Vorige week was het alweer vijf jaar geleden dat Feyenoord in Eindhoven met 10-0 verloor van PSV. Een dubieus lustrum waaraan dan ook zo min mogelijk ruchtbaarheid werd gegeven.
Zondag 24 oktober 2010 was een gitzwarte dag. Het is in wezen nog maar kort geleden, maar door de snelkookpan die het moderne voetbal is geworden lijkt het ergens ook al weer een eeuwigheid her. Van de 28 spelers die die middag in actie kwamen verdienen er 27 inmiddels elders hun brood. Alleen Karim el Ahmadi speelt nog voor Feyenoord, met de aantekening dat hij tussentijds in het buitenland actief is geweest en dus eerder een herintreder genoemd kan worden dan een loyale werknemer op weg naar een speldje.
Loyaliteit en Feyenoord rijmen vooral op elkaar buiten het veld. Het Legioen is een begrip, de passie en toewijding van de aanhang zijn spreekwoordelijk geworden. 'Hondstrouw' wordt het publiek daarbij vaak genoemd, maar dat lijkt wel pas iets van pakweg de laatste vijfentwintig jaar. Het is nu moeilijk meer voor te stellen, maar in de voorlaatste donkere periode van de club, dus voor die van 2007-2011, namelijk eind jaren tachtig, kwam het gemiddelde toeschouwersaantal nauwelijks boven de tienduizend uit, in het seizoen 1987-1988 zelfs maar 9790 gemiddeld.
Op 20 augustus 1989 werd het dieptepunt bereikt. Feyenoord speelde thuis tegen Fortuna Sittard toen bij een 0-2 tussenstand de overgebleven ontevreden fans door de hekken braken om bezit te nemen van het veld en de spelers de tunnel in te drijven. Tegenwoordig kan zoiets niet meer, de stadions laten het niet meer toe. Vandaag de dag trekt men na afloop naar de hoofdingang of men wacht de spelersbus op om verhaal te halen. In 2010 gebeurde dat na de oorwassing in Eindhoven ook. Een van de getrouwen die die middag naar De Kuip toog om zijn ongenoegen kenbaar te maken was de 73-jarige Henk Verweij, beter bekend als 'Rellen Henk'. Enkele uren later overleed deze bekende supporter aan een hartstilstand.
Is dat de ultieme clubliefde, sterven op de dag dat je club met dubbele cijfers is vernederd?
Die 10-0 leek nog meer slachtoffers te maken. Fred Blankemeijer, het geheugen van Feyenoord, liep een longontsteking op die hem op 8 november fataal werd. 84 jaar oud werd 'meneer Fred', voor intimi ook 'ome Fred', die in De Coolsingel bleef leeg (1995) van Hugo Borst schittert als de Vergilius die verteller Borst door de negen kringen van de publicitaire hel genaamd Feyenoord loodst. Het 'Hand in hand kameraden' vond Blankemeijer maar niks. Dat wil zeggen: de coupletten wel, maar niet het refrein, dat hem net iets te veel aan een marslied van marcherende moffen deed denken. De moffen die zijn Rotterdam in de oorlog hadden platgebombardeerd en zijn vader hadden gedood.
Was het na Rellen Henk en Ome Fred gedaan? Nee, ook Coen Moulijn gaf niet veel later de geest. Coentje. In de nacht van de jaarwisseling kreeg hij een herseninfarct, op 4 januari overleed Feyenoords kleine publiekslieveling. Hij werd 73 jaar. Drie clubiconen die na een smadelijke 10-0 kort na elkaar komen te overlijden. Is dat toeval? Natuurlijk is dat toeval, maar ergens toch ook weer niet. Zoals het helemaal klopt dat er een regenboog boven het IJ verschijnt net op het moment dat Harry Mulisch daar in zijn kist op een boot voorbij glijdt, zo is het ergens ook helemaal passend dat Feyenoord, de club die het Lijden met een grote L tot kunst heeft verheven, de grootste nederlaag uit zijn geschiedenis lijdt net voordat de tijd van drie oer-Feyenoorders is gekomen.
Als meneer Blankemeijer ooit sterft, schreef Borst destijds in De Coolsingel bleef leeg, dan verdwijnt er een wandelend clubarchief. Iemand zou hem ertoe moeten bewegen zijn memoires op papier te zetten. Toen vijftien jaar later die aangekondigde dood daar was, was de kroniek niet geschreven. In een AD-column betreurde Borst dit feit: 'Zijn geschiedenislessen zoog ik als een spons in mij op. Toch is er met zijn dood veel verloren gegaan. Zonde. Maar hij wilde geen boek over zichzelf. Postuum moet dat er komen. Hopelijk werpt Michel van Egmond zich op als zijn biograaf.'
In het verhaal 'De kleine egoïst' (2007) had Van Egmond geschreven: 'Fred Blankemeijer is mijn favoriete Feyenoorder aller tijden.' De schrijver was destijds alleen nog bekend onder de fijnproevers, nog niet de bestsellerauteur die hij een paar jaar later zou worden met kaskrakers als Gijp en Kieft. Onlangs verscheen van Van Egmond de bundeling De snor van József Kiprich. De beste Feyenoord-verhalen, opgedragen aan Blankemeijer. 'Ik heb urenlang naar de vooroorlogse verhalen van Fred Blankemeijer geluisterd' schrijft de auteur in het voorwoord. Borst en Van Egmond moesten samen maar eens dat boek schrijven.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten