donderdag 13 november 2014

Witte zwarte piet

De ontknoping van Goede tijden, slechte tijden was er niets bij. In spanning had het ganse land uitgekeken naar de eerste uitzending van het Sinterklaasjournaal, afgelopen dinsdag. Het journaal geldt al jaren als toetssteen voor alle comités in den lande voor wat betreft de invulling van de lokale sinterklaasvieringen. Zouden de zwarte pieten nog zwart zijn? Of zou de NTR zijn gezwicht voor de agressieve lobby van een klein groepje boeroepers? De kijkcijfers gingen in elk geval door het plafond: maar liefst 900 000 mensen stemden af op Dieuwertje Blok.

Er bleek niets veranderd. Zo zwart als roet waren ze, de Pieten. Een golf van opluchting ging door het land, maar bij mij nam de scepsis juist toe. Er moest wel een addertje onder het gras zitten, een plotwending verderop in het script. De publieke omroep zweert immers bij politieke correctheid (de neger omdat het moet, weet u nog wel). En Erik van Muiswinkel is de hoofdpiet. Van Muiswinkel, die nog linkser is dan Lenin, die zelfs in de supermarkt zijn boodschappen uitkiest op politieke correctheid. En hij zou ermee akkoord zijn gegaan gewoon weer pikzwart te zijn, zoals in voorgaande jaren?

Vandaag was het historische moment dan daar. Zo rond tien over zes verschenen de eerste witte zwarte pieten in beeld. De eerste was nog een afleidingsmanoeuvre - hij bleek slechts een in zwarte piet-uniform geklede ambtenaar van de gemeente Gouda. (Zijn naam was 'Jan Salie', zei hij - behoorlijk discriminerend voor ambtenaren...) Maar daarna was het dan zover. We zagen een werkplaats annex trainingscentrum, vol zwarte maar ook minder zwarte, tot volledig niet-zwarte, dat wil zeggen witte pieten.

Het verklarende verhaal was helder: op een na waren alle zwarte Pieten van de stoomboot gedrost, uit angst voor verdrinking nadat ze een gat in de wand van het schip hadden gemaakt. In Gouda leidde nu de ingevlogen 'opa-Piet' - een pensionado, gespeeld door Peter Faber - locals op tot zwarte piet. Ze moesten in elk geval door de schoorsteen. Wie nog wit was of slechts een paar roetvegen in het gezicht had, was nog een aspirant. Daarna zei hij, ondubbelzinnig: 'Het belangrijkste is, dat je door de schoorsteen kunt. De kleur van de piet, die is maar bijzaak.'

Het was natuurlijk even schrikken, maar eigenlijk vind ik het wel een elegante oplossing. Zwarte pieten zijn niet meer alleen maar zwart, maar zwart blijft wel het ideaaltype - hoe zwarter de zwarte piet, hoe meer hij zwarte piet is. Witte pieten zijn dus zwarte pieten die nog in opleiding zijn, of althans nog ervaring moeten opdoen, vlieguren moeten maken. Bovendien is hiermee ook het spectrum bepaald: wit en zwart en alle gradaties daartussen, maar geen andere kleuren. Die onzin met 'regenboogpieten' en vergelijkbare malligheid met paarse, gele en groene pieten is nu dus definitief van de baan, dunkt mij.

Het betekent ook dat in Gouda zaterdag bij de intocht geen sprake meer kan zijn van 'kaaspieten' en 'stroopwafelpieten', zoals al wel was aangekondigd, want geel is geen schoorsteenkleur. (Wat moet ik me trouwens in godsnaam voorstellen bij een 'stroopwafelpiet'? Een piet die door de pestpiet met zijn kanis tussen een wafelijzer is geduwd?) Ik ben wel benieuwd of die zwarte pieten van de stoomboot nu uit de serie geschreven zijn of dat ze in de laatste aflevering van het Sinterklaasjournaal nog ergens opduiken. Aanspoelend op Lampedusa of zo.

Niet dat ik nu denk dat het totaal ontspoorde debat hiermee in rustiger vaarwater zal komen. De elegante oplossing is immers niet waarop de radicalen uit zijn - of het nu cultuurterroristen als Quinsy Gario of traditietijgers als Martin Bosma betreft. Die zullen blijven strijden over de hoofden van argeloze kinderen, desnoods tot er gewonden vallen. Kinderen zijn onvolgroeide volwassenen, zo wil het geijkte beeld. Maar als iets duidelijk wordt uit deze onzin, dan is het dat het andersom is: volwassenen zijn bedorven kinderen. Zo. En nu ga ik de schoorsteenveger afbestellen.

Geen opmerkingen: