Van nuchtere feiten en keiharde feiten: Leo Lucassen

De vluchtelingenproblematiek blijft de gemoederen bezighouden. In dit woelige debat lijkt Leo Lucassen soms wel de enige expert voorhanden, zo vaak zien we deze Leidse migratiehistoricus in levenden lijve of in geciteerde vorm op onze schermen en schermpjes voorbijkomen.

    Lucassen heeft zich ten doel gesteld de komst van migranten als een positief gegeven te presenteren. Dat heeft hem al het verwijt opgeleverd een activist te zijn.

    Zijn reactie daarop: 'Als activist betekent dat je het belangrijk vindt dat feiten een rol horen te spelen in het migratiedebat, ja dan ben ik een activist.'

    Tja, zo kan ik het ook: als automonteur betekent dat je het belangrijk vindt dat feiten een rol horen te spelen in het migratiedebat, ja dan ben ik een automonteur.

    Ik bedoel maar. De frase 'als activist betekent dat [...], dan ben ik een activist' is een holle frase, want het betekent dat nu juist níet: een activist vindt feiten uiteindelijk niet doorslaggevend, die is verblind door een meer of minder dubieuze ideologie die hem of haar er vaak toe noopt de zaken rooskleuriger dan wel apocalyptischer voor te stellen dan in werkelijkheid het geval is. Lucassen had natuurlijk beter kunnen zeggen dat hij geen activistische roeptoeter is maar een objectieve onderzoeker en waardenvrije wetenschapper.

    Maar misschien wringt daar juist de schoen. Lucassen kiest namelijk zeer uitgesproken positie in het debat: hij manifesteert zich expliciet als PVV-bestrijder, soms tot op het obsessieve af. '15 jaar islamofobie' noemt hij als de oorzaak voor de 'winst' van de PVV, waarmee hij de vooralsnog niet meer dan virtuele winst in de peilingen blijkt te bedoelen.

    Lucassen spreekt bewust niet van 13 of 14 jaar islamofobie, vanaf de 'Fortuyn-revolte'. Paul Scheffer is namelijk zijn kop van jut. Deze publicist en prominent PvdA-lid brak in 2000 het debat open met zijn artikel 'Het multiculturele drama', over de keerzijdes van de multiculturele samenleving, en publiceerde in 2007 de omvangrijke studie Het land van aankomst.

    Het mag verbazingwekkend heten dat het boek destijds op zoveel weerstand is gestuit. Het is een goed gedocumenteerd, weloverwogen en alleszins beschaafd geformuleerd pleidooi om de fouten die zijn gemaakt met de arbeidsmigranten en asielzoekers in de tweede helft van de vorige eeuw niet nog eens te maken, en om in de toekomst ervoor te waken dat immigranten opnieuw aan hun lot over worden gelaten, dat alles om nieuwe sociale spanningen in de kiem te smoren.

    Scheffer waarschuwt in zijn boek juist tegen te pas en te onpas strooien met de dooddoener 'islamofobie': 'Spreken over "islamofobie" belemmert al snel een open debat over de islam. In ieder geval verdient het onbehagen dat het ontstaan van een "autochtone islam" begeleidt serieuze bespreking.'

    Ook pleit hij, zoals hij dat ook in het huidige debat nog altijd doet, voor een beredeneerd toelatingsbeleid: 'Een toelatingsbeleid voor degenen die geen burger van het land zijn valt moreel te rechtvaardigen. Dat wil niet zeggen dat staten geen dwingende verplichtingen hebben jegens burgers buiten hun grenzen. Het hele vluchtelingenvraagstuk getuigt van een aanvaarding van die verantwoordelijkheid, hoe moeilijk dat ook kan zijn in de praktijk van alledag.'

    Scheffer is echter een 'doemdenker' volgens Lucassen. Hijzelf daarentegen beroept zich naar eigen zeggen dus op de 'feiten'.

    Maar wat betekent dat woord in dit verband? Wat maar al te vaak kortweg 'de feiten' wordt genoemd is in wezen een zeer subjectieve selectie van zeer heterogene gegevens die bovendien nog eens zeer sterk worden beïnvloed door hun presentatie, door de vorm waarin ze worden gegoten.

    Het immigratie- en integratievraagstuk is daar nu net een mooi voorbeeld van. Frans Verhagen publiceerde in 2010 Hoezo mislukt? De nuchtere feiten over de integratie in Nederland. Het gaat juist voortreffelijk met de integratie van immigranten, betoogt Verhagen, zich baserend op een veelvoud aan 'feiten'. Let ook op het adjectief in de ondertitel: het zijn niet zomaar de feiten die Verhagen geeft, het zijn de nuchtere feiten. De implicatie is dat iedereen die iets anders beweert een benevelde broddelaar is.

    In 2012 publiceerde Joost Niemöller Het immigratietaboe. 10 wetenschappers over de feiten. Het gaat juist beroerd, beweert Niemöller, op zijn beurt eveneens verwijzend naar de 'feiten'. Volgens de flaptekst de 'harde' of zelfs 'keiharde' feiten: 'Wie de harde feiten presenteert raakt geïsoleerd in het debat, wordt als niet politiek correct weggezet.' Dit boek presenteert 'de keiharde feiten die het establishment liever onder het tapijt veegt'. De keiharde feiten. De implicatie is dat iedereen die iets anders beweert boterzachte waarheden verkoopt.

    Twee keer 'de feiten', maar de teneur van beide boeken is diametraal tegenovergesteld. Hoe kan dat? Feiten zijn toch feiten, waarom dan die adjectieven? Het is een logisch gevolg van uiteenlopende selectie van gegevens die vervolgens als feiten, als 'de' feiten worden gepresenteerd. En die selectie en presentatie zijn als gezegd weer grotendeels een gevolg van bewuste en onbewuste intenties, van wereldbeeld en oriëntatie. Verhagen is dan ook Joop-scribent, het linkse VARA-weblog. Niemöller daarentegen schreef indertijd voor de rechtse Dagelijkse Standaard en nu op een eigen site, waar hij onlangs zelfs het Pegida-mannetje bij Pauw alle lof toezwaaide.

