Als de wetenschappers van het CERN geen foutje hebben gemaakt en neutrino's inderdaad sneller dan het licht kunnen reizen, dan heeft dat grote gevolgen voor alles wat we weten. Bijvoorbeeld met betrekking tot causaliteit: oorzaak en gevolg lopen in de war. Toch, wanneer men het maatschappelijk debat in ogenschouw neemt lijkt het soms of die 'ontdekking' al veel langer bekend is. Met oorzaak en gevolg wordt namelijk nogal eens een loopje genomen.
Prominentste voorbeeld is Geert Wilders. Sluw maar ferm heeft de opvatting postgevat dat de populariteit van Wilders de oorzaak is van maatschappelijke tweedeling, politieke instabiliteit of zelfs het wangedrag van jeugdige Marokkanen, in plaats van het logische gevolg ervan. Alsof Wilders uit het niets kwam. Wilders is de grote gedoger, niet de onbewogen beweger.
Een ander thema waarop omgekeerde causaliteit te pas en te onpas wordt losgelaten is Project Europa. Het wil de regeringsleiders maar niet lukken een verenigd Europa zonder kinderziektes of chronische kwalen te realiseren. Het volk stemt tegen een Europese Grondwet en zie: dat Europa niet uit de verf komt wordt pardoes het gevolg genoemd van een revival van - liefst dubieuze - nationalistische sentimenten. Maar het is natuurlijk andersom: de herwaardering van het nationalisme is een logisch gevolg van onvrede met en onzekerheid over de gestage uitverkoop van bevoegdheden en zeggenschap aan zoiets abstracts als 'Europa'.
Pijnlijkste voorbeeld van de geniepige omkering van oorzaak en gevolg viel waar te nemen rond de herdenking van tien jaar 9/11, eerder deze maand. Hier en daar durfden beschouwers vraagtekens te plaatsen bij het karakter van de herdenking: was de aandacht niet teveel op de VS gericht? En al die slachtoffers in Afghanistan en Irak dan? De neosofist Rob Wijnberg vroeg zich bijvoorbeeld in zijn column in NRC Next af: 'wat hebben we nu eigenlijk herdacht? Dat er in Afghanistan en Irak tot op de dag van vandaag ieder jaar meer burgers sneuvelen door zelfmoordaanslagen dan op nine eleven zelf?' Nee, we herdachten 'slechts de moderne beeldenstorm. Solidariteit per afstandsbediening.'
Een grove omkering van zaken. Wat nog enthousiast als 'War on Terror' werd begonnen is inderdaad een behoorlijk fiasco geworden, maar niettemin voor eens en altijd het gevolg van de aanslagen in New York. Maar we herdachten 'slechts' New York, aldus Wijnberg. Alsof je het herdenken van het bombardement op Rotterdam gaat bagatelliseren met het argument dat er nadien in Hamburg en Dresden nog veel meer onschuldige burgerdoden zijn gevallen.
Maar eigenlijk gaat Wijnberg nog veel verder. Hij noemt 9/11 een 'beeldenstorm'. Een beeldenstorm! Een irrationele vernietiging van objecten, van levenloze dingen dus. Dat er daarbij - in tegenstelling tot bij de originele Beeldenstorm van 1566 - ook nog vele slachtoffers vielen, om precies te zijn 2973, is blijkbaar even irrelevant. Het satirische 'Radio Bergeijk' stak ooit de draak met de datumnotatie '9/11' (9 november 2001? Dat was hier een heel normale dag, hoezo?'). Je zou haast denken dat Rob Wijnberg ook een andere dag voor ogen had.
donderdag 29 september 2011
maandag 26 september 2011
Doe 's normaal, Matthijs!
Moet kunnen, zo noemde Herman Pleij zijn 'kleine mentaliteitsgeschiedenis van de Nederlander' (2010). Prima keuze, want een adequate typering van de Nederlandse mentaliteitsmix van ruimhartige tolerantie en slappe-hap-socialisme. Toch had ook Doe 's normaal niet misstaan. Theo Maassen stak in zijn show Zonder pardon (2009) al eens een tirade af tegen het Nederlandse devies Je maintiendrai - ik zal handhaven -, dat volgens hem helemaal niks Nederlands heeft. Twee kleumende kikkers met daaronder de tekst: Doe effe normaal!, dat zou veel beter passen.
Van een andere typisch Nederlandse karaktertrek, de nuchterheid, was vorige week donderdag weinig te merken. Mark Rutte, die naar verluidt het politiek bedrijven heeft afgekeken bij Frits Bolkestein en het schaterlachen zo te zien bij Gerrit Zalm, bleek geen sjoege te hebben van de subtiliteiten van figuurlijk taalgebruik, wat de impulsieve woede van Wilders wekte: Doe 's normaal, man! Wat volgde was een waar pandemonium van commentaren, reacties, opinies, columns, noodlotstijdingen en ondergangsvisioenen. Een tsunami in een glas water.
Neem De Wereld Draait Door, diezelfde avond. Wie na een lange werkdag onwetend op de bank was geploft, werd geconfronteerd met totale paniek. Matthijs keek priemend in de camera en verkondigde dat de hele planning omgegooid zou worden door 'de gebeurtenissen van vanmiddag'. Mirjam Sterk (CDA) was zelfs in razende vaart onderweg naar de studio. Wat was er in godsnaam nu weer gebeurd? Was het kabinet gevallen? Hadden de christendemocratische loyalisten de lont in het kruitvat gestoken? Wie was er dood? Jan Mulder? Dat in ieder geval niet, want Mulder hing alvast half over de tafel te zuchten.
Ik koester een groot wantrouwen tegen de altijd weer opklinkende stemmen die brullen dat 'de media het gedaan hebben', of 'heeft', dikwijls na een rel, misdrijf of misstand opklinkend uit de rangen van hen die iets te verliezen hebben of de schijn tegen hebben. De immer etterende pervertering van Marshall McLuhan's dogma The medium is the message. Dat McLuhan niet simpelweg bedoelde dat het medium (de vorm) de boodschap (inhoud) bepaalt, weet niemand meer.
De betekenis is iets gecompliceerder: van alles wat mensen bedenken of creëren (medium) kunnen we het wezen of de aard kennen door het maatschappelijke effect (message) ervan te bestuderen. Een verandering in de cultuur of mentaliteit wijst op een 'uitbreiding' van het vermogen van de mens om zijn wereld te controleren of vorm te geven, qua technologische ontwikkeling maar bijvoorbeeld ook in verbaal, d.w.z. communicatief of discursief opzicht.
Zo bezien zijn de media dus niet zozeer de oorzaak of aanjager van maatschappelijke (politieke, sociale, culturele) dynamiek, maar eerder de plaats waar het tot dan toe onzichtbare of onvermoede effect van een maatschappelijke verandering zichtbaar wordt.
De opgeklopte drukdoenerij van Matthijs c.s. is dan ook in de eerste plaats het gevolg van de veranderde politieke constellatie. De overdreven aandacht voor de woorden van Wilders in programma's als DWDD kan alleen maar gedijen omdat die de praktijk, de focus, het discours van de politiek kopiëren. Omdat politici onder aanvoering van hopman Pechtold al jaren het hardst beginnen te roepen en de meeste ijver aan de dag leggen als Wilders het onderwerp is, nemen de media dit gedrag over.
