kabinet zich van de domme. David Cameron, premier van Groot-Brittannië dat 2,1 miljard moet overmaken, verkondigde meteen ferm dat zijn land in geen geval zal betalen, Mark Rutte stamelde alleen dat hij verbaasd was en dat hij eerst uitgezocht wilde hebben waarom dat bedrag zo hoog was.

Ook Jeroen Dijsselbloem draaide om de hete brij heen. De minister van Financiën schetste het bedrieglijk daadkrachtige beeld van een ambtenarenapparaat dat tot de bodem aan het uitzoeken was hoe de vork precies in steel zat, maar hij verklapte wel alvast dat als de cijfers klopten, Nederland gewoon zou betalen.

De volgende dagen ging het vooral over de onderlinge miscommunicatie en ongehoorde stunteligheid van de bewindslieden. Dijsselbloems ambtenaren bleken al een week op de hoogte van de naheffing, maar Rutte werd pas een week later op de hoogte gebracht. Wanneer de ambtenaren hun baas Dijsselbloem het slechte nieuws hadden verteld bleef helemaal schimmig.

Nederland blijkt de 642 miljoen euro te moeten betalen omdat het met onze economie eindelijk weer iets beter gaat, terwijl het in landen als Duitsland en Frankrijk juist driewerf kut is. Nivelleren is een feest, de Spekman-doctrine maakt ook in Brussel furore...

De reactie van Rutte en Dijsselbloem is intussen zo doorzichtig als wat. De geveinsde verbazing, de vermoorde onschuld, het is een vertwijfelde poging de populisten de wind uit de zeilen te nemen. In Den Haag weet men donders goed dat de burger nu niet bepaald optimistisch gestemd is over het Europese project, en met deze recalcitrantie wordt diezelfde burger stroop om de mond gesmeerd. Een dun laagje evenwel, want straks, als de storm is gaan liggen, worden die miljoenen natuurlijk gewoon netjes naar Brussel gegireerd.

Zou ook meegespeeld hebben dat Rutte en Dijsselbloem zelf ook een naheffing in petto hadden? Want de Kamer was nog niet uitgedebatteerd over de Brusselse acceptgiro of staatssecretaris Eric Wiebes, de buitenechtelijke zoon van Wim T. Schippers, kwam met de mededeling dat miljoenen Nederlanders een naheffing van de fiscus tegemoet kunnen zien vanwege geklooi met de heffingskorting.

De politieke werkelijkheid in een notendop: Den Haag ligt aan de leiband van het malafide Brussel, en u mag op uw beurt kromliggen voor het gehannes van Den Haag.

Of hebben onze leiders nu eens het goede voorbeeld gegeven? Als die naheffing straks op uw deurmat is gevallen - natuurlijk nadat u eerst een brief heeft ontvangen waarin wordt aangekondigd dat u een brief zult ontvangen over de naheffing -, laat de fiscus dan weten dat u 'onaangenaam verrast' bent, dat u de kwestie 'tot op de bodem gaat uitzoeken' en dat u voorlopig niet betaalt omdat het 'nog te vroeg is om op de uitkomsten vooruit te lopen'.

Als u toch bezig bent, vraag dan meteen lekker venijnig of we die miljoenen uit Bulgarije al terug hebben gekregen. Rebels als Rutte. En daarna gewoon betalen. Net als Rutte.

dinsdag 21 oktober 2014

Diagnose

Van staatssecretaris Dekker mag de publieke omroep alleen nog maar programma's brengen die een informatieve, educatieve of culturele functie hebben. Plat amusement daarentegen is uit den boze; dat moeten de commerciëlen maar maken. Op zich een behartigenswaardige visie, ware het niet dat Dekker zijn visie met neoliberale methoden denkt te kunnen afdwingen. Hij wil externe 'partijen' toelaten tot het bestel die kunnen concurreren met de huidige omroepen. Het idee van een publieke omroep is toch juist dat er programma's worden gemaakt die nuttig, nodig of anderszins waardevol zijn, vrij van de terreur van het winstoogmerk of de gesel van de kijkcijfers! Maar Dekker wil toe naar een 'creatieve en innovatieve' publieke omroep. Hij zegt er nog net niet bij dat die door 'jonge, enthousiaste' mensen moet worden gemaakt... Zijn woordkeus deed me denken aan een ontmoeting die ik onlangs had met een klein, wat onooglijk mannetje van een jaar of dertig. Hij kwam mij tegemoet gestiefeld in een drukke straat en hield mij staande: 

'Ik zag dat u mij zag, meneer! In tegenstelling tot alle anderen, die zich blindstaren op hun mobiele apparaat. Ziet u ze lopen, al die ontzielden? O, Thomas Stearns Eliot, where art thou! Je moet trouwens "dievaajs" zeggen, heb ik begrepen. Wist u dat?'