    Geen wonder dat het boek van Verhagen ter linkerzijde een veelgeciteerde bron is, terwijl Niemöllers feiten met instemming worden geciteerd aan de andere kant. Links en rechts, elkander respectievelijk zuurlinks en guurrechts noemend, selecteren ieder de hun welgevallige feiten.

    Is dat erg? Niet per se. Emoties, persoonlijke betrokkenheid, normen en waarden, ze spelen in dit per definitie geëngageerde en gepolariseerde debat nu eenmaal een vaak zeer sturende rol. Dat is onontkoombaar, denk ik, wanneer het gaat om onderwerpen die mens en maatschappij en zaken van leven en dood betreffen. Maar geef je er rekenschap van, geef toe dat ook de nuances die je zegt aan te brengen altijd gekleurd zijn. 

    Een van de stokpaardjes van Lucassen is het pessimisme pareren met behulp van de historische parallel: het is nog nooit zo erg uit de hand gelopen als menigeen vreest, dus dat zal ook dit keer niet gebeuren. Zo'n redenering is misschien begrijpelijk voor een historicus, maar als toekomstvoorspelling is zij tamelijk zinledig. Een baan van een planeet is precies te voorspellen, het gedrag van mensen is dat maar in beperkte mate, al was het maar omdat ze van die voorspelling kennis kunnen nemen en hun gedrag erop kunnen aanpassen. Bovenal zijn de huidige omstandigheden onvergelijkbaar met eender welke massale migratiestroom uit het verleden. Neem alleen al de rol van de smartphone, in het bezit van zelfs de armste vluchteling. Dat apparaat heeft een gigantische impact op deze migratiegolf: op communicatie, navigatie, informatie, enzovoort.

    Of die bizarre parallel met de opvang van een miljoen Belgen die na het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog naar Nederland vluchtten. Om talloze redenen, zowel de historische omstandigheden als de culturele achtergrond van de immigranten betreffend, is het volstrekt onvergelijkbaar met de huidige instroom. Belgen! Dat zijn al bijna Nederlanders...

    Alhoewel... de Belg die tegenwoordig de NRC bestiert voelde onlangs de behoefte maar eens te onderstrepen dat hij van heel hoog neerkijkt op Nederland. Voor de voorpagina van NRC next was een afbeelding gekozen van een paar marginalen tijdens de infame informatieavond in Steenbergen, met als kop erboven: 'Wie durft hen nog tegen te spreken?' Een legitieme vraag, maar Peter Vandermeersch vond het nodig er op persoonlijke titel nog een bijschrift bij te twitteren: 'Het gezicht van Nederland....' Over selectie en presentatie gesproken... Het wangedrag van een stelletje luidruchtige stokebranden, wie weet nog verder opgestookt door de NVU, wordt door de hoofdredacteur van een kwaliteitskrant tot symptomatisch voor de houding van alle Nederlanders gebombardeerd. Met permissie: walgelijk.

    Maar misschien was Vandermeersch feitelijk niet helemaal nuchter meer toen hij deze (kei)harde tweet de wereld in stuurde.

Pauw en De (On)genode Extremistische Gast

Drie keer had Jeroen Pauw de voorbije weken een dubieus sujet te gast. Eerst was daar Youness Ouaali, officieel de woordvoerder van een humanitaire hulporganisatie maar toch vooral in het nieuws als geflipte moslimradicaal. Een paar dagen later zat Edwin Utrecht, een van de gezichten van Pegida, aan tafel te glunderen in zijn Stone Island-trui. En gisteren mocht zelfs Constant Kusters, sinds mensenheugenis voorman van de extreemrechtse NVU, aanschuiven.

    Waarom opeens die stortvloed aan extremisten op de late avond? Was wéér Peter R. de Vries om budgettaire redenen niet haalbaar? Deze marginalen waren natuurlijk dolblij dat ze een keer hun zegje mochten komen doen en deden het pro deo...

    Zonder gekheid, waarom? Ter verdediging van Pauw: drie keer was er een concrete aanleiding. Ouaali had op Facebook een oproep geplaatst om Israëlische toeristen 'total loss te slaan', als wraakactie voor weer een succesvol geëlimineerde Palestijnse messentrekker. Utrecht had in Utrecht gesproken op de anti-islamdemonstratie die uit de hand was gelopen door een confrontatie met extreemlinks gespuis. En Kusters kwam commentaar geven op het bericht dat leden van zijn NVU door het hele land inspraakavonden over vluchtelingenopvang afreizen, als een soort rondtrekkend circus-Kusters.

    De discussie laaide op of zulke figuren wel een podium moeten krijgen. Sywert van Lienden, hier in het verleden vaak op de korrel genomen maar inmiddels iemand die vaak verstandige dingen zegt, ageerde bijvoorbeeld fel. Over Ouaali: 'Primetime antisemitisme op televisie bij Pauw. Het wordt steeds gekker, deze tijd.' Over Utrecht: 'Pauw doet het nog eens dunnetjes over. Weer een extremist krijgt vol het podium en een zachte behandeling. Het normaliseren gaat door.' En over Kusters: 'En vanavond bij Pauw een nieuwe aflevering met neonazi Kusters. Na antisemiet en gewelddadige oproerkraaier een nieuw hoofdstuk. Gekte.'

    Ook Theodor Holman riep in zijn Parool-column op om idioten te weren uit de media: 'Je moet helemaal niet met zulke mensen converseren! Je moet ze zeker niet de illusie geven dat ze een podium kunnen krijgen. [...] Daarom moet Jeroen Pauw in zijn programma ook geen antisemitische schurk aan het woord laten die op Facebook schreef dat er op Israëlische toeristen eens flink moest worden losgegaan. Het in beeld brengen van zo'n schoft geeft hem status, misplaatste aandacht, een podium waarop hij niet thuishoort.'

    Begrijpelijke reacties, maar het is de vraag of het uiteindelijk verstandig is om zulke mensen dood te zwijgen. Ik denk dat dit ook averechts kan werken. In de eerste plaats moet je ze zeker niet gaan verbieden hun gedachtegoed over het voetlicht te brengen. Laat ze maar begaan, dan weten wij tenminste welke gekken er zoal rondlopen, hoe hun denkbeelden eruit zien en uit welke onvoorziene hoeken het eventuele gevaar voor de samenleving komt. Ze mogen vooral niet de kans krijgen vanuit hun isolement een underdogpositie te cultiveren waar ze sterker van worden.

    Alles wat je aandacht geeft groeit, zo wil het adagium. Maar wat je negeert kan eveneens de kans krijgen te woekeren, uit te zaaien, en dan buiten het zicht voor rotting en bederf zorgen.

    Er is natuurlijk wel een verschil, en daar spitst de discussie zich ook op toe, tussen aandacht schenken aan iemand en hem of haar een podium bieden. De meeste mensen zullen zeggen: besteed voor mijn part aandacht aan idioten, maar laat ze vooral niet zelf hun zaak bepleiten. Ik denk dat het woord 'podium' hier evenwel voor verwarring zorgt. Het wekt de indruk van een eenzijdig optreden zonder weerwerk, een monoloog vanaf de bühne. Terwijl er in een programma als Pauw eerder sprake is van een kritische bevraging, althans idealiter. Het is de taak van de interviewer, van de gastheer, om geïnviteerde extremisten het vuur na aan de schenen te leggen, hen de duimschroeven aan te draaien. Ze mogen niet vrijuit komen oreren, ze moeten zich in wezen komen verantwoorden voor wie ze zijn en voor wat ze zeggen en doen.

    Daar ging het deze keer mis. Pauw leek vooral nieuwsgierig, verbaasd, onverschillig zelfs. Hij legde de drie geen strobreed in de weg. Ik geloof niet dat er a priori iets tegen het uitnodigen van extremisten is. Laat ze maar in de openbaarheid hun onkunde, hun domheid, hun verdorvenheid aantonen. Laat ze voor het oog van de natie door de mand vallen, ontmaskerd worden. In het beste geval lopen ze weg, zoals ooit Mohammed Faizel Enait. Toen, op dat moment, glorieerde Jeroen Pauw. Nu was hij echter geen schim van die scherpe ondervrager van toen, Van Lienden sprak terecht van 'een zachte behandeling'. En dan gaat dat late night discussieprogramma inderdaad opeens gevaarlijk veel lijken op een voor iedere dwaas toegankelijke open mic night.

Zeven dagen lang (261)

19 t/m 25 oktober

MAANDAG NS

Je hoort de conducteur weleens omroepen dat de trein 'geheel volgens dienstregeling' zijn bestemming bereikt. Waar slaat dat 'geheel' op? Je bent op tijd of niet op tijd, volgens dienstregeling of niet volgens dienstregeling. 

DINSDAG AZ

Mounir El Hamdaoui vindt zichzelf 'geen moeilijke jongen'. Waarmee hij bewijst dat hij wel degelijk een moeilijke jongen is, want een van de kenmerken van moeilijke jongens is dat ze over nul komma nul zelfkennis beschikken.

WOENSDAG Daar en hier

Inwoners vluchten weg uit Aleppo nadat Assad een nieuw offensief heeft ingezet. 

In Steenbergen verstoren redeloze burgers een inspraakavond over opvang van vluchtelingen.

In Syrië is het volk doodsbang voor de leider, hier zijn de bestuurders doodsbang voor het volk.

DONDERDAG Moefti

Heeft Netanyahu daadwerkelijk willen zeggen dat de Palestijnse moefti Amin al-Hussaini in 1941 de Holocaust heeft bedacht? Dat is natuurlijk verwerpelijke onzin.

Of bedoelde hij dat de moefti Hitler opriep ook de joden in het Midden-Oosten te vermoorden? Dat is namelijk al in 1991 gebleken uit onderzoek van het Simon Wiesenthal Centrum:

'De betrokkenheid van Amin al-Husseini, de moefti van Jeruzalem, bij de Endlösung is nog eens aangetoond door onderzoek van historici van het Wiesenthal Centrum in Los Angeles in de archieven van de Verenigde Naties. Tijdens het Britse mandaat over Palestina was de moefti de nationale en de religieuze leider van de Arabieren in het land. De moefti kwam op 6 november 1941 in Berlijn aan om Hitler ervan te overtuigen dat hij de jodenvervolging tot het Midden-Oosten moest uitbreiden. Hij sprak anderhalf uur met Hitler, waarbij hij wees op het gevaar van de joden.

Hitler, zo blijkt nog eens uit het van de moefti gevonden dagboek, was daar al van overtuigd. Hij vertelde de moefti van Palestina dat de joden het grootste gevaar voor de samenleving vormden. Het idee van de moefti was dat Duitsland en Italië de joodse immigratie in Palestina onrechtmatig zouden verklaren. Zij zouden de Arabische landen moeten oproepen het joodse element in de Arabische landen, waaronder Palestina, te elimineren.' (Nieuw Israelietisch Weekblad, 30-08-1991)

Of Netanyahu in deze kwestie te goeder of te kwader trouw is laat ik aan ieders eigen oordeel over.

VRIJDAG Het zullen wel weer Kutmarokkaantjes/Voetbalhooligans zijn...

In Oss vindt een demonstratie plaats tegen de komst van vluchtelingen, in de media wordt gemeld dat 'de harde kern van FC Oss' erachter zou zitten. 

Een paar dagen later moeten ze rectificeren.

