woensdag 31 december 2014

2014: Het jaar van de twee Franciscussen

Het jaar is bijna ten einde. Een klein rampjaar wordt het in veel overzichten genoemd. Ik kies een andere benadering. Het was het jaar van de twee Franciscussen.
De eerste Franciscus is 78 jaar.
De tweede Franciscus is 53 jaar.
De eerste Franciscus is de zoon van een boekhouder bij de spoorwegen.
De tweede Franciscus is de zoon van een bode op een ambassade.
De eerste Franciscus heeft miljoenen volgers op Twitter.
De tweede Franciscus heeft duizenden vrienden op Facebook.
De eerste Franciscus is fervent aanhanger van CA San Lorenzo.
De tweede Franciscus is supporter van Roda JC.
Weet u het al?
De eerste Franciscus wordt wel 'The People's Pope' genoemd.
De tweede Franciscus is beter bekend als Minister van IJdelheid.
Inderdaad.
De eerste Franciscus is Jorge Mario Bergoglio, beter bekend als paus Franciscus.
De tweede Franciscus is Franciscus Cornelis Gerardus Maria Timmermans, oftewel Timmerfrans.
De eerste Franciscus bemiddelde dit jaar in alle stilte tussen de Verenigde Staten en Cuba.
De tweede Franciscus hield een bevlogen toespraak voor de VN-veiligheidsraad over de ramp met de MH17.
De eerste Franciscus boekte een historisch succes door de beide aartsvijanden nader tot elkaar te brengen.
De tweede Franciscus oogstte lof met zijn rede en sleepte er de uitverkiezing tot politicus van het jaar mee in de wacht.
De eerste Franciscus heeft zich een jaar na het overlijden van Nelson Mandela opgeworpen als nieuwe wereldleider op moreel en spiritueel gebied.
De toespraak van de tweede Franciscus bleek van grove leugens en valse retoriek aan elkaar te hangen. De Oekraïners hebben binnen hun mogelijkheden hun uiterste best gedaan om het vliegtuig te bergen en zijn respectvol omgegaan met resten en bezittingen, die 'thug' die volgens de tweede Franciscus een trouwring jatte bleek juist zijn medeleven te betonen door een kruis te slaan. Het was een schandelijke, lasterlijke toespraak.
De eerste Franciscus, hoewel een vast doelwit voor aanslagen, begeeft zich consequent onder het gewone volk, ook op de gevaarlijkste plekken, en deelde in koude winternachten incognito aalmoezen uit aan armen en daklozen.
De tweede Franciscus verzuimde hoogstpersoonlijk poolshoogte te gaan nemen op de rampplek van de MH17 omdat tien kilometer verderop geschoten werd.
De eerste Franciscus blijft onvermoeibaar hameren op nederigheid, barmhartigheid, verdraagzaamheid, dialoog en transparantie.
De tweede Franciscus verzon een verhaal over een zuurstofmasker om zijn ego te redden en schoffeerde daarmee de MH-17-nabestaanden.
De eerste Franciscus belde op Kerstavond met Irakese vluchtelingen die op de vlucht zijn voor de horden van ISIS.
De tweede Franciscus beweerde dat de rechten van de door ISIS opgejaagde yezidi's in Irak 'grondwettelijk beschermd' waren.
De eerste Franciscus weigert zich voor te laten staan op zijn nu al baanbrekende prestaties en morele leiderschap.
De tweede Franciscus weigert zijn ego aan de kant te schuiven en excuses aan te bieden voor de genoemde uitglijders.
De eerste Franciscus hield een kritische kersttoespraak over de misstanden in het bestuursapparaat van het Vaticaan. Hij joeg daarmee het conservatieve deel van de katholieke kerk tegen zich in het harnas en kan het komende jaar een haat- en lastercampagne vanuit het Vaticaan verwachten; hij is er zijn leven niet meer zeker.
De tweede Franciscus sprong bijtijds op de trein naar Brussel en heeft er komend jaar een behaaglijk baantje als sokophouder van de immer benevelde Jean-Claude Juncker in de ivoren torens van de Europese moloch.
De eerste Franciscus belijdt Jezus Christus.
De tweede Franciscus waant zich Jezus Christus.

dinsdag 30 december 2014

Notities bij de Zestiende Editie van de Lijst der Lijsten

Dé trend van dit jaar: mensen met een accent in de commercials. Met name platpraoters uut 't oost'n des lands tieren welig. Bennie Jolink voor de SNS Bank met z'n 'knalpiep', die zorgbehoevende bejaarde 'Hans' in de overheidspropaganda voor de zorghervorming met zijn 'moet je maar 'ns kieken'.
Het zegt wel iets dat uitgerekend de banken en de zorg, twee sectoren die imagoschade lijden onder de schaalvergroting en schaamteloze graaizucht, hun toevlucht nemen tot boertjes van buut'n om nog de suggestie van vertrouwdheid, nabijheid, gemeenschapszin te wekken. En van de Boerenleenbank hoor je nu net niks...

...En dan heb je nog die knakker die beweert dat hij door alle reclames van zorgverzekeraars zijn eigen zorgverzekering is gaan heroverwegen en toen heeft besloten over te stappen. Nou, met mij gebeurt het omgekeerde, ik word eerst licht agressief en vervolgens doodmoe van al die wervingsspotjes. En van dat belegvarken krijg ik ook het zuur.
Nee, de dagen van Mien die dacht: HAD IK MAAR EEN BLUSDEKEN, die dagen liggen ver achter ons...