De radeloosheid van Cohen, de tussen-twee-vuren-reactie van Buma, de interpellaties van de linkse oppositie, voorzitter Verbeet die de grip op de orde verliest, alles werd 's avonds nog eens een-op-een overgedaan in de ontsteltenis van Rottenberg, de machteloosheid van Mirjam Sterk, de interpellaties van Jan Mulder en de regie-paniek van Matthijs.
Van een andere typisch Nederlandse karaktertrek, de nuchterheid, was vorige week donderdag weinig te merken. Mark Rutte, die naar verluidt het politiek bedrijven heeft afgekeken bij Frits Bolkestein en het schaterlachen zo te zien bij Gerrit Zalm, bleek geen sjoege te hebben van de subtiliteiten van figuurlijk taalgebruik, wat de impulsieve woede van Wilders wekte: Doe 's normaal, man! Wat volgde was een waar pandemonium van commentaren, reacties, opinies, columns, noodlotstijdingen en ondergangsvisioenen. Een tsunami in een glas water.
Neem De Wereld Draait Door, diezelfde avond. Wie na een lange werkdag onwetend op de bank was geploft, werd geconfronteerd met totale paniek. Matthijs keek priemend in de camera en verkondigde dat de hele planning omgegooid zou worden door 'de gebeurtenissen van vanmiddag'. Mirjam Sterk (CDA) was zelfs in razende vaart onderweg naar de studio. Wat was er in godsnaam nu weer gebeurd? Was het kabinet gevallen? Hadden de christendemocratische loyalisten de lont in het kruitvat gestoken? Wie was er dood? Jan Mulder? Dat in ieder geval niet, want Mulder hing alvast half over de tafel te zuchten.
Ik koester een groot wantrouwen tegen de altijd weer opklinkende stemmen die brullen dat 'de media het gedaan hebben', of 'heeft', dikwijls na een rel, misdrijf of misstand opklinkend uit de rangen van hen die iets te verliezen hebben of de schijn tegen hebben. De immer etterende pervertering van Marshall McLuhan's dogma The medium is the message. Dat McLuhan niet simpelweg bedoelde dat het medium (de vorm) de boodschap (inhoud) bepaalt, weet niemand meer.
De betekenis is iets gecompliceerder: van alles wat mensen bedenken of creëren (medium) kunnen we het wezen of de aard kennen door het maatschappelijke effect (message) ervan te bestuderen. Een verandering in de cultuur of mentaliteit wijst op een 'uitbreiding' van het vermogen van de mens om zijn wereld te controleren of vorm te geven, qua technologische ontwikkeling maar bijvoorbeeld ook in verbaal, d.w.z. communicatief of discursief opzicht.
Zo bezien zijn de media dus niet zozeer de oorzaak of aanjager van maatschappelijke (politieke, sociale, culturele) dynamiek, maar eerder de plaats waar het tot dan toe onzichtbare of onvermoede effect van een maatschappelijke verandering zichtbaar wordt.
De opgeklopte drukdoenerij van Matthijs c.s. is dan ook in de eerste plaats het gevolg van de veranderde politieke constellatie. De overdreven aandacht voor de woorden van Wilders in programma's als DWDD kan alleen maar gedijen omdat die de praktijk, de focus, het discours van de politiek kopiëren. Omdat politici onder aanvoering van hopman Pechtold al jaren het hardst beginnen te roepen en de meeste ijver aan de dag leggen als Wilders het onderwerp is, nemen de media dit gedrag over.
De radeloosheid van Cohen, de tussen-twee-vuren-reactie van Buma, de interpellaties van de linkse oppositie, voorzitter Verbeet die de grip op de orde verliest, alles werd 's avonds nog eens een-op-een overgedaan in de ontsteltenis van Rottenberg, de machteloosheid van Mirjam Sterk, de interpellaties van Jan Mulder en de regie-paniek van Matthijs.
zaterdag 24 september 2011
Zeven dagen lang (78)
18 t/m 24 september
ZONDAG Hooligans (1)
Bazuin ik rond dat het voetbalhooliganisme wel zo'n beetje passé is en dat de hoolies van weleer inmiddels zo oud zijn dat ze in scootmobiels zitten, gaat het net dit weekend helemaal los in Rotterdam en Veendam.
MAANDAG Marokkanen
'Eerder ingrijpen, minder hulpverlening, meer correctie.'
Diederik Samson is tot inkeer gekomen. Chapeau voor zijn moed en daadkracht: lees.
DINSDAG Douglas
Het ziet er nu echt naar uit dat Douglas (FC Twente, Brazilië) zeer binnenkort tot Nederlander zal worden genaturaliseerd.
Vreselijk natuurlijk, maar als het dan toch zo is, dan moet Douglas ook maar een Nederlandse naam aannemen. Dukels of zo. Zweep Dukels.
WOENSDAG Glorie
Zoggel feliciteert vandaag Ted van der Parre met zijn 56ste verjaardag.
DONDERDAG Knvb-beker
Wat een vreselijke ambtenarij, die bekerloting. Maar Heinrich loot wel mooi TOP Oss-FC Den Bosch, dat dan weer wel.
VRIJDAG CERN: Deeltjes gaan sneller dan het licht
'Als ik veel meer wist
van ruimte en tijd
bleek de werkelijkheid
een beschilderde mist
en zou die optrekken
dan zou ik beslist
een heel andere ontdekken [...]'
Uit: Leo Vroman, 'Opheldering', Daar (2011), p. 80.
ZATERDAG Hooligans (2)
Ik zat er echt helemaal naast, de hooligans zijn alomtegenwoordiger dan ooit.
ZONDAG Hooligans (1)
Bazuin ik rond dat het voetbalhooliganisme wel zo'n beetje passé is en dat de hoolies van weleer inmiddels zo oud zijn dat ze in scootmobiels zitten, gaat het net dit weekend helemaal los in Rotterdam en Veendam.
MAANDAG Marokkanen
'Eerder ingrijpen, minder hulpverlening, meer correctie.'
Diederik Samson is tot inkeer gekomen. Chapeau voor zijn moed en daadkracht: lees.
DINSDAG Douglas
Het ziet er nu echt naar uit dat Douglas (FC Twente, Brazilië) zeer binnenkort tot Nederlander zal worden genaturaliseerd.
Vreselijk natuurlijk, maar als het dan toch zo is, dan moet Douglas ook maar een Nederlandse naam aannemen. Dukels of zo. Zweep Dukels.
WOENSDAG Glorie
Zoggel feliciteert vandaag Ted van der Parre met zijn 56ste verjaardag.
DONDERDAG Knvb-beker
Wat een vreselijke ambtenarij, die bekerloting. Maar Heinrich loot wel mooi TOP Oss-FC Den Bosch, dat dan weer wel.
VRIJDAG CERN: Deeltjes gaan sneller dan het licht
'Als ik veel meer wist
van ruimte en tijd
bleek de werkelijkheid
een beschilderde mist
en zou die optrekken
dan zou ik beslist
een heel andere ontdekken [...]'
Uit: Leo Vroman, 'Opheldering', Daar (2011), p. 80.
ZATERDAG Hooligans (2)
Ik zat er echt helemaal naast, de hooligans zijn alomtegenwoordiger dan ooit.
woensdag 21 september 2011
Van Neil Postman tot Nicholas Carr: televisie, internet en de menselijke geest
Momenteel trekt de Amerikaanse schrijver Nicholas Carr veel aandacht met zijn boek The Shallows. What the Internet Is Doing to Our Brains (2010), gebaseerd op zijn geruchtmakende artikel 'Is Google Making Us Stupid?' uit 2008. Ook in Nederland trok Carr recent volle zalen toen hij ter promotie van de Nederlandse vertaling van zijn boek in ons land was. Carr maakt de balans op van twintig jaar internet en is pessimistisch gestemd. De surfcultuur heeft ons concentratievermogen ernstig aangetast, we zijn sneller afgeleid en kunnen niet meer lang en goed nadenken. Internet heeft ons dommer gemaakt.
De onheilsboodschap van Carr valt zo goed omdat hij een sluimerend angstgevoel in een pakkend betoog verwoordt. Dat het internet de levens van mensen en dus ook hun manier van denken en handelen ingrijpend verandert is evident. Zo'n paradigmawisseling op het gebied van informatie en mediacultuur is altijd een mix van hoop en enthousiasme over nieuwe verworvenheden en mogelijkheden enerzijds en angst en doemdenken over wat verloren gaat en verzwolgen wordt anderzijds. Carr's waarschuwing doet dan ook denken aan een soortgelijk boek waarvan de vertaling dit jaar 25 geleden verscheen: Neil Postman's Wij amuseren ons kapot. De geestdodende werking van de beeldbuis.
In dit boek, oorspronkelijk Amusing Ourselves to Death. Public Discourse in the Age of Show Business, vaart Postman uit tegen de schadelijke invloed van de televisie op het menselijk denkvermogen. Postman's boek doet inmiddels behoorlijk gedateerd aan. Dan heb ik het niet over zinsneden die toen een vreeswekkend effect moeten hebben gehad maar nu lachwekkend aandoen, zoals 'Een shot duurt gemiddeld slechts 3,5 seconde, met als gevolg dat het oog geen moment rust wordt gegund'. In de huidige beeldcultuur waarin een shot van een seconde al lang is, is zo'n opmerking hopeloos lachwekkend, maar dat is Postman niet aan te rekenen.
Ik heb het ook niet over Postman's miskleun dat de computer een zwaar overschatte vorm van technologie is die weinig invloed zal hebben op het culturele discours. In 1985 kon nog vrijwel niemand voorzien hoe de computer zich zou ontwikkelen. Het is als met de legendarische woorden van Kees Verkerk in 1969, nadat hij het wereldrecord op de 5 kilometer had aangescherpt tot 7.13,2. Op de vraag of hij dacht dat de 5 kilometer ooit onder de 7 minuten zou worden geschaatst, antwoordde Verkerk: 'Dat geloof ik niet, dat moeten ze met een bromfiets proberen.' Inmiddels staat het wereldrecord op 6.03,32. Blijkbaar wordt een voorspelling gelimiteerd door wat nog voorstelbaar is.
Postman maakt twee grote denkfouten: ten eerste is zijn centrale stelling dat op tv alles tot geestdodend entertainment verwordt veel te kort door de bocht. De educatieve en informerende kracht van televisie heeft zich sinds Postman wel bewezen. Spelend leren werkt voor kinderen, zelfs voor volwassenen. Tv is juist de enige manier waarop sommigen überhaupt kennis nemen van wat er aan de hand is in de wereld. De combinatie van informatieve, educatieve, sociale en verstrooiende functies maakt de tv zo'n schitterend medium.
Tuurlijk stort de tv ook een hoop stront over ons uit, zeker in Amerika, maar Postman stelt het voor alsof de leescultuur daarvoor uitsluitend positieve invloeden en eigenschappen had. Ook de opkomst van kranten en boeken ging gepaard met roddel, manipulatie en porno. Bovendien is het niet zo dat mensen die tv kijken en geen boeken lezen wél boeken zouden lezen als er geen tv was geweest.
De massaliteit van de informatievoorziening betekent onder meer dat een grote groep mensen voor het eerst in contact kon komen mét informatie. Postman zweert op een naïef-intellectuele manier bij de schriftcultuur, die volgens hem het publieke debat op rationeel hoog niveau hield. Het is eerder zo dat die cultuur het debat op een elitair niveau hield, en bovendien zijn woorden niet minder manipulatief dan beelden en zijn retorisch geschoolde redenaars geoefend in sturing en beïnvloeding van het denken van hun publiek - Postman's boek is daar zelf een schoolvoorbeeld van!
Ten tweede valt Postman in een valkuil waarin veel auteurs van boeken van dit type tuimelen: ze maken de fundamentele denkfout dat de menselijke ratio erop achteruitgaat wanneer de technologie en de media een radicale verandering doormaken, omdat dat denkvermogen niet geëquipeerd zou zijn voor de eisen en wetten van de nieuwe cultuur. Maar het verandert mee, past zich aan, is niet alleen onderworpen aan de nieuwe cultuur maar er ook de motor van. Men verliest er het een en ander bij, maar wint het ergens anders terug. Denk bij televisie ook aan de emanciperende werking van het medium, het opent de blik naar de wereld die anders nooit geopend zou worden. Tv - en later ook internet - zou de individualisering in de hand werken en de gemeenschapszin aantasten, en hoezeer daar ook een kern van waarheid in zit, aan de andere kant fungeert tv ook als sociaal bindmiddel, als bron van collectieve beleving en verwerking.
Postman belicht niet alleen eenzijdig de gevolgen van de 'immense mediametafoorverschuiving', hij heeft daarnaast de merkwaardige neiging zaken om te draaien. Zo betoogt hij dat de televisie 'de spiegel van onze cultuur' is. De tv zou dus moeten weerspiegelen wat er in die cultuur gaande is, maar Postman vervolgt: 'Daardoor - en dit is het cruciale punt - wordt de wijze waarop de televisie de wereld in scène zet bepalend voor hoe het in de wereld dient toe te gaan.' Postman bedoelt dus dat de cultuur spiegelt wat op televisie gebeurt, in plaats van andersom, en bovendien op een normatieve manier. Dat is niet alleen een vreemde karakterisering van een spiegel, het is ook een onredelijke voorstelling van zaken.
Het zal zeker waar zijn dat we sinds de televisie en het internet langzaam het vermogen hebben verloren lange stukken tekst geconcentreerd te lezen. Maar zoals de televisie niet alleen oude structuren aantastte, maar ook nieuwe mogelijkheden en geestelijke modules aanboorde, zo zal internet niet slechts een beproefde manier van informatieverwerking vernietigen, maar ook nieuwe manieren openen om noodzakelijke en minder noodzakelijke kennis te vergaren. We verliezen het vermogen om lang gefocust en onafgeleid te zijn, maar dat kan alleen omdat het niet meer nodig is of zal zijn om dit te doen.
Zoals met Postman het geval was, wordt ook de boodschap van Carr hoogstwaarschijnlijk gegijzeld door een obsessie met 'vroeger' die het zicht op de positieve elementen van de evolutie beneemt. Tuurlijk worden we beïnvloed, gemanipuleerd en belazerd bij het leven, dat was al zo in de printcultuur, dat deed en doet de televisie en ook het internet bezit die satanische macht. In zekere zin is het internet daarin veel gevaarlijker dan de televisie. Die laatste heeft altijd zijn vrijblijvendheid weten te behouden, terwijl internet nu al verplichtingen oplegt. Wie in de toekomst zonder internet denkt af te kunnen, zal onherroepelijk botsen met de staat, met het gezag, met de maatschappij. Maar tegelijkertijd zijn we er ook veel leniger, vrijer, kritischer en mondiger door geworden. Dat is allesbehalve geestdodend.