In Steenbergen wordt een noodverordening afgekondigd omdat 'Feyenoord-hooligans' de bijeenkomst zouden willen verstoren. 

Een dag later moet men schoorvoetend erkennen dat die verwachting nergens op gebaseerd was en springt zelfs D66 in de bres.

Blijkbaar zijn voetbalsupporters voor links wat moslimjongeren zijn voor rechts.

ZATERDAG WK rugby (II)

Vraag voor de echte rugbykenners: waarom schieten ze niet veel vaker die bal vanuit de handen van afstand tussen de palen door? Blijkbaar mag je te allen tijde schieten en het levert drie punten op. Dat is toch veel effectiever dan dat gezwoeg om een try te maken?

ZONDAG Vitesse-Ajax

Bij Ajax valt Sam Hendriks in. Afgelopen vrijdag kwam Hendriks nog uit voor Jong Ajax in het duel met Fortuna Sittard. Hij scoorde drie goals.

Blunder van Ajax, zou je zeggen, maar de commentator legt uit dat dit gewoon is toegestaan: een speler mag niet in hetzelfde weekend eerst voor Ajax 1 en daarna nog voor Jong Ajax uitkomen, maar wel andersom. 

Het zoveelste bewijs dat ze bij de KNVB volslagen van de pot gerukt zijn en de competitievervalsing gewoon laten voortduren. Fortuna heeft nu de pech dat het al op vrijdag tegen Jong Ajax speelde en het voor Ajax niet uitmaakte of Hendriks wel of niet meedeed; hij mocht sowieso op zondag nog tegen Vitesse spelen.

Zeist is de dienstverlener van de grote clubs. Maar ja, wat wil je met een voorzitter die ooit meende dat Fortuna Sittard niet eens meer bestond. 

Zeven dagen lang (260)

12 t/m 18 oktober

MAANDAG Spijker kop raak

'Het was zó op de grens, het was zó gênant. En dan zitten daar mensen als Jan Mulder en Nico Dijkshoorn, die op iedere plek waar iemand de mist in gaat hun vingertje kunnen leggen, die zitten daar een man die een verhaal over een gansje vertelt een staande ovatie te geven. En Halina Reijn die zingt dan "Stand By Your Man" en dan kijken ze naar Matthijs. Het is om te kotsen, het is echt om te kotsen. [...] De glimlach is weg daar. De zelfspot, alles is weg. Ze zijn zich zo godvergeten serieus gaan nemen. Het is een soort van sektevorming waar je niet lekker van wordt.'

Gijp in Voetbal Inside over 10 jaar DWDD

DINSDAG Dinsdag de 13de

Wat een treurige avond. Het spel, de uitslag, het publiek. De man van de doelpuntentune. Frank Snoeks die het allemaal aan elkaar mag praten. Hij doet verdomme alsof hij een wedstrijdje van de plaatselijke F-pupillen becommentarieert: goed geprobeerd Riedewald, goed je best gedaan Tété. En dan gaat hij zichzelf nog zitten corrigeren als hij een keer 'Depay' zegt in plaats van 'Memphis'. Sowieso belachelijk dat alle media, met uitzondering van die goeie ouwe teletekst, zo makkelijk toegeven aan de nukken van die pseudo-vedette om voortaan alleen nog als Memphis door het leven te willen gaan, dezelfde media nota bene die door diezelfde Depay worden geboycot als hun berichtgeving meneer niet bevalt. En het dan raar vinden dat hij zo naast zijn schoenen is gaan lopen.

WOENSDAG Overwinning

Dus ik heb er via mijn pensioenpremie mede voor gezorgd dat Shell niet gaat boren in Alaska? #trots

DONDERDAG ITchy

IT'er in de trein gebruikt het woord footlooseheid, in de betekenis van geen poot aan de grond kunnen krijgen. 

Gelukkig waren er andere mensen in de coupé om me tegen te houden.

VRIJDAG VI

Eerst was er al Jaap de Groot die doodleuk ontkende dat hij in het kamp-Cruijff zit, nu weer Valentijn Driessen die oprecht verbaasd lijkt dat men De Telegraaf als een Ajax-krant beschouwt. What's next, Sjaak Swart die ontkent dat hij de Malle Pietje van de Amsterdammers is?

ZATERDAG Zure appel

Vorig weekend zei minister Kamp bij Buitenhof: 'Het is ook niet goed als je iedere keer maar dingen die nog goed functioneren weggooit.' 

Een uitspraak die me uit het hart gegrepen is. Mijn iPod gaat bijvoorbeeld al weer heel wat jaartjes probleemloos mee. De laatste tijd begint hij evenwel steeds vaker kuren te vertonen en lijkt het moment van vervanging dus bijna daar. Ik even online kijken hoe veel die apparaatjes vandaag de dag kosten, ontdek ik dat de iPod Classic helemaal niet meer verkocht wordt! Zogenaamd omdat die hoogbegaafde genieën van Apple er de onderdelen niet meer voor kunnen krijgen...

ZONDAG ♪♪ Iedereen goed opgelet, want dit is je grote kans... ♪♪
Nieuwe naam voor Peter Bosz: Peter Plop.

Lidmaatschap Turkije is cynische koehandel

Als er iemand is die politieke munt weet te slaan uit de onrust in de Arabische wereld, dan is het wel de Turkse tiran Erdogan. De chaos in Syrië bood hem al de uitgelezen kans de Koerden te bombarderen onder het mom van acties tegen IS - de Koerden die nota bene als enigen stevig weerwerk boden tegen de Islamitische Slagers. En nu kan Erdogan ook de onophoudelijke vluchtelingenstroom vanuit Syrië in zijn voordeel ombuigen door te eisen alleen garant te zullen staan voor opvang in de regio in ruil voor allerlei privileges en tegenprestaties, waaronder zelfs heropening van de onderhandelingen over een EU-lidmaatschap.

