zondag 27 december 2015

Zeven dagen lang (270)

21 t/m 27 december

MAANDAG 16 graden
Gerard Joling op de radio met zijn kerstklassieker 'Winter is the warmest time of year'. Een visionair, die Geer.

DINSDAG 22 december
De avonden begint weer, de roman die zich afspeelt in een universum dat ieder jaar weer wat verder van ons weg is komen te liggen. Vandaag episode 1: The Frits Awakens.

WOENSDAG Pleuris
Ergernis: schreeuwerige videoadvertenties die plotseling beginnen te spelen als je nietsvermoedend over een webpagina scrolt terwijl je geluid op maximaal volume blijkt te staan.

DONDERDAG Slimste
In Nederland worden vaak hilarische fragmenten uit de Vlaamse Slimste vertoond, maar je kunt je toch niet voorstellen dat dat andersom ook gebeurt, met dat verzuurde gekanker van Van Rossem. De kandidaten vallen me ook niet mee dit seizoen. BN'ers naar verluidt, maar ik zit me al dagen af te vragen wie al die mensen zijn. En dan krijg je na drugsgebruiker Eva Coreman ook nog dat verschrikkelijke mens Sanne Wallace de Vries op je bordje. Ik kijk maar even niet meer, denk ik.

VRIJDAG Angst
Koning Willem-Alexander in zijn kersttoespraak: 'we moeten ons niet laten beheersen door angst'. 
Juist, maar het is een misvatting dat de burger bang is. Hij is niet zozeer bang, hij is boos. Wie bang is kruipt weg, wie boos is komt tevoorschijn en roert zich.

ZATERDAG Turkije <--> EU vanaf oktober visumvrij
'Wenn Jordanien eine Sackgasse [= doodlopende weg] für den internationalen Reiseverkehr des Terrors ist, dan lässt sich die Türkei am ehesten als dessen Autobahn beschreiben.' [...]
'Es gibt korrupte Beamte, überall entlang der 900 Kilometer lange Grenze, die weiterhin den Schmuggel von Öl und Diesel aus IS-Gebieten in die Türkei oder umgekehrt den Transfer in Europa gestohlener Autos nach Syrien tolerieren.'
Uit: Christoph Reuter, Die schwarze Macht. Der 'Islamitische Staat' und die Strategen des Terrors (2015).

ZONDAG R.I.P.
Vaste prik in de kerstvakantie: de overledenen van het bijna voorbije jaar. Volgens Nu.nl was Drs. P een 'zanger'.
Niet in deze lijst, maar wel bij CNN: Vincent Margera, beter bekend als de loensende brabbelaar 'Don Vito' uit Jackass. Op 15 november op 59-jarige leeftijd overleden.

woensdag 23 december 2015

Merry Christmas - Vrolijk Kerstfeest

Kerstmuziek kun je alleen maar beluisteren tussen 6 en 26 december. Iedereen die het daarvoor al of daarna nog doet is in overtreding. Dat er maar een krappe drie weken overschieten en de muziek niet op elk willekeurig moment gedraaid kan worden draagt bij aan het bijzondere, spirituele karakter ervan: het blijft een delicatesse, een beloning.
    De jaarlijkse Sky Radio line-up valt daar in zekere zin buiten. Jaar in jaar uit hetzelfde rijtje: Mariah Carey en Wham!, Chris Rea en Band Aid, Mud en Slade, Michael Bubbel en Marco Borsato... Youpie van 't Hek niet te vergeten. Dat is even een dag leuk en dan niet meer.
    Veel interessanter zijn de complete kerstalbums van bands en performers. Vrijwel iedere zichzelf respecterende artiest heeft wel zo'n kerstalbum opgenomen. Daar zit vanzelfsprekend veel bocht tussen, maar ook genoeg moois. Albums die de kitsch en het sentiment verre overstijgen en frisse en eigenzinnige versies van de klassiekers uit het genre brengen, of met eigen bijdragen het songbook aanvullen en daarbij ook kritiek op het hele vercommercialiseerde kerstgebeuren niet schuwen.
    Een afwisseling van oudere klassiekers en moderne platen is hierbij ideaal. De golden oldies van Elvis Presley en Frank Sinatra, van Nat 'King' Cole en Bing Crosby. Maar ook recentere kerstalbums van gerenommeerde artiesten: Bob Dylan (2009), James Taylor (2012), de hier al eerder genoemde Paul Anka (2012) met zijn warme, trage arrangementen. Van de hedendaagse indie-artiesten is er natuurlijk de geniale Sufjan Stevens met zijn twee boxen van vijf cd's elk (Songs for Christmas 2006, Silver & Gold 2012). Maar ook Christmas (1999) van Low, A Christmas Album (2002) van Bright Eyes en Another Drifter in the Snow (2006) van Aimee Mann zijn zeer de moeite waard.
    De meeste liedjes op al die kerstplaten zijn covers van traditionals, en dan ook nog van een repertoire van hooguit 15 nummers. Zonder uitzondering betreft het liedjes van minstens vijftig jaar oud en vaak nog veel ouder. Wikipedia geeft een lijst met de vaakst uitgevoerde 'holiday songs'. De top tien telt drie liedjes uit de jaren dertig ('Winter Wonderland', 'Santa Clause Is Coming to Town' en 'Rudolph the Red-Nosed Reindeer'), zes uit de jaren veertig ('The Christmas Song', 'Have Yourself a Merry Little Christmas', 'White Christmas', 'Let It Snow! Let It Snow! Let It Snow!', 'The Little Drummer Boy' en 'Sleigh Ride') en een uit de jaren vijftig ('Jingle Bell Rock').
    Wat opvalt is dat het vaak zulke bescheiden liedjes zijn. In tegenstelling tot het grote gebaar en de bombast van de popklassiekers in het genre gaan deze ingetogen teksten over heimelijke wensen en voorzichtige verwachtingen. 'Have Yourself a Merry Little Christmas' draagt die bescheidenheid al in de titel. De tekst verwoordt het aardse geploeter in de hoop op iets beters, vooral in de regels 'Through the years we all will be together, if the Fates allow/ Until then, we'll have to muddle through somehow.' En de uitsmijter van 'The Christmas Song' is ook al zo mooi in al zijn eenvoud: 'Although it's been said, many times, many ways, merry Christmas to you.' Dat is van een verpletterende nuchterheid: het is al zo vaak gezegd, op zoveel manieren, wie ben ik om daar nog iets origineels aan toe te voegen. Daarom: een vrolijk kerstfeest.
    Vorig jaar tikte ik een paar regels over een top 100 die redacteur Mark Hinog van The Verge had samengesteld uit de tien symfonieën van Stevens. Die lijst heb ik dit jaar als playlist beluisterd, een aanbevelenswaardig project. Ik was benieuwd naar welke nummers Hinog zoal buiten de top 100 had gelaten, maar wat bleek: de tien schijfjes tellen exact honderd tracks. Niets is toevallig in het wonderlijke universum van Sufjan Stevens.
    Op #1 zette Hinog opvallend genoeg een lied van het experimentele, zeg maar gerust: krankzinnige achtste album - wel de meest 'normale' van de negen tracks: 'Christmas in the Room', met de boodschap dat het bij Kerstmis uiteindelijk toch om samenzijn met je naasten draait. Logisch om te eindigen met een wat meer opbeurend lied, want 'That Was the Worst Christmas Ever', door Hinog terecht 'the saddest Christmas song in his catalog' genoemd, staat op #2. Dit hartverscheurend mooie lied ('Someday the snow will rise, someday the Lord will rise') op 1 zou de lijst in mineurstemming hebben doen eindigen, wat ook weer wat overdreven is. Overigens was 'Sister Winter' (nu op #4) misschien wel een goed compromis geweest: even somber, maar met een magistrale opbouw, culminerend in de uitroep 'I've returned to wish you a merry Christmas!', begeleid door muziek als een spetterend vuurwerk.
    Songs for Christmas en Silver & Gold bieden een mengelmoes van traditionals, vaak door Stevens naar zijn magische hand gezet, religieuze liederen en eigen composities. Van die laatste categorie kun je zo een compilatie van twaalf à vijftien nummers maken en dan heb je een ijzersterk album van ruim een uur. Neem 'Star of Wonder', dat elk jaar wel voorbij komt, maar pas dit jaar ontdekte ik ineens wat een razend knap lied dat is, met die blazers aan het eind. Of 'Justice Delivers Its Death', zijn tegelijk introspectieve en maatschappijkritische bewerking van de traditional 'Silver and Gold'. 
    En niet te vergeten de vier nummers op de zesde cd die Stevens samen met de gebroeders Dessner van The National schreef. Een lied als 'Carol of St. Benjamin the Bearded One' is van een zo grote schoonheid ('Benjamin who keeps his hands into his sleeves') dat het bijna zonde is dat het niet een veel grotere roem geniet. Maar nu maak ik mij al bijna schuldig aan hebzucht en hoogmoed, precies waar Stevens tegen ageert. Daarom ga ik nog snel een kerstplaatje opzetten voor ik weer een jaar moet wachten en besluit ik in alle bescheidenheid met een welgemeende wens: Merry Christmas - een vrolijk kerstfeest!

zondag 20 december 2015

Zeven dagen lang (269)

14 t/m 20 december

MAANDAG Parijs
Klimaatakkoord: landen spreken af dat temperatuurstijging onder de 2 graden moet blijven. Daar spreekt toch geen enkele ambitie uit! Een temperatuurdaling van minstens 15 graden, naar wij dachten. Anders krijgen we nooit een Witte Kerst.

DINSDAG 'De onderste steen'
D66-leider Pechtold dreigt met een motie van wantrouwen tegen Rutte wegens het uitblijven van een fatsoenlijk antwoord op vragen over de Teevendeal. Vreemd dat hij daar nu pas aan denkt, bij deze storm in een glas water, terwijl de schandelijke houding van de regering inzake de MH17-ramp al veel langer een motie van wantrouwen waardig is.

WOENSDAG December
'After silence, that which comes nearest to expressing the inexpressible, is music.' Woorden van Paul Anka, in het boekje bij zijn Songs of December (2012). Wat een sublieme plaat is dat toch.

DONDERDAG Wanprestatie + raaskallen = droombaan
Guus Hiddink nieuwe trainer van Chelsea. Dat is alsof Ivo Opstelten de nieuwe president van de Verenigde Staten wordt.

VRIJDAG Geldermalsen (I)
De Volkskrant vraagt zich af: opnieuw moeten media terugkomen op berichten dat relschoppers van elders kwamen. Hoe komt dat?
Omdat de reflex is: er wordt een hek omgegooid, dus het zullen wel weer voetbalhooligans zijn. Dat is zo vorige eeuw... (Update: zie ook de column van Sjoerd Mossou)
Ten eerste ervaart de boze burger een enorme kloof met de bestuurlijke elite, te meer daar in het internettijdperk schimmige dealtjes niet lang verborgen blijven. Zo werd al snel duidelijk dat een AZC voor de gemeente een middel is om een financieel debacle af te wenden. 
Ten tweede wordt de boze burger al maanden door Wilders c.s. tot 'verzet' opgehitst. In het geval van een dossier zo beladen als dit is dat een explosieve cocktail.