Ik begreep op een zonderling te zijn gestuit, maar ik kon nu moeilijk zomaar doorlopen. Bovendien had hij mijn belangstelling gewekt. Nadat hij had vastgesteld ik dat ik welwillend luisterde, vervolgde hij ietwat gejaagd:

'Dit land zucht onder de "jonge, enthousiaste" mensen met hun "creatieve, innovatieve" ideeën, meneer. Waar is de bestendigheid!? De betrouwbaarheid!? Het beheer van het bestaande!? De eerbied voor de ervaring, voor de expertise!? Het kortetermijndenken regeert, de waan van de dag. De chipkaart? Het kan ook met de smartfoon, dus weg ermee! Sneller, vlugger, hup, op naar de volgende fase, want de techniek staat niet stil! Dat het de mensen zelf zijn die de techniek op hol doen slaan, zien ze voor het gemak maar over het hoofd.'

'Het grote misverstand is dat VERANDERING automatisch gelijk zou staan aan VOORUITGANG. Het is nieuw, dus is het goed. De techniek maakt alles eenvoudiger, en gemak dient de mens. Dat is het adagium, maar ook het monstrum, meneer. De slavernij van hetvoortdurend achternajagen van vergemakkelijking van het leven, van de gedachte dat het geluk in het gemak zou zitten. In mijn gemak en mijn geluk, want wat voor mij werkt moet ook maar voor de anderen werken.'

Ik knikte. Hij sprak nu wat monotoon en inmiddels eerder mompelend dan declamerend, maar mijn knikken leek hem weer aan te sporen:

'De aanwezigheid van al het denkbare op elk denkbaar moment! Dat was ooit de definitie van God, meneer. Het immanente Godsbegrip, de gedachte dat God voortdurend aanwezig is in alles, heeft nu de gedaante aangenomen van de "cloud": de absolute beschikbaarheid en oproepbaarheid van alles op ieder moment!'

'Moeite doen is in het verdomhoekje gekomen. Dat je ergens nog moeite voor zou doen, niet alleen om het einddoel te bereiken, maar ook om wat er op de weg naartoe allemaal voor moois te vinden is - het is een filosofie voor achterblijvers geworden. De loutering van het leermoment. De schoonheid van het speuren. De vreugde van het verzamelen. Het bouwen van de boomhut draaide niet om de boomhut maar om het bouwen, weet u nog wel meneer? De pracht van het proces... Passé, want het kost moeite. Wie er nog voor pleit, voert een achterhoedegevecht.'

Hij had zich zijn betoog goed ingestudeerd, al sprak hij inmiddels weer wat mompelend. Ik verstond hem matig, maar ik begreep hem goed.

'Ooit werd de ultieme zaligheid geprojecteerd in een leven na de dood, Marx bracht het al terug tot een in de nabije toekomst op te richten heilstaat op aarde, en nu na de grote religies ook de grote ideologieën hun wervende en bindende kracht hebben verloren maken we van lieverlede van onze verduisterde binnenkamer maar een imaginair paradijs, gesymboliseerd door de i-cultuur van apple, de hedendaagse slavendrijvers. De heilsleer verandert van gedaante, de dwingelandij en de verdwazing blijven, meneer.'

'We zoeken onze atavistische behoefte aan gemeenschappelijkheid uit arren moede maar in valse virtuele alternatieven, zoals de schijnsocialiteit van het facebook, waarin authenticiteit ondergeschikt is aan imago, en communicatie aan het scoren van punten in de vorm van likes. Vind ik leuk! - dat is de norm, meneer. Niet vind ik informatief, of vind ik leerzaam, of vind ik waardevol. Leuk vinden of zwijgen, dat zijn de enige opties.'

Ik kon hem niet helemaal meer volgen, en zelf leek hij ook wat te aarzelen, alsof het hem persoonlijk aanging, alsof hij zelf niet helemaal geloofde in wat hij te berde bracht. Hij begon nu op een iets hogere toonhoogte te spreken, als om aan te geven dat hij iemand ging citeren:

'"We leven in de hoogtijdagen van het valse individualisme, omdat de zichtbaarheid van alles voor allen en de constructie van een gewenste identiteit leidt tot conformisme. Wie niet meedoet wordt gewantrouwd of voorzien van een diagnose."'

Hij zweeg twee seconden en sprak toen zacht:

'Ik ben gediagnosticeerd, meneer.'

Na deze woorden lichtte hij even een denkbeeldige hoed op en liep toen verder, voor ik ook maar een begin van een weerwoord had kunnen formuleren. Zijn woorden tolden rond in mijn gedachten, vervluchtigden voor ik er grip op kreeg.

Ik staarde hem peinzend na terwijl hij langzaam aan de gezichtseinder verdween. Een gekwelde, een geteisterde, een dolende ziel. In het niets leek hij op te lossen.

zaterdag 18 oktober 2014

Zeven dagen lang (229)

12 t/m 18 oktober

ZONDAG Meer hooligans op Lowlands dan in de stadions
De competitie ligt stil vanwege interlandvoetbal. Een mooie gelegenheid voor bezinning:
704 aanhoudingen op ruim 7 miljoen bezoekers betekent dat 0,01% van de bezoekers afgelopen seizoen is aangehouden. Een nauwelijks waarneembare rimpeling in het voetbalseizoen, laat staan de Nederlandse maatschappij.
(Matthijs Keuning toont op De Staantribune overtuigend aan dat de media het CIV-rapport onjuist interpreteren)

MAANDAG Love at First Kiss
Die plannen van staatssecretaris Dekker voor de hervorming van de publieke omroep kunnen veel concreter: knikker gewoon zo snel mogelijk BNN uit het publieke bestel. Stelletje hedendaagse zedenverwilderaars. Daarbij is Heel Holland bakt toch de onschuld zelve.

DINSDAG Divisie klinkt hoffelijker dan klasse
Nog een vlijmscherp stuk tegen het moderne voetbal:
Maar, anderzijds moeten de Top- en Hoofdklassers van Nederland ook maar eens met de billen bloot. Met hun businessclubs, technische commissies, sponsordeals en spelersvergoedingen van 20/30.000 euro per jaar zijn ze al lang niet meer de amateurclubs van weleer.
(Teun Meurs op Voetblah over de plannen van de KNVB voor een Tweede Divisie)

WOENSDAG Louise en Martine
Nu is Pauw al een programma waar veel wordt geouwehoerd, nodigt Jeroen vanavond doodleuk twee ouwe hoeren uit in zijn programma.
En ook nog eens twee hoeren die hun onbeschofte klep niet kunnen houden. Ze doen aan SM, zo maak ik op uit de begeleidende beelden. Verbale SM dan toch. Zou dat hun specialiteit zijn? De ouwehoerende ouwe hoer.

DONDERDAG Mes in de rug
Dat het Televizier Ring Gala een eng inteeltgebeuren is wisten we al, maar het blijkt ook een podium voor artistieke incest (Borsato & dochter) en zelfs voor zuiveringen in de eigen gelederen: Humberto Tan van de commerciëlen, in een strijd op leven en dood verwikkeld met Jeroen Pauw van de publieken, wordt aangekondigd als 'de koning van de late night talkshow' en mag zelfs ter plekke een klein uitzendinkje van zijn show maken met de drie genomineerden. En dat wordt dan op de publieke omroep uitgezonden!

VRIJDAG What's with those Indians?
Trend: de individuele trein-Indiaër. Valt u dat ook op? Al die alleen reizende mannetjes uit India, of een vergelijkbaar koeaanbiddend land, die non stop met een mobiele telefoon aan het bellen zijn en daarbij in weliswaar vloeiend Engels maar met dat kolderieke accent allerlei rare ICT-achtige termen in het apparaat roepen.
Mijn interpretatie: thuiswerkende gastarbeiders die op een reiskostenvergoeding azen.

ZATERDAG 23 graden
'Het was een goud-zonnenden, koesterenden, insekten-gonzenden nazomerdag'.
(Frans Coenen, Bleeke levens, 1899, p. 140)

vrijdag 17 oktober 2014

Brunswijk (e.d.)