...Idem voor het Top 2000-café. Dat begint ook een beetje uit de hand te lopen sinds iedereen het op tv kan volgen. Ze werken er met tijdslots van een half uur en de mensen willen er na tweeënhalf uur in de rij staan blijkbaar het maximale uithalen. Gevolg is een café vol dwazen die halsbrekende toeren uithalen om maar in beeld te komen en het café omtoveren tot een kermis. Het is wachten op het eerste kroeggevecht.
Waar is de tijd gebleven dat je daar nog gewoon een paar integere jongemannen aan de bar kon zien zitten, nippend aan hun kopje koffie, genietend van de muziek...?

...Nu moet gezegd dat sommige deejays ook hun steentje bijdragen aan de toename van de hysterie en het gehos. Met oudgediende Hans Schiffers als dieptepunt. Of zou het komen door die twee blondines die hem iedere avond assisteren? Dat hij zich geen houding weet te geven? Hij is natuurlijk Zijn Moeder gewend.
Drie uur lang een dansende wild om zich heen maaiende Schiffers, en met dat op je netvlies moet je dan de nacht in...

...Nee, dan Hansie Hansie met z'n spotje voor een kledingboer. 'Lekker jaar gehad? Je zag er toch ook niet uit!'
Ik denk steeds dat hij het tegen Derksen heeft. Maar die luistert natuurlijk niet naar deze 'rotzooi', die staat nu ergens in ruraal Texas op een lokaal Americana-festival te grienen bij het optreden van Obese Johnny McCracken and His Chicken Wings...

...Over obesitas gesproken, dat gratenpakhuis Stromae staat dit jaar schrikbarend hoog met z'n hemeltergende hiphopchansons.
De achteruitgang van dat genre tekent zich des te scherper af als je 'Rapper's Delight' van Sugar Hill Gang voorbij hoort komen (#1360), uit de pionierstijd van de hiphop. Het is grappig dat die lui toen wel doorhadden dat ze het allemaal even moesten uitleggen aan de goegemeente, en dat ze die uitleg vervolgens maar gewoon in het liedje zelf hebben opgenomen: 'Now what you hear is not a test'. Ik dacht al...

...Prachtige docu's trouwens over de Rock Steady Crew, Ashford & Simpson en die gnoom Paul Williams in de Top 2000 a gogo van dit jaar. Maar de muziekles van bovenmeester Leo Blokhuis blijft toch wel het onbetwiste hoogtepunt van dat programma, de storende aanwezigheid van het jengelende jongetje Matthijs van Nieuwkerk ten spijt.
De quiz moesten ze trouwens maar niet meer doen volgend jaar, dat voorzeggen begint nu echt de spuigaten uit te lopen. Dat heb je altijd: de meester die de mooiste verhalen kan vertellen heeft de grootste moeite met orde houden...

...Blokhuis merkte in een ander verband op dat de lijst ernstig verjongt en impulsen krijgt uit allerlei niet bepaald als Radio 2-muziek bekend staande genres. Die variatie blijkt vooral uit de invasie van klassiekers uit het genre 'teringherrie', met 'Angel of Death' van Slayer als markantste notering (#210).
Officieel wordt er niet gemanipuleerd, maar ik vermoed dat men bij Radio 2 zo slim is geweest die plaat zo diep mogelijk in de nacht te parkeren, opdat zo min mogelijk luisteraars zich eraan storen...

...Tot besluit nog even terug naar dat dialectgebeuren. Weet je nog dat je vroeger als jochie Engelstalige liedjes maar zo'n beetje fonetisch mee zat te zingen zonder te weten wat je precies zong? Dat heb ik tegenwoordig met al die dialectnummers in de lijst. Daniël Lohues en Skik. De Kast, Twarres. (Ik weet, Fries is feitelijk geen dialect, maar soit.)
Wie weet sta je zonder dat je het doorhebt heel geestdriftig te zingen over het uitkammen van een weiland op zoek naar het eerste kievitsei...

zaterdag 27 december 2014

Zeven dagen lang (237)

21 t/m 27 december

ZONDAG Sky radio
De radio uren achtereen afstemmen op Sky Radio - The Christmas Station - zorgt voor een Top 2000-effect qua commercial-ergernissen. Wat heeft die Mickey Mouse toch een kutstem.

MAANDAG Zoveel moois in het verschiet
Bijna 2015. Ik heb nu al zin in de waterschapsverkiezingen.

DINSDAG Beste imitatie van 2014
Maarten van Rossem die Erik van Muiswinkel nadoet die Maarten van Rossem nadoet.
(De slimste mens, 23-12-2014)

WOENSDAG The Holy Sufjan
The Verge heeft een Top 100 gemaakt van de liedjes op de tien kerstalbums van Sufjan Stevens. Zeer terechte top-10-noteringen voor 'Sister Winter', 'Justice Delivers Its Death' en 'Carol of St. Benjamin the Bearded One'.
Ook een aardig idee om hiervan een ipod-playlist te maken!

DONDERDAG Kerstwens voor minister Schippers
Geen paniek, Edith, probeer het gewoon nog een keer. Zo gaat dat in Den Haag, daar wordt zelden iets in één poging tot een goed einde gebracht.
Of zoals Lau van Tiny & Lau met kerst het iets eloquenter uitdrukt: 'D'r lukt hier nooit geen ene kankeritis ineens'.

VRIJDAG Koeman gooit alle dingen weg
Die schijtlollige 3FM-dj's doen wel net of ze het hebben uitgevonden met hun 'mama appelsap', maar het hele concept werd in 1947 al door Gerard Reve uitgetekend:
'"Viktor en Frits, willen jullie een kopje koffie meedrinken?" hoorden ze Lidia roepen. "Vooruit," zei Frits. Bij Lidia en Herman in de kamer speelde een grammofoon. "Dit is een verduiveld aardige tango," zei Viktor, "je moet goed luisteren. Straks zegt hij: mooi weer vandaag." Met zijn vieren luisterden ze, tot de muziek even inhield en de zangstem enkele snelle woorden in het Spaans sprak. "Waarachtig, ik hoor het," zei Frits lachend.'
(Gerard Reve, De avonden, zevenenvijftigste druk, 2006, p. 117)

ZATERDAG #dtv
Als het een schrikkeljaar was geweest, hadden we dan nu een Witte Kerst gehad?

zondag 21 december 2014

Het einde van Lila-1

Het wetsvoorstel Wet verbod verticale integratie, beter bekend als de zorgwet van minister Schippers, werd vorige week dinsdag door de Eerste Kamer verworpen. Een heuse 'kerstcrisis' was het gevolg. Drie PvdA-senatoren, Duivesteijn, Linthorst en Ter Horst, stemden 'onverwachts' tegen het wetsvoorstel.

Het kan best kloppen dat niemand dit had zien aankomen, maar dat eventuele scheuren in de coalitie niet door de stormrammen van de oppositie of een tegenstribbelende constructieve oppositie zouden worden veroorzaakt, maar door gerommel binnen de eigen gelederen zouden ontstaan, meer bepaald door de PvdA, dat viel te verwachten.

Carola Schouten van de ChristenUnie had vorige week als deelnemer aan De slimste mens een aardig onderonsje met eenmansjury Maarten van Rossem over de merkwaardigheid dat de huidige coalitie van liberalen en sociaaldemocraten in wezen een onvervalste 'Paarse' coalitie is, in tegenstelling tot de kabinetten van 1994-2002 die als zodanig worden aangeduid, zonder dat er thans van Paars wordt gesproken.

Schouten zei daarbij dat het huidige kabinet eerder 'Lila' is, paarsblauw dus, daarmee aangevend dat de VVD de dominerende partij is. Inderdaad lijken vooral de liberalen garen te spinnen bij de samenwerking, al lijkt me dat vooral om economische redenen. Als er bezuinigd moet worden is de rechtse VVD in haar element, de linkse PvdA laat de poen liever rollen.

De PvdA is een partij in ontbinding. Binnen de voormalige arbeiderspartij bestaat er al langer ontevredenheid over de samenwerking met de liberalen, en bovendien is Diederik Samsom de controle over zijn troepen volledig kwijt. 'Ik denk weleens, krijg allemaal maar de vinkentering' liet Samsom zich onlangs ontglippen bij Pauw, maar de waarheid is dat hij er zelf een teringzooi van heeft gemaakt.

Zo'n gedoogcoalitie als de huidige gedijt alleen bij een ijzeren partijdiscipline, maar de huidige PvdA doet eerder denken aan een willekeurig Afrikaans team op een WK voetbal. De twee Turken die zich onlangs hebben afgescheiden lieten al zien dat er geen chemie is in de fractie. En van de drie huidige dissidenten wordt steeds benadrukt dat ze te laag of zelfs helemaal niet meer op de lijst voor de aankomende Statenverkiezingen zijn gezet. Hun opstandigheid zou dan uit rancune zijn voortgekomen.

De plotselinge crisissfeer kwam niettemin zo onverhoeds dat de media zich er aanvankelijk geen raad mee wisten. Dat Rutte-II hierop kon sneuvelen was meteen duidelijk, maar angstvallig werd om dat scenario heen geluld. Wel smeten de verslaggevers kwistig met insinuaties en pathetische anekdotiek. Zo werd veelvuldig gerefereerd aan de arme bejaarde senator Holdijk (SGP), die 'doodziek' was maar zich 'speciaal' naar de Kamer had weten te slepen om toch maar zijn doorslaggevende stem te kunnen uitbrengen, wat nu door die snode socialisten alsnog zinloos was geworden.

De nadruk op zijn ziekte stond in schril contrast met de berichtgeving rond dissident Adri Duivesteijn. Die zou zich na zijn tegenstem uit de voeten hebben gemaakt en zich in zijn kapitale huis hebben verschanst. Bij geen van de vele crisisberaden werd hij gesignaleerd. Dat ook hij ongeneeslijk ziek is, werd er hier niet bij verteld. Niet dat ik ook maar een greintje sympathie voel voor die hardkop van een Duivesteijn hoor, maar het gaat me even om de ongelijkwaardige berichtgeving.

De crisis is intussen bezworen, Schippers komt met een aangepast voorstel dat in het nieuwe jaar opnieuw in stemming zal worden gebracht. Her en der klinken geluiden op dat dit staatsrechtelijk helemaal niet kan. Je kunt niet een wet net zo lang blijven indienen totdat die wordt goedgekeurd, zoiets. Toch is het evenzeer gerechtvaardigd vragen te stellen bij de staatsrechtelijke rechtmatigheid van de recente gang van zaken.

Guusje ter Horst begon in haar toelichting voor de camera's drie keer een zin met 'ik vind'. Ze vond dat de zorgverzekeraars nu al te machtig waren. Ze vond dat hun positie niet nog sterker mocht worden. Ze vond dat de burger benadeeld werd in het huidige wetsvoorstel. Is het wezen van de senator echter niet dat hij of zij helemaal niets te vinden heeft? De Eerste Kamer beoordeelt wetsvoorstellen op samenhang van beleid en uitvoerbaarheid, niet op inhoudelijke afwegingen, die worden immers al in de Tweede Kamer gemaakt.

Ter Horst noemde haar tegenstem zelfs letterlijk 'een inhoudelijke keuze'. Nu is Guusje ter Horst een ervaren politica en ik hoogstens een geïnteresseerde leek, dus ik wil heus aannemen dat ik ernaast zit en dat zij als senator heus wel het recht heeft inhoudelijke afwegingen te maken, maar hebben critici dan ook niet gewoon gelijk als ze stellen dat de Eerste Kamer daarmee haar bestaansrecht ondermijnt?

Minister van staat en oud-voorzitter van de Eerste Kamer Frits Korthals Altes (VVD) waarschuwde al eens voor de gevolgen van een Senaat die te veel politiek bedrijft. Als de Eerste Kamer zich niet langer beperkt tot haar beschouwende taak kan zij een 'bedreiging worden voor de democratie waarin de direct gekozen Kamer de doorslag hoort te geven'. Het kabinet haalt zijn politieke legitimatie al in de Tweede Kamer, als de Eerste Kamer dat proces nog eens dunnetjes over gaat doen is er iets fundamenteel fout.

Er is nog iets raars aan de hand met die stemming. 33 leden stemden dinsdag voor, 38 leden stemden tegen, zo lees ik overal. Uitgaande van 75 Kamerleden komen we er dan 4 tekort. Die waren 'afwezig', zo blijkt. Dat is een even intrigerende als beangstigende wetenswaardigheid. De coalitiepartijen en de constructieve oppositie hebben samen 38 zetels in de Senaat, de destructieve oppositie heeft er 37. De drie dissidente PvdA'ers overhevelend waren er dus in principe 35 voorstemmers en 40 tegenstemmers. Een simpel rekensommetje leert dan dat bij deze stemming de afwezigen toevallig eerlijk verdeeld waren over de voor- en tegenstemmers.

Dat is echter nog steeds geredeneerd vanuit het idee van gedisciplineerde afwezigen. Wanneer er zoals nu ook binnen partijen voor- én tegenstemmers kunnen zijn, dan zegt die rekensom niet zoveel. Misschien waren die afwezigen immers ook wel dissident in eigen partij en hebben ze besloten maar af te zien van stemming om gedonder te voorkomen. Nu vormt 4 afwezigen op 5 stemmen verschil sowieso geen probleem, net geen probleem, maar dat kon men van tevoren natuurlijk niet weten.

Wat zijn eigenlijk de regels, de richtlijnen, de voorwaarden wat betreft aan- en afwezigheid bij zulke stemmingen? Nu was het verschil 4 stemmen, maar wat als het verschil bijvoorbeeld 1 stem was geweest en er toevallig net 2 leden die tegen hebben gestemd de griep hadden gehad - er heerst een milde griepepidemie, nietwaar? Dan was de wet er toch door gekomen en had politiek Den Haag er de voorbije dagen heel anders uitgezien. Met andere woorden: is het niet hoogst curieus dat zoiets banaals als onverhoedse afwezigheid - een griepje, autopech, een migraineaanval, een sein- en wisselstoring - zulke verstrekkende politieke gevolgen kan hebben, tot aan de val van een kabinet?

(Een dag later werd bijvoorbeeld het Belastingplan 2015 aangenomen. De website van de Eerste Kamer meldt: 'De fracties van VVD, PvdA, ChristenUnie, GroenLinks en D66 stemden voor; de fracties van PVV, CDA, SP, PvdD en 50 PLUS stemden tegen. De fracties van de SGP en OSF waren afwezig.' Dat zijn dus 37 stemmen voor en 36 tegen. Wat als het lid van de Onafhankelijke Senaatsfractie er wel was geweest en pakweg een D66'er afwezig was geweest? Dan was het in plaats van 37-36 ineens 36-37 geworden.)

Tot slot is het de vraag of Rutte en de zijnen nu geen pyrrusoverwinning hebben geboekt, - en dan doel ik niet op het feit dat allesbehalve zeker is dat de dissidenten in de volgende poging wel voor gaan stemmen, en ook niet op het feit dat de constructieve oppositie zich uiterst gebelgd heeft getoond over de huidige gang van zaken en het dus maar de vraag is of zij dit keer nogmaals voor zullen stemmen -, nee ik doel op de aankomende Statenverkiezingen van 18 maart.

Volgens de huidige peilingen gaan VVD en PvdA daar zo'n verpletterende nederlaag leiden dat ze daarna om een meerderheid te bereiken in de Eerste Kamer inmiddels meer gedoogstemmen nodig hebben dan ze zélf nog zetels hebben. Dat is ondoenlijk, dat is onhoudbaar, dat betekent onherroepelijk het einde van Lila-1.

zaterdag 20 december 2014

Zeven dagen lang (236)

14 t/m 20 december

ZONDAG Gehoord op straat
Puisterige puber tegen zijn maat: 'Ik wil gewoon niet dat mijn ouders me als een junk zien. En dan heb je ruzie, weetjewel.'

MAANDAG Loting EL
AS Roma-Feyenoord uit de koker. De supporters kennen hun pappenheimers en sturen alvast een bericht aan de UEFA.

DINSDAG Tot moes
In de Metro van vandaag tips voor een leuke Kerstmis van 'agressietrainer Fenno Moes'.
Waarom denk ik toch dat dit wel satire móet zijn?
Maar als de man echt bestaat en echt zo heet, dan heb ik wel een vermoeden van zijn methode: hij noemt gewoon zijn naam en de potentiële agressieveling is onmiddellijk onschadelijk gemaakt omdat hij in een onbedaarlijke lachstuip schiet.

WOENSDAG Wereldleider
Een historische dag: de Verenigde Staten en Cuba herstellen hun diplomatieke banden. Ik ben vooral ontroerd door het bericht dat de paus een belangrijke rol zou hebben gespeeld in deze toenadering. Wat een superheld is die man toch. Je gaat er van de weeromstuit van fantaseren: Israël... de Palestijnen... zou hij ook... ??

DONDERDAG OV
Conclusie na één week nieuwe NS-dienstregeling: het wordt steeds ingewikkelder om die oncomfortabele, ziekmakende NID-treinstellen te vermijden.
Er blijft ook veel bij het oude: als vanouds 's ochtends de vaste vijf minuten vertraging waardoor je je overstap mist.
Te veel verandering is natuurlijk ook niet goed.

VRIJDAG Rolprent
Even de kerstfilmprogrammering voor komende week bestudeerd.
RTL4 heeft voor prime time op Eerste Kerstdag gekozen voor Home Alone.
Fijn, die heb ik nog nooit gezien.

ZATERDAG Plaat
Het kerstalbum van Bob Dylan, Christmas in the Heart (2009), is verrassend leuk. Zo'n album kan ook eigenlijk alleen maar worden gemaakt door de oude Dylan, bij wie zingen klinkt als grind gorgelen.* 'Do you hear what I hear', met die uithaal in 'I hear', wordt dan onweerstaanbaar grappig.

zaterdag 13 december 2014

Zeven dagen lang (235)

7 t/m 13 december 2014

ZONDAG Lotsy
In Het scherp van de snede. De Nederlandse literatuur in honderd en enige polemieken (2010) schrijven samenstellers Pierre Vinken en Hans van den Bergh op p. 243 in een toelichting bij het artikel 'De Nederlandse trots' van Jan Greshoff:
'Jan Greshoff (1888-1971), in het interbellum een gezaghebbend criticus en redacteur van Groot Nederland, richt zich hier - al in 1934 - tegen de voetbalgekte van zijn dagen door aanvankelijk voor te geven dat hij geen idee heeft wie Karel Lotsy (1893-1959), coach van het Nederlands elftal, is.'
Het kan zijn dat Greshoff voorgaf het niet te weten, maar Vinken en Van den Bergh lijken werkelijk niet te weten wie Karel Lotsy was, want bondscoach was in 1934 de Engelsman Bob Glendenning; Lotsy was bondsvoorzitter en hoofd van de keuzecommissie voor het WK in Italië.

MAANDAG Afgeperst
Het is nog steeds gissen welk motief de afperser van John de Mol gehad zou kunnen hebben, lees ik overal.
Nou, dat lijkt me toch vrij eenvoudig.
Elke vrijdag stemmen miljoenen Nederlanders rond middernacht af op SBS6 om naar de samenvattingen van de Jupiler League te kijken, en elke vrijdag weer worden zij danig op de proef gesteld omdat De Mol stelselmatig het ongenadige kutprogramma Utopia minstens een kwartier lang laat doorlopen om zo de kijkcijfers voor dat werkelijk waar tenenkrommend stompzinnige programma kunstmatig op te schroeven.
Ja, dan loop je het risico, De Mol, dat er iemand bij zit bij wie het lijntje een keer breekt.

DINSDAG Storm
Het verwarrende aan het hele concept 'decembersfeer' is dat het het grootste deel van de maand nog gewoon volop herfst is.

WOENSDAG Hoes yo daddy?
Onno Hoes gaat juridische stappen ondernemen tegen omroep PowNed.
PowNedje komt om zijn loontje.

DONDERDAG Weer storm
'Now we're ghosts and we're praying for winter.' (Radical Face - 'Homesick')

VRIJDAG Fortuna four, Oss five
Fortuna Sittard-TOP Oss 4-5!
Nog nooit in de geschiedenis van de club werd er met 4-5 gewonnen.
Wel twee keer verloren met die cijfers, tegen FC Omniworld (2007) en SC Cambuur (2009), maar dus nog nooit gewonnen.
Wat ook nog nooit gebeurde: promotie naar de Eredivisie.
Dus...
Haal de slingers maar alvast uit het vet!

ZATERDAG Fopcrimineel
'Harry Mens op dodenlijst' (Teletekst)
Die dodenlijsten zijn ook behoorlijk aan inflatie onderhevig tegenwoordig...
De hele criminaliteit trouwens. Frank Masmeijer, are you having a laugh?

dinsdag 9 december 2014

Gezien: De ontdekking van de hemel

Wanneer: woensdag 3 december
Waar: Theater aan de Parade, 's-Hertogenbosch
Wat: De ontdekking van de hemel
Wie: Hummelinck Stuurman, regie Ignace Cornelissen (met Sieger Sloot, Waldemar Torenstra, Genio de Groot, Lidewij Mahler, Lieneke Le Roux en Marijn Claes)

Wie een theaterbewerking maakt van Harry Mulisch' titanische magnum opus De ontdekking van de hemel (1992) staat niet alleen voor de schier onmogelijke taak 900 tjokvolle bladzijden terug te brengen tot een behapbaar verhaal van een paar uur, hij ziet zichzelf ook geconfronteerd met de kwestie van het ongelijkmatige tijdsverloop.

In het derde deel van de roman verstrijkt immers veel meer tijd dan in de overige drie delen. Mulisch worstelde daar zelf ook mee, getuige een in Logboek (2012) gepubliceerde dagboekaantekening van 8 januari 1991: 'Deel I en II [...] bestrijken elk ongeveer acht maanden; Deel IV zal ook een paar maanden bestrijken; maar Deel III achttien jaar! Probleem. Hoe doe ik dat, zonder dat de constructie uit balans raakt en bezwijkt.'

In de romankunst is een elegante oplossing altijd voorhanden: Deel III is opgebouwd als een Bildungsroman. Het opgroeien van Quinten Quist, de uitverkorene die de goddelijke opdracht heeft de Stenen Tafelen terug te bezorgen aan de Hemel, wordt stapsgewijs en doelmatig beschreven. In beschouwende passages wordt het verstrijken van de tijd bovendien extra onderstreept. Op het toneel is zoiets veel moeilijker te verbeelden. Ignace Cornelissen heeft gekozen voor een even gewaagde als dubieuze ingreep: Mulisch treedt zelf op in zijn stuk als regisseur.

De schrijver, gespeeld door Genio de Groot, steekt in het eerste bedrijf al eens, ogenschijnlijk zonder betekenis, van links naar rechts het podium over. Dat lijkt dan nog een grapje, een soort postume cameo, maar in het tweede bedrijf dringt hij zich al wat nadrukkelijker op, zij het nog op de achtergrond, om na de pauze de regie helemaal over te nemen. Hij deelt het publiek expliciet mee dat er een stuk zal worden overgeslagen, spreekt de personages toe en gaat zelfs met ze in discussie.

Het moet gezegd dat deze verrassende oplossing niet onaardig uitpakt, niet alleen omdat zulke metafictie ook veel van Mulisch' werk kenmerkt, maar ook doordat bepaalde groteske - of al te ongeloofwaardige - gebeurtenissen uit het verhaal op die manier geïroniseerd worden. (Onno vraagt aan Quinten hoe Max gestorven is. Door een meteorietinslag, antwoordt de jongen. Waarna Onno zich vol ongeloof omdraait naar de zich achter hem ophoudende Mulisch, die zijn schouders ophaalt alsof hij wil zeggen: tja, ik kan er ook niks aan doen.)

De vriendschap tussen Max Delius en Onno Quist, alter ego's van Mulisch en zijn 'aartsvriend' Jan Hein Donner, staat centraal. Max wordt gespeeld door Sieger Sloot, Onno door Waldemar Torenstra. In het echt - en in de roman - was Donner een kop groter dan Mulisch, 'de reus en de neus' werden ze genoemd, maar hier is het precies andersom: de ranke Sloot steekt boven de wat gedrongen Torenstra uit. Die zet niettemin een sterke Onno neer, geaffecteerd sprekend en slonzig gekleed gaand. Sloot, die ongeveer vierhonderddertig keer zijn jasje opent en weer dichtknoopt, doet niet veel voor zijn tegenspeler onder, al verslikt hij zich vanavond een paar keer in zijn tekst.

Op de tekst is overigens nog wel wat aan te merken. Om een bedwelmende stijl hoeft men Mulisch niet te lezen, maar van grove taalfouten als 'het enige volk die' en 'ik besef me' - godbetert! - zou de auteur zich omdraaien in zijn graf. Wel worden, net als in de bewerkingen van De aanslag en Het stenen bruidsbed, grote stukken van de romantekst vrij getrouw nagevolgd, inclusief de politiek-opiniërende en cultuur-filosofische gedachtegangen.

Zoals ook al het geval was bij de eerdere twee Mulisch-bewerkingen, vroeg ik me gaandeweg de voorstelling wel af of mensen die de roman niet gelezen hebben de zich razendsnel opvolgende ontwikkelingen op de planken wel kunnen bijbenen en vooral navoelen. Quinten, gespeeld door Marijn Claes, krijgt niet echt de ruimte tot een volwaardig karakter uit te groeien en de gebeurtenissen in Rome en Jeruzalem worden in recordtempo afgewerkt.

Ook dreigt de aanwezigheid van 'Mulisch' soms het zicht te benemen op wat er gaande is, zeker na de dood van Max. In plaats van marionettenspeler wordt hij dan van de weeromstuit de nar. De ontdekking van de hemel is voor mij, ondanks de jongensboekachtige suspense, het panoramische tijdsbeeld en de superieure humor, toch in de eerste en de laatste plaats een hoogst ernstig boek, een aanklacht tegen de ontmenselijking van de mens, die ethiek en moraal en het contact met het metafysische meer en meer heeft ingeruild voor slaafse onderwerping aan de techniek.

De combinatie van vaart en lichte humor, soms op het kolderieke of karikaturale af (je kunt je niet helemaal aan de indruk onttrekken dat het Mulisch-personage niet alleen een realiteitsgetrouwe kopie maar vaak ook een beetje een parodie van de meester moet voorstellen), en de diepere thematiek wringt een beetje.

De zaal lachte naar mijn mening na de pauze te vaak op de verkeerde momenten. De slotmonoloog van het Mulisch-personage, waarin deze een moreel appel doet op de zaal over de toestand in de wereld en er zelfs de Islamitische Staat nog bij haalt, valt daardoor wat uit de toon. De ontdekking van de hemel op het toneel is net iets te veel komedie en net iets te weinig tragedie.

zaterdag 6 december 2014

Zeven dagen lang (234)

30 november t/m 1 december

ZONDAG Afgelast (I)
Gaat 'Green, Green Grass of Home' niet over een man die in zijn gevangeniscel de doodstraf afwacht? Niet echt vergelijkbaar met peperkoek eten wanneer de wedstrijd is afgelast, Peijnenburg...

MAANDAG Onweerlegbaar
Het is weer maandag.

DINSDAG Afgelast (II)
Nog een geluk bij een ongeluk dat PSV-Feyenoord niet vanavond wordt ingehaald; door koperdiefstal rijden er geen treinen tussen Breda en Tilburg. Daar had die trein uit Rotterdam op weg naar Eindhoven ook langs gemoeten!

WOENSDAG Transparantie
De kogel is door de kerk, vanaf 2016-2017 is de Tweede Divisie terug. Er zouden slechts drie clubs tegen het voorstel hebben gestemd. Eén club onthield zich van stemming, alle andere stemden voor.
De drie clubs die tegenstemden zijn volgens het Brabants Dagblad FC Dordrecht, FC Den Bosch en Sparta. Bron: president-commissaris Maarten de Gruyter van Den Bosch.
Voetbal International meldt echter dat er niet drie maar vier tegenstemmers waren. Helaas worden er door de journalist maar twee genoemd, maar naast Dordrecht is dat ook Feyenoord.
Dan is er een NEC-supporter die twittert: 'vreemd dat NEC akkoord is gegaan.' Waarop de directeur van de Nijmegenaren, de altijd subtiele Bart van Ingen, reageert: 'weet niet hoe jij aan deze informatie komt'. Uit De Gelderlander, zegt die ander weer, waarop van Ingen laat weten 'voor uitstel en tegen "jong"' te hebben gestemd, concreet dus een tegenstem.
Dat zijn dus al vijf clubs die tegen waren.
En waar is bijvoorbeeld Telstar in dit verhaal? Directeur Pieter de Waard was nota bene degene die laatst zo fulmineerde tegen de sportieve en vooral financiële competitievervalsing die het meespelen van de beloftenelftallen met zich meebrengt. Hij zal toch zeker ook wel tegengestemd hebben?
Dit zaakje stinkt.

DONDERDAG Sint (I)
Leek de zwartepietenonrust eindelijk wat geluwd, gooit Dieuwertje Blok op de valreep nog olie op het vuur door met het racistische cliché 'boze blanke man' aan te komen zetten. Jammer.

VRIJDAG #AMF
Vers van de pers: Staantribune, een nieuw magazine voor voetbalcultuur. Het nulnummer is gratis online te lezen!

ZATERDAG 6-12
The day after Sinterklaas, de eerste dag van de kerstperiode. En in talloze huiskamers overal in het land realiseren mensen zich plotseling, na eerst urenlang te hebben geworsteld met het uit de knoop halen van het snoer, dat de kerstboomverlichting het vorig jaar al begeven had.

donderdag 4 december 2014

Interpol - El Pintor

Met El Pintor keert Interpol terug naar de melodieuze, onder de huid kruipende sound van debuutplaat Turn on the Bright Lights (2002). Dat was en is een gedenkwaardig album met klassiekers als 'NYC', 'PDA' en 'Roland', bedwelmende songs die reeds na enkele luisterbeurten non stop op repeat stonden in je hoofd, totdat je er bijkans knettergek van werd.

Na enkele wat meer experimentele albums mikt Interpol op het in september verschenen El Pintor duidelijk weer op die catchiness, maar dan ook wel zo overduidelijk dat het neigt naar effectbejag.

Neem de intro's van 'My Desire', 'Anywhere' en 'Same Town New Story', respectievelijk het tweede, derde en vierde nummer van de plaat. Telkens een gitaarriff die een aantal keer herhaald wordt alvorens de andere instrumenten en de zang inzetten, en die vervolgens door het hele nummer heen blijft klinken, met hoogstens wat lichte variatie. Het beste werkt dat nog op 'My Desire', mede door de apodictische, als een donderslag binnenrollende eerste regels: 'Be my desire / I'm a frustrated man', en de steeds klaaglijker klinkende riff.

Een terugkeer naar de vroege Interpol-sound dus. Dat kan op twee manieren uitgelegd worden: als een veilige, ongeïnspireerde terugval op een succesformule, of als een gedurfde herbezinning op waar de band nu eenmaal goed in is. Feit blijft dat de tijd niet stilstaat, dat men nooit twee keer kan debuteren, en dat het allemaal niet zoveel indruk maakt als twaalf jaar geleden.

'My Blue Supreme' is een van de sterkere nummers, met een slepende, zelfs wat dromerige eerste minuut en een mooie versnelling in het refrein: 'When love comes, honey, take it / Only one in a hundred make it', en de laatste track 'Twice as Hard' is een overtuigende afsluiter. Maar verder is het allemaal weinig beklijvend. De teksten zijn, op enkele uitzonderingen na, oppervlakkig en repetitief. Nummers als 'Everything Is Wrong' en 'Ancient Ways' zijn drukke, nerveuze en naar het einde toe zelfs licht irriterende liedjes.

Hoewel El Pintor nergens echt slecht, over de top of vervelend is, wordt het album ook geen moment echt indrukwekkend, aangrijpend of intrigerend. Ik heb er een tijdlang best van kunnen genieten, in de maanden van de steeds vroeger invallende duisternis. Maar waar Turn on the Bright Lights zo'n album is waar je eigenlijk nooit echt klaar mee raakt, daar heeft El Pintor zelfs de Kerst niet gehaald.