ZATERDAG Geldermalsen (II)
Veelzeggend dat de PVV een debat over 'Geldermalsen' weigert. Wilders' mantra dat 'kom in verzet' puur democratisch verzet betreft is dus niets waard. Zwijgen is stilzwijgend instemmen in dit geval. Annabel Nanninga heeft een bevlogen column over deze kwestie geschreven. 'Op het moment dat het gemeentehuis van Geldermalsen werd bestormd, verloren asielcritici hun morele gelijk', schrijft zij: 'Willen "wij" (en daarmee bedoel ik de weldenkende mensen die tegen islamisering en asielinstroom zijn) het debat en de besluitvorming op constructieve wijze naar ons toetrekken, dan zullen we voorbeeldig moeten zijn. Bestaande procedures en gezond verstand gebruiken om onze zin te krijgen. [...] En accepteren dat je in een democratie niet altijd krijgt wat je wilt. Als een verwend kind gaan dreinen dat "de polletiek niet lui-huisteeerrt" is potsierlijk, u wordt wel gehoord maar u bent niet de enige met belangen.'

ZONDAG RT van de week

woensdag 16 december 2015

Trump gaet u heden voor; hy trumpt met alle krachten

Een voetbalsupporter moet zich soms een mohammedaan wanen. Zoals een huis-tuin-en-keuken-moslim de wrange vruchten plukt van fundamentalistische malloten die zijn geloof en daarmee ook hem een slechte naam bezorgen, zo moet de supporterende supporter geregeld met lede ogen aanzien hoe een troepje doorgesnoven vechtersbazen het blazoen van zijn geliefde club bezoedelt.
    De gematigde moslim dient zich telkens weer te distantiëren van zijn geradicaliseerde geloofsgenoten en wordt vriendelijk of minder vriendelijk doch immer dringend verzocht zijn goede wil te tonen aan de huiverig geworden gemeenschap, de gewone supporter idem dito.
    Toch zijn er steeds weer politici en opiniemakers die beweren dat er uiteindelijk niet zo'n groot verschil is tussen de bonafide moslim en de bloeddorstige jihadist - de islam is wat hen bindt. Ze zien alle moslims als een gevaar en bepleiten bijvoorbeeld een inreisverbod voor de VS en het hermetisch afsluiten van AZC's, of ze verkondigen dat bidden op straat gelijkstaat aan de nazibezetting. En zo zijn er ook steeds weer politici en opiniemakers die menen dat ook uitgelaten voetbalfans hooligans zijn en dat alle supporters gestraft moeten worden voor de wandaden van een kleine minderheid.
    Toch nemen de hardliners die voor maatregelen tegen alle moslims ijveren ondanks hun populariteit vooralsnog een betrekkelijk geïsoleerde positie in het politieke landschap in en worden hun ideeën krachtig van repliek gediend. En zo springt men ook massaal voor de normale voetbalsupporter in de bres en worden... o wacht, daar gaat de vergelijking opeens mank.
    De onschuldige fan wordt immers al jaren als een halve terrorist behandeld. Met het gevangenentransport dat heel eufemistisch 'combiregeling' wordt genoemd en dat samengaat met een ernstige inbreuk op de privacy en aantasting van de menselijke waardigheid. En met hermetisch afgesloten vakken en inreisverboden in andere steden en stadions. Hier is wat Trump en Wilders willen, mutatis mutandis, allang werkelijkheid geworden.
    Afgelopen zondag werd een nieuw dieptepunt bereikt toen supporters van FC Utrecht hun eigen stadion niet in mochten. De gehele Bunnikside, 5500 stoeltjes, moest leeg blijven. Vorig seizoen hadden onverlaten tijdens FC Utrecht-Ajax vanaf die tribune kwetsende spreekkoren ten gehore gebracht. Hoeveel zullen het er zijn geweest? Een paar honderd? Het is echter niet zo eenvoudig de individuele daders te pakken en de verleiding is dan groot om de gehele populatie te straffen. Te groot, zo bleek, en daarom moesten vele duizenden fans boeten voor het wangedrag van die paar honderd randdebielen.
    De clubleiding van FC Utrecht wilde hen op andere tribunes laten plaatsnemen, waarna een storm van protest opstak. Menigeen beweerde zelfs dat de Utrechtse burgemeester vanwege deze actie had verordonneerd dat er geen supporters van de bezoekende club welkom waren, maar dit was omdat er aanwijzingen waren voor Amsterdamse wraakacties. Ongetwijfeld ook weer beraamd door een smaller dan smaldeel, maar meteen mocht er helemaal niemand meer naar Utrecht om hun club aan te moedigen.
    De parallel tussen de benadering van terrorisme enerzijds en van hooliganisme anderzijds, en het verschil in bejegening van de 'gematigden' en de 'fundamentalisten' binnen de respectieve groepen is al langer een stokpaardje van me. Onlangs kreeg ik navolging van taalmedicus Jan Kuitenbrouwer, die er in zijn NRC-column op wees dat de relatie tussen supporterschap en voetbalgeweld een parallel vertoont met die tussen de islam en jihadgeweld.
    Supporters die ontkennen dat hooligans iets met hun club te maken hebben begaan volgens Kuitenbrouwer dezelfde fout als moslims die beweren dat IS niks met de islam te maken heeft, al is erkennen dat die link er wel degelijk is ook weer niet goed: 'Die relatie ontkennen is zinloos, maar roepen dat hij wel bestaat, is net zo zinloos.' Het is een verder nogal duistere column, duister van betoogtrant en qua wereldbeeld dat eruit spreekt, en de auteur slaat ergens de plank nogal mis. Zo hebben supporters en hooligans volgens Kuitenbrouwer een 'seizoensabonnement of iets dergelijks'. En moslims en jihadisten hebben dan zeker een jaarabonnement op de Koran?
    Als het al zo ver heeft kunnen komen dat normale aanhangers gediscrimineerd en uitgesloten kunnen worden onder het mom van de bestrijding van een kleine minderheid van terreurplegers, dan mag men zich ook afvragen hoe groot de kans is dat figuren als Le Pen, Wilders en Trump ooit in de positie komen dat ze hun 'voorzorgsmaatregelen' ten uitvoer kunnen brengen.
    Neem zo'n Donald Trump. Wie de berichtgeving rond de voorverkiezingen oppervlakkig volgt, gaat welhaast denken dat de vastgoedmagnaat de enige kandidaat is, zo vaak gaat het over Trump en alleen over Trump. Nu hoor ik al maanden dat hij nooit een serieuze kandidaat zal zijn, maar ging dat eerst nog om de nominatie namens de Republikeinen - dat zou Jeb Bush of Ted Cruz worden -, inmiddels is het al zo ver gekomen dat steeds meer experts erkennen dat Trump die nominatie best weleens zou kunnen gaan winnen. De kans dat hij vervolgens ook de daadwerkelijke presidentsverkiezingen wint wordt echter op nihil geschat: zonder twijfel zal Trump dan verliezen van Clinton.
    Er is dus niks aan de hand, al is er inmiddels al minder niks aan de hand dan voorheen.
   Waarom zou Trump niet ook die tweede voorspelling kunnen logenstraffen? Vanwaar die rotsvaste overtuiging dat iemand als hij nooit president van de VS zal kunnen worden? Is het politiek correct wensdenken, miskenning van de onvoorspelbaarheid van de toekomst, zeker in het huidige tijdsgewricht, en van menselijk gedrag in de op hol geslagen mediacratie? De animatieserie South Park, die altijd de vinger op de zere plekken van de Amerikaanse samenleving weet te leggen, anticipeerde in een aflevering van het huidige seizoen op deze ontwikkeling. In Canada was zogenaamd een Trump-achtige figuur aan de macht gekomen. Met fatale gevolgen, zoals een gevluchte Canadees vol berouw moest erkennen:
    'He didn't really offer any solutions, he just said outrageous things. We thought it was funny. Nobody really thought he'd ever be president. It was a joke! But we just let the joke go on for too long. He kept gaining momentum, and by the time we were ready to say, OK, let's get serious now, who should really be president, he was already being sworn into office.'
    Terreur is bij uitstek een leverancier van momentum. Een aanslag van Parijs-achtige proporties of erger op Amerikaans grondgebied kan een kettingreactie veroorzaken. En wat als Clinton iets overkomt - een onthulling, een blunder, een drama - wat haar op slag kansloos maakt. De tijden zijn veel te woelig om het ogenschijnlijk onvoorstelbare uit te sluiten.

zondag 13 december 2015

Zeven dagen lang (268)

7 t/m 13 december

MAANDAG Kookavondje
Geen wonder dat Geert Wilders verwoed kandidaat-Kamerleden aan het werven is, als dit het niveau is van de huidige elitetroepen. Wat een droefenis.

DINSDAG PSV
Luuk de Jong wist niet dat hij op scherp stond en bij een gele kaart de eerstvolgende wedstrijd geschorst zou zijn. Zoiets was een Ruud van Nistelrooy of een Robin van Persie nooit overkomen. En daarom hebben Van Nistelrooy en Van Persie een glansrijke carrière achter de rug en heeft Luuk de Jong nooit de absolute top gehaald.

WOENSDAG Zijne Schijnheiligheid (I)
Prachtig hoe Frans Timmermans de maat wordt genomen door Nico Dijkshoorn. Vooral het gezicht van Timmermans is priceless; dat zelfingenomen aardappelhoofd, vol verwachting weer een paar veren in zijn reet gestoken te krijgen, maar in plaats daarvan mag hij een verbale schop onder zijn hol incasseren.

DONDERDAG Zijne Schijnheiligheid (II)
Dijkshoorn op twitter: 'Ik had Frans Timmermans eigenlijk mijn gedicht willen voorlezen met een mondkapje voor.'

VRIJDAG Islamofobieangst
De vermeende groei van islamofobie in de laatste tien jaar is een mythe, zo blijkt uit een rapport van het Sociaal Cultureel Planbureau.
Broodnodig weerwoord tegen angstzaaiers als Leo Lucassen met zijn '15 jaar islamofobie'.

ZATERDAG Duo (I)
Uit de SVB-lijst met jongensnamen blijkt dat er in 2014 178 keer een 'Simon' is geboren en 177 keer een 'Nick'. Met een variant op een hoogst poëtische regel van het duo: 'Want de een kan niet zonder de ander.'