    Lang geleden sprak Erdogan zich uit als een voorstander van de sharia, maar eenmaal aan de macht leek hij die opvatting gelukkig overboord te hebben gezet. Corruptie werd teruggedrongen, marteling eveneens. Sinds 2008 heeft Erdogan het beschaafde masker echter weer afgezet en Turkije langzaamaan een ander, islami(s)tisch gezicht geven.

    Het is nu een land dat censuur uitoefent over de media en journalisten gevangen zet, dat de mensenrechten en in het bijzonder vrouwenrechten stelselmatig met voeten treedt (het enige recht dat vrouwen erbij hebben gekregen is het bijzonder twijfelachtige 'recht' om in openbare gebouwen een hoofddoek te dragen), het land dat is afgegleden van een seculiere samenleving naar een religieuze politiestaat. En met zo'n land wil de onvermijdelijke Frans Timmermans de paringsdans hervatten.

    Dit nieuws komt op dezelfde dag dat Turken in Nederland laten weten onaangenaam verrast te zijn door de brief van Erdogans AK-partij die ze op hun deurmat vonden, en die een bindend stemadvies behelst voor de Turkse parlementsverkiezingen in november. Ze 'vragen zich af hoe de AK-partij aan hun adresgegevens komt'.

    Dat getuigt van een naïviteit die mij op mijn beurt onaangenaam verrast. Het is toch genoegzaam bekend dat Turkije de banden met Turken in het buitenland strak wil houden, dat zij in de visie van het regime in de eerste en de laatste plaats marionetten zijn wier touwtjes in Turkse handen zijn en blijven - de spreekwoordelijke 'lange arm' van Ankara. Turken mogen niet volledig integreren maar moeten hun Turkse identiteit en daarmee ook loyaliteit met het land waar hun roots liggen behouden en idealiter vooropstellen.

    Dat gaat soms erg ver. In 2010 werd in Ankara een 'Departement voor Turken in het Buitenland' geopend, een soort hoofdkwartier vanwaaruit de 'diaspora' gecontroleerd en gestimuleerd wordt. Duizenden euro's moeten Turken in het buitenland betalen om hun dienstplicht af te kopen. En zijn we al vergeten dat Turkije zich in 2013 dacht te kunnen bemoeien met het pleegouderbeleid van Nederland toen het jongetje Yunus aan een lesbisch stel werd toegewezen? Of dat de Turkse regering hier een demonstratie initieerde toen in 2014 in Almelo een herdenkingsmonument voor de Armeense genocide werd onthuld? Zo'n bemoeizuchtige en achterlijke buurman zeg je toch eerder de wacht aan dan dat je hem uitnodigt de muur tussen je woning en de zijne te slopen voor een vrije doorloop?

    Een waardengemeenschap zou de centrale idee van een Europese Unie moeten zijn, dat wil zeggen een verbond van staten die dezelfde culturele en ideologische waarden delen, voorstaan en verdedigen. Turkije is onder Erdogan een land geworden dat zich heeft vervreemd van die verlichte waarden. Het heeft Europa de rug toegekeerd en het vervolgens op een lopen gezet richting duister fanatisme. Vrije toegang van Turken en toekomstige toetreding van het land tot de EU als ruilmiddel om de instroom van Syrische oorlogsvluchtelingen te beperken zou een zeer cynische vorm van geopolitieke koehandel zijn waar de EU verre van moet blijven.

Ondertussen bij de buren

ben ik de enige die 't leuker vindt dat de Hollanders eruit liggen dan dat de Belgen #1 staan?

— Andreas V. (@sir_bedevere) 13 oktober 2015

en het beste van al is dat de hollanders thuis blijven.

— Nathan Bouillon (@openmyhead) 13 oktober 2015

So gehen die Holländer, die Holländer die gehen so ../o\ /o\

— Roman (@derfrem_de) 13 oktober 2015

oooooooo wat zijn de kezen stil !

— Ryan Sweetlove (@GiggsShady11) 13 oktober 2015

Wieder eine EM ohne die Holländer?? Ih weiss wirklich nicht was ich dazu sagen soll. Gnihihihi

— Monty, Earl of Grey (@VollVIP) 13 oktober 2015

Wat zijn de Kezen stil. Proficiat Rode Duivels.

— Bart Devillé (@bart_deville) 13 oktober 2015

Gute Nacht ihr fliegenden Holländer. Oh.

— Revolverheldin (@dowhatyouwant76) 13 oktober 2015

Enkel goed weer kan de kezen nog een goede zomer bezorgen in 2016#hahaha#wie wint nu het EK#

— Jan Beerschot (@JanBeerschot) 13 oktober 2015

Wij op nr 1 op de wereldranglijst en de Hollanders eruit tegen 10 Tsjechen... Dit kan niet beter #BELISR #tousenfrancebehalveOranje 😊

— Flienie (@Fliene0502) 13 oktober 2015

Hihihihihihihihihihihi die #Holländer

— Jens (@GRscheibi) 13 oktober 2015

Zeven dagen lang (259)

5 t/m 11 oktober

MAANDAG In Moralië

'"Als u ons maar niet uit onze Morele Comfortzone haalt."

"Wat gebeurt er dan?" wilden we weten.

"Wat er dan gebeurt? Dan moeten er strenge beslissingen genomen worden. Dan moeten er oordelen worden geveld. Dan moeten we een beroep doen op ons verstand in plaats van ons gevoel. Dan loopt het mis."

"Wat gaat er dan mis?"

"Nou... dan maken we misschien vuile handen. Dat is het laatste wat we willen. Vuile handen, dat kan echt niet. Wij zeggen hier: Liever sterven met schone handen, dan leven met een beetje vuile handen."'

Indringende allegorie van Theodor Holman in column Het Parool

DINSDAG WK rugby

Als je de spelregels en de tactiek een beetje in de gaten krijgt, is het puur genot om naar te kijken.