Op het lezenswaardige blog Kort over sport publiceert Jan Beuving vrijwel dagelijks een overpeinzing bij een sportgebeurtenis. In het bijbehorende biografietje schrijft Beuving dat hij in zijn eigen bedroevende voetbalcarrière vaker in eigen doel scoorde (11 keer) dan in dat van de tegenstander (8 keer): 'Voor zover hij weet is hij de enige met een dergelijke balans.'

Dan moet ik hem toch wijzen op het fenomeen Michael Brunswijk. Want ook bedroevendheid kent baas boven baas. In het seizoen 2001-2002 wist Brunswijk namens TOP Oss vier keer het net te vinden, waarvan niet minder dan drie keer in eigen doel.

Het seizoen 2001-2002 begon met de aanslagen op de Twin Towers en eindigde met de moord op Pim Fortuyn, en in de tussentijd kreeg TOP Oss honderd (100) tegengoals om de oren. Het was aldus het grootste Rampjaar sinds 1672. (Zoals Nick Hornby terecht heeft opgemerkt loopt voor een supporter een jaar niet van januari tot december maar van juli tot juni.) De clubleiding was radeloos, de fans redeloos en de doelman vrijwel reddingloos.

De negen uitduels voor de winterstop gingen verloren met respectievelijk 3-0, 3-0, 6-0, 4-0, 2-0, 6-1, 5-0, 3-1 en 7-0. Brunswijk had toen al twee keer in eigen doel geschoten. Reden voor Voetbal International om hem eens aan de tand te voelen. 'Beide keren kreeg ik de bal toevallig tegen me aan', bezwoer Brunswijk. 'Ik kon er weinig aan doen.'  Het probleem lag toch echt voorin, vond hij: 'Als de spitsen niet scoren wordt het voor ons ook moeilijk.'

Hoofdtrainer Wim van Zwam had hem bovendien al drie keer als rechtsback opgesteld, tot onvrede van de speler: 'Ik ben een centrale verdediger.' Dat de trainer hem weleens aan de zijkant kon hebben geposteerd omdat hij daar minder snel in eigen doel zou schieten was blijkbaar niet in Brunswijk opgekomen: 'volgens hem kom ik in aanmerking voor beide plaatsen. Tja, daar doe je weinig aan.'

'Je zult jezelf ook het een en ander verwijten', probeerde de interviewer nog. Maar neen: 'Mwoah... ik kan er weinig aan doen.' Die interviewer was overigens Tom Knipping, die tegenwoordig onderzoek doet naar matchfixing in het internationale voetbal en daarbij in de diverse dossiers tal van dubieuze own goals is tegengekomen. Zou hij nog weleens hebben teruggedacht aan Brunswijk?

De honderdste tegengoal viel in de allerlaatste seconde van de allerlaatste wedstrijd van het seizoen, uit bij Stormvogels/Telstar (3-0). Laurens ten Heuvel was de veller van het vonnis. De fans toonden hun blote basten en liepen de polonaise. Die van TOP Oss welteverstaan. Er is nu eenmaal een grens aan woede en wanhoop. Voorbij dat punt is er alleen nog ludiek cynisme. En zonder zelfspot red je het sowieso niet in de kelder van de eerste divisie.

Ten Heuvel schoot die 3-0 overigens binnen vanaf de strafschopstip. Of de penalty veroorzaakt was door Michael Brunswijk kan ik mij niet herinneren. Scheidsrechter Langkamp deelde die avond één gele kaart uit:


'Brunswijk (Telstar)'?? Scoorde hij ook al gele kaarten voor de tegenstander? Helaas, zo bont maakte zelfs Michael Brunswijk het niet: het betreft hier zijn broer en toenmalig Telstar-verdediger Marvin Brunswijk.

zaterdag 4 oktober 2014

Zeven dagen lang (228)

28 september t/m 4 oktober

ZONDAG Naming
De Franse politicus Alain Proviste schreef zijn toespraken altijd woord voor woord uit.

MAANDAG Terreur (I)
Dick Schoof heeft het verlossende woord gesproken. Nu Nederland deelneemt aan de internationale coalitie tegen ISIS is volgens de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) de kans op een terroristische aanslag hier te lande 'iets groter' geworden.
Het is maar de vraag of dat zo is. We zijn een belangrijker doelwit ja, maar of de kans op een aanslag daarmee ook groter is? Je kunt net zo goed zeggen dat de kans juist iets kleiner is geworden, aangezien de veiligheidsdiensten nu extra alert zijn, er meer manuren worden vrijgemaakt voor terrorismebestrijding dan voorheen, men potentiële jihadisten nog dichter op de huid zal zitten, enzovoort.

DINSDAG Terreur (II)
In Antwerpen vindt het proces tegen de radicale moslimorganisatie Sharia for Belgium van Fouad Belkacem plaats. Niet weg te slaan uit de media is Montasser AlDe'emeh, onderzoeker en sympathisant die bij herhaling beweert dat Belkacem en de zijnen nooit voor Syrië hebben geronseld. De meeste van de 46 verdachten waren overigens niet aanwezig in de rechtbank. De reden? Ze zitten nog in Syrië...
Hij stuurt ook aan de lopende band pathetische tweets de wereld in: 'Fouad Belkacem glimlachte. Toch huilt zijn hart. Stop met de man te diaboliseren.' En: 'Belkacem is geen terrorist. Hij interpreteert zijn godsdienst op een radicale manier. That's it.'
Tja, zo lust ik er ook nog wel een. Mijn buurman is geen veganist. Hij eet alleen geen vlees op een radicale manier. That's it.

WOENSDAG Atletico Madrid-Juventus
Wat een zaadwedstrijd. Zeldzaam hoogtepunt is het moment dat de commentaarverbinding wordt verbroken en Snoeks even zijn klep houdt. We vallen echter van de regen in de drup: Arno Vermeulen neemt het over vanuit Hilversum.
Hoe werkt zoiets eigenlijk? Zit hij daar stand-by voor het geval dat? Had Arno deze avond als het ware storingsdienst?

DONDERDAG 2e divisie
De KNVB wil de Tweede Divisie herinvoeren om de overgang tussen Eerste Divisie en de hoogste amateurdivisie te versoepelen. Een divisie tussen de profs en de amateurs in, was dat vier jaar geleden niet precies de gedachte achter de invoering van de Topklasse? En je kunt als bond wel de regels gaan versoepelen, zo lang die vermaledijde zaterdagamateurs blijven weigeren van hun kant water bij de wijn te doen zal er nooit een soepele doorstroming komen. Hemel en aarde bewegen om maar niet op zondag te hoeven voetballen omdat de Heere anders boos wordt, maar tegen jezelf vol stoppen met doping is blijkbaar geen enkel ethisch bezwaar. Ik blijf erbij dat de KNVB die zaterdagtak moet loskoppelen van de piramide.
Het zou overigens mooi zijn als zo'n Tweede Divisie ook plaats biedt aan vermoorde clubs als Haarlem, RBC en Veendam.
HFC Haarlem, gisteren zou de traditieclub 125 jaar oud zijn geworden. Misschien is er nu momentum voor Erik de Vlieger om zijn plannen door te zetten?

VRIJDAG Ward dood
Ward Ruyslinck (85) is overleden. Menige Nederlander zal bij het vernemen van dit nieuws even hebben teruggedacht aan zijn of haar middelbareschooltijd. Wierook en tranen (1958) stond vele jaren lang met mede-evergreens als Het bittere kruid (1957) van Marga Minco en Oeroeg (1948) van Hella Haasse hoog op de leeslijst van middelbare scholieren.

ZATERDAG Komkommertijd
Na eerder een bultrug en een potvis is er nu een rabbijn aangespoeld op Texel.

donderdag 2 oktober 2014

Willem Wilmink - Zelfportret in brieven

Willem Wilmink - Zelfportret in brieven. Samengesteld door Vic van de Reijt en Wobke Wilmink-Klein, met een inleiding van Elsbeth Etty en annotaties van Annemieke Peek. Nijgh & Van Ditmar, 2014, 528 blz.

Het indrukwekkendste nummer uit het indrukwekkendste cabaretprogramma van de laatste jaren, Na de pauze (2007) van Herman Finkers, is het lied ‘Lieve dode dichter’. Deze ode aan Willem Wilmink, de in 2003 gestorven huisvriend van Finkers, bevat de ontroerende regels ‘Je bleef altijd die jongen / met zijn arm tegen de muur / van die warme Twentse kerk / na het hete middaguur.’ Hierin staan vrij precies de elementen die Wilminks wezen bepaalden: een haat-liefdeverhouding met het katholicisme, een stevige verknochtheid aan zijn geboortegrond Twente en daarbovenop een onverwoestbare jongensachtigheid.

In de collectieve herinnering leeft Wilmink dan ook in de eerste plaats voort als auteur van kinder- en jeugdliteratuur. In Altijd weer vogels die nesten beginnen (2006), Hugo Brems’ literatuurgeschiedenis van de jaren 1945-2005, komt hij op een enkele uitzondering na alleen in die hoedanigheid voor. De veelzijdigheid van Wilminks schrijverschap komt gelukkig beter uit de verf in de uitgaven met verzameld werk die de laatste jaren verschijnen. Na de verzamelde liedjes en gedichten (2004), verhalen (2009) en sprookjes en vertellingen (2010) zijn er nu de verzamelde brieven, bezorgd door Vic van de Reijt en Wobke Wilmink-Klein en geannoteerd door Annemieke Peek. Elsbeth Etty is verantwoordelijk voor de inleiding.

Of Wilmink zelf blij zou zijn geweest met een uitgave van zijn brieven is overigens twijfelachtig. Toen Aad Meinderts (Letterkundig Museum) hem eens om toestemming vroeg een brief van zijn hand aan Karel Eykman tentoon te mogen stellen, reageerde hij afwijzend: ‘ik heb het liever niet. Er wordt tegenwoordig nogal wat gesold met correspondenties, ook in commercieel opzicht, en ik zou me enigszins bespied voelen als, via via, niet voor de openbaarheid bestemde dingen toch vertoond zouden worden.’

Zelfportret in brieven bevat een keuze uit Wilminks correspondentie. De selectiecriteria waren dat de brieven ‘ook voor niet-ingewijden helder’ moesten zijn en dat ze ‘iets moesten zeggen over Wilminks leven of werk’. Alleen brieven van Wilmink zelf zijn opgenomen, niet de aan hem gerichte correspondentie, die hij zelf bovendien al voor een deel had vernietigd. Eeuwig zonde is dat de brieven die hij in zijn studententijd vanuit Amsterdam naar het thuisfront in Enschede stuurde niet zijn teruggevonden. De brieven die hij omgekeerd van zijn ouders ontving zijn wel boven water gekomen, maar vanwege de keuze alleen Wilmink zelf aan het woord te laten zijn deze buiten de editie gelaten.

Dat is jammer, want vermoed kan worden dat ze – voor zover ze reageren op hetgeen Wilmink schreef – voor het zelfportret van deze ‘outsider met een niet te stillen heimwee naar de geborgenheid van zijn jeugd’ (Etty) misschien wel inzichtelijker zullen zijn dan menige brief aan collega’s, vrienden of bekenden die er nu in staat. Wilmink was, zeker naarmate hij ouder werd, namelijk geen open boek in zijn privé-correspondentie. Het zijn ‘brieven, waarin een kunstenaar zijn ziel blootlegt’, schrijft Etty in de inleiding, maar dat is nu juist niet de indruk die men krijgt bij de lectuur ervan.

Wilmink was een tobber, werd geplaagd door angsten en tegenslagen, maar het werkelijke drama in zijn leven – de hel van zijn eerste huwelijk, de sores op zijn werk aan het Instituut voor Neerlandistiek van de UvA, zijn depressies, de moeizame verstandhouding met de zoons uit zijn eerste huwelijk, de Enschedese vuurwerkramp, zijn kwakkelende gezondheid in de laatste jaren – stelt hij vrijwel nooit zo direct in zijn brieven aan de orde. Dat doet hij in de regel pas achteraf, als het alweer beter met hem gaat, of jaren later, als hij kan terugblikken met de nodige distantie.

Zelden zijn de brieven het toneel van een diepe gevoelsuitstorting. Alleen in zijn eerste Amsterdamse jaren is Wilmink af en toe openhartig. Hij raakt er hopeloos verliefd op medestudente Mieke Veldt, de latere hoofddocent historische letterkunde. Aan haar schrijft hij sympathieke briefjes met vleiende gedichtjes, maar, zo moet hij een paar jaar later met pijn in het hart constateren, ze betekende meer voor hem dan hij voor haar: ‘ze heeft me altijd erg aardig gevonden, maar zich nooit voor me geïnteresseerd’.