ZONDAG Duo (II)
Over Nederlandstalige duo's gesproken: hoe staat het ervoor met de reeds in 2013 aangekondigde samenwerking tussen Spinvis en Rob de Nijs? Dat moet iets heel moois opleveren.

dinsdag 8 december 2015

Ken uw vijand

Matthijs van Nieuwkerk had vorige week in De Wereld Moet Wel Leuk Blijven weer eens drie 3fm-dj's aan tafel. Als altijd een volstrekt inwisselbaar trio met obligate meningen en risicoloze voorkeuren, met als dieptepunt een Giel Beelen-lookalike, Paul Rabiës of zoiets. Ik dacht eerst dat het Beelen zelf was met een pruik op en een lasbril.
   De drie kwamen een boom opzetten over 'The Sound of 2016' van de BBC, een jaarlijks terugkerend item. De Britten doen elke december een 'voorspelling': welke vijftien artiesten en bands zullen in het komende jaar doorbreken?
   Terugkijkend op eerdere lijsten moest Matthijs de BBC toch nageven dat ze er verrassend vaak een goede kijk op bleken te hebben gehad. Geen van de diskjockeys kwam op het idee tegen te werpen dat precies het omgekeerde het geval is: die artiesten en bands breken juist door omdat de BBC ze bombardeert tot the next best thing. Door die nominatie worden ze opgepikt door radiostations, gaan mensen ze googelen en youtuben, downloaden of beluisteren op spotify, etc.
   Als de BBC echt prat zou willen gaan op een oor voor talent, dan moeten ze in december in het geheim een lijstje samenstellen en dat vervolgens pas tegen het einde van het volgende jaar openbaar maken. Dan kan terugblikkend geconcludeerd worden of de omroep het bij het rechte eind had of niet. Nu is zo'n lijst in wezen een self-fulfilling prophecy.
   Iets vergelijkbaars voltrok zich rond John Lennons 'Imagine'. Op een gegeven moment deden zoveel mensen de 'voorspelling' dat het nummer in dit door de IS-terreur gedomineerde jaar weleens op een symbolische eerste plaats in de Radio 2 Top 2000 zou kunnen belanden dat de prognose van de weeromstuit een stemadvies werd, een bindend stemadvies. En 'Imagine' kwam inderdaad op nummer een. Toen het bekend werd was mijn eerste gedachte: 'Het heeft volgens de mensen dus wél met de islam te maken.' Vanwege de nogal antireligieuze boodschap van het nummer.
   Nu heb ik in de voorbije weken een stapeltje boeken over IS gelezen, maar als mij uit die lectuur iets duidelijk is geworden, dan is het wel dat religie, de islam in dit geval, voor de harde kern van IS naar het aloude woord van Lenin opium voor het volk is: de leiders hanteren een perverse interpretatie van de islam om volgelingen dusdanig te hersenspoelen dat ze dood en verderf en vooral ook angst en paniek zaaien onder de bevolking, zowel die in de eigen contreien als die van het Westen, en niet per se omdat ze zélf zeloten zijn.
   Judit Neurink komt in haar huiveringwekkende boek De vrouwen van het kalifaat tot de conclusie dat de IS-machthebbers de islam gebruiken 'om hun strijd te rechtvaardigen, terwijl die uiteindelijk toch gaat om seks, geld en macht - en nauwelijks om religie. Macht voor de kalief en zijn secondanten, en geld om hun toekomst veilig te stellen, wat er ook gebeurt.' Seks, geld en macht. Dezelfde perverse prikkels dus die in de geseculariseerde westerse samenlevingen religie hebben vervangen als splijtzwam en veroorzaker van onrust en instabiliteit.
   Loretta Napoleoni spreekt in De terugkeer van het kalifaat in dat opzicht van 'het religieuze alibi': zoals in vroeger eeuwen in Europa aan godsdiensttwisten tussen katholieken en protestanten altijd ook politieke en economische motieven ten grondslag lagen, zo is het religieuze bloedvergieten in het Midden-Oosten eveneens terug te voeren op een eeuwenoude strijd om macht en dominantie: 'Uit de oorlog spreekt dus in het geheel geen religieuze missie, het gaat in feite om een politieke tactiek die ten uitvoer wordt gebracht door een hoogst pragmatische leiding.'
   IS louter benaderen als een bende geloofswaanzinnigen zou aldus te kort door de bocht zijn. Het geldt misschien voor het voetvolk dat het beulswerk verricht, daar en hier, maar niet voor het uiterst rationeel opererende regime dat alles aanstuurt.
   Hans-Jaap Melissen stelt in IS - Tot alles in staat dat niet te ontkennen valt dat IS in de eerste plaats 'een soort sekte' is 'waarvan het fundament een interpretatie van de Koran is', een die veertienhonderd jaar oud is en die klakkeloos op het heden van toepassing wordt geacht, maar hij vraagt zich tegelijkertijd af of de IS-kopstukken zélf wel zo streng in de leer zijn als ze van anderen eisen: 'intense haat tegen westerse normen en waarden en haat tegen de Verenigde Staten en Israël in het bijzonder' is wat hen drijft en wat in de regio ook veel meer wijdverbreid is dan steun voor extreme interpretaties van de Koran.
   Constateringen als die van Neurink, Napoleoni en Melissen zijn eye-openers, of zouden dat moeten zijn, voor iedereen die denkt dat het probleem verdwijnt als het religieuze extremisme bestreden wordt. Die virulente haat tegen het Westen, tegen 'hoe wij hier leven' - ook aanwezig bij veel hier geboren en getogen moslims! - en dat verdomde eeuwige antisemitisme van die lui, dat zijn de immer voortstampende motoren van de heilige oorlog, religieus geïnspireerde terreur is er de afschrikwekkende verschijningsvorm van.
   Er gaan de laatste tijd stemmen op om IS voortaan 'Daesh' te noemen omdat de naam Islamitische Staat negatief afstraalt op de islam en normale moslims. In het Westen zou men 'Daesh' minder snel met de gematigde islam associëren. Hiertegen wordt weer bezwaar gemaakt omdat de wel degelijk aanwezige link met de islam er - heel orwelliaans - alleen maar mee zou worden verdonkeremaand.
   Een terecht bezwaar, maar het verdoezelen betreft evenzeer de 'S' in IS: we staan dit keer niet tegenover een gevaarlijke terroristische organisatie of groepering, de vijand is een staat. Een nog piepjonge staat weliswaar, maar wel een die met grote voortvarendheid wordt opgetuigd. In de woorden van Napoleoni: 'onder het religieuze vernis en de terroristische tactiek gaat een politieke en militaire machinerie schuil die volop bezig is met natievorming'. 
   Dat niet onder ogen willen zien kan 'verwoestende gevolgen voor de wereldorde' hebben: 'Miskenning van deze feiten is meer dan bedrieglijk en oppervlakkig, ze is gevaarlijk. "Ken uw vijand" blijft het belangrijkste devies'. Blijft men in het Westen blindemannetje spelen, dan zou dus weleens het tegendeel van een self-fulfilling prophecy het gevolg kunnen zijn: door tot in de taal toe te ontkennen dat de vijand natievorming nastreeft, wordt hij juist in de kaart gespeeld en zal het risico dat hij slaagt in de verwezenlijking van die ambitie er alleen maar groter op worden.

zondag 6 december 2015

Zeven dagen lang (267)

30 november t/m 6 december

MAANDAG Natte broek
Doe je in het noodweer je uiterste best om je parapluutje in bedwang te houden en niet tot op de onderbroek doorweekt thuis te komen, ga je uiteraard weer net op een losliggende trottoirtegel staan.
Typisch: ben je volledig gefocust op boven, komt de terreur van onderen.

DINSDAG Nationaal veevervoer
Zeer terecht dat reizigers nu gaan procederen tegen de NS vanwege die stampvolle treinen.
Op station 's-Hertogenbosch hebben ze boven perron 4 over de volle lengte LED-borden opgehangen met instapinformatie: waar stopt de trein, waar bevinden zich de deuren, waar de eerste en de tweede klas, etc. Het voorkomt weliswaar dat idiote gehol en gedraaf van mensen wanneer de trein binnenrijdt, maar het aantal reizigers vermindert er natuurlijk niet door, er zijn nog steeds veel te veel mensen die moeten staan. Kunnen ze hun geld dan niet beter besteden aan een extra treinstel in plaats van aan zo'n peperduur onzinproject?

WOENSDAG Ken uw vijand
'Hij vertelt hoe hij in een christelijk huis in Raqqa zes jihadisten betrapte die van een christelijke vrouw en haar tienerdochter eisten dat ze seks met hen zouden hebben. "Ik zei tegen ze dat het verboden is in de islam om vrouwen te dwingen, en dat kinderen onder geen beding mogen worden aangeraakt." Toen ze hem bedreigden ging hij zijn gelijk halen bij een ISIS-rechtbank. "De rechter zei dat ik ongelijk had omdat een dertienjarig meisje geen kind meer is, in essentie omdat de profeet Mohammed met zijn vrouw Aisha trouwde toen ze nog maar negen jaar oud was."
ISIS-strijders haalden het voorbeeld van Aisha keer op keer aan, als yezidi-vrouwen vergeefs probeerden hun jonge dochters te beschermen. Aisha zou met de profeet zijn getrouwd toen ze nog maar zes jaar oud was, maar dat huwelijk zou pas zijn geconsumeerd op haar negende. Daarom verschillen de leeftijden die ISIS-strijders hanteren, en beweren sommigen dat een meisje van zeven al geschikt is voor seks.'
Uit: Judit Neurink, De vrouwen van het kalifaat. Slavinnen, moeders en jihadbruiden, 2015, p. 69

DONDERDAG Twee afstandsbedieningen
Luchtdrummen is veel aantrekkelijker geworden sinds de introductie van digitale tv.

VRIJDAG Gedachte-experiment
Stel: je zit in een vriendengroep, ooit ontstaan op basis van gelijkgestemdheid, omdat jullie over veel zaken hetzelfde denken, maar door de jaren heen is de groep steeds groter geworden, met mensen met wie jij eigenlijk maar weinig gemeenschappelijks hebt en die zich bovendien niet veel aantrekken van in groepsoverleg genomen beslissingen, en nu dreigt een van je beste vrienden zelfs de groep te verlaten, terwijl iemand die bekend staat als een dubieuze, met tamelijk achterlijke ideeën behepte figuur juist wordt uitgenodigd om erbij te komen - zou je dan niet op zijn minst zelf ook serieus overwegen om eruit te stappen en een nieuw (oud) groepje te vormen?
Dit wat betreft Nederland, de EU, Oost-Europa, Groot-Brittannië (Brexit), Turkije en zo.

ZATERDAG Vluchtelingencrisis
'In Brussel is heuse paniek uitgebroken. Ik begrijp dat men Schengen nog twee weken geeft, als er niets verandert. Maar de bestuurlijke reflexen zijn precies dezelfde als altijd. Het ligt namelijk aan de lidstaten. Als die zich aan afspraken hielden, zou Europa prachtig zijn. Regeringsleiders zetten plechtige handtekeningen, beloven geld voor opvang, informatie-uitwisseling, het optuigen van de gezamenlijke grensbewaking. Maar ze doen het niet! Dat klopt en dat weten we al sinds jaar en dag. Het nationale hemd is nader dan de Europese rok. Daar moet je dus rekening mee houden. Maar die wijsheid daalt niet in.'
Lees de voortreffelijke column van Martin Sommer in de Volkskrant

ZONDAG Feyenoord-Heracles
Johan Derksen is fan van Bas Nijhuis omdat Bas Nijhuis niet kinderachtig fluit en 'een wedstrijd een wedstrijd laat worden'. Nu is het inderdaad zo dat het gros van het Nederlandse scheidsrechterskorps voor elk wissewasje fluit en veel te snel met een kaart staat te wapperen. Bas Nijhuis vertegenwoordigt echter het andere uiterste: hij is een leidsman die dermate veel toelaat dat spelers op een gegeven moment gaan denken dat werkelijk alles geoorloofd is, waarna er altijd een paar over de schreef gaan. Daarom ontsporen veel wedstrijden die Nijhuis fluit altijd tussen de 60ste en 75ste minuut.
Ter illustratie: Bas Nijhuis trekt in het eerste halfuur nauwelijks kaarten, in de tien duels die hij dit seizoen in de eredivisie floot bijvoorbeeld slechts vier keer. Björn Kuipers heeft in die fase acht gele kaarten gegeven in twaalf duels. De eerste dertig minuten na rust echter moest Nijhuis maar liefst twintig keer geel trekken, tegen Kuipers slechts twaalf. Kuipers trekt de meeste gele prenten, vijftien, in het laatste kwartier, als de wedstrijd zijn ontknoping nadert. Nijhuis geeft er dan nog maar vijf, als het stof weer is gaan liggen en het duel kapotgefloten.

zondag 29 november 2015

Zeven dagen lang (266)

23 t/m 29 november

MAANDAG Broekpoepers
'"En nu wordt u als profeet bestempeld."
"Het is geen officiële titel, geloof ik, anders zou ik het wel gebruiken."'
Zo! Arthur van Amerongen publiceerde in 2008 Brussel: Eurabia, werd erom verketterd, haalt nu zijn gelijk en schreeuwt het in een hilarisch interview in de Volkskrant van de daken.