Cijfer: 6.5

dinsdag 2 december 2014

Derde Wereldoorlog met Turkije

Mevlüt Çavuşoğlu, de Turkse minister van Buitenlandse Zaken, vindt dat Turkije het volste recht heeft invloed uit te oefenen op het Nederlandse integratiebeleid. Hij deed die opmerkelijke uitspraak in een interview met Nieuwsuur, dat nota bene als oogmerk had plooien glad te strijken.
In een verklaring op de website van zijn ministerie werd Nederland vorige week immers een 'racistisch' land genoemd. Aanleiding was het onderzoek naar ISIS-sympathie onder allochtonen - maar liefst 72% van de Turkse Nederlanders bleek achter ISIS te staan - en het rapport over de nefaste invloed van Turkse organisaties in Nederland op het integratieproces van Turkse Nederlanders.
En dus zijn we een racistisch land.
Maar neen, Nederland was géén racistisch land, bezwoer Çavuşoğlu nu, noch de Nederlandse politiek en overheid, er waren slechts zorgen gerezen over de racistische tendensen die de Nederlandse samenleving beheersen.
Het kan aan mij liggen, maar ik zie weinig verschil tussen Nederland een racistisch land noemen en kritiek uiten op racistische stemmingen in de Nederlandse samenleving. Of zou de minister een land hoofdzakelijk vereenzelvigen met de zittende politieke macht? Dat zou dan wel aansluiten bij het semi-dictatoriale beleid van Erdogan.
Minister Koenders had vandaag een stevig gesprek met zijn ambtsgenoot Çavuşoğlu tijdens de NAVO-top in Brussel. Het was 'openhartig en constructief'. De geruchtmakende verklaring is inmiddels verwijderd van de website van BuZa van Turkije, al betreft het geen verklaring, zo moest Koenders toegeven, 'die als zodanig kan worden ingetrokken'. Daarom wordt de verklaring simpelweg genegeerd, en de woorden van de minister bij Nieuwsuur onthouden.
Han ten Broeke (VVD) verwees zelfs naar de twee brieven die Chroestsjov op 26 en 27 oktober 1961, ten tijde van de Cuba-crisis, aan Kennedy stuurde: 'De brieven bevatten een diametraal tegenovergestelde inhoud. Kennedy verkoos de brief die hem het beste uitkwam om de zaak te de-escaleren en voorkwam daarmee de Derde Wereldoorlog. Met dat voorbeeld in gedachte, heb ik geen enkele moeite om de verklaring van de minister als uitgangspunt te nemen – en die op de website vanaf nu te negeren.'
Dat is serieus toch wel heel curieus.
Alleen de vergelijking al. Kennedy voorkwam WOIII door een van de brieven van Chroestsjov weer als unread te markeren - akkoord voor mijn part -, maar wat voorkomt Koenders precies met deze actie?
Ik weet wel een mogelijk antwoord: zetelverlies.
Turkije tegen je in het harnas jagen is je kiezers wegjagen - dat is van meet af aan de insteek geweest van de PvdA-delegatie. Alhoewel, niet helemaal van meet af aan. Lodewijk Asscher noemde de Turkse bemoeienis eerder 'ongeïnformeerd, onjuist en ongepast'. Voorzichtig daadkrachtig, zo zien we het graag, maar helaas krabbelde hij al snel weer terug. Hij zei toch meer in een goed gesprek te zien. De aloude Job Cohen-doctrine.
Arme Asscher ook. Eerder, in de kwestie-Yunus, noemde hij de Turkse inmenging in het Nederlandse pleegouderbeleid al eens 'aanmatigend' en 'ongepast', zo lees ik terug in mijn verzamelde werken. Toen was het nota bene partijgenoot Ik Frans Timmermans die hem terugfloot.
Als een kat in een vreemd pakhuis, zo moet Asscher zich weleens voelen in zijn eigen partij. Dat Turkse organisaties de integratie obstrueren was voor hem aanleiding die organisaties stevig te gaan 'monitoren', waarna twee van zijn partijgenoten, de heren volksvertegenwoordigers Tunahan Kuzu en Selçuk Öztürk, met veel misbaar uit de partij stapten. Uit een peiling bleek al dat het overgrote deel van de Turkse PvdA-stemmers - misschien is dat al bijna een pleonasme - bij volgende verkiezingen op de nieuwe partij van deze separatisten zal stemmen. Een partij die dus nog helemaal niet bestaat. Intussen maakte de Groep Kuzu/Öztürk zich alvast onsterfelijk belachelijk in de Tweede Kamer toen een van de twee, bij de behandeling van een wetsvoorstel om taalkennis als voorwaarde te stellen voor het verkrijgen van een bijstandsuitkering, zijn spreektijd besloot met de zin: 'En daarom zullen wij tegen deze wetsvoorstel stemmen.' Deze wetsvoorstel. Weten we ook meteen waarom ze tegen dat wetsvoorstel zijn.
Alle partijen in de Tweede Kamer gingen vanmiddag niet akkoord met de uitleg van de bewindslieden over de kwestie en eisten een debat met alle verantwoordelijken. Behalve de PvdA. Zelfs de notoire multiculturalisten van GroenLinks en D66 gingen niet akkoord. Maar wel de PvdA.
M. de Hond peilde onlangs dat meer dan de helft van alle Nederlanders de integratie 'in grote mate of volledig mislukt' acht. Van deze mensen houdt 82% de PvdA hiervoor verantwoordelijk. Maar het meest opmerkelijke resultaat: van alle PvdA-stemmers die de integratie mislukt achten houdt 67% de PvdA hiervoor verantwoordelijk.
Dat is toch serieus wel heel curieus.
Een negatieve versie van Wij van WC-eend adviseren... WC-eend? Een sociaaldemocratische variant van de Jüdische Selbsthass?
In elk geval dringt zich dezer dagen steeds een ander Duits citaat aan me op als ik aan de PvdA denk: Das war einmal...