De onheilsboodschap van Carr valt zo goed omdat hij een sluimerend angstgevoel in een pakkend betoog verwoordt. Dat het internet de levens van mensen en dus ook hun manier van denken en handelen ingrijpend verandert is evident. Zo'n paradigmawisseling op het gebied van informatie en mediacultuur is altijd een mix van hoop en enthousiasme over nieuwe verworvenheden en mogelijkheden enerzijds en angst en doemdenken over wat verloren gaat en verzwolgen wordt anderzijds. Carr's waarschuwing doet dan ook denken aan een soortgelijk boek waarvan de vertaling dit jaar 25 geleden verscheen: Neil Postman's Wij amuseren ons kapot. De geestdodende werking van de beeldbuis.
In dit boek, oorspronkelijk Amusing Ourselves to Death. Public Discourse in the Age of Show Business, vaart Postman uit tegen de schadelijke invloed van de televisie op het menselijk denkvermogen. Postman's boek doet inmiddels behoorlijk gedateerd aan. Dan heb ik het niet over zinsneden die toen een vreeswekkend effect moeten hebben gehad maar nu lachwekkend aandoen, zoals 'Een shot duurt gemiddeld slechts 3,5 seconde, met als gevolg dat het oog geen moment rust wordt gegund'. In de huidige beeldcultuur waarin een shot van een seconde al lang is, is zo'n opmerking hopeloos lachwekkend, maar dat is Postman niet aan te rekenen.
Ik heb het ook niet over Postman's miskleun dat de computer een zwaar overschatte vorm van technologie is die weinig invloed zal hebben op het culturele discours. In 1985 kon nog vrijwel niemand voorzien hoe de computer zich zou ontwikkelen. Het is als met de legendarische woorden van Kees Verkerk in 1969, nadat hij het wereldrecord op de 5 kilometer had aangescherpt tot 7.13,2. Op de vraag of hij dacht dat de 5 kilometer ooit onder de 7 minuten zou worden geschaatst, antwoordde Verkerk: 'Dat geloof ik niet, dat moeten ze met een bromfiets proberen.' Inmiddels staat het wereldrecord op 6.03,32. Blijkbaar wordt een voorspelling gelimiteerd door wat nog voorstelbaar is.
Postman maakt twee grote denkfouten: ten eerste is zijn centrale stelling dat op tv alles tot geestdodend entertainment verwordt veel te kort door de bocht. De educatieve en informerende kracht van televisie heeft zich sinds Postman wel bewezen. Spelend leren werkt voor kinderen, zelfs voor volwassenen. Tv is juist de enige manier waarop sommigen überhaupt kennis nemen van wat er aan de hand is in de wereld. De combinatie van informatieve, educatieve, sociale en verstrooiende functies maakt de tv zo'n schitterend medium.
Tuurlijk stort de tv ook een hoop stront over ons uit, zeker in Amerika, maar Postman stelt het voor alsof de leescultuur daarvoor uitsluitend positieve invloeden en eigenschappen had. Ook de opkomst van kranten en boeken ging gepaard met roddel, manipulatie en porno. Bovendien is het niet zo dat mensen die tv kijken en geen boeken lezen wél boeken zouden lezen als er geen tv was geweest.
De massaliteit van de informatievoorziening betekent onder meer dat een grote groep mensen voor het eerst in contact kon komen mét informatie. Postman zweert op een naïef-intellectuele manier bij de schriftcultuur, die volgens hem het publieke debat op rationeel hoog niveau hield. Het is eerder zo dat die cultuur het debat op een elitair niveau hield, en bovendien zijn woorden niet minder manipulatief dan beelden en zijn retorisch geschoolde redenaars geoefend in sturing en beïnvloeding van het denken van hun publiek - Postman's boek is daar zelf een schoolvoorbeeld van!
Ten tweede valt Postman in een valkuil waarin veel auteurs van boeken van dit type tuimelen: ze maken de fundamentele denkfout dat de menselijke ratio erop achteruitgaat wanneer de technologie en de media een radicale verandering doormaken, omdat dat denkvermogen niet geëquipeerd zou zijn voor de eisen en wetten van de nieuwe cultuur. Maar het verandert mee, past zich aan, is niet alleen onderworpen aan de nieuwe cultuur maar er ook de motor van. Men verliest er het een en ander bij, maar wint het ergens anders terug. Denk bij televisie ook aan de emanciperende werking van het medium, het opent de blik naar de wereld die anders nooit geopend zou worden. Tv - en later ook internet - zou de individualisering in de hand werken en de gemeenschapszin aantasten, en hoezeer daar ook een kern van waarheid in zit, aan de andere kant fungeert tv ook als sociaal bindmiddel, als bron van collectieve beleving en verwerking.
Postman belicht niet alleen eenzijdig de gevolgen van de 'immense mediametafoorverschuiving', hij heeft daarnaast de merkwaardige neiging zaken om te draaien. Zo betoogt hij dat de televisie 'de spiegel van onze cultuur' is. De tv zou dus moeten weerspiegelen wat er in die cultuur gaande is, maar Postman vervolgt: 'Daardoor - en dit is het cruciale punt - wordt de wijze waarop de televisie de wereld in scène zet bepalend voor hoe het in de wereld dient toe te gaan.' Postman bedoelt dus dat de cultuur spiegelt wat op televisie gebeurt, in plaats van andersom, en bovendien op een normatieve manier. Dat is niet alleen een vreemde karakterisering van een spiegel, het is ook een onredelijke voorstelling van zaken.
Het zal zeker waar zijn dat we sinds de televisie en het internet langzaam het vermogen hebben verloren lange stukken tekst geconcentreerd te lezen. Maar zoals de televisie niet alleen oude structuren aantastte, maar ook nieuwe mogelijkheden en geestelijke modules aanboorde, zo zal internet niet slechts een beproefde manier van informatieverwerking vernietigen, maar ook nieuwe manieren openen om noodzakelijke en minder noodzakelijke kennis te vergaren. We verliezen het vermogen om lang gefocust en onafgeleid te zijn, maar dat kan alleen omdat het niet meer nodig is of zal zijn om dit te doen.
Zoals met Postman het geval was, wordt ook de boodschap van Carr hoogstwaarschijnlijk gegijzeld door een obsessie met 'vroeger' die het zicht op de positieve elementen van de evolutie beneemt. Tuurlijk worden we beïnvloed, gemanipuleerd en belazerd bij het leven, dat was al zo in de printcultuur, dat deed en doet de televisie en ook het internet bezit die satanische macht. In zekere zin is het internet daarin veel gevaarlijker dan de televisie. Die laatste heeft altijd zijn vrijblijvendheid weten te behouden, terwijl internet nu al verplichtingen oplegt. Wie in de toekomst zonder internet denkt af te kunnen, zal onherroepelijk botsen met de staat, met het gezag, met de maatschappij. Maar tegelijkertijd zijn we er ook veel leniger, vrijer, kritischer en mondiger door geworden. Dat is allesbehalve geestdodend.
zondag 18 september 2011
Zeven dagen lang (77)
11 t/m 17 september
ZONDAG Goeiemorrege
Johan Verschuuren (76) is begin deze maand gestopt als weerman van Omroep Brabant Radio. Decennialang bepaalde Verschuuren 's ochtends de dagindeling van vele Brabanders, soms zelfs of zij überhaupt naar buiten zouden gaan die dag.
Hij sloot altijd af met een weerspreuk, die hij zowel verzamelde als zelf verzon, bijvoorbeeld 'Als het regent in september, valt kerstmis in december.'
De weerspreuken zijn gebundeld in Weerspreuken (1980) en Het weer en de kalender volgens eeuwenoude spreuken (1989), de laatste titel herzien en vermeerderd uitgegeven als De weerkalender volgens eeuwenoude spreuken (2000, vierde druk 2007).
MAANDAG P&W
Als haar vleeshuftersonderzoek klopte, zou je na deze uitzending toch denken dat Roos Vonk een fanatieke vleeseter is.
DINSDAG Schande!
Carice van Houten komt in DWDD Ane Brun promoten, nadat ze eerder ook al Elbow onder de aandacht mocht brengen. Die Van Houten zit daar dus de hele tijd de ontdekkingen van Stefan Meeuws als haar eigen vondsten te presenteren. Lekker makkelijk, kort voor de uitzending even naar Ditisstefan surfen en daar zit mevrouw weer de muziekkenner te wezen. En nooit een bronvermelding of referentie naar de werkelijke ontdekker...
WOENSDAG De zomer voorbij
In Spanje was de 'Danza Kuduro' dé zomerhit, maar in Nederland blijkt 'Plage' van Crystal Fighters te zijn verkozen. Ik kende het niet, maar ik moet bekennen: een zéér aanstekelijk nummer.
DONDERDAG Op reis (I)
Vanavond in Brussel Albert Bontridder (90) zijn gedichten over Jan Walravens zien en horen voordragen.
Zeer indrukwekkend.
VRIJDAG Op reis (II)
Vandaag in Amsterdam bij IBM de presentatie van het Extreme Blue-programma gezien. Een team jonge topstudenten ontwikkelde een concept waarmee via Facebook-toepassingen het werk van W.F. Hermans ook voor toekomstige generaties interessant en levend blijft. Zie ook hier en hier.
ZATERDAG Op reis (III)
Vandaag in Heerlen bij het symposium W.F. Hermans - Ik heb altijd gelijk 1951-2011 geweest. Het auditorium in cultureel centrum Schunck* zat bomvol.
Hermans is dus ook voor Limburgers blijvend interessant en levend.
ZONDAG Goeiemorrege
Johan Verschuuren (76) is begin deze maand gestopt als weerman van Omroep Brabant Radio. Decennialang bepaalde Verschuuren 's ochtends de dagindeling van vele Brabanders, soms zelfs of zij überhaupt naar buiten zouden gaan die dag.
Hij sloot altijd af met een weerspreuk, die hij zowel verzamelde als zelf verzon, bijvoorbeeld 'Als het regent in september, valt kerstmis in december.'
De weerspreuken zijn gebundeld in Weerspreuken (1980) en Het weer en de kalender volgens eeuwenoude spreuken (1989), de laatste titel herzien en vermeerderd uitgegeven als De weerkalender volgens eeuwenoude spreuken (2000, vierde druk 2007).
MAANDAG P&W
Als haar vleeshuftersonderzoek klopte, zou je na deze uitzending toch denken dat Roos Vonk een fanatieke vleeseter is.
DINSDAG Schande!
Carice van Houten komt in DWDD Ane Brun promoten, nadat ze eerder ook al Elbow onder de aandacht mocht brengen. Die Van Houten zit daar dus de hele tijd de ontdekkingen van Stefan Meeuws als haar eigen vondsten te presenteren. Lekker makkelijk, kort voor de uitzending even naar Ditisstefan surfen en daar zit mevrouw weer de muziekkenner te wezen. En nooit een bronvermelding of referentie naar de werkelijke ontdekker...
WOENSDAG De zomer voorbij
In Spanje was de 'Danza Kuduro' dé zomerhit, maar in Nederland blijkt 'Plage' van Crystal Fighters te zijn verkozen. Ik kende het niet, maar ik moet bekennen: een zéér aanstekelijk nummer.
DONDERDAG Op reis (I)
Vanavond in Brussel Albert Bontridder (90) zijn gedichten over Jan Walravens zien en horen voordragen.
Zeer indrukwekkend.
VRIJDAG Op reis (II)
Vandaag in Amsterdam bij IBM de presentatie van het Extreme Blue-programma gezien. Een team jonge topstudenten ontwikkelde een concept waarmee via Facebook-toepassingen het werk van W.F. Hermans ook voor toekomstige generaties interessant en levend blijft. Zie ook hier en hier.
ZATERDAG Op reis (III)
Vandaag in Heerlen bij het symposium W.F. Hermans - Ik heb altijd gelijk 1951-2011 geweest. Het auditorium in cultureel centrum Schunck* zat bomvol.
Hermans is dus ook voor Limburgers blijvend interessant en levend.
donderdag 15 september 2011
Lezen, lezen, lezen #25
P.F. Thomése - Grillroom Jeruzalem (2011), 144 blz.
In de China-discussie was Thomése een van de sceptici. Hij hield zich verre van enig enthousiasme of engagement en meende dat de schrijvers die wel gingen dit simpelweg deden omdat ze een reisje kregen aangeboden. Zelf is Thomése in 2010 wel naar Israël en de Palestijnse gebieden geweest, op kosten van United Civilians for Peace. In Grillroom Jeruzalem, zijn verslag van de trip, is diezelfde houding van distantie en scepsis te herkennen. Hij weigert zich te engageren met een van de partijen en belichaamt daarmee de mijns inziens enig juiste houding die je tegenover dit conflict kunt innemen: beide partijen zijn hopeloos verstrikt geraakt in retoriek, geweld, propaganda en niemand heeft nog 'gelijk'. Leon de Winter beschuldigde Thomése ooit van antisemitisme, maar of dat van invloed is geweest op Thoméses voorzichtige houding valt niet uit te maken. Zijn observaties zijn in ieder geval prettig ongecompliceerd en zijn verslag doet qua stijl en humor soms denken aan J. Kessels. Vooral de beschrijvingen van de gedragingen van zijn reisgenoten Antoine Bodar, Jan Siebelink ('Sieb') en Rosita Steenbeek zijn niet zelden dolkomisch. Het contrast met de loodzware thematiek levert zo een merkwaardig boek op. Toch schuwt ook de P.F. zo nu en dan de grote gevoelens niet. Van de zin 'oriëntalisme is fout, weten we van de beroemde Palestijnse geleerde Edward W. Said' druipt het cynisme af. En de aanblik van een Israëlische nederzetting in Hebron raakt hem: 'hier wordt één-en-dezelfde droom gedeeld. [..] Het doet me denken aan mijn eigen jeugd in de jaren zestig, de wederopbouw.' Het ontroert hem dat de joden zo dapper zijn. Ook in de Palestijnen tracht Thomése zich in te leven, al valt dat uiteindelijk zwaar: 'ik begrijp niet dat ze hier leven. Ik begrijp niets van hun bestaan.'
Ad van Liempt - De Oorlog (2009), 501 blz.
Wat ik van de Tweede Wereldoorlog weet is wat in de geschiedenisboeken staat. De data, de slagen, de bombardementen, de bevrijding. De holocaust, de kampen, Anne Frank. Het grote verhaal. Toch blijkt dat ontstellend weinig. Van De Oorlog heb ik namelijk geleerd hoe weinig ik wist. Wat gebeurde er precies tijdens de Duitse inval? Wie waren de kopstukken van de bezetter tijdens de bezetting? Wat was de rol van Westerbork? Van de NSB? Al deze en vele andere vragen worden in dit boek beantwoord. Ad van Liempt heeft een even verrassende als verrijkende invalshoek gekozen: de geschiedenis van WO II in Nederland wordt verteld aan de hand van dagboeknotities van gewone mensen. Velen hielden een dagboek bij, een ontzaglijk rijke bron waaruit geput kon worden. De fragmenten laten zien hoe het gewone leven veranderde tijdens de bezetting. En wat er niet veranderde, want de meeste mensen trachtten zo goed en zo kwaad als het ging hun leven zoals ze het gewend waren voort te zetten. Dit boek is ook zo goed door de stijl van Van Liempt. Glashelder, vlot en rijk aan details. Bijna in elke zin staat iets wetenswaardigs. Het bombardement op Rotterdam was eigenlijk al afgeblazen door de Duitse bevelhebber, maar het bericht bereikte een deel van de vliegers te laat. Uit Nederland werden naar verhouding relatief veel joden gedeporteerd. Dit wordt vaak aangehaald door lui die op het slechte karakter van 'de' Nederlander willen wijzen. Maar, zo leerde ik door De Oorlog, de belangrijkste oorzaak hiervoor was de Joodse Raad, die zelf de lijsten met af te voeren joden samenstelde en zelfs adviseerde vooral niet onder te duiken; een peperdure inschattingsfout. De oorlog verdwijnt steeds verder in de geschiedenis, alleen het grote verhaal en taaie mythes blijven over. Dit boek is dan ook een aanrader, ook voor iedereen die het aan tijd en moed ontbreekt voor de 29 delen Loe de Jong.
Nico Dijkshoorn - Kleine dingen (2011), 220 blz.
De nieuwe bundel van Nico Dijkshoorn is een tegenvaller na het spetterende Dijkshoorn. Zijn beste verhalen (2010). Dat komt voor een deel door de marketingmachine. Stond in Dijkshoorn nog keurig opgesomd of en zo ja waar en wanneer de stukken eerder gepubliceerd waren, in Kleine dingen ontbreekt elke verantwoording. De argeloze lezer zou zo de indruk kunnen krijgen een boek met fonkelnieuwe stukken van de veelschrijver voor zich te hebben, maar dat is maar schijn. Bij het lezen dacht ik regelmatig: volgens mij heb ik dit al eens eerder ergens gelezen. In de VI, op het internet. Sommige stukken had ik niet zozeer gelezen als wel al eerder gezien: de ontroerende 'Bakels'-filmpjes in Neonletters blijken door Dijkshoorn te zijn geschreven. Op papier, zonder Jeroen van Koningsbrugge in de huid van Bakels, komen ze veel minder uit de verf. De insteek van deze bundel is anders dan die van de vorige. Minder absurdisme, meer beschrijving. Minder opwinding, meer melancholie. De Dijkshoorn die zich op de kleine dingen richt is een andere dan de Dijkshoorn die over politiek schrijft. Die laatste produceert in de regel zure zeikstukjes, maar in Kleine dingen overheersen de verwondering en de berusting. Soms werkt dat goed, bijvoorbeeld in een verhaal waarin Andy Kaufmann op Zakynthos 'gevonden' wordt, maar de meeste stukjes maken een wat verloren indruk. De vraag is waarom ze zo nodig gebundeld moesten worden. Waarschijnlijk als opwarmertje voor het echt nieuwe boek dat Dijkshoorn momenteel afrondt.
dinsdag 13 september 2011
Schrijvers in China: de lessen van Zuid-Afrika
In de heisa die is ontstaan rondom het bezoek van Nederlandse schrijvers en wetenschappers aan China wordt regelmatig gerefereerd aan de ‘kwestie-Zuid-Afrika’. In de jaren tachtig stelde Nederland een culturele boycot in tegen Zuid-Afrika, waar het apartheidsregime aan de macht was. Deze boycot kwam bovenop de door de Verenigde Naties ingestelde economische sancties.
In De Wereld Draait Door van maandag 5 september noemde Herman Pleij de herinnering aan die boycot als een reden om nu naar China te zijn gegaan. Hij is van de generatie die toentertijd een uitnodiging van de regering om te komen praten afsloeg, de Zuid-Afrikaanse bibliotheek in de Herengracht gooide en zich nu ‘kapotschaamt’ over de boycot. De andere Chinaganger die bij Matthijs aanschoof, de acteur Ramsey Nasr, is van na 'Zuid-Afrika', maar ook hij sprak vol vuur over de missie in China: 'Er was niemand die zei: was maar weggebleven.' Een nieuwe boycot zou dus een vergissing zijn geweest, misplaatst en bovendien contraproductief.
Een schrijver die de culturele Zuid-Afrika-boycot trotseerde was Willem Frederik Hermans. Op uitnodiging van zijn Zuid-Afrikaanse uitgever Koos Human reisde Hermans in het voorjaar van 1983 een maand door Zuid-Afrika. Hij gaf er gastcolleges en lezingen en trad er in contact met schrijvers als André Brink en Etienne Leroux. Het bezoek leidde weliswaar tot enige discussie in de media, maar omdat Zuid-Afrikaanse schrijvers, onder wie Brink, Hermans expliciet bijvielen, luwden de protesten snel. In 1986 stak de storm weer op toen Hermans naar verluidt door de VN op een ‘zwarte lijst’ was geplaatst, samen met Gerard Reve en Heintje, die eveneens in Zuid-Afrika hadden opgetreden.
Een en ander leidde ertoe dat de gemeente Amsterdam Hermans tot persona non grata verklaarde. Ook deze ‘boycot’ werd evenwel door de schrijver getrotseerd, en begin januari 1987 gaf Hermans een lezing in Amsterdam, die overigens nog verstoord werd door een valse bommelding. Aan de organisatie schreef Hermans achteraf dat hij hoopte ‘voor u en alle Amsterdammers dat het Gemeentebestuur zijn dwaze houding zal corrigeren en inzien dat geen enkele bewoner van het 9000 km verderop gelegen Zuid-Afrika wordt geholpen door Nederlandse schrijvers in Amsterdam te laten bedreigen.’ (Volledige Werken 14, p. 799)
De huidige China-kwestie roept inderdaad reminiscenties op aan 'Zuid-Afrika'. Er is nu weliswaar geen sprake van een officieel ingestelde boycot, maar er is wederom beroering over een schrijversbezoek aan een land waar een dubieus regime aan de macht is. Ook nu zijn er schrijvers uit het bewuste land die het bezoek steunen. En net zoals er nu ook tegengeluiden opklinken waren er toen schrijvers die juist fel tegen het bezoek waren, met als bekendste voorbeeld Breyten Breytenbach, die indertijd betoogde dat Hermans' opinie over de apartheid regelrecht 'uit de koker van het regeringspropaganda-apparaat' kwam.
Hermans bleek bovendien een beperkt beeld van de situatie in Zuid-Afrika te zijn voorgeschoteld. Zo kwam hij vrijwel alleen met blanke schrijvers in contact en verklaarde hij bij thuiskomst dat hij bij een bezoek aan Robbeneiland had gezien hoe Nelson Mandela daar in de tuin van die comfortabele gevangenis in alle rust mocht studeren. Mandela bleek echter al een ruim een jaar eerder te zijn overgeplaatst naar de Pollsmoor Prison in Kaapstad.
Ook nu ligt het zeer voor de hand dat de groep Chinese schrijvers die de Nederlandse delegatie heeft gesproken niet representatief mag heten voor de hele populatie. Het argument van Nasr dat er niemand was die had gewild dat de Nederlanders niet waren gekomen, is van een verbazingwekkende naïviteit. Schrijvers die een ander geluid hadden kunnen laten horen, waren immers zorgvuldig geweerd van de boekenbeurs. Hoogstwaarschijnlijk hebben dus ook de goedbedoelende Nederlanders anno 2011 een gekleurde versie van de realiteit voorgeschoteld gekregen.
De Nederlanders in China hebben er goed aan gedaan contact te zoeken met Chinese schrijvers, maar ze moeten zich er toch ook rekenschap van geven dat ze in een zorgvuldig geregisseerd programma terecht zijn gekomen waarbij dissidente schrijvers bewust buiten hun bereik zijn gehouden. De Chinagangers hadden hun jubelverhalen over dialoog, contact maken en het bevorderen van het vrije woord derhalve met iets meer nuance mogen inkleden.
In De Wereld Draait Door van maandag 5 september noemde Herman Pleij de herinnering aan die boycot als een reden om nu naar China te zijn gegaan. Hij is van de generatie die toentertijd een uitnodiging van de regering om te komen praten afsloeg, de Zuid-Afrikaanse bibliotheek in de Herengracht gooide en zich nu ‘kapotschaamt’ over de boycot. De andere Chinaganger die bij Matthijs aanschoof, de acteur Ramsey Nasr, is van na 'Zuid-Afrika', maar ook hij sprak vol vuur over de missie in China: 'Er was niemand die zei: was maar weggebleven.' Een nieuwe boycot zou dus een vergissing zijn geweest, misplaatst en bovendien contraproductief.
Een schrijver die de culturele Zuid-Afrika-boycot trotseerde was Willem Frederik Hermans. Op uitnodiging van zijn Zuid-Afrikaanse uitgever Koos Human reisde Hermans in het voorjaar van 1983 een maand door Zuid-Afrika. Hij gaf er gastcolleges en lezingen en trad er in contact met schrijvers als André Brink en Etienne Leroux. Het bezoek leidde weliswaar tot enige discussie in de media, maar omdat Zuid-Afrikaanse schrijvers, onder wie Brink, Hermans expliciet bijvielen, luwden de protesten snel. In 1986 stak de storm weer op toen Hermans naar verluidt door de VN op een ‘zwarte lijst’ was geplaatst, samen met Gerard Reve en Heintje, die eveneens in Zuid-Afrika hadden opgetreden.
Een en ander leidde ertoe dat de gemeente Amsterdam Hermans tot persona non grata verklaarde. Ook deze ‘boycot’ werd evenwel door de schrijver getrotseerd, en begin januari 1987 gaf Hermans een lezing in Amsterdam, die overigens nog verstoord werd door een valse bommelding. Aan de organisatie schreef Hermans achteraf dat hij hoopte ‘voor u en alle Amsterdammers dat het Gemeentebestuur zijn dwaze houding zal corrigeren en inzien dat geen enkele bewoner van het 9000 km verderop gelegen Zuid-Afrika wordt geholpen door Nederlandse schrijvers in Amsterdam te laten bedreigen.’ (Volledige Werken 14, p. 799)
De huidige China-kwestie roept inderdaad reminiscenties op aan 'Zuid-Afrika'. Er is nu weliswaar geen sprake van een officieel ingestelde boycot, maar er is wederom beroering over een schrijversbezoek aan een land waar een dubieus regime aan de macht is. Ook nu zijn er schrijvers uit het bewuste land die het bezoek steunen. En net zoals er nu ook tegengeluiden opklinken waren er toen schrijvers die juist fel tegen het bezoek waren, met als bekendste voorbeeld Breyten Breytenbach, die indertijd betoogde dat Hermans' opinie over de apartheid regelrecht 'uit de koker van het regeringspropaganda-apparaat' kwam.
Hermans bleek bovendien een beperkt beeld van de situatie in Zuid-Afrika te zijn voorgeschoteld. Zo kwam hij vrijwel alleen met blanke schrijvers in contact en verklaarde hij bij thuiskomst dat hij bij een bezoek aan Robbeneiland had gezien hoe Nelson Mandela daar in de tuin van die comfortabele gevangenis in alle rust mocht studeren. Mandela bleek echter al een ruim een jaar eerder te zijn overgeplaatst naar de Pollsmoor Prison in Kaapstad.
Ook nu ligt het zeer voor de hand dat de groep Chinese schrijvers die de Nederlandse delegatie heeft gesproken niet representatief mag heten voor de hele populatie. Het argument van Nasr dat er niemand was die had gewild dat de Nederlanders niet waren gekomen, is van een verbazingwekkende naïviteit. Schrijvers die een ander geluid hadden kunnen laten horen, waren immers zorgvuldig geweerd van de boekenbeurs. Hoogstwaarschijnlijk hebben dus ook de goedbedoelende Nederlanders anno 2011 een gekleurde versie van de realiteit voorgeschoteld gekregen.
De Nederlanders in China hebben er goed aan gedaan contact te zoeken met Chinese schrijvers, maar ze moeten zich er toch ook rekenschap van geven dat ze in een zorgvuldig geregisseerd programma terecht zijn gekomen waarbij dissidente schrijvers bewust buiten hun bereik zijn gehouden. De Chinagangers hadden hun jubelverhalen over dialoog, contact maken en het bevorderen van het vrije woord derhalve met iets meer nuance mogen inkleden.
zaterdag 10 september 2011
Zeven dagen lang (76)
4 t/m 10 september
ZONDAG Vuelta
Wout Poels tweede op de Angliru. Voor Poels heb ik een zwak sinds hij vlak voor de Tour als volgt reageerde op de vraag naar welke televisieprogramma's hij graag keek: 'Naar Discovery Channel. Krabvissen, da vin'k wel mooi...'
MAANDAG Jan Mulder
Toch opmerkelijk dat die man ervoor zorgt dat je na een halfuur DWDD al door drie man moet worden tegengehouden om niet je afstandsbediening naar de tv te smijten. Dat is toch een gave.
DINSDAG Cijfers
'In Rotterdam is een 42-jarige vrouw aangehouden voor stalking van haar ex-vriend. Ze zou hem in vier maanden tijd zo'n 70.000 keer hebben gebeld.' (NOS)
70 000 x in vier maanden.
Dat is 574 x per dag.
Is 23 x per uur.
Is elke 3 minuten een belletje. Slapen niet meegerekend.
Zullen korte gesprekken zijn geweest.
WOENSDAG Topkandidaat
Op zoek naar nieuwe kandidaten voor de immens populaire rubriek 'Vergane glorie' (al 1387 pageviews voor Ted van de Parre!) kwam ik o.a. op: Frank Masmeijer en tv-kok Lonny. Wat lees ik vervolgens op Masmeijers wiki?
'Frank Masmeijer is getrouwd met Sandra Masmeijer, die ook op tv te zien is geweest in het programma de reistafel, als vaste assistente van chef-kok Lonny Gerungan.'