DINSDAG Pizza calamiteiten
De zogenaamde 'klimaatwet' van Samsom en Klaver kan ik helaas niet serieus nemen sinds ik dat item in het NOS Journaal over een overstroming zag: het was een fictief nieuwsbericht. Met nieuws uit 2056... En verslaggever Henrik-Willem Hofs aan de wandel met de directeur van het KNMI: 'Het is eind november en ik loop nog in mijn zomerjas, is dit de klimaatverandering?', waarop de directeur bevestigend antwoordt.
Man man man, dat is toch van precies hetzelfde bedroevende niveau als die Republikein in Amerika die met een sneeuwbal in zijn hand in de Senaat aan de microfoon verscheen om aan te tonen dat het wel meeviel met de opwarming van de aarde, of als Martin Bosma met dezelfde boodschap vanaf zijn wintersportadres.
Henrik-Willem had ook begin vorige maand een item kunnen maken: Het is begin oktober en ik stik de moord van de kou, is die opwarming van de aarde dus gelul?
Voor de goede orde: ik vind ook dat we bijtijds maatregelen moeten nemen tegen de gevolgen van zeespiegelstijging, extreem weer in de toekomst, etc. -  maar van zulke 'journalistiek' word ik van de weeromstuit recalcitrant.

WOENSDAG Agency
'Als argumenten het afleggen tegen gevoelens, als feiten moeten worden verzwegen omdat ze kwetsend kunnen zijn, als iemand zijn mond moet houden omdat hij niet de juiste "identity" heeft - dan staat de vrije meningsuiting op het spel.'
Uitmuntend opiniestuk van Dieuwertje Kuijpers en Geerten Waling vandaag in de Volkskrant.
Het zou verplicht in elke universiteit boven elk bureau moeten komen te hangen.

DONDERDAG Awaydays
Voor als wij weer eens klagen dat we helemaal naar Leeuwarden of Maastricht moeten:
Luch Energiya Vladivostok speelde gisteravond op het Russische tweede niveau een uitwedstrijd tegen Baltika Kaliningrad. Dat is een reis van ongeveer 7350 kilometer - bijna even ver als Amsterdam-Paramaribo. Er bestaat geen rechtstreekse verbinding tussen beide steden, zodat de Vladivostokkers met een tussenstop 16 uur over de heenreis deden en - door een ongunstig reisschema - zelfs 32 uur over de terugreis.
Vladivostok verloor met 3-0. (Bron: AD)

VRIJDAG #AMF
De boekpresentatie van Glorious Hearts van Joris van de Wier in Donner Rotterdam was precies zoals het hoort: lekker rommelig en vol marginaal vermaak, met als klap op de vuurpijl een soort Iraanse Danny Dyer die even propa naughty kwam doen.
En dan bij thuiskomst ook nog de nieuwe Staantribune in de brievenbus, het kan niet op vandaag.
Glorious Hearts heeft overigens een motto - een uitspraak van Terry Pratchett - dat exact het bestaansrecht van een blad als Staantribune en de filosofie van de makers en lezers vat: 'The thing about football - the important thing about football - is that it is not just about football.'

ZATERDAG I get silly when I play in Philly
Het regent records in de sportwereld. Vorige week al de wereldrecords in het schaatsen, vandaag Jamie Vardy's doelpuntenrecord in de Premier League, en niet te vergeten de historische winning resp. losing streaks van Golden State Warriors en Philadelphia 76ers in de NBA.
Die laatste vind ik persoonlijk extra bijzonder omdat beide teams toen ik de NBA nog intensief volgde - eind jaren negentig, begin jaren tweeduizend - een omgekeerde status genoten: Philadelphia was een topteam met de legendarische Allen Iverson, terwijl Golden State het lelijke eendje was dat steevast in de onderste regionen bivakkeerde.

ZONDAG Geluk
'Iedereen wil een gelukkig leven, of een zo gelukkig mogelijk leven, maar ik vind dat een bijna hovaardige eis. Geluk is meestal maar weggelegd voor mensen die niet goed om zich heen kijken.'
Chrétien Breukers, Lot, 2015, p. 26-27

donderdag 26 november 2015

Het Koninkrijk der Nederlanden in de Derde Wereldoorlog

'Zijn we in oorlog?' lijkt dezer dagen de hamvraag; de Volkskrant wijdt er zelfs een aparte website aan. Maarten van Rossem vond alvast van niet. In Pauw zei de historicus vorige week dat we pas van 'oorlog' mogen spreken wanneer net als in '40-'45 de voedseldistributie wordt ingevoerd. Hij leek het te menen.
    Montasser Alde'emeh, terrorisme-expert en inwoner van 'afvoerputje' Molenbeek, reageerde ad rem op Van Rossem met de tegenwerping dat oorlogen van aard en aanzien veranderen. Vorig jaar september was het paus Franciscus die zei dat er momenteel een Derde Wereldoorlog gaande is, een die 'in hoofdstukjes' wordt uitgevochten en in vrijwel niets lijkt op de twee wereldoorlogen van de twintigste eeuw. Na de terreur in Parijs reageerde de Heilige Vader desgevraagd: 'Dit is zo'n stukje.'
    Hadden we met een traditionele oorlog tussen soevereine staten te maken, dan zou Frankrijk immers België hebben moeten aanvallen, want daar kwamen de meeste terroristen vandaan. Dat wordt door niemand serieus overwogen, al was er wel een Franse columnist die Hollande opriep niet Raqqa maar Molenbeek te bombarderen.
    Dat we 'in oorlog zijn' met IS is evident, maar een relevantere vraag is: 'Waar zijn we in oorlog?' In Irak en Syrië uiteraard, maar niet uitsluitend daar. De aard van het terrorisme en het gegeven dat strijders doodeenvoudig onder ons kunnen zijn door het onvermogen van de EU de buitengrenzen te bewaken én omdat ze vaak home grown zijn, impliceert dat sommige hoofdstukjes zich ook hier kunnen en zullen afspelen.
    Parijs was al zo'n akelig chapiter, in Hannover was het kantje boord, en Brussel was dagenlang een bezette stad. Zoiets is ook voor een deel een gevoelskwestie. Men denkt bij 'oorlog' allicht aan permanente gevechtshandelingen, maar een oorlog bestaat voor het grootste deel uit onzekerheid over, vrezen voor, wachten op zulke handelingen. En dat was en is onmiskenbaar het geval.
    Om de vraag nog verder toe te spitsen: wie zijn die 'we' in dit geval? Hoort Nederland er ook bij, ook al ontspringt ons land tot op heden de dans en lijkt de dreiging hier minder acuut en ernstig dan in ons omringende landen? Dat laatste kan overigens maar schijn zijn, en als het al waar is dan kan het razendsnel omslaan. Vriend en vijand zijn het er inmiddels over eens dat IS moet worden weggevaagd. Buma (CDA) vindt dat ook Nederland grondtroepen naar Irak en Syrië moet sturen. Om meerdere redenen is dat een precaire kwestie.
    Ten eerste is er de vrees dat een actievere deelname van Nederland aan de oorlog tegen IS de kans op aanslagen alhier verhoogt. Ten tweede zou je de paradoxale situatie krijgen dat 'onze jongens en meisjes' daar landen aan het bevrijden zijn terwijl hier de asielzoekerscentra vol zitten met jonge, gezonde, uit die landen gevluchte mannen. Ten derde is er de cruciale kwestie of een grondoorlog effectief genoeg is en op de lange termijn geen averechts effect heeft. Een vergelijking met de situatie na nine eleven dringt zich op.
    Dat Frankrijk en Rusland nu de handen ineenslaan om IS aan te pakken is, gezien wat er in Parijs en in de Sinaï is gebeurd, het minste wat ze kunnen doen. Sywert van Lienden kreeg de twitterinquisitie achter zich aan toen hij zijn steun uitsprak voor de Franse bombardementen op Raqqa. Wraak, daar doen wij geciviliseerden toch niet aan, meenden de inquisiteurs. Wraak en vergelding zijn echter verschillende zaken, zoals Sywert terecht aangaf.
    Toen de Amerikanen in oktober 2001 Afghanistan binnenvielen, schreef de eerbiedwaardige mr. J.L. Heldring al in NRC Handelsblad: 'de aanvallen op Afghaans grondgebied waren onvermijdelijk en zijn gerechtvaardigd. Gerechtvaardigd niet als wraakoefening, maar als vergelding. Zoals in een rechtsstaat elke misdaad door straf vergolden wordt, zo konden de aanslagen van 11 september op New York en Washington niet ongestraft blijven.'
    Relevanter is de kwestie hoe IS op termijn effectief en definitief te elimineren en tegelijkertijd te verhinderen dat op de puinhopen een nog veel monsterlijker groepering wortel schiet, zoals IS zelf ook is ontstaan. Heldring vervolgde destijds: 'Deze prealabele vaststelling maakt evenwel geen einde aan de twijfel die overblijft en die uitgesproken mag worden. De aanvallen die vorige zondag begonnen, mogen onvermijdelijk en gerechtvaardigd zijn, zijn zij ook een doeltreffend antwoord op het verschijnsel terrorisme? Is dit niet een hydra, waaraan, bij elke kop die haar afgeslagen wordt, twee nieuwe koppen ontspruiten?'
    Heldrings vrees zou bewaarheid worden, echter niet in Afghanistan maar in Irak. Van Rossem schreef afgelopen week de opkomst van IS uiteraard geheel en al op het conto van de Amerikanen. Nu zal niemand ontkennen dat Bush en de zijnen een chaos hebben achtergelaten in Irak na hun op leugens gebaseerde invasie. Maar voor Van Rossem is dat altijd begin en eind van het verhaal. In het geval van Syrië zou men met evenveel recht het tegenovergestelde staande kunnen houden: daar heeft IS kunnen oprukken juist door het achterwege blijven van een interventie.
    Obama's beruchte red line - bij een aanval met chemische wapens zou Amerika interveniëren - werd in 2013 door Assad overschreden toen hij gifgas inzette in Damascus. Maar Obama deed niets. Hans-Jaap Melissen schrijft in IS - Tot alles in staat dat Amerikaans ingrijpen de toen lopende onderhandelingen met Iran - bondgenoot van Assad - over het nucleaire programma van dat land zou hebben gefrustreerd. Veel Syriërs waren zo teleurgesteld in Obama dat ze hun lot in handen van het gretig toehappende IS legden. Melissen is ook pessimistisch over de stabiliteit van de regio ná een eventuele nederlaag van IS: 'Dan is er nog steeds een gevaar dat soennitische en sjiitische milities elkaar blijven bevechten. Of dat sjiieten tegen sjiieten vechten en soennieten tegen soennieten.'
    Hoe stabiel is het Westen eigenlijk? Zijn we wel weerbaar genoeg? De nazi's van de eenentwintigste eeuw verschillen in die zin van de oorspronkelijke nazi's dat ze een zelfmoordcultus belijden. Bas Heijne zei het onlangs nog, zoals Heldring destijds al. Die citeerde toen de Duitse intellectueel Hans Magnus Enzensberger, die erop wees dat in het Westen 'de drang tot zelfbehoud de leidraad van het menselijk leven is', een vlieger die niet opgaat in het geval van de zelfmoordterroristen. Daar zijn we nog altijd niet voldoende van doordrongen. 
    In het gepalaver over de vraag in hoeverre de terreur inherent is aan de islam bijvoorbeeld, is er altijd wel iemand die naar Anders Breivik verwijst, immers ook een terrorist maar bepaald geen moslim. Het verschil is dat Breivik geen zelfmoord pleegde en zijn gruweldaad in de rechtbank wenste te verdedigen. De jihadisten willen zelf dood, en dan is elk middel geoorloofd.
    Cruciaal is het punt waarop de vergelijking met al-Qaida mank gaat: IS is de eerste groepering die actief de vorming van een staat nastreeft en daar bijzonder effectief in is. Loretta Napoleoni hierover in De terugkeer van het Kalifaat: 'Waarin IS de gewapende organisaties uit het verleden overtreft, is militaire bekwaamheid, mediamanipulatie, sociale programma's en bovenal natievorming.' De manier waarop IS van de sociale media gebruik maakt om angst te zaaien, propaganda te verspreiden en fondsen te verwerven is zelfs zonder precedent. Ze hebben Facebook-, YouTube- en Twitterkanalen in vele talen en zelfs een eigen glossy tijdschrift. 
    Met die combinatie van barbarij en moderniteit weten we ons nauwelijks raad. Ronduit schrijnend was zondag de reactie van burgers op het verzoek van de Belgische autoriteiten om niet over de politieacties te berichten: men ging kattenplaatjes twitteren... Alsof IS met zijn geavanceerde technologie zich daardoor op een dwaalspoor zou laten brengen. Het enige gevolg was dat onze informatievoorziening verstoord raakte. Niettemin was de zelffelicitatie niet van de lucht. Men kan daar luchtig over doen, maar het is ergens ook typerend.
    We zijn zo angstig en veel te gauw in paniek, wordt vaak gezegd, en dat is zeker waar. Maar we zijn ook zo ontstellend naïef en moreel verward. Als ooit een Loe de Jong zijn kroniek van de Derde Wereldoorlog schrijft, dan zal dat de thematische cocktail van het 'Voorspel'-deel zijn.