In het ellendige Amsterdam van de jaren zestig en zeventig zinkt hij steeds dieper weg. Hij verliest er zijn eerste vrouw aan het feminisme, zo omschrijft hij het later. Ze kan niet met zijn angsten omgaan en is hem ontrouw. Nog in 1986 maakt hij zich, in een brief aan kleinkunsthistoricus Frank Verhallen, kwaad over de vaagheid (‘niet aan jezelf toekomen, wat betekent dat toch?’) en vijandigheid van de tweede-golf-feministen. Die van het eerste uur waren tenminste nog ‘uit op het geluk van vrouwen, en niet op de erkenning van elkaars ongeluk.’

Ook in de academie kan hij zijn draai niet vinden. Hij ergert zich aan het ‘vage getheoretiseer’ over Chomsky en aan de universitaire hervormingsdrift. Inzichtelijk is een passage in een brief aan collega Enno Endt, waarin hij naar aanleiding van de ‘marxistische stukken’ die zijn verdwaasde instituutscollega’s in die tijd afscheiden een serieuze visie lijkt te ontvouwen op de maatschappelijke ontwikkelingen in relatie tot zijn eigen werk: ‘Voor mij valt een links standpunt wel te verenigen met bewondering voor een overdracht van puur-persoonlijke of puur-autonome literatuur en ik zou het een verraad aan mezelf en een verraad aan het vak vinden, om de kant van het grote maatschappelijke verbond van-alles-met-alles op te gaan.’ Maar hij is nog niet op weg of hij trapt alweer krachtig op de rem en haalt zijn zorgvuldig opgebouwde redenering met één dodelijk zinnetje onderuit: ‘Bovendien: weet ik veel.’

In 1988 zal Wilmink alsnog tot doctor in de letteren promoveren, ook al vinden zijn promotoren Kees Fens en W.P. Gerritsen zijn dissertatie eigenlijk niet goed. Zelf noemt hij het een van zijn dierbaarste werken: ‘Mij is dat boekje uit het hart gegrepen,’ schrijft hij vijf jaar later aan neerlandicus Harry Bekkering, ‘en wat de geleerde wereld er dan verder van vindt, daar heb ik schijt aan.’ Dat hij zijn proefschrift hier met ‘boekje’ aanduidt is wellicht veelzeggend; zoals in dichterlijk opzicht light verse zijn terrein was, zo was Wilminks wetenschappelijke ideaal light scholarship.

Met zijn geestige en virtuoze liedjes en gedichten heeft Wilmink wel succes, en vanaf 1979 richt hij zich fulltime op het schrijven. Amsterdam hakt er niettemin een leven lang in. Ook als hij er alweer jaren vertrokken is, is hij geestelijk niet in staat om nog eens naar de hoofdstad te gaan voor de bruiloft van zijn zoon uit zijn eerste huwelijk. Dit wordt hem kwalijk genomen, maar, zo schrijft hij aan zijn tandarts Ab Grevers, ‘’t was geen onwil, maar onmacht’. Aan zijn tandarts dus, niet aan de zoon zelf. Zo neemt hij altijd de omweg, laat hij in de intieme brieven nooit het achterste van zijn tong zien.

Terug in Enschede, gelukkig met zijn tweede vrouw, is Wilmink eindelijk thuis. Aan Fens, die zijn met W.P. Gerritsen samengestelde bloemlezing middeleeuwse poëzie Lyrische lente (2000) geestdriftig besprak, schrijft hij: ‘De menselijke conditie zoals enkele katholieke gedichten in Lyrische lente die weergeven, is de mijne, ik heb trouwens al van kinds af aan het gevoel dat ik het katholicisme niet afwijs, maar het katholicisme mij wel.’ In 1995 had hij al een kathedralentocht door Noord-Frankrijk gemaakt met Herman en Hetty Finkers. In de Mariakapel van Larchant werd hij hevig geraakt door dertiende-eeuwse borstbeelden van depressieve mensen: ‘En dat alles uit de steen gehouwen met zoveel begrip en zoveel deernis, dat er voor mij niets mooiers bestaat dan dat kerkje.’

In zijn laatste levensjaren wandelde Wilmink weer door zijn Twente, de geuren van zijn jeugd opsnuivend, kilometers makend als remedie tegen een dichtgeslibde ader in zijn been. ‘Ik heb mezelf gerepareerd’ schrijft hij triomfantelijk en niet alleen op dat been doelend, zo lijkt het. Ongetwijfeld zal hij tijdens een van die wandelingen op een zomerse dag gepauzeerd hebben bij een Twentse kerk, om even zijn arm tegen de warme steen te leggen.