WOENSDAG Loos alarm

'Een zekere ernst en een zekere afkeer van al wat resoluut en luidruchtig is heeft altijd al in mijn aard gelegen - we hebben het er zo pas nog over gehad, en ook, dat ik vaak genoeg zin gehad heb om geestelijke te worden, omdat ik me aangetrokken voelde tot droevige en stichtelijke dingen - zo'n zwart laken, weet je, met een zilveren kruis er op of RIP...Requiescat in pace... dat is toch eigenlijk het mooiste zinnetje, mij tenminste heel wat sympathieker dan "Lang zal hij leven!" wat toch meer een soort loos alarm is.'

Thomas Mann, De Toverberg, vert. Pé Hawinkels, vijftiende druk 2010, p. 241

DONDERDAG Immodestus

Gustaaf Stephanus Modestus Meeuwis vertelt bij RTL Late Night over zijn succesvolle optreden in de Royal Albert Hall in Londen.

Man man man, hij heeft daar staan optreden voor een zaal vol meegereisde landgenoten. Hij heeft het hele zwikkie gewoon verplaatst van Eindhoven naar Londen! Dat is iets anders dan internationaal gaan, Guus.

VRIJDAG Traditie

De Nobelprijs voor de Literatuur gaat naar de Wit-Russische schrijfster Svetlana Aleksijevitsj. Äntligen!

ZATERDAG Winnen van Andorra

Als België vandaag van Andorra wint, komt het op de eerste plaats in de FIFA-ranking. Dit bewijst volgens velen weer eens dat de Belgen een exceptioneel getalenteerde generatie hebben. Volgens mij toont het vooral aan wat een ridicuul gebeuren die hele FIFA-ranking is.

ZONDAG Friendly fire

Lol, dit filmpje van een vechtpartijtje tussen extreemrechts Pegida-tuig en extreemlinks Antifa-tuig vanmiddag in Utrecht. Op negen seconden zie je een man in blauwe trui vanuit de Pegida-linies naar voren stormen en per abuis iemand van zijn eigen kamp een muilpeer geven; vervolgens krijgt hij van een andere kompaan zelf ook nog een rechtse hoek. Aan het eind, als het beeld bevriest, verontschuldigen blauwe trui en het eerste slachtoffer zich bij elkaar.

Weg met Venlose Voetbal Vereniging koppelteken Venlo!

Een van de kenmerken van het cliché is dat er altijd wel iemand in de buurt is die het cliché als zodanig ontmaskert, en dat die reactie altijd dezelfde is en daardoor ook weer een cliché wordt, een soort 'tegencliché'.

    Op de behoorlijk clichématige vraag wie nu de grootste Beatle was, Lennon of McCartney, wordt - let u er maar eens op - vaak wijsneuzerig geantwoord dat de mooiste liedjes van de Fab Four in feite door George Harrison zijn geschreven - zo vaak dat ook dát antwoord weer een cliché is geworden: het tegencliché.

    Een ander cliché is dat vroeger alles beter was, met als tegencliché dat vroeger zeker niet alles beter was. De waarheid ligt natuurlijk in het midden, de waarheid is dat 'vroeger' voor iedereen iets anders betekent, dat ieders vroeger in wezen neer blijkt te komen op een bepaald uitgangspunt, een aanvangssituatie waar men naar terugverlangt, niet per se uit onvrede met het actuele maar vooral omdat er steeds maar meer vroeger bij komt in een mensenleven, zo veel en zo vlug dat men onwillekeurig terugverlangt naar de tijd toen er nog helemaal geen vroeger was om naar terug te verlangen.

    Goed, voor het allemaal te vaag wordt en u definitief afhaakt, waar ik naartoe wil: verandering van clubnamen. Clubnamen in het betaalde voetbal. Dat is echt de spuigaten uit gelopen de laatste twintig jaar. Vroeger, dat wil dus zeggen: het punt terug in de tijd waarop er geen vroeger meer is voor mij, mijn aanvangssituatie, toen had je Roda JC en Sparta in de eredivisie (PTT Telecompetitie), SC Heracles en RBC speelden in een mistroostige ambiance in de eerste divisie (Toto Divisie), je had affiches als MVV-VVV en RKC-NAC. Allemaal weg. Er moest zo nodig nadere topografische duiding worden verstrekt.

    RKC begon met die gekkigheid in 1996: het werd RKC Waalwijk. Wens van de gemeente Waalwijk. RKC betekent Rooms Katholieke Combinatie, dus er was wat voor te zeggen.

    Schaap één was echter over de dam.

    In 1998 veranderde SC Heracles de naam in Heracles Almelo, niet veel later moest achter Sparta voortaan de toevoeging Rotterdam, RBC werd begin 2000 'met terugwerkende kracht per 21 december 1999' RBC Roosendaal, NAC in 2003 NAC Breda en AGOVV het acht- of zelfs negenlettergrepige AGOVV Apeldoorn.

    Een aparte categorie vormden de FC's: Eindhoven werd in 2002 FC Eindhoven, Dordrecht '90 in datzelfde jaar FC Dordrecht; Emmen heette vanaf 2005 FC Emmen. Blijkbaar voelden de respectieve clubbestuurders de behoefte in de clubnaam tot uitdrukking te brengen dat het hier om voetbalclubs ging, wat gezien de prestatiecurves van de verenigingen ergens nog wel begrijpelijk was ook. Dieptepunt was de naamsverandering in 2009 van TOP Oss naar FC Oss - niet alleen 'FC' erin maar ook de onderscheidende clubnaam eruit. Onvergeeflijk. (De enige keer in het jaar dat TOP tegenwoordig nog de teletekstheadlines haalt is in april wanneer de Sassenheimse korfballers van TOP weer Ahoy hebben bereikt.)

    Bestuurders weten soms van gekkigheid niet wat te doen. VVV, dat eerder al eens FC VVV had geheten, werd in 2003 VVV-Venlo. Venlose Voetbal Vereniging Venlo. Nee, ik vergeet nog iets: Venlose Voetbal Vereniging koppelteken Venlo. Wat doet dat idiote streepje daar? Wat is een 'Vereniging-Venlo'? Het teken heeft geen enkele functie, en een spatie was hier juist wel even aangenaam geweest met al die V's.

    MVV werd in 2011 MVV Maastricht. Maastrichtse Voetbal Vereniging Maastricht. Uit arren moede - letterlijk - veranderde de voorzitter het in Maatschappelijke Voetbal Vereniging Maastricht, want de club moest vooral een maatschappelijke functie gaan vervullen.

   Een jaar eerder ging Roda JC officieel Roda JC Kerkrade heten, op last van de gemeente als tegenprestatie voor financiële ondersteuning, maar gek genoeg nemen weinig media dat over. Te lange naam waarschijnlijk.

    Citymarketing is het toverwoord bij dit alles. Politici en bestuurders menen dat de topografische toevoeging de naamsbekendheid van de stad vergroot. De club als uithangbord. Onzin, de voetbalvolger weet zo ook wel uit welke stad een club komt, en mensen die dat niet weten interesseren zich überhaupt niet genoeg voor voetbal en zullen dus ook nooit via een voetbalclubnaam bij de betreffende stad uitkomen. Er is echt niemand die denkt: hé, komt VVV uit Venlo? Nou, dan ga ik snel eens een dagje Venlo doen!

    Hulde voor de laatsten der afkortingsmohikanen: PSV, AZ en NEC heten nog altijd PSV, AZ en NEC. NEC spelt haar naam zelfs als N.E.C., met puntjes! Dat is echter om te onderstrepen dat men En Ee See moet zeggen en niet Nek. Wist u overigens dat PSV in de aanloop naar het seizoen 1992/93 haar naam wilde veranderen in Philips SV? Althans in Europees verband. Het staat in Delpher: 'Voorzitter Ruts: "In het buitenland weet men niet wat PSV betekent, in Duitsland denkt iedereen zelfs dat PSV voor Politie Sport Vereniging staat. [...] Met instemming van de UEFA gaan we in Europa dus Philips SV heten."'

    Het kan ook anders: SC Cambuur Leeuwarden heet sinds 2009 weer gewoon SC Cambuur. Ik pleit ervoor de Friezen hierin na te volgen en al die overbodige ballast overboord te kieperen, te beginnen met die stads-, dorps- en negorij-namen: NAC! RKC! MVV! VVV! TOP!

    Vroeger was het beter - lees: eenvoudiger, ongecompliceerder, puurder. Vroeger was er nog geen vroeger, en waren er nog geen overbodige toevoegingen. De ballast was in alle opzichten kleiner.

    En o ja: de grootste Beatle was natuurlijk Paul McCartney.

Zeven dagen lang (258)

28 september t/m 4 oktober

MAANDAG Aanfluiting

Het kamp-Cruijff heeft op sluwe wijze de ophef over de column van Van Basten over de situatie bij Ajax weten te reduceren tot de kwestie of Van Basten als assistent-bondscoach van Oranje wel zo'n kritische column mag schrijven. Zo hoeft er niet meer inhoudelijk op diens hout snijdende opmerkingen te worden gereageerd.

DINSDAG Boze blanke twitterman

Kan zijn directe omgeving even bij Arend Jan Boekestijn gaan kijken? Hij lijkt me hard op weg naar een Zwagermannetje.

WOENSDAG Aggro duo

In de Fnac in Brussel op het plankje Sportboeken; Nederlandstalig; Voetbal: het drieluik van Feyenoord-hooligan Yoeri Kievits en het meesterwerk van Joris van de Wier.

Blijkbaar verkopen ze er alleen boeken van boefjes.

DONDERDAG Als ik op Den Haag CS een megafoon had:

'Mensen, mensen! Er staan verspreid over dit station ongeveer 639 in- en uitcheckpaaltjes, er is geen enkele reden om als vliegen op het eerste het beste paaltje af te vliegen!'

VRIJDAG Staand vervoerd (II)

'Wie is die man?'

'Dat is Roger.'

'Waarom loopt hij op zijn sokken?'

'Hij heeft nieuwe schoenen gekocht.'

'...'

'Ze worden pas over een jaar geleverd maar hij heeft zijn oude paar al weggegooid.'

'Wat een knuppel.'

'Vertel mij wat.'

'Kan hij niet zolang een tweedehands paar van iemand lenen?'

'Nee, dat wil hij niet. Hij wil dat alle andere mensen binnen blijven als hij naar buiten gaat, zodat er niemand op zijn tenen gaat staan.'

'Je maakt een grapje.'

'Was het maar waar.'

ZATERDAG Here today, gone today

'Enkele tientallen vluchtelingen hebben de noodopvanglocatie Heumensoord bij Nijmegen, die vanmiddag in gebruik is genomen, direct verlaten. Ze zijn ontevreden over de opvang.' (NOS)

Syriësly??

ZONDAG Geschiedenisles

Er was deze zomer nogal wat ophef over het liedje 'Drank en Drugs' en de bijbehorende clip met Olivia Lonsdale. 

Een provocerende tekst over losgeslagen jongeren en een video met een tiener die debiele gezichten trekt. Er is niet nieuws onder de zon, in 1962 deed Willeke Alberti het allemaal al in 'Hé, niet zoenen op het zebrapad'. 

Waarom ik voor het GeenPeil-referendum heb getekend

Zondagavond maakten het Burgercomité EU, GeenStijl en het Forum voor Democratie bekend dat ze 451.666 digitale handtekeningen hebben opgehaald, anderhalf keer zoveel als de vereiste 300.000, om een referendum af te dwingen over het associatieverdrag tussen de EU en Oekraïne, Georgië en Moldavië.