zondag 22 november 2015

Zeven dagen lang (265)

16 t/m 22 november

MAANDAG Het geradicaliseerde midden
En opeens bepleit jan en alleman een uitweg uit de polarisatie door te kiezen voor 'het radicale midden'. Precies de term die het CDA een paar jaar geleden koos als slogan voor de nieuwe koers van de partij. Hoon viel de christendemocraten toen ten deel.

DINSDAG Bad Bea
'Beatrix als kind gearresteerd voor diefstal'.
We wisten al dat de voormalige vorstin graag bont draagt, maar dat ze ooit een bontkraagje was is een primeur.

WOENSDAG Pauw
De onvermijdelijke Maarten van Rossem mag ook aanschuiven om zijn visie op de zaak te geven. Hij vindt het grote onzin om nu al van oorlog te spreken, want 'er is nog geen voedseldistributie'.
En dat is dan historicus.
Of zou er zo'n honderd jaar geleden ook een Maarten van Rossem zijn geweest die beweerde dat er geen sprake was van oorlog omdat er nog geen mannetjes met vaandels en trommels over het slagveld paradeerden?

DONDERDAG Oma's aan de top
Oud dametje weigert hulp bij het verlaten van de trein: 'Als je het zelf niet meer kan, moet je thuisblijven.' 
Juist!
Helaas voor dit dametje komt ze met zo'n instelling niet in aanmerking voor MAX Geheugentrainer

VRIJDAG Armand (69) overleden
Armand verwisselt het tijdelijke voor het eeuwige op de dag dat de stembus voor de Top 2000 editie 2015 is geopend. Dat is nog eens timing. Ik voorspel een plekje bij de eerste vijftig voor deze cultheld.

ZATERDAG Museum de Arena
Typisch Ajax om niet aan de één minuut stilte voor Parijs mee te doen en er 90 minuten stilte van te maken...

ZONDAG RT van de week
Onze onvervaarde oorlogsverslaggever hoeft dit keer niet ver te reizen om vanuit de brandhaard te berichten:

zondag 15 november 2015

Zeven dagen lang (264)

9 t/m 15 november

MAANDAG Achtervolgingswaanzinnig
Opvallend hoe vaak je vandaag de dag het woord 'paranoia' hoort of leest waar er in feite 'paranoïde' bedoeld wordt. Gisteren bijvoorbeeld nog Dirk-Jan van Baar in een verder zeer lezenswaardig stuk op de site van de Volkskrant, over Wilders in het licht van Janmaat: 'Bij de boekpresentatie [...] werd verteld dat hij in zijn laatste jaren compleet paranoia was.' Zelfs een gelauwerde taalvirtuoos als Herman Finkers - Groenman-taalprijswinnaar 2011 - bezondigt zich eraan in zijn geniale programma Na de pauze: 'Dus toen werd ik achterdochtig, en paranoia.'

DINSDAG Tijd voor BraboTwitter
Avondprogrammering RTL5: Roy Donders - stylist van het Zuiden gevolgd door Nieky Holzken - de knock-out van Brabant
Het is dat wij voldoende zelfspot hebben, anders zou ik zeggen dat wij hier te kampen hebben met discriminerende stereotypering van de Brabander.

WOENSDAG Docu
Prachtige documentairefilm gezien: Plaza man (2014) van Kasper Verkaik, over de Amerikaan Robert Groden, die zijn achttiende verjaardag vierde toen John F. Kennedy vermoord werd en sindsdien zijn leven wijdt aan het onthullen van de ware toedracht. Indringend portret van een man die zelf ook ruiterlijk toegeeft dat er inmiddels sprake is van een obsessie. De makers laten hem in zijn waarde en vellen geen oordeel over de zin of onzin van zijn complottheorie.

DONDERDAG Wij middenmannen
'Ik ben gedwongen radicaal in het midden te hangen.' Wederom een Parool-column van Theodor Holman die me uit het hart gegrepen is. Op de laatste zin na dan.

VRIJDAG Parijs (I)
Ik keek naar A Beautiful Mind toen het nieuws over Parijs doorsijpelde. Een film waar ik altijd veel goeds over hoor en die ik nu eindelijk eens zelf kon gaan zien. Over de briljante maar schizofrene wiskundige John Nash. Het contrast. De bibliotheek van de befaamde Princeton-universiteit als setting, een kroonjuweel van educatie, wetenschap, verlichting. En dan die terroristen met hun blinde haat, hun duistere fanatisme, hun perverted minds.  

ZATERDAG Parijs (II)
GeenStijl-auteur Pritt noemt François Hollandes keuze om IS 'Daesh' te noemen 'oliedom wegkijkisme'.
In IS. Tot alles in staat (2015) van Hans-Jaap Melissen lees ik echter op p. 127: 'Eigenlijk is Daesh gewoon de Arabische afkorting van ISIS. Maar Daesh heeft een ongunstige bijbetekenis in het Arabisch: een druktemaker, iemand die niet helemaal spoort. ISIS wil dat je hun volledige naam uitspreekt.' IS treedt hard op tegen mensen die de naam Daesh gebruiken. Dan zou het dus juist het tegendeel van wegkijken zijn wat Hollande doet, eerder een provocatie.

ZONDAG Parijs (III)
Voor de Rob de Wijks van deze wereld (en voor iedere geïnteresseerde): het opinieartikel van Elma Drayer in Vrij Nederland van 9 december vorig jaar is actueler dan ooit:
'Maar ga je halzen afsnijden omdat je geen stageplaats kunt vinden? Zweepslagen uitdelen omdat je laveert tussen twee culturen? Vrouwen verkrachten omdat je in een schotelwijk woont? Als het deze omgevingsfactoren waren die de hartstocht voor de jihad deden ontvlammen, dan zouden er beduidend meer moslims geradicaliseerd zijn dan de paar honderd waarvan nu sprake is. Bovendien is een niet onaanzienlijk deel der huidige jihadgangers van autochtone komaf. En heeft een niet onaanzienlijk deel hoger onderwijs genoten. Dus hoezo zou radicalisering te wijten zijn aan het falende Nederlandse integratiebeleid? Aan armoede, uitsluiting en achterstand? Aan de strapatsen van Geert Wilders? Het is, met permissie, te veel eer – voor Nederland én voor de PVV-leider.'
Lees hier het hele artikel.

Oorlog

Nu minister-president Rutte, in navolging van François Hollande en Manuel Valls, officieel heeft verklaard dat we in oorlog zijn met ISIS, levert dit enige duidelijkheid maar ook nieuwe verwarring op.
    Zo'n oorlogsverklaring maakt het bijvoorbeeld gemakkelijker bepaalde maatregelen te treffen om de burger te beschermen. En inzichtelijker en eenvoudiger te accepteren waarom het EK in Frankrijk geen doorgang zal kunnen vinden. Tegelijk drukt het ons nog eens met de neus op het feit dat deze oorlog er een tegen terroristen is, van een andere orde dan een traditionele oorlog tegen een ander, binnenvallend land. Anders was ik nu al lang opgeroepen om onder de wapenen te komen en de landsgrenzen te verdedigen.
    Zoals ik al schreef na de Hebdo-aanslag in januari: de aanval komt dit keer van binnenuit, er is ooit een paard van Troje binnengehaald dat zich vermenigvuldigd heeft en niet meer laat beteugelen.
    De reacties van de commentatoren in het Journaal en bij Pauw, on air toen de terreur nog volop gaande was, waren lachwekkend voorspelbaar. We mochten de islam niet noemen, want we wisten nog niet zeker of het wel extremistische moslims waren. Nee, inderdaad, ik dacht zelf ook aan boze Franse boeren uit de Dordogne. Die roepen ook altijd Allah is groot voor ze zichzelf opblazen...
    Andere reacties waren zelfs stuitend. Rob de Wijk had het gore lef om meteen te wijzen naar populisme, nationalisme en anti-Europa-sentimenten [hij bedoelt natuurlijk anti-EU - anti-deze EU - maar figuren als De Wijk blijven hardnekkig deze stroman inzetten], implicerend dat de toename van de genoemde fenomenen de oorzaak is voor deze terreur en zelfs expliciet stellend dat we nog meer van zulke aanslagen mogen verwachten als we die fenomenen geen halt toeroepen.
    Abject en infaam. Als de onvermijdelijke Geert Wilders kort na de terreur zijn gelijk haalt op twitter en Rutte oproept de grenzen te sluiten, dan valt iedereen over hem heen, en misschien terecht, maar zo'n De Wijk ziet niet of wil niet zien dat hij, aan de andere kant van het politieke spectrum, exact hetzelfde doet: een gruwelijke gebeurtenis aangrijpen om over de nog warme lijken van de slachtoffers zijn politieke stokpaardjes erdoor te drukken.
    Even later deed hij het nog een keer, in antwoord op de vraag van Philip Freriks wat de daders ertoe drijft zulke wreedheden te begaan. Woede over het slachtofferschap van moslimburgers in de Arabische conflicten, de falende Palestijnse zaak, de uitzichtloosheid van de onderkant van de samenleving waar veel allochtonen niet uit geraken in West-Europa, aldus De Wijk.
    De bekende drogredenen. En met drogredenen bedoel ik in dit geval dat al deze zaken voor mijn part legitieme oorzaken mogen zijn voor onvrede, voor boosheid, voor de behoefte om in actie te komen en te protesteren bij overheden en instanties, maar nooit voor het zaaien van dood en verderf onder argeloze burgers.
    Deze terroristen zijn wrede barbaren, geesteszieke fanatici, geïnfecteerd met haat door een ziekelijke uitleg en toepassing van een problematische religie. Dat is de enige juiste uitleg, alle zogenaamde oorzaken zijn per definitie onzinnige en onder de huidige omstandigheden ook verwerpelijke pogingen een volstrekt irrationele daad in een web van rationele verklaringen te vangen.
    Het is nu tijd om de 40.000 à 50.000 mensen waaruit IS bestaat 'weg te vagen', zei Ahmed Aboutaleb gisteren, dat is de enige oplossing om dit te stoppen. Ik denk dat hij gelijk heeft, maar ik weet niet of ik dat moet hopen of juist moet vrezen.

zondag 8 november 2015

Zeven dagen lang (263)

2 t/m 8 november

MAANDAG Kak
Worst case scenario, schreef ik vorige week bij ZONDAG, maar vanavond bleek dat het nóg worster kon. Ook de twee clubs waaraan ik na de rivalen de meeste hekel heb winnen hun wedstrijd: Heerenveen en NAC. En ook de twee clubs die me na mijn favorieten het meest sympathiek zijn verliezen deze speelronde: eerst al Willem II en vanavond Telstar.
Reprise komend weekend is in dit geval overigens uitgesloten: NAC is vrij.

DINSDAG De les over de Holocaust gaat wederom niet door
Een motie die het kabinet oproept alles in het werk te stellen om antisemitisme in het onderwijs tegen te gaan is slechts met een nipte meerderheid aangenomen. De SP, GroenLinks en de PvdA stemden tegen!
En dat terwijl de berichten over docenten die de Holocaust niet meer durven te bespreken in de klas schrikbarend toenemen. 
Ik heb er wel een verklaring voor - ik bedoel bovenop de angst van de genoemde partijen hun islamitische achterban van zich te vervreemden als ze zich uitspreken tegen antisemitisme. De motie was namelijk ingediend door Van Klaveren (VNL), een voormalige PVV'er. In die hoedanigheid beschuldigde Van Klaveren begin 2011 in de Kamer drie partijen van 'het salonfähig maken van antisemitisme': de SP, GroenLinks en de PvdA...
Het is dus het zoveelste staaltje onfrisse rancunepolitiek: er stond nog een rekening open, de motie is beoordeeld op de indiener in plaats van op de inhoud. De politieke praktijk anno 2015.

WOENSDAG Karsdorpie
Rick Karsdorp tekent een verbeterd contract dat hem tot 2020 aan Feyenoord bindt. Blijkens de foto moet hij daarvoor naast het voetbal ook als kok in het clubrestaurant werken.

DONDERDAG Nu het nog kan...
De VARA gaat wel erg hard op haar negentigste verjaardag. Vrijwel ieder programma staat in het teken van dat 'VARA 90', Per seconde wijzer zelfs de hele week. Terwijl negentig toch niet zo'n bijzondere mijlpaal is, voor mensen natuurlijk wel maar niet voor een omroepvereniging.
Of denken die rooie scherpslijpers dat ze de honderd niet meer gaan halen?

VRIJDAG Screening
Trouwens, bij dat andere spelprogramma van de VARA, Twee voor twaalf, was onlangs een van de deelnemers Carel Brendel uit Amersfoort, die samen met zijn broer Henk speelde. Hebben de rooie scherpslijpers wel in de gaten gehad dat het hier islamcriticus en auteur van Het verraad van links Carel Brendel betrof? 
Sonja Barend en Hanneke Groenteman zullen zich er wel weer aan gestoord hebben.

ZATERDAG 'Doe het nu'
De aflevering van Andere tijden afgelopen dinsdag over de Taxioorlog was dermate genieten geblazen dat ik vanochtend ook de herhaling weer heb gekeken. Een aaneenschakeling van markante types, citeerbare oneliners en oerkomische taferelen. Persoonlijke favoriet: de zogenaamde gijzeling bij Taxidirekt. En een pluim voor de redacteur die verantwoordelijk was voor de soundtrack.
De uitzending is hier terug te kijken.

ZONDAG FC Den Bosch-TOP 4-2
RT:

Na onze huizen, onze banen en onze vrouwen nemen vluchtelingen nu dus ook al bezit van onze uitvakken!

vrijdag 6 november 2015

Ome Fred Blankemeijer, of: 5 jaar na de 10-0

Vorige week was het alweer vijf jaar geleden dat Feyenoord in Eindhoven met 10-0 verloor van PSV. Een dubieus lustrum waaraan dan ook zo min mogelijk ruchtbaarheid werd gegeven.
    Zondag 24 oktober 2010 was een gitzwarte dag. Het is in wezen nog maar kort geleden, maar door de snelkookpan die het moderne voetbal is geworden lijkt het ergens ook al weer een eeuwigheid her. Van de 28 spelers die die middag in actie kwamen verdienen er 27 inmiddels elders hun brood. Alleen Karim el Ahmadi speelt nog voor Feyenoord, met de aantekening dat hij tussentijds in het buitenland actief is geweest en dus eerder een herintreder genoemd kan worden dan een loyale werknemer op weg naar een speldje.
    Loyaliteit en Feyenoord rijmen vooral op elkaar buiten het veld. Het Legioen is een begrip, de passie en toewijding van de aanhang zijn spreekwoordelijk geworden. 'Hondstrouw' wordt het publiek daarbij vaak genoemd, maar dat lijkt wel pas iets van pakweg de laatste vijfentwintig jaar. Het is nu moeilijk meer voor te stellen, maar in de voorlaatste donkere periode van de club, dus voor die van 2007-2011, namelijk eind jaren tachtig, kwam het gemiddelde toeschouwersaantal nauwelijks boven de tienduizend uit, in het seizoen 1987-1988 zelfs maar 9790 gemiddeld. 
    Op 20 augustus 1989 werd het dieptepunt bereikt. Feyenoord speelde thuis tegen Fortuna Sittard toen bij een 0-2 tussenstand de overgebleven ontevreden fans door de hekken braken om bezit te nemen van het veld en de spelers de tunnel in te drijven. Tegenwoordig kan zoiets niet meer, de stadions laten het niet meer toe. Vandaag de dag trekt men na afloop naar de hoofdingang of men wacht de spelersbus op om verhaal te halen. In 2010 gebeurde dat na de oorwassing in Eindhoven ook. Een van de getrouwen die die middag naar De Kuip toog om zijn ongenoegen kenbaar te maken was de 73-jarige Henk Verweij, beter bekend als 'Rellen Henk'. Enkele uren later overleed deze bekende supporter aan een hartstilstand. 
    Is dat de ultieme clubliefde, sterven op de dag dat je club met dubbele cijfers is vernederd?
    Die 10-0 leek nog meer slachtoffers te maken. Fred Blankemeijer, het geheugen van Feyenoord, liep een longontsteking op die hem op 8 november fataal werd. 84 jaar oud werd 'meneer Fred', voor intimi ook 'ome Fred', die in De Coolsingel bleef leeg (1995) van Hugo Borst schittert als de Vergilius die verteller Borst door de negen kringen van de publicitaire hel genaamd Feyenoord loodst. Het 'Hand in hand kameraden' vond Blankemeijer maar niks. Dat wil zeggen: de coupletten wel, maar niet het refrein, dat hem net iets te veel aan een marslied van marcherende moffen deed denken. De moffen die zijn Rotterdam in de oorlog hadden platgebombardeerd en zijn vader hadden gedood.
    Was het na Rellen Henk en Ome Fred gedaan? Nee, ook Coen Moulijn gaf niet veel later de geest. Coentje. In de nacht van de jaarwisseling kreeg hij een herseninfarct, op 4 januari overleed Feyenoords kleine publiekslieveling. Hij werd 73 jaar. Drie clubiconen die na een smadelijke 10-0 kort na elkaar komen te overlijden. Is dat toeval? Natuurlijk is dat toeval, maar ergens toch ook weer niet. Zoals het helemaal klopt dat er een regenboog boven het IJ verschijnt net op het moment dat Harry Mulisch daar in zijn kist op een boot voorbij glijdt, zo is het ergens ook helemaal passend dat Feyenoord, de club die het Lijden met een grote L tot kunst heeft verheven, de grootste nederlaag uit zijn geschiedenis lijdt net voordat de tijd van drie oer-Feyenoorders is gekomen.
    Als meneer Blankemeijer ooit sterft, schreef Borst destijds in De Coolsingel bleef leeg, dan verdwijnt er een wandelend clubarchief. Iemand zou hem ertoe moeten bewegen zijn memoires op papier te zetten. Toen vijftien jaar later die aangekondigde dood daar was, was de kroniek niet geschreven. In een AD-column betreurde Borst dit feit: 'Zijn geschiedenislessen zoog ik als een spons in mij op. Toch is er met zijn dood veel verloren gegaan. Zonde. Maar hij wilde geen boek over zichzelf. Postuum moet dat er komen. Hopelijk werpt Michel van Egmond zich op als zijn biograaf.'
    In het verhaal 'De kleine egoïst' (2007) had Van Egmond geschreven: 'Fred Blankemeijer is mijn favoriete Feyenoorder aller tijden.' De schrijver was destijds alleen nog bekend onder de fijnproevers, nog niet de bestsellerauteur die hij een paar jaar later zou worden met kaskrakers als Gijp en Kieft. Onlangs verscheen van Van Egmond de bundeling De snor van József Kiprich. De beste Feyenoord-verhalen, opgedragen aan Blankemeijer. 'Ik heb urenlang naar de vooroorlogse verhalen van Fred Blankemeijer geluisterd' schrijft de auteur in het voorwoord. Borst en Van Egmond moesten samen maar eens dat boek schrijven.

zondag 1 november 2015

Zeven dagen lang (262)

26 oktober t/m 1 november

MAANDAG Helden
Gianni Infantino heeft zich ook kandidaat gesteld voor het FIFA-voorzitterschap! Dat is die goedlachse kale die altijd de lotingen verricht. Wat een held.
Een beetje vergelijkbaar met wanneer ons nationaal bekerlotingicoon Heinrich 'walrussnor' Welling zich op zou werpen om Bert van Oostveen op te volgen bij de KNVB.