Dit artikel verscheen eerder op www.textualscholarship.nl

zaterdag 27 september 2014

Zeven dagen lang (227)

21 t/m 27 september

ZONDAG Verder geen commentaar



MAANDAG Pauw (I)
Krankzinnige kippenhokdiscussie bij Pauw tussen Arnold Karskens en Farid Azarkan, voorzitter van het 'Samenwerkingsverband van Marokkaanse Nederlanders', over de vraag of moslims in Nederland openlijk afstand moeten nemen van ISIS.
Karskens vindt van wel, Azarkan van niet, hij vindt dat zoiets vanzelf moet spreken.
Die Marokkaan zal best een punt hebben, maar bedroevend is het dedain waarmee hij vervolgens over Ahmed Aboutaleb praat. De burgemeester van Rotterdam riep op tot een krachtige veroordeling van ISIS vanuit de moslimgemeenschap met de noodzakelijke aantekening: 'Er is een gebrek aan moreel leiderschap. Dat moeten we gaan kweken.' Maar volgens Azarkan vindt Aboutaleb het vooral 'qua status en qua inkomen' interessant om burgemeester van Rotterdam te zijn.
Belachelijke aantijging. Aboutaleb, en ook een Ahmed Marcouch, zijn verdomme helden, zij zijn degenen die al jaren hun best doen dat morele leiderschap vorm te geven. Maar met figuren als Azarkan zal het nooit van de grond komen en blijven Marokkanen zich in hun slachtofferrol wentelen.

DINSDAG Culinair autisme
September loopt ten einde, en daarmee ook het haringseizoen. 'Je hebt 'r maandenlang naar uitgekeken...' (G. Cox). Maar niet getreurd, oktober klopt voorzichtig op de deur, dan begint het boerenkoolseizoen weer!

WOENSDAG Meedoen
Lodewijk Asscher op de persconferentie naar aanleiding van de Nederlandse deelname aan de internationale missie tegen ISIS: 'We willen niet dat anderen voor ons de kolen uit het vuur halen.' Huh? De uitdrukking luidt correct 'de kastanjes uit het vuur halen'.
Versprak Asscher zich omdat Nederland zo op hete kolen zat om alsnog mee te mogen doen?
Of omdat de Amerikanen hadden gesneerd dat ze ons maar tamme kastanjes vonden?

DONDERDAG Pauw (II)
Tv-recensent Jean-Pierre Geelen kraakt Pauw in de Volkskrant. En zenderbaasje Frans Klein mokt in het AD over de kijkcijfers. Die bedragen slechts een half miljoen, tegen een miljoen voor Tan op RTL. Hij dreigt tussen de regels door al met een exit als er geen verbetering komt.
Wat een onzin! Sinds wanneer moet de publieke omroep zich qua kijkcijfers gaan meten met de commerciëlen? Dat er minder mensen naar Pauw dan naar Tan kijken lijkt me juist een goed teken. Dáárom hebben we de publieke omroep, omdat er ook programma's gemaakt moeten worden die in de eerste plaats politiek, ethisch, cultureel of op welk geestelijk terrein dan ook relevant zijn in plaats van in de eerste plaats commercieel interessant.
'Het wel erg warme bad van Tan voor Pharrell Williams zul je bij Pauw niet snel aantreffen', schrijft Geelen. Pauw had dezelfde avond een razend interessant en hoogst urgent item met Hans Hillen en Peter van Uhm over de Nederlandse bijdrage aan de missie tegen ISIS. Dat er dan mensen zijn die liever naar de zoveelste sneue hiphopper uit Amerika kijken is hun goed recht, maar reken er Pauw niet op af!

VRIJDAG Letterlijk
Mag ik even uw aandacht voor Liemarvin Bonevacia!!? (tussen 1:38 en 2:30)

ZATERDAG Holmans wijsheid
'Angst lijkt mij nog steeds een uitstekende raadgever. Zelfs als er geen reden tot angst is, is het goed om op deze wereld wat bangig te zijn. Dat behoedt je voor naïeviteit en helpt als een aspro tegen onbedachtzaamheid; het is een fietsbel voor het sociale verkeer. Vertrouwen is mooi, al te veel vertrouwen levensbedreigend. De paranoïde mens heeft bij mij een streepje voor.'
(Holman over de terechte angst voor terreur, Het Parool)