Het wetsvoorstel Wet verbod verticale integratie, beter bekend als de zorgwet van minister Schippers, werd vorige week dinsdag door de Eerste Kamer verworpen. Een heuse 'kerstcrisis' was het gevolg. Drie PvdA-senatoren, Duivesteijn, Linthorst en Ter Horst, stemden 'onverwachts' tegen het wetsvoorstel.
Het kan best kloppen dat niemand dit had zien aankomen, maar dat eventuele scheuren in de coalitie niet door de stormrammen van de oppositie of een tegenstribbelende constructieve oppositie zouden worden veroorzaakt, maar door gerommel binnen de eigen gelederen zouden ontstaan, meer bepaald door de PvdA, dat viel te verwachten.
Carola Schouten van de ChristenUnie had vorige week als deelnemer aan De slimste mens een aardig onderonsje met eenmansjury Maarten van Rossem over de merkwaardigheid dat de huidige coalitie van liberalen en sociaaldemocraten in wezen een onvervalste 'Paarse' coalitie is, in tegenstelling tot de kabinetten van 1994-2002 die als zodanig worden aangeduid, zonder dat er thans van Paars wordt gesproken.
Schouten zei daarbij dat het huidige kabinet eerder 'Lila' is, paarsblauw dus, daarmee aangevend dat de VVD de dominerende partij is. Inderdaad lijken vooral de liberalen garen te spinnen bij de samenwerking, al lijkt me dat vooral om economische redenen. Als er bezuinigd moet worden is de rechtse VVD in haar element, de linkse PvdA laat de poen liever rollen.
De PvdA is een partij in ontbinding. Binnen de voormalige arbeiderspartij bestaat er al langer ontevredenheid over de samenwerking met de liberalen, en bovendien is Diederik Samsom de controle over zijn troepen volledig kwijt. 'Ik denk weleens, krijg allemaal maar de vinkentering' liet Samsom zich onlangs ontglippen bij Pauw, maar de waarheid is dat hij er zelf een teringzooi van heeft gemaakt.
Zo'n gedoogcoalitie als de huidige gedijt alleen bij een ijzeren partijdiscipline, maar de huidige PvdA doet eerder denken aan een willekeurig Afrikaans team op een WK voetbal. De twee Turken die zich onlangs hebben afgescheiden lieten al zien dat er geen chemie is in de fractie. En van de drie huidige dissidenten wordt steeds benadrukt dat ze te laag of zelfs helemaal niet meer op de lijst voor de aankomende Statenverkiezingen zijn gezet. Hun opstandigheid zou dan uit rancune zijn voortgekomen.
De plotselinge crisissfeer kwam niettemin zo onverhoeds dat de media zich er aanvankelijk geen raad mee wisten. Dat Rutte-II hierop kon sneuvelen was meteen duidelijk, maar angstvallig werd om dat scenario heen geluld. Wel smeten de verslaggevers kwistig met insinuaties en pathetische anekdotiek. Zo werd veelvuldig gerefereerd aan de arme bejaarde senator Holdijk (SGP), die 'doodziek' was maar zich 'speciaal' naar de Kamer had weten te slepen om toch maar zijn doorslaggevende stem te kunnen uitbrengen, wat nu door die snode socialisten alsnog zinloos was geworden.
De nadruk op zijn ziekte stond in schril contrast met de berichtgeving rond dissident Adri Duivesteijn. Die zou zich na zijn tegenstem uit de voeten hebben gemaakt en zich in zijn kapitale huis hebben verschanst. Bij geen van de vele crisisberaden werd hij gesignaleerd. Dat ook hij ongeneeslijk ziek is, werd er hier niet bij verteld. Niet dat ik ook maar een greintje sympathie voel voor die hardkop van een Duivesteijn hoor, maar het gaat me even om de ongelijkwaardige berichtgeving.
De crisis is intussen bezworen, Schippers komt met een aangepast voorstel dat in het nieuwe jaar opnieuw in stemming zal worden gebracht. Her en der klinken geluiden op dat dit staatsrechtelijk helemaal niet kan. Je kunt niet een wet net zo lang blijven indienen totdat die wordt goedgekeurd, zoiets. Toch is het evenzeer gerechtvaardigd vragen te stellen bij de staatsrechtelijke rechtmatigheid van de recente gang van zaken.
Guusje ter Horst begon in haar toelichting voor de camera's drie keer een zin met 'ik vind'. Ze vond dat de zorgverzekeraars nu al te machtig waren. Ze vond dat hun positie niet nog sterker mocht worden. Ze vond dat de burger benadeeld werd in het huidige wetsvoorstel. Is het wezen van de senator echter niet dat hij of zij helemaal niets te vinden heeft? De Eerste Kamer beoordeelt wetsvoorstellen op samenhang van beleid en uitvoerbaarheid, niet op inhoudelijke afwegingen, die worden immers al in de Tweede Kamer gemaakt.
Ter Horst noemde haar tegenstem zelfs letterlijk 'een inhoudelijke keuze'. Nu is Guusje ter Horst een ervaren politica en ik hoogstens een geïnteresseerde leek, dus ik wil heus aannemen dat ik ernaast zit en dat zij als senator heus wel het recht heeft inhoudelijke afwegingen te maken, maar hebben critici dan ook niet gewoon gelijk als ze stellen dat de Eerste Kamer daarmee haar bestaansrecht ondermijnt?
Minister van staat en oud-voorzitter van de Eerste Kamer Frits Korthals Altes (VVD) waarschuwde al eens voor de gevolgen van een Senaat die te veel politiek bedrijft. Als de Eerste Kamer zich niet langer beperkt tot haar beschouwende taak kan zij een 'bedreiging worden voor de democratie waarin de direct gekozen Kamer de doorslag hoort te geven'. Het kabinet haalt zijn politieke legitimatie al in de Tweede Kamer, als de Eerste Kamer dat proces nog eens dunnetjes over gaat doen is er iets fundamenteel fout.
Er is nog iets raars aan de hand met die stemming. 33 leden stemden dinsdag voor, 38 leden stemden tegen, zo lees ik overal. Uitgaande van 75 Kamerleden komen we er dan 4 tekort. Die waren 'afwezig', zo blijkt. Dat is een even intrigerende als beangstigende wetenswaardigheid. De coalitiepartijen en de constructieve oppositie hebben samen 38 zetels in de Senaat, de destructieve oppositie heeft er 37. De drie dissidente PvdA'ers overhevelend waren er dus in principe 35 voorstemmers en 40 tegenstemmers. Een simpel rekensommetje leert dan dat bij deze stemming de afwezigen toevallig eerlijk verdeeld waren over de voor- en tegenstemmers.
Dat is echter nog steeds geredeneerd vanuit het idee van gedisciplineerde afwezigen. Wanneer er zoals nu ook binnen partijen voor- én tegenstemmers kunnen zijn, dan zegt die rekensom niet zoveel. Misschien waren die afwezigen immers ook wel dissident in eigen partij en hebben ze besloten maar af te zien van stemming om gedonder te voorkomen. Nu vormt 4 afwezigen op 5 stemmen verschil sowieso geen probleem, net geen probleem, maar dat kon men van tevoren natuurlijk niet weten.
Wat zijn eigenlijk de regels, de richtlijnen, de voorwaarden wat betreft aan- en afwezigheid bij zulke stemmingen? Nu was het verschil 4 stemmen, maar wat als het verschil bijvoorbeeld 1 stem was geweest en er toevallig net 2 leden die tegen hebben gestemd de griep hadden gehad - er heerst een milde griepepidemie, nietwaar? Dan was de wet er toch door gekomen en had politiek Den Haag er de voorbije dagen heel anders uitgezien. Met andere woorden: is het niet hoogst curieus dat zoiets banaals als onverhoedse afwezigheid - een griepje, autopech, een migraineaanval, een sein- en wisselstoring - zulke verstrekkende politieke gevolgen kan hebben, tot aan de val van een kabinet?
(Een dag later werd bijvoorbeeld het Belastingplan 2015 aangenomen. De website van de Eerste Kamer meldt: 'De fracties van VVD, PvdA, ChristenUnie, GroenLinks en D66 stemden voor; de fracties van PVV, CDA, SP, PvdD en 50 PLUS stemden tegen. De fracties van de SGP en OSF waren afwezig.' Dat zijn dus 37 stemmen voor en 36 tegen. Wat als het lid van de Onafhankelijke Senaatsfractie er wel was geweest en pakweg een D66'er afwezig was geweest? Dan was het in plaats van 37-36 ineens 36-37 geworden.)
Tot slot is het de vraag of Rutte en de zijnen nu geen pyrrusoverwinning hebben geboekt, - en dan doel ik niet op het feit dat allesbehalve zeker is dat de dissidenten in de volgende poging wel voor gaan stemmen, en ook niet op het feit dat de constructieve oppositie zich uiterst gebelgd heeft getoond over de huidige gang van zaken en het dus maar de vraag is of zij dit keer nogmaals voor zullen stemmen -, nee ik doel op de aankomende Statenverkiezingen van 18 maart.
Volgens de huidige peilingen gaan VVD en PvdA daar zo'n verpletterende nederlaag leiden dat ze daarna om een meerderheid te bereiken in de Eerste Kamer inmiddels meer gedoogstemmen nodig hebben dan ze zélf nog zetels hebben. Dat is ondoenlijk, dat is onhoudbaar, dat betekent onherroepelijk het einde van Lila-1.
Posts tonen met het label Rutte-II. Alle posts tonen
Posts tonen met het label Rutte-II. Alle posts tonen
zondag 21 december 2014
donderdag 20 november 2014
Zorgen
'Wie goed voor zichzelf kan zorgen, zorgt vaak ook goed voor de mensen om zich heen en daarin schuilt het bezielend verband in de samenleving.'
Dit zei Mark Rutte vorige week woensdag in zijn Kerkdijklezing in Den Haag.
Hij meent dat 'sterke en zelfstandige' mensen de samenleving als geheel sterker maken, dat ook de zwakkere, meer afhankelijke medemens baat heeft bij de zelfredzaamheid en het maatschappelijke succes van de sterken en zelfstandigen.
Ik heb me lang blindgestaard op de uitspraak, hem gewikt en gewogen, ingeschat op ironie, beproefd als provocatie, maar alles wijst erop dat Rutte het echt meende.
Heeft onze minister-president het misschien zo druk gehad sinds hij in oktober 2010 in het Torentje trok dat hij geen tijd meer vond om de kranten te lezen? Want als er iets de laatste jaren duidelijk is geworden, dan is het wel dat de mensen die goed voor zichzelf kunnen zorgen vooral goed voor zichzelf zorgen.
Bertje van der Roest en Coen van Veenendaal van de liefdadigheid, Rijkman Groenink en Sjoerd van Keulen van de banken, en natuurlijk Erik Staal en Hubert Möllenkamp van de woningcorporaties. Het rijtje kan moeiteloos aangevuld worden. De grote accountantskantoren. Imtech. Uiteenlopende functies, uiteenlopende sectoren, maar als gemene deler schaamteloze zelfverrijking.
Allemaal wisten ze vooral heel goed voor zichzelf te zorgen. Maar waar iemand als Van der Roest een graai uit de kas van de Straatkrant deed en daarmee gewoon een ordinaire dief is, daar zijn figuren als Groenink en Staal eerder gecorrumpeerd door het systeem waarin ze jarenlang actief zijn geweest, door de cultuur die ze zich eigen hebben moeten maken om te overleven. Ze lijken dan ook oprecht te geloven dat hen geen enkele blaam treft.
De parlementaire enquêtecommissie woningcorporaties concludeerde dat Staal bij Vestia 'prima voor zichzelf heeft gezorgd, geaccordeerd door de Raad van Commissarissen'. En ook Groenink was geen graaier op eigen houtje, hij voegde zich in een bestaand systeem waarin riante bonussen, te verzilveren aandelen en als gouden handdruk aangeduide oprotpremies de gewoonste zaak van de wereld zijn. De toorn die Groenink tentoonspreidt wanneer hij kritiek krijgt - van Coen Verbraak in Kijken in de ziel, van Jeroen Smit in De prooi - spreekt boekdelen. Hij wordt onheus bejegend, hij is zijn boekje nergens te buiten gegaan, de verontwaardiging moet zich op dat boekje richten, niet op hem.
De politiek slaagt er maar niet in het systeem structureel te veranderen. Toen minister Dijsselbloem een bonusplafond wilde invoeren waarbij de bonus die bestuurders uitgekeerd kunnen krijgen maximaal 20 procent van hun vaste salaris mag bedragen, kondigde ABN Amro prompt aan de vaste salarissen van zijn managers met 20 procent te verhogen. Een nieuwe golf van maatschappelijke verontwaardiging was het gevolg.
Rutte zat er vorige week naast. Het had moeten zijn: 'Wie goed voor zichzelf kan zorgen, zorgt vooral goed voor zichzelf en daarin schuilt het betonrot van de moderne samenleving.' En daarna had zijn visie moeten komen op hoe daar iets aan te doen. Maar die heeft hij niet. Daarom zegt hij ook 'bezielend' in plaats van het gebruikelijke 'bezield' verband. Goed voor jezelf zorgen is voor Rutte niet iets wat pas gedijt bij de gratie van een gedeeld belang, een gedeeld verhaal, een bezield verband dus, nee, het is er het sine qua non van.
Dit zei Mark Rutte vorige week woensdag in zijn Kerkdijklezing in Den Haag.
Hij meent dat 'sterke en zelfstandige' mensen de samenleving als geheel sterker maken, dat ook de zwakkere, meer afhankelijke medemens baat heeft bij de zelfredzaamheid en het maatschappelijke succes van de sterken en zelfstandigen.
Ik heb me lang blindgestaard op de uitspraak, hem gewikt en gewogen, ingeschat op ironie, beproefd als provocatie, maar alles wijst erop dat Rutte het echt meende.