DINSDAG Klavertje zeur
'Jesse Klaver: aanpakken die eikels' (NOS)
Jesse jongen, het is herfst, dan liggen er nu eenmaal overal eikels, deal with it.

WOENSDAG MAX
Jan Slagter moet nu echt eens een keer de naam van het programma Geheugentrainer veranderen in De Voorzegquiz. Man man man...

DONDERDAG Wilders
Geert Wilders doet weer huilie huilie dat hij geen eerlijk proces krijgt. Hij begint een beetje de José Mourinho van de Nederlandse politiek te worden, qua jeremiëren over de arbitrage. Niet qua punten scoren, want daarin laat Geert die nare Portugees mijlenver achter zich.

VRIJDAG Keihard jezelf tegenkomen
Ik had eigenlijk hierboven bij 'DINSDAG' ingevuld, in reactie op het bericht dat in Oostknollendam twee auto's van een GroenLinks-raadslid waren afgebrand: 'Hoezo heeft een GroenLinkser twee auto's?'
Komt Dolf Jansen vanavond met exact diezelfde grap bij Pauw. Dolf Jansen! Dan ga ik, in navolging van u, toch ernstig twijfelen aan mijn gevoel voor humor.

ZATERDAG Het gezicht van de NRC
Nog iets over Peter Vandermeersch en zijn laffe tweet over Nederland en vluchtelingen: intussen heeft hij zelf wel de grenzen dicht gegooid. Sinds enige tijd is de website van zijn krant hermetisch afgesloten door een metershoge, ondoordringbare betaalmuur. Zelfs het meest dorre nieuwsitempje wordt de lezer nog onthouden. 
Burgers, ontheemd in eigen land door de chaos en het rumoer, geschokt door de kogelbrieven van links en de brandstichtingen van rechts, op de vlucht voor de kakofonie van meningen en hun toevlucht zoekend tot gedegen informatie, worden aan de grens keihard de toegang geweigerd. 
Ook hier stel ik een naamsverandering voor: PVV Handelsblad.

ZONDAG Wel/niet voor herhaling vatbaar.
Dit weekend een zeldzaam worst case scenario-weekend gehad: TOP Oss en Feyenoord verliezen, rivalen FC Den Bosch en Ajax winnen.
Dat kwam het hele vorige seizoen bijvoorbeeld precies nul keer voor.
Ook het tegenovergestelde, het best case scenario, is zeer zeldzaam: vorig seizoen eveneens nul keer.
Op het programma volgend weekend onder meer: Feyenoord-Ajax en FC Den Bosch-TOP Oss...

vrijdag 30 oktober 2015

Van nuchtere feiten en keiharde feiten: Leo Lucassen

De vluchtelingenproblematiek blijft de gemoederen bezighouden. In dit woelige debat lijkt Leo Lucassen soms wel de enige expert voorhanden, zo vaak zien we deze Leidse migratiehistoricus in levenden lijve of in geciteerde vorm op onze schermen en schermpjes voorbijkomen.
    Lucassen heeft zich ten doel gesteld de komst van migranten als een positief gegeven te presenteren. Dat heeft hem al het verwijt opgeleverd een activist te zijn.
    Zijn reactie daarop: 'Als activist betekent dat je het belangrijk vindt dat feiten een rol horen te spelen in het migratiedebat, ja dan ben ik een activist.'
    Tja, zo kan ik het ook: als automonteur betekent dat je het belangrijk vindt dat feiten een rol horen te spelen in het migratiedebat, ja dan ben ik een automonteur.
    Ik bedoel maar. De frase 'als activist betekent dat [...], dan ben ik een activist' is een holle frase, want het betekent dat nu juist níet: een activist vindt feiten uiteindelijk niet doorslaggevend, die is verblind door een meer of minder dubieuze ideologie die hem of haar er vaak toe noopt de zaken rooskleuriger dan wel apocalyptischer voor te stellen dan in werkelijkheid het geval is. Lucassen had natuurlijk beter kunnen zeggen dat hij geen activistische roeptoeter is maar een objectieve onderzoeker en waardenvrije wetenschapper.
    Maar misschien wringt daar juist de schoen. Lucassen kiest namelijk zeer uitgesproken positie in het debat: hij manifesteert zich expliciet als PVV-bestrijder, soms tot op het obsessieve af. '15 jaar islamofobie' noemt hij als de oorzaak voor de 'winst' van de PVV, waarmee hij de vooralsnog niet meer dan virtuele winst in de peilingen blijkt te bedoelen.
    Lucassen spreekt bewust niet van 13 of 14 jaar islamofobie, vanaf de 'Fortuyn-revolte'. Paul Scheffer is namelijk zijn kop van jut. Deze publicist en prominent PvdA-lid brak in 2000 het debat open met zijn artikel 'Het multiculturele drama', over de keerzijdes van de multiculturele samenleving, en publiceerde in 2007 de omvangrijke studie Het land van aankomst.
    Het mag verbazingwekkend heten dat het boek destijds op zoveel weerstand is gestuit. Het is een goed gedocumenteerd, weloverwogen en alleszins beschaafd geformuleerd pleidooi om de fouten die zijn gemaakt met de arbeidsmigranten en asielzoekers in de tweede helft van de vorige eeuw niet nog eens te maken, en om in de toekomst ervoor te waken dat immigranten opnieuw aan hun lot over worden gelaten, dat alles om nieuwe sociale spanningen in de kiem te smoren.
    Scheffer waarschuwt in zijn boek juist tegen te pas en te onpas strooien met de dooddoener 'islamofobie': 'Spreken over "islamofobie" belemmert al snel een open debat over de islam. In ieder geval verdient het onbehagen dat het ontstaan van een "autochtone islam" begeleidt serieuze bespreking.'
    Ook pleit hij, zoals hij dat ook in het huidige debat nog altijd doet, voor een beredeneerd toelatingsbeleid: 'Een toelatingsbeleid voor degenen die geen burger van het land zijn valt moreel te rechtvaardigen. Dat wil niet zeggen dat staten geen dwingende verplichtingen hebben jegens burgers buiten hun grenzen. Het hele vluchtelingenvraagstuk getuigt van een aanvaarding van die verantwoordelijkheid, hoe moeilijk dat ook kan zijn in de praktijk van alledag.'
    Scheffer is echter een 'doemdenker' volgens Lucassen. Hijzelf daarentegen beroept zich naar eigen zeggen dus op de 'feiten'.
    Maar wat betekent dat woord in dit verband? Wat maar al te vaak kortweg 'de feiten' wordt genoemd is in wezen een zeer subjectieve selectie van zeer heterogene gegevens die bovendien nog eens zeer sterk worden beïnvloed door hun presentatie, door de vorm waarin ze worden gegoten.
    Het immigratie- en integratievraagstuk is daar nu net een mooi voorbeeld van. Frans Verhagen publiceerde in 2010 Hoezo mislukt? De nuchtere feiten over de integratie in Nederland. Het gaat juist voortreffelijk met de integratie van immigranten, betoogt Verhagen, zich baserend op een veelvoud aan 'feiten'. Let ook op het adjectief in de ondertitel: het zijn niet zomaar de feiten die Verhagen geeft, het zijn de nuchtere feiten. De implicatie is dat iedereen die iets anders beweert een benevelde broddelaar is.
    In 2012 publiceerde Joost Niemöller Het immigratietaboe. 10 wetenschappers over de feiten. Het gaat juist beroerd, beweert Niemöller, op zijn beurt eveneens verwijzend naar de 'feiten'. Volgens de flaptekst de 'harde' of zelfs 'keiharde' feiten: 'Wie de harde feiten presenteert raakt geïsoleerd in het debat, wordt als niet politiek correct weggezet.' Dit boek presenteert 'de keiharde feiten die het establishment liever onder het tapijt veegt'. De keiharde feiten. De implicatie is dat iedereen die iets anders beweert boterzachte waarheden verkoopt.
    Twee keer 'de feiten', maar de teneur van beide boeken is diametraal tegenovergesteld. Hoe kan dat? Feiten zijn toch feiten, waarom dan die adjectieven? Het is een logisch gevolg van uiteenlopende selectie van gegevens die vervolgens als feiten, als 'de' feiten worden gepresenteerd. En die selectie en presentatie zijn als gezegd weer grotendeels een gevolg van bewuste en onbewuste intenties, van wereldbeeld en oriëntatie. Verhagen is dan ook Joop-scribent, het linkse VARA-weblog. Niemöller daarentegen schreef indertijd voor de rechtse Dagelijkse Standaard en nu op een eigen site, waar hij onlangs zelfs het Pegida-mannetje bij Pauw alle lof toezwaaide.
    Geen wonder dat het boek van Verhagen ter linkerzijde een veelgeciteerde bron is, terwijl Niemöllers feiten met instemming worden geciteerd aan de andere kant. Links en rechts, elkander respectievelijk zuurlinks en guurrechts noemend, selecteren ieder de hun welgevallige feiten.
    Is dat erg? Niet per se. Emoties, persoonlijke betrokkenheid, normen en waarden, ze spelen in dit per definitie geëngageerde en gepolariseerde debat nu eenmaal een vaak zeer sturende rol. Dat is onontkoombaar, denk ik, wanneer het gaat om onderwerpen die mens en maatschappij en zaken van leven en dood betreffen. Maar geef je er rekenschap van, geef toe dat ook de nuances die je zegt aan te brengen altijd gekleurd zijn. 
    Een van de stokpaardjes van Lucassen is het pessimisme pareren met behulp van de historische parallel: het is nog nooit zo erg uit de hand gelopen als menigeen vreest, dus dat zal ook dit keer niet gebeuren. Zo'n redenering is misschien begrijpelijk voor een historicus, maar als toekomstvoorspelling is zij tamelijk zinledig. Een baan van een planeet is precies te voorspellen, het gedrag van mensen is dat maar in beperkte mate, al was het maar omdat ze van die voorspelling kennis kunnen nemen en hun gedrag erop kunnen aanpassen. Bovenal zijn de huidige omstandigheden onvergelijkbaar met eender welke massale migratiestroom uit het verleden. Neem alleen al de rol van de smartphone, in het bezit van zelfs de armste vluchteling. Dat apparaat heeft een gigantische impact op deze migratiegolf: op communicatie, navigatie, informatie, enzovoort.
    Of die bizarre parallel met de opvang van een miljoen Belgen die na het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog naar Nederland vluchtten. Om talloze redenen, zowel de historische omstandigheden als de culturele achtergrond van de immigranten betreffend, is het volstrekt onvergelijkbaar met de huidige instroom. Belgen! Dat zijn al bijna Nederlanders...
    Alhoewel... de Belg die tegenwoordig de NRC bestiert voelde onlangs de behoefte maar eens te onderstrepen dat hij van heel hoog neerkijkt op Nederland. Voor de voorpagina van NRC next was een afbeelding gekozen van een paar marginalen tijdens de infame informatieavond in Steenbergen, met als kop erboven: 'Wie durft hen nog tegen te spreken?' Een legitieme vraag, maar Peter Vandermeersch vond het nodig er op persoonlijke titel nog een bijschrift bij te twitteren: 'Het gezicht van Nederland....' Over selectie en presentatie gesproken... Het wangedrag van een stelletje luidruchtige stokebranden, wie weet nog verder opgestookt door de NVU, wordt door de hoofdredacteur van een kwaliteitskrant tot symptomatisch voor de houding van alle Nederlanders gebombardeerd. Met permissie: walgelijk.
    Maar misschien was Vandermeersch feitelijk niet helemaal nuchter meer toen hij deze (kei)harde tweet de wereld in stuurde.