    Ook ik heb getekend, niet digitaal maar op papier, rechtstreeks gericht aan de Kiesraad in Heerlen. Dat zijn dus al minstens 451.667 handtekeningen.

    Mijn krabbel zette ik pas na ampele overwegingen. Ik heb lang getwijfeld of ik er wel goed aan deed. Er waren alleszins genoeg redenen om het niet te doen. Jongen van het radicale midden als ik ben, was het bijvoorbeeld geen aanbeveling dat vooral de partijen op de radicale vleugels - SP, PvdD en PVV - zich het referendumidee toe-eigenden. Of dat de altijd heetgebakerde Jan Roos als hopman fungeerde. Maar er waren ook meer fundamentele redenen om het niet te doen.

    Zo ben ik in principe een tegenstander van referenda. Een referendum is mijns inziens namelijk antidemocratisch, paradoxaal genoeg. Volgens mij betekent democratie dat de burgers uit hun midden een aantal mannen en vrouwen kiezen die verstandig en wijs genoeg worden geacht om voor een bepaalde periode namens en voor het volk het land te besturen. Een referendum keert dat om: de gekozenen geven het mandaat weer terug en laten de burger beslissen. Om een aantal redenen valt dat bezwaar nu weg.

    In de eerste plaats gaat het hier niet om een correctief referendum maar om een raadgevend referendum. De burger krijgt nu niet het laatste woord, de uitkomst is niet bindend. Het idee is eerder dat er iets ingrijpends aan de hand is waarbij het van algemeen belang wordt geacht dat de zittende politieke macht het oor opnieuw te luister legt bij het volk alvorens er wordt beslist.

    Dat is absoluut het geval met dit associatieverdrag, dat verstrekkende gevolgen kan hebben voor de verhouding met Rusland. Poetin is een onberekenbare machtspoliticus. Hij ziet de Europese Unie als een hem vijandig machtsblok dat steeds meer territorium inlijft dat ooit tot het Sovjet-imperium behoorde. Niet voor niets stichtte Rusland al met Wit-Rusland en Kazachstan de Euraziatische Unie als tegenhanger van de Europese Unie. Oekraïne hoort volgens Poetin ook bij die EAU, in elk geval zeker niet bij de EU. Daarom is verdere inkapseling van Oekraïne binnen de EU hoogst onverstandig. Het is een nieuwe provocatie aan het adres van Poetin, een volgende stap in de destabilisering van de toch al gespannen geopolitieke verhoudingen.

    Volgens de voorstanders gaat het 'maar' om een handelsakkoord en is van een lidmaatschap nog lang geen sprake, maar het is geen geheim dat dit voor de harde kern van eurofielen wel het streven is. Herman van Rompuy verkondigde begin vorig jaar al dat Oekraïne in de EU thuishoort, de Maidan-schreeuwers Hans van Baalen en Guy Verhofstadt deden daar nog een misselijkmakend schepje bovenop. Een maand later was de Krim reeds geannexeerd door Poetin. En nog bepleitte de Eurocommissaris van Uitbreiding, de Tsjech Štefan Füle, dat Oekraïne volledig lid van de EU zou worden. Vorig jaar mei schreef ik over deze gang van zaken:

'Als Poetin de expanderende EU als een bedreiging beschouwt, dan moeten we niet blasé met het vingertje wapperen en tegenwerpen dat het zo niet bedoeld is, dan moeten we ons er eerst en vooral rekenschap van geven dat de Russen het zo voorstellen en "ons" als een bedreiging zien. Dat is dan misschien niet "terecht" in onze Westerse ogen, maar het is wel de enige politieke werkelijkheid.'

De historicus en Ruslandkenner Wierd Duk schrijft nu in een beschouwing over het referendum:

'Natuurlijk ontkennen EU-betrokkenen dat achter het EaP [Eastern Partnership, beoogd samenwerkingsverband uit 2009 tussen EU en Georgië, Armenië, Azerbeidzjan, Wit-Rusland, Oekraïne en Moldavië waarvan het huidige associatieverdrag een overblijfsel is] "kwade bedoelingen" jegens Moskou schuilgaan en dat de associatieverdragen zijn bedoeld om Poetins Euraziatische Unie te frustreren. Dat is in het Kremlin echter wel de gevoelde uitkomst.'

Die gelijkluidende analyse sterkt mij in de overtuiging dat de integratie van Oekraïne geen goed idee is, en dan laat ik de risico's van economische integratie (vgl. Griekenland) nog buiten beschouwing.

    Officieel gaat het referendum over een associatieverdrag met Oekraïne en nog een paar landen, maar in feite is dat verdrag voor de initiatiefnemers en de meeste ondertekenaars slechts pars pro toto: onvrede over de nooit ophoudende uitdijing van de EU en de daaraan gerelateerde soevereiniteitsoverdracht van de natiestaten aan die Unie is de onderliggende drijfveer. De uitbreiding van de EU is een sluipend maar diep ingrijpend proces dat ooit is ingezet zonder oog voor de keerzijdes en de gevaren op 'geopolitiek' terrein, en dat ook nu de Europese eenheidsgedachte op instorten staat gewoon doorgaat. Is het feit dat de EU een aparte Eurocommissaris voor 'Uitbreiding' heeft al geen teken aan de wand? Het is goed dat daarover nu eindelijk eens een fundamentele discussie kan worden gestart.

    Gek genoeg wijzen ook voorstanders van het verdrag naar Poetin: het verdrag zou juist een middel zijn om Rusland te beteugelen. Ik zie er dat niet in, maar ook daarom is het goed als er een referendum komt. Zowel voor- als tegenstanders worden dan immers gedwongen hun argumenten over het voetlicht te brengen. De burger wordt dus diepgaander, evenwichtiger, beter geïnformeerd en kan zelf een afweging maken. Ongeacht de uitkomst is dat al een enorme winst.