Heeft onze minister-president het misschien zo druk gehad sinds hij in oktober 2010 in het Torentje trok dat hij geen tijd meer vond om de kranten te lezen? Want als er iets de laatste jaren duidelijk is geworden, dan is het wel dat de mensen die goed voor zichzelf kunnen zorgen vooral goed voor zichzelf zorgen.
Bertje van der Roest en Coen van Veenendaal van de liefdadigheid, Rijkman Groenink en Sjoerd van Keulen van de banken, en natuurlijk Erik Staal en Hubert Möllenkamp van de woningcorporaties. Het rijtje kan moeiteloos aangevuld worden. De grote accountantskantoren. Imtech. Uiteenlopende functies, uiteenlopende sectoren, maar als gemene deler schaamteloze zelfverrijking.
Allemaal wisten ze vooral heel goed voor zichzelf te zorgen. Maar waar iemand als Van der Roest een graai uit de kas van de Straatkrant deed en daarmee gewoon een ordinaire dief is, daar zijn figuren als Groenink en Staal eerder gecorrumpeerd door het systeem waarin ze jarenlang actief zijn geweest, door de cultuur die ze zich eigen hebben moeten maken om te overleven. Ze lijken dan ook oprecht te geloven dat hen geen enkele blaam treft.
De parlementaire enquêtecommissie woningcorporaties concludeerde dat Staal bij Vestia 'prima voor zichzelf heeft gezorgd, geaccordeerd door de Raad van Commissarissen'. En ook Groenink was geen graaier op eigen houtje, hij voegde zich in een bestaand systeem waarin riante bonussen, te verzilveren aandelen en als gouden handdruk aangeduide oprotpremies de gewoonste zaak van de wereld zijn. De toorn die Groenink tentoonspreidt wanneer hij kritiek krijgt - van Coen Verbraak in Kijken in de ziel, van Jeroen Smit in De prooi - spreekt boekdelen. Hij wordt onheus bejegend, hij is zijn boekje nergens te buiten gegaan, de verontwaardiging moet zich op dat boekje richten, niet op hem.
De politiek slaagt er maar niet in het systeem structureel te veranderen. Toen minister Dijsselbloem een bonusplafond wilde invoeren waarbij de bonus die bestuurders uitgekeerd kunnen krijgen maximaal 20 procent van hun vaste salaris mag bedragen, kondigde ABN Amro prompt aan de vaste salarissen van zijn managers met 20 procent te verhogen. Een nieuwe golf van maatschappelijke verontwaardiging was het gevolg.
Rutte zat er vorige week naast. Het had moeten zijn: 'Wie goed voor zichzelf kan zorgen, zorgt vooral goed voor zichzelf en daarin schuilt het betonrot van de moderne samenleving.' En daarna had zijn visie moeten komen op hoe daar iets aan te doen. Maar die heeft hij niet. Daarom zegt hij ook 'bezielend' in plaats van het gebruikelijke 'bezield' verband. Goed voor jezelf zorgen is voor Rutte niet iets wat pas gedijt bij de gratie van een gedeeld belang, een gedeeld verhaal, een bezield verband dus, nee, het is er het sine qua non van.
vrijdag 31 oktober 2014
Naheffing
Toen bekend werd dat Nederland van Brussel een naheffing van niet minder dan 642 miljoen euro had ontvangen, hield het kabinet zich van de domme. David Cameron, premier van Groot-Brittannië dat 2,1 miljard moet overmaken, verkondigde meteen ferm dat zijn land in geen geval zal betalen, Mark Rutte stamelde alleen dat hij verbaasd was en dat hij eerst uitgezocht wilde hebben waarom dat bedrag zo hoog was.
Ook Jeroen Dijsselbloem draaide om de hete brij heen. De minister van Financiën schetste het bedrieglijk daadkrachtige beeld van een ambtenarenapparaat dat tot de bodem aan het uitzoeken was hoe de vork precies in steel zat, maar hij verklapte wel alvast dat als de cijfers klopten, Nederland gewoon zou betalen.
De volgende dagen ging het vooral over de onderlinge miscommunicatie en ongehoorde stunteligheid van de bewindslieden. Dijsselbloems ambtenaren bleken al een week op de hoogte van de naheffing, maar Rutte werd pas een week later op de hoogte gebracht. Wanneer de ambtenaren hun baas Dijsselbloem het slechte nieuws hadden verteld bleef helemaal schimmig.
Nederland blijkt de 642 miljoen euro te moeten betalen omdat het met onze economie eindelijk weer iets beter gaat, terwijl het in landen als Duitsland en Frankrijk juist driewerf kut is. Nivelleren is een feest, de Spekman-doctrine maakt ook in Brussel furore...
De reactie van Rutte en Dijsselbloem is intussen zo doorzichtig als wat. De geveinsde verbazing, de vermoorde onschuld, het is een vertwijfelde poging de populisten de wind uit de zeilen te nemen. In Den Haag weet men donders goed dat de burger nu niet bepaald optimistisch gestemd is over het Europese project, en met deze recalcitrantie wordt diezelfde burger stroop om de mond gesmeerd. Een dun laagje evenwel, want straks, als de storm is gaan liggen, worden die miljoenen natuurlijk gewoon netjes naar Brussel gegireerd.
Zou ook meegespeeld hebben dat Rutte en Dijsselbloem zelf ook een naheffing in petto hadden? Want de Kamer was nog niet uitgedebatteerd over de Brusselse acceptgiro of staatssecretaris Eric Wiebes, de buitenechtelijke zoon van Wim T. Schippers, kwam met de mededeling dat miljoenen Nederlanders een naheffing van de fiscus tegemoet kunnen zien vanwege geklooi met de heffingskorting.
De politieke werkelijkheid in een notendop: Den Haag ligt aan de leiband van het malafide Brussel, en u mag op uw beurt kromliggen voor het gehannes van Den Haag.
Of hebben onze leiders nu eens het goede voorbeeld gegeven? Als die naheffing straks op uw deurmat is gevallen - natuurlijk nadat u eerst een brief heeft ontvangen waarin wordt aangekondigd dat u een brief zult ontvangen over de naheffing -, laat de fiscus dan weten dat u 'onaangenaam verrast' bent, dat u de kwestie 'tot op de bodem gaat uitzoeken' en dat u voorlopig niet betaalt omdat het 'nog te vroeg is om op de uitkomsten vooruit te lopen'.
Als u toch bezig bent, vraag dan meteen lekker venijnig of we die miljoenen uit Bulgarije al terug hebben gekregen. Rebels als Rutte. En daarna gewoon betalen. Net als Rutte.
Ook Jeroen Dijsselbloem draaide om de hete brij heen. De minister van Financiën schetste het bedrieglijk daadkrachtige beeld van een ambtenarenapparaat dat tot de bodem aan het uitzoeken was hoe de vork precies in steel zat, maar hij verklapte wel alvast dat als de cijfers klopten, Nederland gewoon zou betalen.
De volgende dagen ging het vooral over de onderlinge miscommunicatie en ongehoorde stunteligheid van de bewindslieden. Dijsselbloems ambtenaren bleken al een week op de hoogte van de naheffing, maar Rutte werd pas een week later op de hoogte gebracht. Wanneer de ambtenaren hun baas Dijsselbloem het slechte nieuws hadden verteld bleef helemaal schimmig.
Nederland blijkt de 642 miljoen euro te moeten betalen omdat het met onze economie eindelijk weer iets beter gaat, terwijl het in landen als Duitsland en Frankrijk juist driewerf kut is. Nivelleren is een feest, de Spekman-doctrine maakt ook in Brussel furore...
De reactie van Rutte en Dijsselbloem is intussen zo doorzichtig als wat. De geveinsde verbazing, de vermoorde onschuld, het is een vertwijfelde poging de populisten de wind uit de zeilen te nemen. In Den Haag weet men donders goed dat de burger nu niet bepaald optimistisch gestemd is over het Europese project, en met deze recalcitrantie wordt diezelfde burger stroop om de mond gesmeerd. Een dun laagje evenwel, want straks, als de storm is gaan liggen, worden die miljoenen natuurlijk gewoon netjes naar Brussel gegireerd.
Zou ook meegespeeld hebben dat Rutte en Dijsselbloem zelf ook een naheffing in petto hadden? Want de Kamer was nog niet uitgedebatteerd over de Brusselse acceptgiro of staatssecretaris Eric Wiebes, de buitenechtelijke zoon van Wim T. Schippers, kwam met de mededeling dat miljoenen Nederlanders een naheffing van de fiscus tegemoet kunnen zien vanwege geklooi met de heffingskorting.
De politieke werkelijkheid in een notendop: Den Haag ligt aan de leiband van het malafide Brussel, en u mag op uw beurt kromliggen voor het gehannes van Den Haag.
Of hebben onze leiders nu eens het goede voorbeeld gegeven? Als die naheffing straks op uw deurmat is gevallen - natuurlijk nadat u eerst een brief heeft ontvangen waarin wordt aangekondigd dat u een brief zult ontvangen over de naheffing -, laat de fiscus dan weten dat u 'onaangenaam verrast' bent, dat u de kwestie 'tot op de bodem gaat uitzoeken' en dat u voorlopig niet betaalt omdat het 'nog te vroeg is om op de uitkomsten vooruit te lopen'.
Als u toch bezig bent, vraag dan meteen lekker venijnig of we die miljoenen uit Bulgarije al terug hebben gekregen. Rebels als Rutte. En daarna gewoon betalen. Net als Rutte.
dinsdag 7 januari 2014
Medelijden met Miltenburg
Eind vorig jaar kwam Tweede Kamervoorzitter Anouchka van Miltenburg stevig onder vuur te liggen. Maar liefst acht van de twaalf fractievoorzitters spuiden op 14 december in de Volkskrant hun gal over het functioneren van de VVD-politica. Ik was het niet, twitterde Roemer al snel. 'Een functioneringsgesprek voer je niet via de krant.'
Buma en Zijlstra volgden. Die laatste was nauwelijks een verrassing, als partijgenoot van de voorzitter. Loyaliteit gaat boven eerlijkheid. De eerste hadden we er daarentegen wél bij verwacht. Nota bene Buma uitte eerder immers al forse kritiek op Van Miltenburg, die hij verweet 'te sturend' op te treden in debatten. Maar nu was hij dus juist niet een van de klagers. Samsom haastte zich bij zijn collega's te voegen: ook hij was brandschoon.
Het zou mooi zijn geweest als er vervolgens nog een vijfde leider alles ontkend had, dan hadden we een zaak, maar het bleef bij deze vier, zodat meteen duidelijk was wie er achter de Klacht van Acht zaten: Pechtold, Van Ojik, Slob, Van der Staaij, Thieme, Klein, Wilders en Bontes. Van Miltenburg was vanzelfsprekend not amused. Alhoewel, vanzelfsprekend... De vier vertegenwoordigen 107 van de 150 zetels, de acht dus 'slechts' 43.
Aan de andere kant, dat die grote vier niet anoniem gingen klagen bij de Volkskrant wil niet zeggen dat ze Van Miltenburg een positieve pers geven. Samsom vond vooral die anonimiteit van zijn collega's vervelend, niet het klagen op zich. 'Ik voor mij durf wél gewoon openlijk toe te geven dat ik Van Miltenburg volkomen kut vind', verzuimde Samsom daar aan toe te voegen. Nee, hij hield verder zijn mond. Soms is halfhartige hypocrisie veel erger dan laffe anonimiteit.
De hele zaak roept bij mij wel de prangende vraag op waarom er anoniem kritiek geuit moest worden, en dan meteen zo massaal. Is dat Kamervoorzitterschap zo onaantastbaar en verheven dat er alleen met een anonieme lastercampagne verandering mogelijk is? En druist dat niet in tegen de democratische beginselen waarvan uitgerekend zo'n Kamer het symbool zou moeten zijn?
Hoe zat dat eigenlijk met eerdere voorzitters? Ik heb er maar drie bewust meegemaakt en aan de eerste, Jeltje van Nieuwenhoven, heb ik geen herinneringen. Wel aan Ús Jeltje zelf, maar niet specifiek aan haar voorzitterschap. Uit de andere twee leid ik af dat functie-eis nummer één is: het hebben van een gigantisch ego. Zowel Frans Weisglas als Gerdi Verbeet waren of zijn onuitstaanbaar ijdel, al geldt voor Verbeet dat ze vooral ná haar afscheid niet zonder de aandacht lijkt te kunnen en overal opduikt, tot aan de vermaledijde functie van 'tafeldame' toe.
Is Van Miltenburg niet gewoon te zacht, te lief voor het voorzitterschap? Ik moet zeggen dat ze in eerste instantie ook wel erg knullig reageerde op alle heisa. Ze voelde zich gesterkt door een handkus van premier Rutte, net voor het reces. En 'Geert Wilders heeft mij de avond voor het reces ook nog gekust.' Tja.
Een van de kritiekpunten is dat ze 'geen gevoel voor de toon van het debat' heeft. Dan gaat er een belletje rinkelen. Gaat dit niet gewoon over de toon die Wilders aansloeg tegen Pechtold, toen die het feit dat extreemrechts aanwezig was bij de demonstratie op het Malieveld gretig naar het bordje van Wilders doorschoof, waarop Wilders hem een zielig, miezerig en hypocriet mannetje' noemde en Van Miltenburg dit liet passeren?
De functie van Kamervoorzitter is eigenlijk een apart iets. Het is gemeengoed dat men in de Kamer 'via de voorzitter' praat en niet rechtstreeks met elkaar. Je bent als voorzitter een soort menselijke telefooncentrale. Een in theorie neutraal aanspreekpunt dat moet voorkomen dat verhitte politici elkaar uitschelden. Maar we weten hoe dat in de praktijk gaat, ze schelden elkaar gewoon via de voorzitter uit: 'Voorzitter, de heer Wilders is een nazi'. 'Voorzitter, de heer Pechtold is een gluiperd.'
Van Miltenburg lijkt me in laatste instantie het slachtoffer van de verregaande polarisering van de politiek. Wat ze ook doet, ze doet het nooit goed. Nu wil ze daadkracht tonen, niet langer weglopen voor de kritiek. Daarom heeft ze de klagende fractieleiders uitgenodigd een voor een op gesprek te komen. Zeg maar eens wat er aan scheelt. Maar neen, weer niet goed. 'Ze durft ons niet met zijn twaalven bij elkaar te zetten, ze doet het bilateraal' klaagt er een, weer in de Volkskrant, weer anoniem. Roemer kan zijn tweet wat mij betreft met minieme wijzigingen retweeten: 'Een functioneringsgesprek voer je niet plenair.'
Pechtold en Wilders voelen zich beiden niet gesteund door de voorzitter, terwijl ze er zelf voor verantwoordelijk zijn dat het debat keer op keer ontspoort. Pechtold met zijn misselijkmakende insinuaties, Wilders met zijn verbale diarree. In plaats van de hand in eigen boezem te steken spannen ze nu samen tegen de voorzitter. Ze zijn als twee vechtersbaasjes die om straf te ontlopen de schuld maar bij de juffrouw die geen orde kan houden leggen.
Buma en Zijlstra volgden. Die laatste was nauwelijks een verrassing, als partijgenoot van de voorzitter. Loyaliteit gaat boven eerlijkheid. De eerste hadden we er daarentegen wél bij verwacht. Nota bene Buma uitte eerder immers al forse kritiek op Van Miltenburg, die hij verweet 'te sturend' op te treden in debatten. Maar nu was hij dus juist niet een van de klagers. Samsom haastte zich bij zijn collega's te voegen: ook hij was brandschoon.
Het zou mooi zijn geweest als er vervolgens nog een vijfde leider alles ontkend had, dan hadden we een zaak, maar het bleef bij deze vier, zodat meteen duidelijk was wie er achter de Klacht van Acht zaten: Pechtold, Van Ojik, Slob, Van der Staaij, Thieme, Klein, Wilders en Bontes. Van Miltenburg was vanzelfsprekend not amused. Alhoewel, vanzelfsprekend... De vier vertegenwoordigen 107 van de 150 zetels, de acht dus 'slechts' 43.
Aan de andere kant, dat die grote vier niet anoniem gingen klagen bij de Volkskrant wil niet zeggen dat ze Van Miltenburg een positieve pers geven. Samsom vond vooral die anonimiteit van zijn collega's vervelend, niet het klagen op zich. 'Ik voor mij durf wél gewoon openlijk toe te geven dat ik Van Miltenburg volkomen kut vind', verzuimde Samsom daar aan toe te voegen. Nee, hij hield verder zijn mond. Soms is halfhartige hypocrisie veel erger dan laffe anonimiteit.
De hele zaak roept bij mij wel de prangende vraag op waarom er anoniem kritiek geuit moest worden, en dan meteen zo massaal. Is dat Kamervoorzitterschap zo onaantastbaar en verheven dat er alleen met een anonieme lastercampagne verandering mogelijk is? En druist dat niet in tegen de democratische beginselen waarvan uitgerekend zo'n Kamer het symbool zou moeten zijn?
Hoe zat dat eigenlijk met eerdere voorzitters? Ik heb er maar drie bewust meegemaakt en aan de eerste, Jeltje van Nieuwenhoven, heb ik geen herinneringen. Wel aan Ús Jeltje zelf, maar niet specifiek aan haar voorzitterschap. Uit de andere twee leid ik af dat functie-eis nummer één is: het hebben van een gigantisch ego. Zowel Frans Weisglas als Gerdi Verbeet waren of zijn onuitstaanbaar ijdel, al geldt voor Verbeet dat ze vooral ná haar afscheid niet zonder de aandacht lijkt te kunnen en overal opduikt, tot aan de vermaledijde functie van 'tafeldame' toe.
Is Van Miltenburg niet gewoon te zacht, te lief voor het voorzitterschap? Ik moet zeggen dat ze in eerste instantie ook wel erg knullig reageerde op alle heisa. Ze voelde zich gesterkt door een handkus van premier Rutte, net voor het reces. En 'Geert Wilders heeft mij de avond voor het reces ook nog gekust.' Tja.
Een van de kritiekpunten is dat ze 'geen gevoel voor de toon van het debat' heeft. Dan gaat er een belletje rinkelen. Gaat dit niet gewoon over de toon die Wilders aansloeg tegen Pechtold, toen die het feit dat extreemrechts aanwezig was bij de demonstratie op het Malieveld gretig naar het bordje van Wilders doorschoof, waarop Wilders hem een zielig, miezerig en hypocriet mannetje' noemde en Van Miltenburg dit liet passeren?
De functie van Kamervoorzitter is eigenlijk een apart iets. Het is gemeengoed dat men in de Kamer 'via de voorzitter' praat en niet rechtstreeks met elkaar. Je bent als voorzitter een soort menselijke telefooncentrale. Een in theorie neutraal aanspreekpunt dat moet voorkomen dat verhitte politici elkaar uitschelden. Maar we weten hoe dat in de praktijk gaat, ze schelden elkaar gewoon via de voorzitter uit: 'Voorzitter, de heer Wilders is een nazi'. 'Voorzitter, de heer Pechtold is een gluiperd.'
Van Miltenburg lijkt me in laatste instantie het slachtoffer van de verregaande polarisering van de politiek. Wat ze ook doet, ze doet het nooit goed. Nu wil ze daadkracht tonen, niet langer weglopen voor de kritiek. Daarom heeft ze de klagende fractieleiders uitgenodigd een voor een op gesprek te komen. Zeg maar eens wat er aan scheelt. Maar neen, weer niet goed. 'Ze durft ons niet met zijn twaalven bij elkaar te zetten, ze doet het bilateraal' klaagt er een, weer in de Volkskrant, weer anoniem. Roemer kan zijn tweet wat mij betreft met minieme wijzigingen retweeten: 'Een functioneringsgesprek voer je niet plenair.'
Pechtold en Wilders voelen zich beiden niet gesteund door de voorzitter, terwijl ze er zelf voor verantwoordelijk zijn dat het debat keer op keer ontspoort. Pechtold met zijn misselijkmakende insinuaties, Wilders met zijn verbale diarree. In plaats van de hand in eigen boezem te steken spannen ze nu samen tegen de voorzitter. Ze zijn als twee vechtersbaasjes die om straf te ontlopen de schuld maar bij de juffrouw die geen orde kan houden leggen.
donderdag 14 november 2013
Consumenten vertrouwen
Het grote nieuws verscheen vanochtend in caps lock op pagina 101 van Teletekst: NEDERLAND UIT RECESSIE. Mensen sprintten juichend hun huizen uit. Auto's reden toeterend door de straten. Vuurwerk spatte uiteen boven de huizen.
't Is niet waar. Het heuglijke bericht van 0,1% groei dat het CBS vanochtend verspreidde werd ogenblikkelijk gebagatelliseerd door alle commentatoren. De export trekt weer aan, maar daar staat tegenover dat de werkloosheid blijft toenemen en de consumptie blijft dalen. De mensen in het land hebben er nog geen vertrouwen in dat het weer beter zal gaan. En laten we wel wezen: ze hebben daar alle reden toe.
De conjunctuurbeweging van de economie - iedereen heeft het op school geleerd - heeft altijd laten zien dat in perioden van laagconjunctuur mensen hun baan verliezen, maar dat het werk weer voor het oprapen ligt zodra de lijn naar boven inzet. Ik heb sterk de indruk dat het dit keer anders is.
In veel sectoren is er niet tijdelijk minder werk, de productiviteit is er nog steeds wel, maar zij wordt nu verzorgd door goedkope buitenlandse krachten en vooral door machines, apparaten, computers. Meer productie met minder mensen. Als de economie weer aantrekt, dan zal die onomkeerbare automatisering verhinderen dat de overbodig geworden werknemers terugkeren.
We kunnen niet allemaal systeembeheerder worden.
Hoe kan men in die situatie van permanente werkloosheid verwachten dat het consumentenvertrouwen toeneemt? De Wereld Draait Door had vanavond in plaats van het vaste panel tv-economen een drietal pas afgestudeerde, 'talentvolle' economen uitgenodigd, de 'fine fleur' van de nieuwe generatie aldus Nieuwkerk. 'Hoe gaat jullie generatie de crisis oplossen?' vroeg hij doodleuk. Ze pruttelden een cliché hier en debiteerden een gemeenplaats daar. Helaas zeiden ze niet: wij gaan er voor zorgen dat mensen als jij eens stoppen met het stellen van zulke idiote vragen.
Economen zijn gedragswetenschappers. Ze observeren gedrag, inventariseren wat er over een voorbije periode is gebeurd, analyseren die data en leiden er een interpretatie uit af. Hun modellen hebben veeleer een verklarende waarde, veel minder een voorspellende - ook al is dat vaak een streven. Als een astronoom de baan van een hemellichaam berekent, dan kan hij tevens nauwkeurig voorspellen hoe dat hemellichaam zich in de toekomst zal bewegen. Het hemellichaam trekt zich niets aan van de waarneming en de voorspelling.
In de economie is dat anders omdat het niet over levenloze dingen gaat maar over gedrag van mensen, mensen die kennis nemen van de waarnemingen, verklaringen en voorspellingen van de economen en daarop reageren en anticiperen. Waarna de voorspelling meteen achterhaald is, omdat die nog gebaseerd is op de situatie van vóór de voorspelling. Nergens is het aantal self-fulfilling prophecies zo groot als in de economie, denk ik. Economen zouden de gevolgen van de reacties op hun voorspelling eigenlijk moeten inbouwen in diezelfde voorspelling.
Een van de fijne bloemen noemde de economiewetenschap een religie: iedereen gelooft iets anders en er is een charismatische voorganger nodig achter wie iedereen aanloopt om écht iets te veranderen. Dan wordt er al snel naar de politiek gewezen, maar aangezien we niet in een democratie maar in een mediacratie leven moeten we misschien eerder naar de kranten en de programma's kijken. Daar regeert echter meer en meer de waan van de dag, ontbreekt ten enenmale het overzicht, de diepgang en de brede blik.
'Nederlanders op drie na gelukkigste volk ter wereld', lazen we begin september in de Volkskrant. Commentaren, opinies, discussies. 'Nederlanders depressiefste volk van Europa', kopte dezelfde krant vorige week. Opnieuw reactie, analyse, debat. Niemand die de moeite nam om de onverenigbaarheid van beide berichten te belichten.* Het mediageheugen is in permanente staat van dementie als gevolg van een hardnekkige verslaving aan de roes van de hype.
Ook daarom moet een passant als Rutte niet elke keer weer zo opzichtig om consumentenvertrouwen schooien. Dan wordt hij de weerman die elke avond voorspelt dat morgen de zon gaat schijnen terwijl het elke dag weer blijkt te regenen. Als dan eindelijk daadwerkelijk de zon gaat schijnen heeft allang niemand meer de moeite genomen nog naar hem te luisteren. De politiek moet zich niet bezighouden met de mensen op te dragen wat ze zouden moeten doen, ze moet maatregelen doorvoeren waardoor de mensen vanzelf datgene gaan doen wat de politiek wil. Put your money where your mouth is.
Het is een illusie te denken dat consumentenvertrouwen op afroep bestelbaar is. Sterker: wie alsmaar roept dat de mensen meer vertrouwen moeten hebben in de economie terwijl alles om hen heen op het tegendeel wijst, zal niet alleen geen weerklank vinden maar ook het wantrouwen tegen zichzelf afroepen. Het consumentenvertrouwen zal pas toenemen wanneer politici de consumenten vertrouwen. Dan zullen vanzelf de consumenten ook de politici weer gaan vertrouwen.
* Alleen Bram Oostveen had het in de gaten, waarvoor dank.
't Is niet waar. Het heuglijke bericht van 0,1% groei dat het CBS vanochtend verspreidde werd ogenblikkelijk gebagatelliseerd door alle commentatoren. De export trekt weer aan, maar daar staat tegenover dat de werkloosheid blijft toenemen en de consumptie blijft dalen. De mensen in het land hebben er nog geen vertrouwen in dat het weer beter zal gaan. En laten we wel wezen: ze hebben daar alle reden toe.
De conjunctuurbeweging van de economie - iedereen heeft het op school geleerd - heeft altijd laten zien dat in perioden van laagconjunctuur mensen hun baan verliezen, maar dat het werk weer voor het oprapen ligt zodra de lijn naar boven inzet. Ik heb sterk de indruk dat het dit keer anders is.
In veel sectoren is er niet tijdelijk minder werk, de productiviteit is er nog steeds wel, maar zij wordt nu verzorgd door goedkope buitenlandse krachten en vooral door machines, apparaten, computers. Meer productie met minder mensen. Als de economie weer aantrekt, dan zal die onomkeerbare automatisering verhinderen dat de overbodig geworden werknemers terugkeren.
We kunnen niet allemaal systeembeheerder worden.
Hoe kan men in die situatie van permanente werkloosheid verwachten dat het consumentenvertrouwen toeneemt? De Wereld Draait Door had vanavond in plaats van het vaste panel tv-economen een drietal pas afgestudeerde, 'talentvolle' economen uitgenodigd, de 'fine fleur' van de nieuwe generatie aldus Nieuwkerk. 'Hoe gaat jullie generatie de crisis oplossen?' vroeg hij doodleuk. Ze pruttelden een cliché hier en debiteerden een gemeenplaats daar. Helaas zeiden ze niet: wij gaan er voor zorgen dat mensen als jij eens stoppen met het stellen van zulke idiote vragen.
Economen zijn gedragswetenschappers. Ze observeren gedrag, inventariseren wat er over een voorbije periode is gebeurd, analyseren die data en leiden er een interpretatie uit af. Hun modellen hebben veeleer een verklarende waarde, veel minder een voorspellende - ook al is dat vaak een streven. Als een astronoom de baan van een hemellichaam berekent, dan kan hij tevens nauwkeurig voorspellen hoe dat hemellichaam zich in de toekomst zal bewegen. Het hemellichaam trekt zich niets aan van de waarneming en de voorspelling.
In de economie is dat anders omdat het niet over levenloze dingen gaat maar over gedrag van mensen, mensen die kennis nemen van de waarnemingen, verklaringen en voorspellingen van de economen en daarop reageren en anticiperen. Waarna de voorspelling meteen achterhaald is, omdat die nog gebaseerd is op de situatie van vóór de voorspelling. Nergens is het aantal self-fulfilling prophecies zo groot als in de economie, denk ik. Economen zouden de gevolgen van de reacties op hun voorspelling eigenlijk moeten inbouwen in diezelfde voorspelling.
Een van de fijne bloemen noemde de economiewetenschap een religie: iedereen gelooft iets anders en er is een charismatische voorganger nodig achter wie iedereen aanloopt om écht iets te veranderen. Dan wordt er al snel naar de politiek gewezen, maar aangezien we niet in een democratie maar in een mediacratie leven moeten we misschien eerder naar de kranten en de programma's kijken. Daar regeert echter meer en meer de waan van de dag, ontbreekt ten enenmale het overzicht, de diepgang en de brede blik.
'Nederlanders op drie na gelukkigste volk ter wereld', lazen we begin september in de Volkskrant. Commentaren, opinies, discussies. 'Nederlanders depressiefste volk van Europa', kopte dezelfde krant vorige week. Opnieuw reactie, analyse, debat. Niemand die de moeite nam om de onverenigbaarheid van beide berichten te belichten.* Het mediageheugen is in permanente staat van dementie als gevolg van een hardnekkige verslaving aan de roes van de hype.
Ook daarom moet een passant als Rutte niet elke keer weer zo opzichtig om consumentenvertrouwen schooien. Dan wordt hij de weerman die elke avond voorspelt dat morgen de zon gaat schijnen terwijl het elke dag weer blijkt te regenen. Als dan eindelijk daadwerkelijk de zon gaat schijnen heeft allang niemand meer de moeite genomen nog naar hem te luisteren. De politiek moet zich niet bezighouden met de mensen op te dragen wat ze zouden moeten doen, ze moet maatregelen doorvoeren waardoor de mensen vanzelf datgene gaan doen wat de politiek wil. Put your money where your mouth is.
Het is een illusie te denken dat consumentenvertrouwen op afroep bestelbaar is. Sterker: wie alsmaar roept dat de mensen meer vertrouwen moeten hebben in de economie terwijl alles om hen heen op het tegendeel wijst, zal niet alleen geen weerklank vinden maar ook het wantrouwen tegen zichzelf afroepen. Het consumentenvertrouwen zal pas toenemen wanneer politici de consumenten vertrouwen. Dan zullen vanzelf de consumenten ook de politici weer gaan vertrouwen.
* Alleen Bram Oostveen had het in de gaten, waarvoor dank.
dinsdag 17 september 2013
Alleen de alleenstaanden
Iedereen gaat deze crisis in de portemonnee voelen, is al een jaar lang de mantra van Rutte-II. De plannen die vandaag op Prinsjesdag werden gepresenteerd voegen de daad bij het woord, want alle groepen gaan erop achteruit. Correctie: bijna alle groepen, want 'uit de doorrekeningen van het CPB', zo schreef HP/De Tijd vanochtend, 'blijkt dat alleen een deel van de alleenstaanden erop vooruitgaat.'
Dat kan geen toeval zijn. Met Mark Rutte en Diederik Samsom hebben de twee coalitiepartijen VVD en PvdA immers allebei een vrijgezel als politiek leider. De tweede wat onvrijwilliger dan de eerste, maar toch. Het werd ook hoog tijd. Al sinds de Tweede Wereldoorlog wordt de vrijgezel gediscrimineerd.
De Duitse bezetter voerde toen een vrijgezellenbelasting in. Om de bevolkingsaanwas te stimuleren natuurlijk. Hoe meer Ariërs, hoe meer vreugd. Willem Frederik Hermans maakte in 1951 stampij omdat de naoorlogse politiek had verzuimd die maatregel terug te draaien. In 1966 was er nog niks veranderd. Hermans brak de staf over 'de manier waarop vrijgezellen in Nederland worden behandeld. Dat wordt langzamerhand een gediscrimineerde bevolkingsgroep. Die mensen betalen meer belasting. Die mensen kunnen geen eigen woning hebben. Ze moeten tegen verschrikkelijke woekerhuren een kamertje huren. Het zijn mensen zonder toekomst.'
'Ze hebben niet de gelegenheid hun positie te verbeteren of iets op te sparen. Dat zijn toch groepen van enige honderdduizenden mensen, die alleen maar in die positie gedrukt worden, omdat ze toevallig niet getrouwd zijn. Als die mensen toevallig allemaal bruin waren, zou iedereen roepen: wat is dat voor een schandalige rassendiscriminatie!'
Zo was het en zo is het. De maatschappij is nog steeds ingesteld op huishoudens van minimaal twee personen. Als je toevallig geen partner kunt krijgen of gewoon liever alleen blijft, dan word je financieel onevenredig gepakt. Een lening of een hypotheek afsluiten is veel lastiger, zorg- en woonkosten zijn hoger en ook fiscaal word je benadeeld, zo bleek uit berekeningen in 2011: 'Bij een salaris van 40.000 euro betaalt een alleenstaande 5.000 euro meer belasting dan twee partners die gezamenlijk hetzelfde bedrag verdienen.' En dus had Hermans nog altijd gelijk: 'Vrijgezellen worden gediscrimineerd.'
D66 vroeg met steun van CDA en SGP aan Rutte om daar een einde aan te maken, maar die had het te druk met Wilders in toom te houden. De steun van de confessionele partijen was overigens een mijlpaal, als de traditionele gezinspartijen die ze nog altijd zijn. Hermans gaf in 1966 vooral de schuld aan de PvdA, de enige niet-bijbelse partij van betekenis: 'Ik constateer al sedert jaren een groot gebrek aan moed bij die PvdA.'
Is het nu dan eindelijk zo ver, met single Samsom? Helaas, de wens lijkt weer eens vader van de gedachte. Het Nibud laat zien dat alleen de alleenstaande werkenden met een laag loon erop vooruitgaan: 1,5 procent. Alleenstaande werkenden met modaal of hoger inkomen leveren net zo hard in als de gezinnen.
Vanavond bij het televisiedebat viel op dat Samsom leek te slissen. Komt dat doordat logopedie niet meer voor honderd procent vergoed wordt via het basispakket? Of spreekt Samsom met een gespleten tong? 'Ik constateer al sedert jaren een groot gebrek aan moed bij die PvdA.' Het is dat niemand het woord 'sedert' nog gebruikt, maar in het tweede geval zou de constatering van Hermans ook nu, een halve eeuw later, nog steeds opgeld doen.
Dat kan geen toeval zijn. Met Mark Rutte en Diederik Samsom hebben de twee coalitiepartijen VVD en PvdA immers allebei een vrijgezel als politiek leider. De tweede wat onvrijwilliger dan de eerste, maar toch. Het werd ook hoog tijd. Al sinds de Tweede Wereldoorlog wordt de vrijgezel gediscrimineerd.
De Duitse bezetter voerde toen een vrijgezellenbelasting in. Om de bevolkingsaanwas te stimuleren natuurlijk. Hoe meer Ariërs, hoe meer vreugd. Willem Frederik Hermans maakte in 1951 stampij omdat de naoorlogse politiek had verzuimd die maatregel terug te draaien. In 1966 was er nog niks veranderd. Hermans brak de staf over 'de manier waarop vrijgezellen in Nederland worden behandeld. Dat wordt langzamerhand een gediscrimineerde bevolkingsgroep. Die mensen betalen meer belasting. Die mensen kunnen geen eigen woning hebben. Ze moeten tegen verschrikkelijke woekerhuren een kamertje huren. Het zijn mensen zonder toekomst.'
'Ze hebben niet de gelegenheid hun positie te verbeteren of iets op te sparen. Dat zijn toch groepen van enige honderdduizenden mensen, die alleen maar in die positie gedrukt worden, omdat ze toevallig niet getrouwd zijn. Als die mensen toevallig allemaal bruin waren, zou iedereen roepen: wat is dat voor een schandalige rassendiscriminatie!'
Zo was het en zo is het. De maatschappij is nog steeds ingesteld op huishoudens van minimaal twee personen. Als je toevallig geen partner kunt krijgen of gewoon liever alleen blijft, dan word je financieel onevenredig gepakt. Een lening of een hypotheek afsluiten is veel lastiger, zorg- en woonkosten zijn hoger en ook fiscaal word je benadeeld, zo bleek uit berekeningen in 2011: 'Bij een salaris van 40.000 euro betaalt een alleenstaande 5.000 euro meer belasting dan twee partners die gezamenlijk hetzelfde bedrag verdienen.' En dus had Hermans nog altijd gelijk: 'Vrijgezellen worden gediscrimineerd.'
D66 vroeg met steun van CDA en SGP aan Rutte om daar een einde aan te maken, maar die had het te druk met Wilders in toom te houden. De steun van de confessionele partijen was overigens een mijlpaal, als de traditionele gezinspartijen die ze nog altijd zijn. Hermans gaf in 1966 vooral de schuld aan de PvdA, de enige niet-bijbelse partij van betekenis: 'Ik constateer al sedert jaren een groot gebrek aan moed bij die PvdA.'
Is het nu dan eindelijk zo ver, met single Samsom? Helaas, de wens lijkt weer eens vader van de gedachte. Het Nibud laat zien dat alleen de alleenstaande werkenden met een laag loon erop vooruitgaan: 1,5 procent. Alleenstaande werkenden met modaal of hoger inkomen leveren net zo hard in als de gezinnen.
Vanavond bij het televisiedebat viel op dat Samsom leek te slissen. Komt dat doordat logopedie niet meer voor honderd procent vergoed wordt via het basispakket? Of spreekt Samsom met een gespleten tong? 'Ik constateer al sedert jaren een groot gebrek aan moed bij die PvdA.' Het is dat niemand het woord 'sedert' nog gebruikt, maar in het tweede geval zou de constatering van Hermans ook nu, een halve eeuw later, nog steeds opgeld doen.
dinsdag 13 augustus 2013
Mark Rutte als taxichauffeur
De Noorse premier Jens Stoltenberg ging in juni van dit jaar undercover als taxichauffeur in Oslo. Uniform aan, zonnebril op, en karren maar. 'Ik vind het belangrijk om te horen wat mensen echt denken,' verklaarde Stoltenberg tegenover de BBC, 'en als er één plek is waar mensen zeggen hoe ze over zaken denken, is het in een taxi.'
Dat ligt in Nederland toch anders. Als er één plek waar je zeker niet moet zeggen wat je echt denkt, waar je je onderbuik zeker niet moet laten spreken, dan is het wel een hoofdstedelijke taxi. Daar is een verkeerde blik al genoeg om een ram voor je harses te krijgen. Daar stap je alleen in als je toerist bent of levensmoe.
Stoltenberg ging natuurlijk niet zomaar precies in juni van dit jaar in een taxi zitten. In september zijn er immers verkiezingen in Noorwegen. Politici maken wel vaker rare sprongen als de stembusgang naderbij komt. Het supportersforum van de club waar ik seizoenkaarthouder ben kreeg ooit, kort voor de gemeenteraadsverkiezingen, onaangekondigd bezoek van Lilian Marijnissen.
Dochterlief, SP-raadslid, wilde graag onze noden en wensen weten. Met groetjes en zo. Ik zal geen reacties citeren, maar ze rechtvaardigden in ieder geval één conclusie: als er één plek is waar supporters echt zeggen hoe ze over Lilian Marijnissen denken, dan is het het supportersforum.
Is het misschien ook een goed idee voor Mark Rutte, undercover gaan als taxichauffeur? Hij is zijn stokoude Saab gewend, dus grote kans dat hij de taxi net als Stoltenberg een keer laat afslaan. Een belangrijk verschil is dat Stoltenberg populair is bij de Noren, terwijl geen Nederlander Rutte nog pruimt. Ik weet niet of Mark Rutte wel wil horen hoe de mensen echt over Mark Rutte denken.
Dat heeft natuurlijk alles met de economische crisis te maken. Metro had eerder dit jaar een reportage over naar Noorwegen emigrerende Nederlanders, een ware trend. Hier loopt de werkloosheid almaar op en wordt de situatie steeds uitzichtlozer, daar is de werkgelegenheid zo groot dat men moeite heeft vacatures in te vullen. Noorwegen zit dan ook niet in de EU. De Nederlander als economische vluchteling in Noorwegen.
Intussen nadert Prinsjesdag met nieuwe onheilstijdingen. Er moet nóg meer bezuinigd worden, niet de verplichte 6 miljard extra van onze Finse gouverneur Olli Rehn maar zelfs 8 miljard extra. En tegelijk komt er een investeringsprogramma, want het volk moet wel gestimuleerd worden om meer uit te geven.
Marc Chavannes, de bedachtzaamste onzer columnisten, had het vorige maand al kernachtig verwoord: 'Méér bezuinigen en méér uitgeven, het is allebei geprobeerd, meestal tegelijk. Koopt u toch terwijl wij uw zekerheden snoeien.' We moeten optimistisch zijn, maar dat komt neer op dom gehouden worden. En dat kan niet in een mediacratie, waar de burger van alles onmiddellijk op de hoogte is.
Griekenland heeft toch meer geld nodig, meldde Der Spiegel deze week. Je verwacht het niet. Angela Merkel zou dit al langer weten maar het geheim hebben willen houden. Want er komen verkiezingen aan en de kiezer moet wel optimistisch blijven. Je verwacht het niet. 'Een optimist is een slecht geïnformeerde pessimist', wist Theo Maassen al in 2002 - en Merkel is zuiver in zijn leer.
'Oplossingen zijn het probleem niet', nog zo'n meesterlijk Maassen-aforisme. Chavannes: 'De Haagse politiek werkt altijd met Oplossingen. Oplossen is wervender dan analyseren van problemen. Haast is een van de universele nadelen van democratische politiek – er is altijd een herverkiezing aan de horizon. De factor tijd is een chronisch onderschatte factor. Hervormen duurt langer dan een politicus meegaat.'