dinsdag 27 oktober 2015

Pauw en De (On)genode Extremistische Gast

Drie keer had Jeroen Pauw de voorbije weken een dubieus sujet te gast. Eerst was daar Youness Ouaali, officieel de woordvoerder van een humanitaire hulporganisatie maar toch vooral in het nieuws als geflipte moslimradicaal. Een paar dagen later zat Edwin Utrecht, een van de gezichten van Pegida, aan tafel te glunderen in zijn Stone Island-trui. En gisteren mocht zelfs Constant Kusters, sinds mensenheugenis voorman van de extreemrechtse NVU, aanschuiven.
    Waarom opeens die stortvloed aan extremisten op de late avond? Was wéér Peter R. de Vries om budgettaire redenen niet haalbaar? Deze marginalen waren natuurlijk dolblij dat ze een keer hun zegje mochten komen doen en deden het pro deo...
    Zonder gekheid, waarom? Ter verdediging van Pauw: drie keer was er een concrete aanleiding. Ouaali had op Facebook een oproep geplaatst om Israëlische toeristen 'total loss te slaan', als wraakactie voor weer een succesvol geëlimineerde Palestijnse messentrekker. Utrecht had in Utrecht gesproken op de anti-islamdemonstratie die uit de hand was gelopen door een confrontatie met extreemlinks gespuis. En Kusters kwam commentaar geven op het bericht dat leden van zijn NVU door het hele land inspraakavonden over vluchtelingenopvang afreizen, als een soort rondtrekkend circus-Kusters.
    De discussie laaide op of zulke figuren wel een podium moeten krijgen. Sywert van Lienden, hier in het verleden vaak op de korrel genomen maar inmiddels iemand die vaak verstandige dingen zegt, ageerde bijvoorbeeld fel. Over Ouaali: 'Primetime antisemitisme op televisie bij Pauw. Het wordt steeds gekker, deze tijd.' Over Utrecht: 'Pauw doet het nog eens dunnetjes over. Weer een extremist krijgt vol het podium en een zachte behandeling. Het normaliseren gaat door.' En over Kusters: 'En vanavond bij Pauw een nieuwe aflevering met neonazi Kusters. Na antisemiet en gewelddadige oproerkraaier een nieuw hoofdstuk. Gekte.'
    Ook Theodor Holman riep in zijn Parool-column op om idioten te weren uit de media: 'Je moet helemaal niet met zulke mensen converseren! Je moet ze zeker niet de illusie geven dat ze een podium kunnen krijgen. [...] Daarom moet Jeroen Pauw in zijn programma ook geen antisemitische schurk aan het woord laten die op Facebook schreef dat er op Israëlische toeristen eens flink moest worden losgegaan. Het in beeld brengen van zo'n schoft geeft hem status, misplaatste aandacht, een podium waarop hij niet thuishoort.'
    Begrijpelijke reacties, maar het is de vraag of het uiteindelijk verstandig is om zulke mensen dood te zwijgen. Ik denk dat dit ook averechts kan werken. In de eerste plaats moet je ze zeker niet gaan verbieden hun gedachtegoed over het voetlicht te brengen. Laat ze maar begaan, dan weten wij tenminste welke gekken er zoal rondlopen, hoe hun denkbeelden eruit zien en uit welke onvoorziene hoeken het eventuele gevaar voor de samenleving komt. Ze mogen vooral niet de kans krijgen vanuit hun isolement een underdogpositie te cultiveren waar ze sterker van worden.
    Alles wat je aandacht geeft groeit, zo wil het adagium. Maar wat je negeert kan eveneens de kans krijgen te woekeren, uit te zaaien, en dan buiten het zicht voor rotting en bederf zorgen.
    Er is natuurlijk wel een verschil, en daar spitst de discussie zich ook op toe, tussen aandacht schenken aan iemand en hem of haar een podium bieden. De meeste mensen zullen zeggen: besteed voor mijn part aandacht aan idioten, maar laat ze vooral niet zelf hun zaak bepleiten. Ik denk dat het woord 'podium' hier evenwel voor verwarring zorgt. Het wekt de indruk van een eenzijdig optreden zonder weerwerk, een monoloog vanaf de bühne. Terwijl er in een programma als Pauw eerder sprake is van een kritische bevraging, althans idealiter. Het is de taak van de interviewer, van de gastheer, om geïnviteerde extremisten het vuur na aan de schenen te leggen, hen de duimschroeven aan te draaien. Ze mogen niet vrijuit komen oreren, ze moeten zich in wezen komen verantwoorden voor wie ze zijn en voor wat ze zeggen en doen.
    Daar ging het deze keer mis. Pauw leek vooral nieuwsgierig, verbaasd, onverschillig zelfs. Hij legde de drie geen strobreed in de weg. Ik geloof niet dat er a priori iets tegen het uitnodigen van extremisten is. Laat ze maar in de openbaarheid hun onkunde, hun domheid, hun verdorvenheid aantonen. Laat ze voor het oog van de natie door de mand vallen, ontmaskerd worden. In het beste geval lopen ze weg, zoals ooit Mohammed Faizel Enait. Toen, op dat moment, glorieerde Jeroen Pauw. Nu was hij echter geen schim van die scherpe ondervrager van toen, Van Lienden sprak terecht van 'een zachte behandeling'. En dan gaat dat late night discussieprogramma inderdaad opeens gevaarlijk veel lijken op een voor iedere dwaas toegankelijke open mic night.

zondag 25 oktober 2015

Zeven dagen lang (261)

19 t/m 25 oktober

MAANDAG NS
Je hoort de conducteur weleens omroepen dat de trein 'geheel volgens dienstregeling' zijn bestemming bereikt. Waar slaat dat 'geheel' op? Je bent op tijd of niet op tijd, volgens dienstregeling of niet volgens dienstregeling. 

DINSDAG AZ
Mounir El Hamdaoui vindt zichzelf 'geen moeilijke jongen'. Waarmee hij bewijst dat hij wel degelijk een moeilijke jongen is, want een van de kenmerken van moeilijke jongens is dat ze over nul komma nul zelfkennis beschikken.

WOENSDAG Daar en hier
Inwoners vluchten weg uit Aleppo nadat Assad een nieuw offensief heeft ingezet. 
In Steenbergen verstoren redeloze burgers een inspraakavond over opvang van vluchtelingen.
In Syrië is het volk doodsbang voor de leider, hier zijn de bestuurders doodsbang voor het volk.

DONDERDAG Moefti
Heeft Netanyahu daadwerkelijk willen zeggen dat de Palestijnse moefti Amin al-Hussaini in 1941 de Holocaust heeft bedacht? Dat is natuurlijk verwerpelijke onzin.
Of bedoelde hij dat de moefti Hitler opriep ook de joden in het Midden-Oosten te vermoorden? Dat is namelijk al in 1991 gebleken uit onderzoek van het Simon Wiesenthal Centrum:
'De betrokkenheid van Amin al-Husseini, de moefti van Jeruzalem, bij de Endlösung is nog eens aangetoond door onderzoek van historici van het Wiesenthal Centrum in Los Angeles in de archieven van de Verenigde Naties. Tijdens het Britse mandaat over Palestina was de moefti de nationale en de religieuze leider van de Arabieren in het land. De moefti kwam op 6 november 1941 in Berlijn aan om Hitler ervan te overtuigen dat hij de jodenvervolging tot het Midden-Oosten moest uitbreiden. Hij sprak anderhalf uur met Hitler, waarbij hij wees op het gevaar van de joden.
Hitler, zo blijkt nog eens uit het van de moefti gevonden dagboek, was daar al van overtuigd. Hij vertelde de moefti van Palestina dat de joden het grootste gevaar voor de samenleving vormden. Het idee van de moefti was dat Duitsland en Italië de joodse immigratie in Palestina onrechtmatig zouden verklaren. Zij zouden de Arabische landen moeten oproepen het joodse element in de Arabische landen, waaronder Palestina, te elimineren.' (Nieuw Israelietisch Weekblad, 30-08-1991)
Of Netanyahu in deze kwestie te goeder of te kwader trouw is laat ik aan ieders eigen oordeel over.

VRIJDAG Het zullen wel weer Kutmarokkaantjes/Voetbalhooligans zijn...
In Oss vindt een demonstratie plaats tegen de komst van vluchtelingen, in de media wordt gemeld dat 'de harde kern van FC Oss' erachter zou zitten. 
Een paar dagen later moeten ze rectificeren.
In Steenbergen wordt een noodverordening afgekondigd omdat 'Feyenoord-hooligans' de bijeenkomst zouden willen verstoren. 
Een dag later moet men schoorvoetend erkennen dat die verwachting nergens op gebaseerd was en springt zelfs D66 in de bres.
Blijkbaar zijn voetbalsupporters voor links wat moslimjongeren zijn voor rechts.

ZATERDAG WK rugby (II)
Vraag voor de echte rugbykenners: waarom schieten ze niet veel vaker die bal vanuit de handen van afstand tussen de palen door? Blijkbaar mag je te allen tijde schieten en het levert drie punten op. Dat is toch veel effectiever dan dat gezwoeg om een try te maken?

ZONDAG Vitesse-Ajax
Bij Ajax valt Sam Hendriks in. Afgelopen vrijdag kwam Hendriks nog uit voor Jong Ajax in het duel met Fortuna Sittard. Hij scoorde drie goals.
Blunder van Ajax, zou je zeggen, maar de commentator legt uit dat dit gewoon is toegestaan: een speler mag niet in hetzelfde weekend eerst voor Ajax 1 en daarna nog voor Jong Ajax uitkomen, maar wel andersom. 
Het zoveelste bewijs dat ze bij de KNVB volslagen van de pot gerukt zijn en de competitievervalsing gewoon laten voortduren. Fortuna heeft nu de pech dat het al op vrijdag tegen Jong Ajax speelde en het voor Ajax niet uitmaakte of Hendriks wel of niet meedeed; hij mocht sowieso op zondag nog tegen Vitesse spelen.
Zeist is de dienstverlener van de grote clubs. Maar ja, wat wil je met een voorzitter die ooit meende dat Fortuna Sittard niet eens meer bestond.