Het is zelfs nog erger. Morgen komt het CPB met nieuwe cijfers over de economische vooruitzichten voor 2014. Die cijfers hebben één manco: de extra bezuinigingen van 6 miljard zijn er nog niet in verwerkt. De extra bezuinigingen die dus al niet meer actueel zijn, want dat worden er 8 miljard. Het CPB loopt twee ronden achter. De factor tijd is een over de kop geslagen factor.
Chavannes vraagt zich af: 'Is de implosie van het kabinet-Rutte II te voorkomen? Alleen als betrokkenen ophouden te doen alsof.' Vanmiddag onthulde een Noorse krant dat sommige van Stoltenbergs passagiers geld is toegestoken om mee te doen, zogenaamd spontaan. Misschien moeten we maar hopen dat Rutte-II niet valt, want als dat gebeurt komen er nieuwe verkiezingen. En met een herverkiezing aan de horizon doet de politicus klaarblijkelijk het meest alsof en is hij het minst te vertrouwen.
Dat ligt in Nederland toch anders. Als er één plek waar je zeker niet moet zeggen wat je echt denkt, waar je je onderbuik zeker niet moet laten spreken, dan is het wel een hoofdstedelijke taxi. Daar is een verkeerde blik al genoeg om een ram voor je harses te krijgen. Daar stap je alleen in als je toerist bent of levensmoe.
Stoltenberg ging natuurlijk niet zomaar precies in juni van dit jaar in een taxi zitten. In september zijn er immers verkiezingen in Noorwegen. Politici maken wel vaker rare sprongen als de stembusgang naderbij komt. Het supportersforum van de club waar ik seizoenkaarthouder ben kreeg ooit, kort voor de gemeenteraadsverkiezingen, onaangekondigd bezoek van Lilian Marijnissen.
Dochterlief, SP-raadslid, wilde graag onze noden en wensen weten. Met groetjes en zo. Ik zal geen reacties citeren, maar ze rechtvaardigden in ieder geval één conclusie: als er één plek is waar supporters echt zeggen hoe ze over Lilian Marijnissen denken, dan is het het supportersforum.
Is het misschien ook een goed idee voor Mark Rutte, undercover gaan als taxichauffeur? Hij is zijn stokoude Saab gewend, dus grote kans dat hij de taxi net als Stoltenberg een keer laat afslaan. Een belangrijk verschil is dat Stoltenberg populair is bij de Noren, terwijl geen Nederlander Rutte nog pruimt. Ik weet niet of Mark Rutte wel wil horen hoe de mensen echt over Mark Rutte denken.
Dat heeft natuurlijk alles met de economische crisis te maken. Metro had eerder dit jaar een reportage over naar Noorwegen emigrerende Nederlanders, een ware trend. Hier loopt de werkloosheid almaar op en wordt de situatie steeds uitzichtlozer, daar is de werkgelegenheid zo groot dat men moeite heeft vacatures in te vullen. Noorwegen zit dan ook niet in de EU. De Nederlander als economische vluchteling in Noorwegen.
Intussen nadert Prinsjesdag met nieuwe onheilstijdingen. Er moet nóg meer bezuinigd worden, niet de verplichte 6 miljard extra van onze Finse gouverneur Olli Rehn maar zelfs 8 miljard extra. En tegelijk komt er een investeringsprogramma, want het volk moet wel gestimuleerd worden om meer uit te geven.
Marc Chavannes, de bedachtzaamste onzer columnisten, had het vorige maand al kernachtig verwoord: 'Méér bezuinigen en méér uitgeven, het is allebei geprobeerd, meestal tegelijk. Koopt u toch terwijl wij uw zekerheden snoeien.' We moeten optimistisch zijn, maar dat komt neer op dom gehouden worden. En dat kan niet in een mediacratie, waar de burger van alles onmiddellijk op de hoogte is.
Griekenland heeft toch meer geld nodig, meldde Der Spiegel deze week. Je verwacht het niet. Angela Merkel zou dit al langer weten maar het geheim hebben willen houden. Want er komen verkiezingen aan en de kiezer moet wel optimistisch blijven. Je verwacht het niet. 'Een optimist is een slecht geïnformeerde pessimist', wist Theo Maassen al in 2002 - en Merkel is zuiver in zijn leer.
'Oplossingen zijn het probleem niet', nog zo'n meesterlijk Maassen-aforisme. Chavannes: 'De Haagse politiek werkt altijd met Oplossingen. Oplossen is wervender dan analyseren van problemen. Haast is een van de universele nadelen van democratische politiek – er is altijd een herverkiezing aan de horizon. De factor tijd is een chronisch onderschatte factor. Hervormen duurt langer dan een politicus meegaat.'
Het is zelfs nog erger. Morgen komt het CPB met nieuwe cijfers over de economische vooruitzichten voor 2014. Die cijfers hebben één manco: de extra bezuinigingen van 6 miljard zijn er nog niet in verwerkt. De extra bezuinigingen die dus al niet meer actueel zijn, want dat worden er 8 miljard. Het CPB loopt twee ronden achter. De factor tijd is een over de kop geslagen factor.
Chavannes vraagt zich af: 'Is de implosie van het kabinet-Rutte II te voorkomen? Alleen als betrokkenen ophouden te doen alsof.' Vanmiddag onthulde een Noorse krant dat sommige van Stoltenbergs passagiers geld is toegestoken om mee te doen, zogenaamd spontaan. Misschien moeten we maar hopen dat Rutte-II niet valt, want als dat gebeurt komen er nieuwe verkiezingen. En met een herverkiezing aan de horizon doet de politicus klaarblijkelijk het meest alsof en is hij het minst te vertrouwen.
woensdag 12 juni 2013
Guus Meeuwis; of Bijziend optimisme
I
Vandaag bezochten mijn kersverse vorst en vorstin, Willem-Alexander en Máxima, Koning en Koningin der Nederlanden, in het kader van hun provinciebezoeken Limburg en Brabant. Anderhalve maand geleden woei er rond de troonswisseling een vlaag van optimisme door het land. Minister-president Mark Rutte hoopt ongetwijfeld dat het Koningspaar met deze kennismakingstournee nogmaals de positiviteit weet aan te wakkeren.
Van premier Rutte moeten we immers maar eens een keer ophouden met al dat gejammer en gesomber en gemopper. Het aantal werklozen is opgelopen tot een recordhoogte van 650 000 beklagenswaardige mensen, maar Rutte vindt al dat geklaag maar schadelijk voor de economie. We moeten een nieuw huis kopen! riep hij onlangs bij Nieuwsuur. Een nieuwe tv! En een nieuwe auto!
Mark Rutte dreigt een beetje het debiele neefje te worden van Edwin Rutten, die als Ome Willem aan een groep kinderen vroeg: 'Jullie wonen in een huis. Hebben jullie al een tafel thuis?' Mark Rutte denkt dat de gemiddelde Nederlander ook zo'n kleine rakker is die alles voor zoete koek slikt. Maar de gemiddelde Nederlander heeft heus wel door dat Rutte zoete broodjes poep bakt. Of dat hij poep praat - voor de huidige jongeren.
Het lijkt een traditie te worden, dat gesmeek van onze politieke leiders om goede zin bij het volk. Balkenende begon er in 2006 mee met zijn befaamde speech tijdens de Algemene Beschouwingen: 'Laten we blij zijn met elkaar! Laten we optimistisch zijn!' Dat hij er vervolgens bij gebrek aan directe respons de VOC bij haalde en zijn oproep besloot met een vertwijfeld 'Toch!?' maakte zijn appèl er niet sterker op.
II
Dat waren andere tijden... Terug naar de onze. Het provinciebezoek werd vandaag afgesloten met een optreden van Guus Meeuwis op de Markt in 's-Hertogenbosch. Meeuwis, de Brabantse bard. De bebrilde troubadour. De man die in elk nieuw liedje moet laten weten dat hij vrienden heeft. Mijn medelijden met de Koninklijke familie is dan ook groot in dezen. Guus Meeuwis is onderhand een soort muzikale waxinelichtgooier geworden.
In april was hij al een van de hoofddaders van het Koningslied, en tijdens het vorige WK voetbal viel hij, samen met Youp, Koningin Beatrix lastig met een idioot verzoekschrift. Of de majesteit 'volgende week wat tijd' wilde vrijmaken, om de spelers een lintje te geven en zo. En of ze dan wel zo'n Bavaria-jurkje wilde aantrekken. En ze moest ook niet zo zeiken, Bea, dat alles op z'n Duits werd gewonnen: 'Majesteit stop toch eens met dat verwijt.' Hij ging nog dreigen ook, Guus, want als ze niet naar hem luisterde, de majesteit, 'dan ben jij je baantje kwijt'.
In Brabant barst het van de begenadigde zangers en liedjesschrijvers. Maar wie wordt er steeds weer tot bovenbaas gebombardeerd? 't Is Guus. De pest is dat Brabant nooit een officieel volkslied heeft gehad. In 2007 diende de hoofdredacteur van een regionaal dagblad daarom het verzoek in Guus zijn 'Brabant' tot officieel volkslied te promoveren. SP en CDA lagen dwars. Uit een poll bleek dat tweederde van de Brabanders vóór was. Toen was de SP ineens ook voor. Op een provinciale commissievergadering kwam Guus vervolgens maar twee stemmen tekort. De dreiging is echter nog niet geweken.
Het moet daarom maar eens gezegd: 'Brabant' ís geen liedje over Brabant. Als 'Brabant' verwoordt wat het betekent Brabander te zijn, dan gaat 'Ademnood' van Linda, Roos & Jessica over wat het betekent longpatiënt te zijn. Feitelijk het enige wat er Brabants is aan 'Brabant', is de titel. Ten eerste is 'Brabant' volledig in een ander dialect opgesteld: het ABN. En inhoudelijk is Brabant alleen decor, en eigenlijk zelfs dat niet eens. 'De Peel en de Kempen en duuhh Meierij', schmiert Guus. Lekker makkelijk, even snel wat regio's opsommen. ('Rivierenland, Stedendriehoek en duuhh Veluwe, daarom wil ik in Gelderland huwe.')
Want wat is er mooi aan Brabant? 'Dat ben jij, dat ben jij.' Niks schoonheid van natuur en cultuur, Guus is gewoon geil. 'Was men maar op Brabant zo trots als een Fries' zingt hij ook nog, de ketel verwijtend. Ik ken geen enkele Fries die trots is op Brabant. Maar Guus gaat er jaarlijks heen om in Heerenveen te zingen over Brabant. En tienduizend Friezen doen dan lekker mee. Zou het andersom ook gebeuren als een Fries in Eindhoven het 'o Fryske grûn!' komt schallen? De vraag stellen is hem beantwoorden.
Het toont precies mijn hele punt aan: dat hele 'Brabant' is gewoon een populaire Nederlandstalige meezinger, een dertien-in-een-dozijn liefdesliedje, de grootste gemene deler met een zachte g, een typisch voorbeeld van de houd-er-de-moed-maar-in liedjes waar Guus het patent op heeft. Zoetsappiger dan aanmaaklimonade, o wat zijn wij heden blij. Lekker 'met zonder jas' naar buiten. Met vrienden, had hij dat al gezegd?
III
Guus moet de Koning en de Koningin maar eens met rust laten en in dienst treden van premier Rutte. Twee bijziende optimisten. En dan maar gezellig samen het volk een nieuw huis aansmeren, in Brabant of zo. Heeft Guus er ook meteen weer een vriend bij. Of is dat te optimistisch gedacht?
Vandaag bezochten mijn kersverse vorst en vorstin, Willem-Alexander en Máxima, Koning en Koningin der Nederlanden, in het kader van hun provinciebezoeken Limburg en Brabant. Anderhalve maand geleden woei er rond de troonswisseling een vlaag van optimisme door het land. Minister-president Mark Rutte hoopt ongetwijfeld dat het Koningspaar met deze kennismakingstournee nogmaals de positiviteit weet aan te wakkeren.
Van premier Rutte moeten we immers maar eens een keer ophouden met al dat gejammer en gesomber en gemopper. Het aantal werklozen is opgelopen tot een recordhoogte van 650 000 beklagenswaardige mensen, maar Rutte vindt al dat geklaag maar schadelijk voor de economie. We moeten een nieuw huis kopen! riep hij onlangs bij Nieuwsuur. Een nieuwe tv! En een nieuwe auto!
Mark Rutte dreigt een beetje het debiele neefje te worden van Edwin Rutten, die als Ome Willem aan een groep kinderen vroeg: 'Jullie wonen in een huis. Hebben jullie al een tafel thuis?' Mark Rutte denkt dat de gemiddelde Nederlander ook zo'n kleine rakker is die alles voor zoete koek slikt. Maar de gemiddelde Nederlander heeft heus wel door dat Rutte zoete broodjes poep bakt. Of dat hij poep praat - voor de huidige jongeren.
Het lijkt een traditie te worden, dat gesmeek van onze politieke leiders om goede zin bij het volk. Balkenende begon er in 2006 mee met zijn befaamde speech tijdens de Algemene Beschouwingen: 'Laten we blij zijn met elkaar! Laten we optimistisch zijn!' Dat hij er vervolgens bij gebrek aan directe respons de VOC bij haalde en zijn oproep besloot met een vertwijfeld 'Toch!?' maakte zijn appèl er niet sterker op.
II
Dat waren andere tijden... Terug naar de onze. Het provinciebezoek werd vandaag afgesloten met een optreden van Guus Meeuwis op de Markt in 's-Hertogenbosch. Meeuwis, de Brabantse bard. De bebrilde troubadour. De man die in elk nieuw liedje moet laten weten dat hij vrienden heeft. Mijn medelijden met de Koninklijke familie is dan ook groot in dezen. Guus Meeuwis is onderhand een soort muzikale waxinelichtgooier geworden.
In april was hij al een van de hoofddaders van het Koningslied, en tijdens het vorige WK voetbal viel hij, samen met Youp, Koningin Beatrix lastig met een idioot verzoekschrift. Of de majesteit 'volgende week wat tijd' wilde vrijmaken, om de spelers een lintje te geven en zo. En of ze dan wel zo'n Bavaria-jurkje wilde aantrekken. En ze moest ook niet zo zeiken, Bea, dat alles op z'n Duits werd gewonnen: 'Majesteit stop toch eens met dat verwijt.' Hij ging nog dreigen ook, Guus, want als ze niet naar hem luisterde, de majesteit, 'dan ben jij je baantje kwijt'.
In Brabant barst het van de begenadigde zangers en liedjesschrijvers. Maar wie wordt er steeds weer tot bovenbaas gebombardeerd? 't Is Guus. De pest is dat Brabant nooit een officieel volkslied heeft gehad. In 2007 diende de hoofdredacteur van een regionaal dagblad daarom het verzoek in Guus zijn 'Brabant' tot officieel volkslied te promoveren. SP en CDA lagen dwars. Uit een poll bleek dat tweederde van de Brabanders vóór was. Toen was de SP ineens ook voor. Op een provinciale commissievergadering kwam Guus vervolgens maar twee stemmen tekort. De dreiging is echter nog niet geweken.
Het moet daarom maar eens gezegd: 'Brabant' ís geen liedje over Brabant. Als 'Brabant' verwoordt wat het betekent Brabander te zijn, dan gaat 'Ademnood' van Linda, Roos & Jessica over wat het betekent longpatiënt te zijn. Feitelijk het enige wat er Brabants is aan 'Brabant', is de titel. Ten eerste is 'Brabant' volledig in een ander dialect opgesteld: het ABN. En inhoudelijk is Brabant alleen decor, en eigenlijk zelfs dat niet eens. 'De Peel en de Kempen en duuhh Meierij', schmiert Guus. Lekker makkelijk, even snel wat regio's opsommen. ('Rivierenland, Stedendriehoek en duuhh Veluwe, daarom wil ik in Gelderland huwe.')
Want wat is er mooi aan Brabant? 'Dat ben jij, dat ben jij.' Niks schoonheid van natuur en cultuur, Guus is gewoon geil. 'Was men maar op Brabant zo trots als een Fries' zingt hij ook nog, de ketel verwijtend. Ik ken geen enkele Fries die trots is op Brabant. Maar Guus gaat er jaarlijks heen om in Heerenveen te zingen over Brabant. En tienduizend Friezen doen dan lekker mee. Zou het andersom ook gebeuren als een Fries in Eindhoven het 'o Fryske grûn!' komt schallen? De vraag stellen is hem beantwoorden.
Het toont precies mijn hele punt aan: dat hele 'Brabant' is gewoon een populaire Nederlandstalige meezinger, een dertien-in-een-dozijn liefdesliedje, de grootste gemene deler met een zachte g, een typisch voorbeeld van de houd-er-de-moed-maar-in liedjes waar Guus het patent op heeft. Zoetsappiger dan aanmaaklimonade, o wat zijn wij heden blij. Lekker 'met zonder jas' naar buiten. Met vrienden, had hij dat al gezegd?
III
Guus moet de Koning en de Koningin maar eens met rust laten en in dienst treden van premier Rutte. Twee bijziende optimisten. En dan maar gezellig samen het volk een nieuw huis aansmeren, in Brabant of zo. Heeft Guus er ook meteen weer een vriend bij. Of is dat te optimistisch gedacht?
woensdag 5 juni 2013
Jos van Rey neemt het CDA de maat
In de berichtgeving rondom het voorjaarscongres van het CDA, dat afgelopen zaterdag plaatsvond in 's-Hertogenbosch, werden telkens dezelfde drie constateringen gedaan: 1) De toon van Buma is harder geworden ten opzichte van de coalitiepartners, 2) Het CDA weigert nog langer mee te denken met de bezuinigingsvoorstellen van het kabinet en 3) De partij oogst hiermee vooralsnog geen zetelwinst in de peilingen.
Met die toon van Buma valt het reuze mee. Dat wil zeggen: die is niet echt veranderd, echt niet opeens zoveel harder geworden de laatste tijd. Ook niet milder overigens. In juni 2012 lazen we immers al: 'Buma haalt hard uit naar Rutte'. Over Europa ging het toen. En ook nadien bij het afschieten van het woonakkoord en het verzet tegen het sociaal akkoord was Buma's kritiek op de kabinetsplannen niet mals. Wat heeft hij nu weer voor hards gezegd? Dat de samenleving wordt 'gemangeld door het doorgeschoten marktdenken en de allesbeheersende overheid'. Poeh poeh.
'Dat is typisch CDA. Zitten ze in de coalitie, dan vaart de fractie altijd een rechtsere koers, zitten ze in de oppositie, dan varen ze een linksere koers.' Aldus Jos van Rey (VVD), zondagochtend bij Geen Eva Jinek op Zondag. Van Rey de sjoemelaar, de nepotist, die zich begin 2012 van een behaaglijk plekje in gedeputeerde staten van Limburg dacht te hebben verzekerd, tot hij in juni plotseling in opspraak raakte omdat een politieke partij had ontdekt dat Van Rey iets te close was geweest met bepaalde projectontwikkelaars. Die partij was het CDA.
In oktober ging de beerput open en moest us Joske het veld ruimen. Zondag zei Van Rey dat hij is 'vermoord door justitie', maar voor een dode had hij opvallend veel noten op zijn zang. Typisch CDA, zei hij dus, met een blik alsof hij de integriteit zelve was. Nee Jos, typisch politiek: het CDA maakt typisch het geluid van een oppositiepartij. Een oppositiepoliticus spreekt zich bijna per definitie tegen kabinetsplannen uit, en omdat hij zijn media-aandacht moet verdienen doet hij dat in de regel in de vorm van gepeperde uitspraken en vooral niet te veel nuance.
Elke oppositiepartij van enige importantie schuift per pijnpunt een ter zake kundig mannetje of vrouwtje naar voren om onbeperkt kritiek te spuien. Dat was zo bij Teeven en Dolmatov (SP: Gesthuizen; D66: Schouw; CDA: Van Hijum), dat was zo bij Weekers en de Bulgraaiers (SP: Bashir; D66: Koolmees; CDA: Omtzigt) en dat is nu zo bij het Fyra-debacle (SP: weeral Bashir; D66: Stientje; CDA: De Rouwe).
Het is de eeuwige politieke balans van coalitie en oppositie: de coalitie heeft de macht, maar moet wel moeilijke maatregelen zien te verkopen en constant aan damage control doen; de oppositie kan vrijuit schieten op de plannen en blunders, maar heeft geen werkelijke macht iets te veranderen.
Buma brengt de nieuwe partijlijn in de praktijk, die van het 'radicale midden', een voortreffelijk concept. Dat 'midden' van het CDA is niet alleen een horizontale kwestie, van een middenpositie tussen links en rechts, tussen allesbeheersende overheid en doorgeschoten marktdenken, maar wat mij betreft ook een verticale: de partij als belangenbehartiger van de middeninkomens. In zijn paniekerige streven de eigen achterbannen te ontzien is dit kabinet radicaal middeninkomens aan het kaalplukken. Die enorme groep heeft behoefte aan een belangenbehartiger in Den Haag. Dat dit vooralsnog geen zetelwinst oplevert is misschien wel een zegen. Dat is meer iets voor PVV-achtige partijen, die uiteindelijk weer even hard vallen als ze gestegen zijn.
Laat het CDA eerst maar eens een paar jaar zaaien, opnieuw wortel schieten in de maatschappij, en als dan de tijd is gekomen om te oogsten, dan kan Jos van Rey ook meteen mee onder de zeis.
Met die toon van Buma valt het reuze mee. Dat wil zeggen: die is niet echt veranderd, echt niet opeens zoveel harder geworden de laatste tijd. Ook niet milder overigens. In juni 2012 lazen we immers al: 'Buma haalt hard uit naar Rutte'. Over Europa ging het toen. En ook nadien bij het afschieten van het woonakkoord en het verzet tegen het sociaal akkoord was Buma's kritiek op de kabinetsplannen niet mals. Wat heeft hij nu weer voor hards gezegd? Dat de samenleving wordt 'gemangeld door het doorgeschoten marktdenken en de allesbeheersende overheid'. Poeh poeh.
'Dat is typisch CDA. Zitten ze in de coalitie, dan vaart de fractie altijd een rechtsere koers, zitten ze in de oppositie, dan varen ze een linksere koers.' Aldus Jos van Rey (VVD), zondagochtend bij Geen Eva Jinek op Zondag. Van Rey de sjoemelaar, de nepotist, die zich begin 2012 van een behaaglijk plekje in gedeputeerde staten van Limburg dacht te hebben verzekerd, tot hij in juni plotseling in opspraak raakte omdat een politieke partij had ontdekt dat Van Rey iets te close was geweest met bepaalde projectontwikkelaars. Die partij was het CDA.
In oktober ging de beerput open en moest us Joske het veld ruimen. Zondag zei Van Rey dat hij is 'vermoord door justitie', maar voor een dode had hij opvallend veel noten op zijn zang. Typisch CDA, zei hij dus, met een blik alsof hij de integriteit zelve was. Nee Jos, typisch politiek: het CDA maakt typisch het geluid van een oppositiepartij. Een oppositiepoliticus spreekt zich bijna per definitie tegen kabinetsplannen uit, en omdat hij zijn media-aandacht moet verdienen doet hij dat in de regel in de vorm van gepeperde uitspraken en vooral niet te veel nuance.
Elke oppositiepartij van enige importantie schuift per pijnpunt een ter zake kundig mannetje of vrouwtje naar voren om onbeperkt kritiek te spuien. Dat was zo bij Teeven en Dolmatov (SP: Gesthuizen; D66: Schouw; CDA: Van Hijum), dat was zo bij Weekers en de Bulgraaiers (SP: Bashir; D66: Koolmees; CDA: Omtzigt) en dat is nu zo bij het Fyra-debacle (SP: weeral Bashir; D66: Stientje; CDA: De Rouwe).
Het is de eeuwige politieke balans van coalitie en oppositie: de coalitie heeft de macht, maar moet wel moeilijke maatregelen zien te verkopen en constant aan damage control doen; de oppositie kan vrijuit schieten op de plannen en blunders, maar heeft geen werkelijke macht iets te veranderen.
Buma brengt de nieuwe partijlijn in de praktijk, die van het 'radicale midden', een voortreffelijk concept. Dat 'midden' van het CDA is niet alleen een horizontale kwestie, van een middenpositie tussen links en rechts, tussen allesbeheersende overheid en doorgeschoten marktdenken, maar wat mij betreft ook een verticale: de partij als belangenbehartiger van de middeninkomens. In zijn paniekerige streven de eigen achterbannen te ontzien is dit kabinet radicaal middeninkomens aan het kaalplukken. Die enorme groep heeft behoefte aan een belangenbehartiger in Den Haag. Dat dit vooralsnog geen zetelwinst oplevert is misschien wel een zegen. Dat is meer iets voor PVV-achtige partijen, die uiteindelijk weer even hard vallen als ze gestegen zijn.
Laat het CDA eerst maar eens een paar jaar zaaien, opnieuw wortel schieten in de maatschappij, en als dan de tijd is gekomen om te oogsten, dan kan Jos van Rey ook meteen mee onder de zeis.
vrijdag 10 mei 2013
Edith Schippers deed een handreiking? Integendeel...
'Iedere kabinetscrisis die er niet is, daar ben ik blij mee. Maar als je een kabinet vormt met PvdA en VVD, dan weet dat je twee uitersten in het politieke spectrum met elkaar moet verbinden, en dat sommige maatregelen in de ene achterban wat minder vallen, en andere in de andere, en dat wisten we van tevoren.'
Aldus Edith Schippers (VVD) deze week voor de NOS-microfoon. De minister van Volksgezondheid reageerde op het aanhoudende gedoe in PvdA-kringen rond de strafbaarstelling van illegaliteit. Diederik Samsom moet alle zeilen bijzetten om deze in het regeerakkoord vastgelegde maatregel aan de leden te verkopen.
Het is een kwestie van uitruil: de VVD ging tegen haar zin akkoord met het kinderpardon, een vurige PvdA-wens, maar dan moesten de sociaaldemocraten gelijk oversteken door het speerpunt van de liberalen om illegaliteit strafbaar te maken te accepteren.
Alom worden de zinnetjes van Schippers nu echter uitgelegd als een 'handreiking' van de VVD aan de PvdA, de NOS voorop: 'De VVD'ers komen nu met een handreiking aan PvdA-leider Samsom om een kabinetscrisis te voorkomen.' De maatregel zou weer bespreekbaar zijn, open voor nieuwe onderhandelingen, een gul gebaar van liberale zijde om een kabinetscrisis te voorkomen.
Ik vind dat verbijsterend. De reactie van Schippers is toch zo klaar als een klontje, en het absoluut tegenovergestelde van een handreiking? De minister zegt exact hetzelfde als wat Samsom zijn hardhorende achterban steeds probeert uit te leggen: deze maatregel is ons onwelgevallig, maar dat is precies wat we konden verwachten met zo'n coalitie.
Schippers reageert eerder op Jetta Klijnsma's dreigen met een kabinetscrisis, drijft het zelfs op de spits: wij willen liever geen kabinetscrisis, maar als jullie je niet aan de afspraken houden, dan is het crisis. Dat is wat er staat.
Veel meer ben ik geïntrigeerd door een ander aspect van Schippers' reactie, de zinsnede 'twee uitersten in het politieke spectrum'. Het is nauwelijks tien jaar geleden dat PvdA en VVD in harmonie samenwerkten in de Paarse kabinetten, als naar het midden opgeschoven partijen, de PvdA eindelijk zonder de ideologische veren en de VVD door een koersverandering onder de linkse liberaal Dijkstal. Nu zijn we tien jaren van polarisering, populisme en politieke versplintering verder en staan beide partijen elkaar weer als vanouds naar het leven.
Dat lijkt vooral een VVD-dingetje. De liberalen zijn een echte rechtse partij geworden, of weer geworden, terug die hoek in gedreven door de PVV. Het 'redelijke alternatief' voor wat betreft de vreemdelingenparagraaf, zoals dat dan verkocht wordt.
Toch moet ook de ommezwaai die de PvdA sinds het opblazen van Balkenende-IV in februari 2010 heeft gemaakt niet onderschat worden. Cru gesteld: met Wouter Bos nog aan het roer was dit niet gebeurd. Sindsdien is de PvdA weer veel linkser, veel ideologischer geworden. Bos was een pragmaticus, een jongen uit het bedrijfsleven. Spekman en Samson zijn in hun hart nog altijd in de eerste plaats idealisten.
Samsom doet echt zijn best meer een pragmaticus, en dus een politicus te worden, maar daarvoor zit hij net bij de verkeerde partij, lijkt het wel. Het is veel moeilijker om idealisten pragmatisch te laten denken dan pragmatici idealen te laten verloochenen.
Steeds weer zien we de beelden voorbijkomen van die mevrouw op het PvdA-congres die Samsom smeekt niet akkoord te gaan met de maatregel: 'Het kan toch niet zo zijn dat mensen crimineel zijn puur doordat ze bestaan!' Dat is wansmakelijke retoriek.
Als ik geen kaartje heb en ik ga toch in de trein zitten, dan ben ik niet strafbaar omdat ik besta, maar omdat ik ergens zit waar dat zonder kaartje verboden is. Zo zijn deze mensen niet illegaal omdat ze bestaan, maar omdat ze ergens zijn waar ze wettelijk niet mogen zijn. Als we dat inhumaan vinden, dan moeten we zorgen dat die wet, die inderdaad niet functioneert, veranderd wordt.
Bijzonder ergerniswekkend zijn zulke pogingen de discussie naar oneigenlijke regionen te manoeuvreren. Hetzelfde geldt voor de 'Werkgroep Deportatieverzet' die de illegalen die in hongerstaking zijn gegaan 'ondersteunt' door het detentiecentrum waarin ze verblijven een 'concentratiekamp' te noemen.
De reportage die Nieuwsuur hier afgelopen woensdag over uitzond, is het droevigste wat ik ooit heb gezien. Vijf overjarige hippies op een hoop zand. De dikste slaat met een lepel tegen een koekenpan. Stel je voor: als schrepele illegaal laat je al dagenlang de gebakken eieren die je worden voorgezet onaangeroerd, en als je vervolgens naar buiten kijkt zie je een weldoorvoede actievoerder die uitgerekend met een koekenpan naar je staat te zwaaien. Probeer dan maar eens door te gaan met niet eten.
Aldus Edith Schippers (VVD) deze week voor de NOS-microfoon. De minister van Volksgezondheid reageerde op het aanhoudende gedoe in PvdA-kringen rond de strafbaarstelling van illegaliteit. Diederik Samsom moet alle zeilen bijzetten om deze in het regeerakkoord vastgelegde maatregel aan de leden te verkopen.
Het is een kwestie van uitruil: de VVD ging tegen haar zin akkoord met het kinderpardon, een vurige PvdA-wens, maar dan moesten de sociaaldemocraten gelijk oversteken door het speerpunt van de liberalen om illegaliteit strafbaar te maken te accepteren.
Alom worden de zinnetjes van Schippers nu echter uitgelegd als een 'handreiking' van de VVD aan de PvdA, de NOS voorop: 'De VVD'ers komen nu met een handreiking aan PvdA-leider Samsom om een kabinetscrisis te voorkomen.' De maatregel zou weer bespreekbaar zijn, open voor nieuwe onderhandelingen, een gul gebaar van liberale zijde om een kabinetscrisis te voorkomen.
Ik vind dat verbijsterend. De reactie van Schippers is toch zo klaar als een klontje, en het absoluut tegenovergestelde van een handreiking? De minister zegt exact hetzelfde als wat Samsom zijn hardhorende achterban steeds probeert uit te leggen: deze maatregel is ons onwelgevallig, maar dat is precies wat we konden verwachten met zo'n coalitie.
Schippers reageert eerder op Jetta Klijnsma's dreigen met een kabinetscrisis, drijft het zelfs op de spits: wij willen liever geen kabinetscrisis, maar als jullie je niet aan de afspraken houden, dan is het crisis. Dat is wat er staat.
Veel meer ben ik geïntrigeerd door een ander aspect van Schippers' reactie, de zinsnede 'twee uitersten in het politieke spectrum'. Het is nauwelijks tien jaar geleden dat PvdA en VVD in harmonie samenwerkten in de Paarse kabinetten, als naar het midden opgeschoven partijen, de PvdA eindelijk zonder de ideologische veren en de VVD door een koersverandering onder de linkse liberaal Dijkstal. Nu zijn we tien jaren van polarisering, populisme en politieke versplintering verder en staan beide partijen elkaar weer als vanouds naar het leven.
Dat lijkt vooral een VVD-dingetje. De liberalen zijn een echte rechtse partij geworden, of weer geworden, terug die hoek in gedreven door de PVV. Het 'redelijke alternatief' voor wat betreft de vreemdelingenparagraaf, zoals dat dan verkocht wordt.
Toch moet ook de ommezwaai die de PvdA sinds het opblazen van Balkenende-IV in februari 2010 heeft gemaakt niet onderschat worden. Cru gesteld: met Wouter Bos nog aan het roer was dit niet gebeurd. Sindsdien is de PvdA weer veel linkser, veel ideologischer geworden. Bos was een pragmaticus, een jongen uit het bedrijfsleven. Spekman en Samson zijn in hun hart nog altijd in de eerste plaats idealisten.
Samsom doet echt zijn best meer een pragmaticus, en dus een politicus te worden, maar daarvoor zit hij net bij de verkeerde partij, lijkt het wel. Het is veel moeilijker om idealisten pragmatisch te laten denken dan pragmatici idealen te laten verloochenen.
Steeds weer zien we de beelden voorbijkomen van die mevrouw op het PvdA-congres die Samsom smeekt niet akkoord te gaan met de maatregel: 'Het kan toch niet zo zijn dat mensen crimineel zijn puur doordat ze bestaan!' Dat is wansmakelijke retoriek.
Als ik geen kaartje heb en ik ga toch in de trein zitten, dan ben ik niet strafbaar omdat ik besta, maar omdat ik ergens zit waar dat zonder kaartje verboden is. Zo zijn deze mensen niet illegaal omdat ze bestaan, maar omdat ze ergens zijn waar ze wettelijk niet mogen zijn. Als we dat inhumaan vinden, dan moeten we zorgen dat die wet, die inderdaad niet functioneert, veranderd wordt.
Bijzonder ergerniswekkend zijn zulke pogingen de discussie naar oneigenlijke regionen te manoeuvreren. Hetzelfde geldt voor de 'Werkgroep Deportatieverzet' die de illegalen die in hongerstaking zijn gegaan 'ondersteunt' door het detentiecentrum waarin ze verblijven een 'concentratiekamp' te noemen.
De reportage die Nieuwsuur hier afgelopen woensdag over uitzond, is het droevigste wat ik ooit heb gezien. Vijf overjarige hippies op een hoop zand. De dikste slaat met een lepel tegen een koekenpan. Stel je voor: als schrepele illegaal laat je al dagenlang de gebakken eieren die je worden voorgezet onaangeroerd, en als je vervolgens naar buiten kijkt zie je een weldoorvoede actievoerder die uitgerekend met een koekenpan naar je staat te zwaaien. Probeer dan maar eens door te gaan met niet eten.
woensdag 6 februari 2013
Van oude mensen, de pensioenen die eraan gaan
'God forgive me, but an old person without money is pathetic'
(Simon & Garfunkel, 'Voices of Old People', Bookends, 1968)
Een populist boekt in de regel succes wanneer hij in korte tijd op basis van emotie en sentiment een grote groep boze burgers weet te mobiliseren. In die zin is Henk Krol van ouderenpartij 50Plus de jongste - pun intended - populistische hemelbestormer.
De plotselinge stijging in populariteit van Krol doet soms denken aan de even stormachtige opkomst van Fortuyn, Verdonk en Wilders in het recente verleden, waarbij eveneens een mechanisme in werking trad dat eigen lijkt te zijn aan de mediacratie: peilingen lieten een lichte stijging zien, waarop meer mensen zich tot de betreffende politicus en zijn partij bekeerden, waarop de peilingen weer een stijging lieten zien, waarop... enzovoort.
Overigens is de combinatie 'ouderenpartij' en 'populisme' niet nieuw. Franck Eckhardt noemde in zijn studie Pim Fortuyn und die Niederlande. Populismus als Reaktion auf die Globalisierung (2003) Jet Nijpels van het Algemeen Ouderen Verbond (AOV, 1993-1999) al als een voorloper van Fortuyn.
Krol verkoopt nu met succes het verhaal aan de burger dat de ouderen in de huidige bezuinigingsoperatie onevenredig hard in de portemonnee worden gepakt. Diederik Samsom legt steeds weer geduldig uit dat 'we' een extra bijdrage vragen van 'de mensen die het meer kunnen missen'. Tevens benadrukt hij dat er corrigerende maatregelen zijn voor de 'individuele gevallen' die toch in de problemen komen.
Aangezien er meer rijke ouderen zijn dan rijke jongeren dragen de ouderen dus logischerwijs meer bij. Die rijkdom zit echter vooral in het vermogen van de ouderen. In de Volkskrant (4 febr.) schrijft Rutger Bregman: 'Als Nederland behoefte heeft aan een nivelleringsfeestje, dan zou het niet om inkomen maar om vermogen moeten gaan.'
Dit lijkt op wat ik afgelopen november al kort aanstipte toen de discussie woedde over de inkomensafhankelijke zorgpremie: 'De VVD'ers die tegen de inkomensafhankelijke zorgpremie zijn voeren steeds het argument aan dat in Nederland de inkomensverschillen kleiner zijn dan in andere Europese landen. Wat ze er niet bij vermelden is dat de vermogensongelijkheid hier groter is dan waar dan ook. De allerrijksten halen hun weelde niet zozeer uit inkomen maar uit bezit.'
Het probleem is dat dat vermogen hoofdzakelijk bestaat uit een eigen huis dat onverkoopbaar is. Krol haalt bovendien steeds voorbeelden aan van ouderen die in de problemen komen door de maatregelen van de regering, zoals een hogere zorgpremie en minder zorgtoeslag. Het oproer lijkt evenwel niet primair betrekking te hebben op bezuinigingen op ouderenzorg, maar op de aangekondigde pensioenkortingen, dat is waar de ware pijn zit.
En dan is het maar zeer de vraag of Rutte en Samsom de zwartepiet moet worden toegespeeld zoals Krol nu doet. Moet dan niet eerder met de beschuldigende vinger worden gewezen naar de pensioenfondsen die er een potje van hebben gemaakt met bizarre beleggingen? Het ABP bijvoorbeeld verloor veel geld - dat het geacht werd verstandig te beheren - door zo oneindig stom te zijn te beleggen in een hype als Facebook.
Intussen dreigt er een kloof te ontstaan tussen de 'nemende hand' en de 'gevende hand'. De Duitse filosoof Peter Sloterdijk gooide in 2009 maar weer eens knuppel in het hoenderhok met een provocerend artikel in de Frankfurter Allgemeine Zeitung waarin hij voorstelde het gedwongen betalen van belasting te vervangen door vrijwillige giften. In het huidige systeem wordt de belastingbetaler gedwongen tot solidariteit, maar dat systeem zou weleens aan het wankelen gebracht kunnen worden:
'Het kan in de loop van de 21ste eeuw wel eens tot grootschalige ont-solidarisering komen, als de maar al te aannemelijke liberale these van de uitbuiting van de productieven door de onproductieven de sinds lange tijd veel minder plausibele linkse these van de uitbuiting van de arbeid door het kapitaal in populariteit voorbijstreeft.'
Sloterdijk verbaast zich erover dat mensen altijd maar weer netjes hun belastingen betalen. Waarom ontstaat er geen 'antifiscale burgeroorlog', waarin de productieven in opstand komen en weigeren nog langer de helft van hun inkomen af te staan aan de onproductieven?
Je ziet nu al voorzichtig zoiets ontstaan, dat jongeren denken: waarom zou ik in deze tijden extra solidariteit moeten betrachten voor de ouderen als ik zelf niet eens ervan kan uitgaan dat ik later überhaupt nog pensioen zal ontvangen? De huidige crisis is misschien minder een crisis van het neoliberale marktdenken dan een crisis van de sociaaldemocratische beginselen.
(Simon & Garfunkel, 'Voices of Old People', Bookends, 1968)
Een populist boekt in de regel succes wanneer hij in korte tijd op basis van emotie en sentiment een grote groep boze burgers weet te mobiliseren. In die zin is Henk Krol van ouderenpartij 50Plus de jongste - pun intended - populistische hemelbestormer.
De plotselinge stijging in populariteit van Krol doet soms denken aan de even stormachtige opkomst van Fortuyn, Verdonk en Wilders in het recente verleden, waarbij eveneens een mechanisme in werking trad dat eigen lijkt te zijn aan de mediacratie: peilingen lieten een lichte stijging zien, waarop meer mensen zich tot de betreffende politicus en zijn partij bekeerden, waarop de peilingen weer een stijging lieten zien, waarop... enzovoort.
Overigens is de combinatie 'ouderenpartij' en 'populisme' niet nieuw. Franck Eckhardt noemde in zijn studie Pim Fortuyn und die Niederlande. Populismus als Reaktion auf die Globalisierung (2003) Jet Nijpels van het Algemeen Ouderen Verbond (AOV, 1993-1999) al als een voorloper van Fortuyn.
Krol verkoopt nu met succes het verhaal aan de burger dat de ouderen in de huidige bezuinigingsoperatie onevenredig hard in de portemonnee worden gepakt. Diederik Samsom legt steeds weer geduldig uit dat 'we' een extra bijdrage vragen van 'de mensen die het meer kunnen missen'. Tevens benadrukt hij dat er corrigerende maatregelen zijn voor de 'individuele gevallen' die toch in de problemen komen.
Aangezien er meer rijke ouderen zijn dan rijke jongeren dragen de ouderen dus logischerwijs meer bij. Die rijkdom zit echter vooral in het vermogen van de ouderen. In de Volkskrant (4 febr.) schrijft Rutger Bregman: 'Als Nederland behoefte heeft aan een nivelleringsfeestje, dan zou het niet om inkomen maar om vermogen moeten gaan.'
Dit lijkt op wat ik afgelopen november al kort aanstipte toen de discussie woedde over de inkomensafhankelijke zorgpremie: 'De VVD'ers die tegen de inkomensafhankelijke zorgpremie zijn voeren steeds het argument aan dat in Nederland de inkomensverschillen kleiner zijn dan in andere Europese landen. Wat ze er niet bij vermelden is dat de vermogensongelijkheid hier groter is dan waar dan ook. De allerrijksten halen hun weelde niet zozeer uit inkomen maar uit bezit.'
Het probleem is dat dat vermogen hoofdzakelijk bestaat uit een eigen huis dat onverkoopbaar is. Krol haalt bovendien steeds voorbeelden aan van ouderen die in de problemen komen door de maatregelen van de regering, zoals een hogere zorgpremie en minder zorgtoeslag. Het oproer lijkt evenwel niet primair betrekking te hebben op bezuinigingen op ouderenzorg, maar op de aangekondigde pensioenkortingen, dat is waar de ware pijn zit.
En dan is het maar zeer de vraag of Rutte en Samsom de zwartepiet moet worden toegespeeld zoals Krol nu doet. Moet dan niet eerder met de beschuldigende vinger worden gewezen naar de pensioenfondsen die er een potje van hebben gemaakt met bizarre beleggingen? Het ABP bijvoorbeeld verloor veel geld - dat het geacht werd verstandig te beheren - door zo oneindig stom te zijn te beleggen in een hype als Facebook.
Intussen dreigt er een kloof te ontstaan tussen de 'nemende hand' en de 'gevende hand'. De Duitse filosoof Peter Sloterdijk gooide in 2009 maar weer eens knuppel in het hoenderhok met een provocerend artikel in de Frankfurter Allgemeine Zeitung waarin hij voorstelde het gedwongen betalen van belasting te vervangen door vrijwillige giften. In het huidige systeem wordt de belastingbetaler gedwongen tot solidariteit, maar dat systeem zou weleens aan het wankelen gebracht kunnen worden:
'Het kan in de loop van de 21ste eeuw wel eens tot grootschalige ont-solidarisering komen, als de maar al te aannemelijke liberale these van de uitbuiting van de productieven door de onproductieven de sinds lange tijd veel minder plausibele linkse these van de uitbuiting van de arbeid door het kapitaal in populariteit voorbijstreeft.'
Sloterdijk verbaast zich erover dat mensen altijd maar weer netjes hun belastingen betalen. Waarom ontstaat er geen 'antifiscale burgeroorlog', waarin de productieven in opstand komen en weigeren nog langer de helft van hun inkomen af te staan aan de onproductieven?
Je ziet nu al voorzichtig zoiets ontstaan, dat jongeren denken: waarom zou ik in deze tijden extra solidariteit moeten betrachten voor de ouderen als ik zelf niet eens ervan kan uitgaan dat ik later überhaupt nog pensioen zal ontvangen? De huidige crisis is misschien minder een crisis van het neoliberale marktdenken dan een crisis van de sociaaldemocratische beginselen.
dinsdag 30 oktober 2012
Rutte-II? Pechtold-I!
Mark Rutte en Diederik Samsom zijn sneller in het huwelijk getreden dan een verliefd koppel in LA.
Ook de ministers werden razendsnel benoemd. Voor Stef Blok, die buiten de boot dreigde te vallen, werd zelfs een hele nieuwe ministerspost gecreëerd.
En zo kan het nieuwe kabinet volgende week al op het bordes van Huis ten Bosch staan. Rutte-II gaat dat dan logischerwijs heten.
Maar eigenlijk is dat een misleidende naam. Juister zou zijn: Pechtold-I.
Wanneer we namelijk de belangrijkste punten uit het regeerakkoord onder de loep nemen, dan ondergaan we een merkwaardige sensatie: het is alsof we het verkiezingsprogramma van D66 lezen.
Wellicht vraagt u zich nu af: D66 een verkiezingsprogramma? Is dat geen contradictio in terminis? Een terechte vraag. 'D66' was de laatste jaren immers nog slechts de naam waaronder Alexander Pechtold & Co. Voor al uw Wildersbestrijding actief was.
De antiWilderspartij bleek echter ook, diep verborgen, eigen ideeën te hebben, die werden neergepend in een programma getiteld 'En nu vooruit.' En die ideeën worden nu in concrete maatregelen omgezet:
Rutte-II wil 16 miljard bezuinigen, keurig binnen de 15 à 20 miljard uit het D66-verkiezingsprogramma.
Rutte-II kleedt de AWBZ uit, alleen de noodzakelijke zorg wordt nog vergoed, precies zoals D66 het wil: 'De zorg wordt vergoed. Wonen en service worden niet uit het collectief gefinancierde AWBZ-budget betaald, maar zijn net als in andere fases van het leven voor eigen rekening.'
De nationale politie, het afschaffen van de wietpas, geen boerkaverbod - met een uitzondering voor bepaalde functies en beroepen -, een kortere WW en uiteraard investeringen in 'duurzame economie': allemaal wat Alexander wil.
En wat te denken van de onderwijsparagraaf: het afschaffen van de basisbeurs, de invoering van een sociaal leenstelsel, het vrijgekomen geld investeren in de kwaliteit van het onderwijs, dat is toch gewoon gecopy-pastet uit het D66-programma!: 'D66 wil de basisbeurs vervangen door een sociaal leenstelsel en de vrijgekomen gelden investeren in verbetering van de kwaliteit van het onderwijs.'
De VVD heeft zelfs haar stokpaard moeten slachten: de hypotheekrenteaftrek wordt door Rutte-II eindelijk aangepakt, de burger wordt als tegenprestatie gecompenseerd met een verlaging van de inkomstenbelasting. D66: 'Wij beperken de hypotheekrente-aftrek' en de 'opbrengsten worden gebruikt om de inkomstenbelasting te verlagen.'
Enzovoort, enzovoort, en zo verder.
Dan heb ik de belangrijkste thema's echter nog niet genoemd. D66, dat is bovenal de bestuurlijke hervormingspartij, en de pro-Europa-partij.
Bestuurlijke hervorming en Europa, net de twee onderwerpen in het akkoord die het minst belicht worden, terwijl ze misschien wel het ingrijpendst zijn.
Neem die schandelijke bestuurlijke afbraak: rücksichtslos worden provincies samengevoegd. D66: 'Bezuinigd wordt er op bestuur door de transitie naar minder provincies en gemeenten'. Alstublieft.
Europa dan, het meest doodgezwegen onderwerp. Maar er kan geen twijfel over bestaan: Rutte-II is een pro-Europees kabinet. Een Europese bankenunie en een Europese toezichthouder op de bankensector worden ondersteund. D66: 'D66 wil dat deze maatregelen worden ingebed in toezicht en regelingen op Europees niveau ("Bankenunie").'
Bovendien zitten er twee PvdA'ers op de 'Europese' posten: Frans Timmermans vervangt Oeri Roosendaal op BuZa. Timmermansje, die zich meer Europeaan voelt dan Nederlander. Zo iemand kun je niet serieus nemen.
En Jeroen Dijsselbloem op Financiën. Zwaargewicht Jan Kees de Jager, die nog wel eens ergens voor wilde gaan liggen in Brussel, wordt nu dus vervangen door een buigzaam Dijsselbloempje.
Dat wordt urenlang koffie drinken met Martin Schulz.
Rutte en Samsom hebben niet voor compromissen gekozen maar voor keiharde uitruil. Met als resultaat dat in dit akkoord noch het stempel van de VVD, noch dat van de PvdA te herkennen valt. Dat is blijkbaar hoe rekenen in de politiek werkt: VVD plus PvdA gedeeld door twee = D66. Met die uitkomst feliciteren wij Alexander Pechtold.
Geen wonder dat het zo stil is uit de hoek van de Democraten66. Roemer, Wilders, Buma, ze buitelen over elkaar heen met snoeiharde kritiek op het akkoord. Pechtold murmelt alleen wat over iets te weinig investeringen in onderwijs, verder houdt hij wijselijk zijn mond en ontkurkt in stilte de champagne.
Eén lichtpunt zie ik toch nog wel: Pechtold is niet de formele minister-president. Hij zal niet wekelijks op gesprek komen in EenVandaag, hij wordt niet hét gezicht van Nederland. En daarmee feliciteren wij Nederland.
Ook de ministers werden razendsnel benoemd. Voor Stef Blok, die buiten de boot dreigde te vallen, werd zelfs een hele nieuwe ministerspost gecreëerd.
En zo kan het nieuwe kabinet volgende week al op het bordes van Huis ten Bosch staan. Rutte-II gaat dat dan logischerwijs heten.
Maar eigenlijk is dat een misleidende naam. Juister zou zijn: Pechtold-I.
Wanneer we namelijk de belangrijkste punten uit het regeerakkoord onder de loep nemen, dan ondergaan we een merkwaardige sensatie: het is alsof we het verkiezingsprogramma van D66 lezen.
Wellicht vraagt u zich nu af: D66 een verkiezingsprogramma? Is dat geen contradictio in terminis? Een terechte vraag. 'D66' was de laatste jaren immers nog slechts de naam waaronder Alexander Pechtold & Co. Voor al uw Wildersbestrijding actief was.
De antiWilderspartij bleek echter ook, diep verborgen, eigen ideeën te hebben, die werden neergepend in een programma getiteld 'En nu vooruit.' En die ideeën worden nu in concrete maatregelen omgezet:
Rutte-II wil 16 miljard bezuinigen, keurig binnen de 15 à 20 miljard uit het D66-verkiezingsprogramma.
Rutte-II kleedt de AWBZ uit, alleen de noodzakelijke zorg wordt nog vergoed, precies zoals D66 het wil: 'De zorg wordt vergoed. Wonen en service worden niet uit het collectief gefinancierde AWBZ-budget betaald, maar zijn net als in andere fases van het leven voor eigen rekening.'
De nationale politie, het afschaffen van de wietpas, geen boerkaverbod - met een uitzondering voor bepaalde functies en beroepen -, een kortere WW en uiteraard investeringen in 'duurzame economie': allemaal wat Alexander wil.
En wat te denken van de onderwijsparagraaf: het afschaffen van de basisbeurs, de invoering van een sociaal leenstelsel, het vrijgekomen geld investeren in de kwaliteit van het onderwijs, dat is toch gewoon gecopy-pastet uit het D66-programma!: 'D66 wil de basisbeurs vervangen door een sociaal leenstelsel en de vrijgekomen gelden investeren in verbetering van de kwaliteit van het onderwijs.'
De VVD heeft zelfs haar stokpaard moeten slachten: de hypotheekrenteaftrek wordt door Rutte-II eindelijk aangepakt, de burger wordt als tegenprestatie gecompenseerd met een verlaging van de inkomstenbelasting. D66: 'Wij beperken de hypotheekrente-aftrek' en de 'opbrengsten worden gebruikt om de inkomstenbelasting te verlagen.'
Enzovoort, enzovoort, en zo verder.
Dan heb ik de belangrijkste thema's echter nog niet genoemd. D66, dat is bovenal de bestuurlijke hervormingspartij, en de pro-Europa-partij.
Bestuurlijke hervorming en Europa, net de twee onderwerpen in het akkoord die het minst belicht worden, terwijl ze misschien wel het ingrijpendst zijn.
Neem die schandelijke bestuurlijke afbraak: rücksichtslos worden provincies samengevoegd. D66: 'Bezuinigd wordt er op bestuur door de transitie naar minder provincies en gemeenten'. Alstublieft.
Europa dan, het meest doodgezwegen onderwerp. Maar er kan geen twijfel over bestaan: Rutte-II is een pro-Europees kabinet. Een Europese bankenunie en een Europese toezichthouder op de bankensector worden ondersteund. D66: 'D66 wil dat deze maatregelen worden ingebed in toezicht en regelingen op Europees niveau ("Bankenunie").'
Bovendien zitten er twee PvdA'ers op de 'Europese' posten: Frans Timmermans vervangt Oeri Roosendaal op BuZa. Timmermansje, die zich meer Europeaan voelt dan Nederlander. Zo iemand kun je niet serieus nemen.
En Jeroen Dijsselbloem op Financiën. Zwaargewicht Jan Kees de Jager, die nog wel eens ergens voor wilde gaan liggen in Brussel, wordt nu dus vervangen door een buigzaam Dijsselbloempje.
Dat wordt urenlang koffie drinken met Martin Schulz.
Rutte en Samsom hebben niet voor compromissen gekozen maar voor keiharde uitruil. Met als resultaat dat in dit akkoord noch het stempel van de VVD, noch dat van de PvdA te herkennen valt. Dat is blijkbaar hoe rekenen in de politiek werkt: VVD plus PvdA gedeeld door twee = D66. Met die uitkomst feliciteren wij Alexander Pechtold.
Geen wonder dat het zo stil is uit de hoek van de Democraten66. Roemer, Wilders, Buma, ze buitelen over elkaar heen met snoeiharde kritiek op het akkoord. Pechtold murmelt alleen wat over iets te weinig investeringen in onderwijs, verder houdt hij wijselijk zijn mond en ontkurkt in stilte de champagne.
Eén lichtpunt zie ik toch nog wel: Pechtold is niet de formele minister-president. Hij zal niet wekelijks op gesprek komen in EenVandaag, hij wordt niet hét gezicht van Nederland. En daarmee feliciteren wij Nederland.
Abonneren op:
Posts (Atom)