Er is meer tussen hemel en aarde.
DONDERDAG Protestliedje
Te gast bij Knevel & Thijs van der Brinck: een dude die 14 maanden in een Mexicaanse cel zat. Naam: Free Bronkhorst.
Dan vráág je er ook wel een beetje om natuurlijk.
VRIJDAG Sparta - TOP Oss 2-2
Een Sparta-supporter op een forum: 'Die Marcel van der Sloot is veel slimmer dan al onze middenvelders bij elkaar.' Een mooier compliment kunnen we niet krijgen. En bovendien zeer juist gezien.
ZATERDAG 9/10: The 10th Anniversary
Vandaag is het precies tien jaar geleden dat Charles Ingram al cheatend het miljoen won in de Engelse Weekend Miljonairs, een gebeurtenis die het aanzien van de spelshowwereld voorgoed veranderde.
ZONDAG Vuelta
Wout Poels tweede op de Angliru. Voor Poels heb ik een zwak sinds hij vlak voor de Tour als volgt reageerde op de vraag naar welke televisieprogramma's hij graag keek: 'Naar Discovery Channel. Krabvissen, da vin'k wel mooi...'
MAANDAG Jan Mulder
Toch opmerkelijk dat die man ervoor zorgt dat je na een halfuur DWDD al door drie man moet worden tegengehouden om niet je afstandsbediening naar de tv te smijten. Dat is toch een gave.
DINSDAG Cijfers
'In Rotterdam is een 42-jarige vrouw aangehouden voor stalking van haar ex-vriend. Ze zou hem in vier maanden tijd zo'n 70.000 keer hebben gebeld.' (NOS)
70 000 x in vier maanden.
Dat is 574 x per dag.
Is 23 x per uur.
Is elke 3 minuten een belletje. Slapen niet meegerekend.
Zullen korte gesprekken zijn geweest.
WOENSDAG Topkandidaat
Op zoek naar nieuwe kandidaten voor de immens populaire rubriek 'Vergane glorie' (al 1387 pageviews voor Ted van de Parre!) kwam ik o.a. op: Frank Masmeijer en tv-kok Lonny. Wat lees ik vervolgens op Masmeijers wiki?
'Frank Masmeijer is getrouwd met Sandra Masmeijer, die ook op tv te zien is geweest in het programma de reistafel, als vaste assistente van chef-kok Lonny Gerungan.'
Er is meer tussen hemel en aarde.
DONDERDAG Protestliedje
Te gast bij Knevel & Thijs van der Brinck: een dude die 14 maanden in een Mexicaanse cel zat. Naam: Free Bronkhorst.
Dan vráág je er ook wel een beetje om natuurlijk.
VRIJDAG Sparta - TOP Oss 2-2
Een Sparta-supporter op een forum: 'Die Marcel van der Sloot is veel slimmer dan al onze middenvelders bij elkaar.' Een mooier compliment kunnen we niet krijgen. En bovendien zeer juist gezien.
ZATERDAG 9/10: The 10th Anniversary
Vandaag is het precies tien jaar geleden dat Charles Ingram al cheatend het miljoen won in de Engelse Weekend Miljonairs, een gebeurtenis die het aanzien van de spelshowwereld voorgoed veranderde.
donderdag 8 september 2011
Waar blijft het volksoproer tegen Aleid Wolfsen?
Na 11 september is het populisme in Nederland alomtegenwoordig. Velen menen dat de dramatische gebeurtenis in New York hiervan de oorzaak is, maar dat lijkt me te kort door de bocht. De stormachtige doorbraak van Fortuyn liet eerder zien dat de behoefte aan een populistische politieke vorm al veel langer sluimerde. De aanslagen sloegen het gat in de politieke markt waar Fortuyn dankbaar in sprong.
In zijn boek Van regentenmentaliteit tot populisme. Politieke tradities in Nederland (2010) betoogt Henk te Velde dat de politieke geschiedenis van Nederland een conjunctuur laat zien van afwisselend regenteske polderaars en scherpslijpende populisten. Zo zitten we nu midden in een populistische fase, maar de zucht naar een hernieuwde regentenheerschappij zou al merkbaar zijn.
In die constatering kon ik me aanvankelijk totaal niet vinden - het maatschappelijke discours laat immers juist een nog steeds toenemende aandacht voor en omarming van het populisme zien -, maar de huidige gebeurtenissen in Utrecht bewijzen dat Te Velde het meer bij het rechte eind heeft dan ik vermoedde. De stemming is het beste te omschrijven als: dorre apathie.
Aleid Wolfsen is in alles de ouderwetse plucheklevende regent. Een volledig incompetente en wereldvreemde volksverlakker die mislukking op mislukking stapelt, niet terugschrikt voor censuur en verduistering van cruciale stukken en die oostindisch doof is voor kritiek. Dat hij dan ook lekker blijft zitten waar hij zit is niet verwonderlijk. Wél dat hij hier glansrijk mee wegkomt.
GeenStijl zit de Utrechtse burgemeester al heel lang op de huid. Elk ander medium dat zo'n indrukwekkend dossier kan overleggen zou de katalysator zijn van grootschalige onderzoeken, Kamervragen en uiteindelijk het onvermijdelijke aftreden van het object van onderzoek, of het nu Zembla, de Volkskrant of Elsevier is. Maar nu is het GeenStijl maar, een 'pubersite', aldus Het Licht in Leer, Von der Dunk, en dus niet serieus te nemen. Dat onder de retoriek keiharde feiten en gedegen onderzoek aan de basis van dit 'hinderlijk volgen' liggen, wordt voor het gemak maar genegeerd.
Maar wat nog het meest frappeert is de houding van de Utrechters. Je zou toch verwachten dat men zich onderhand kapot schaamt voor zo'n burgervader, dat de maat vol is en men intussen in drommen voor het stadhuis samenkomt om het aftreden van Wolfsen te eisen, maar neen. Weliswaar wordt wat balorig in een opiniepeiling door de meerderheid aangegeven dat Wolfsen liefst geen tweede termijn het ambtsketen mag dragen. Hij is echter pas sinds 2008 burgemeester, en een termijn duurt zes jaar. Dat betekent dat Wolfsen nog ruim twee jaar onbelemmerd de geniepig stuntelende stoethaspel mag uithangen.
Toch frappeert de houding van de Utrechters ergens ook weer niet. De coalitie die keer op keer weigert Wolfsen de doodsteek toe te dienen is immers gekozen door de Utrechters zelf. Het is een coalitie van GroenLinks, D66 en PvdA, de natte droom van linksdraaiend Nederland. Hét weerwoord tegen de landelijke regering. Het linkse lentebriesje dat dapper tegen de gure rechtse wind in blaast. De enclave van beschaving temidden van een door barbaren geleid land.
Maar dus ook een coalitie die het prima vindt onder een burgemeester te werken die de vrijheid van drukpers met voeten treedt, die officiële stukken laat vernietigen en die zijn reet afveegt aan zwaarbevochten homorechten. En met diezelfde reet stevig op het pluche blijft zitten. Aleid Wolfsen is de meest regenteske regent ooit. Te Velde heeft gelijk: de regentenmentaliteit is terug, en Wolfsen is haar profeet.
In zijn boek Van regentenmentaliteit tot populisme. Politieke tradities in Nederland (2010) betoogt Henk te Velde dat de politieke geschiedenis van Nederland een conjunctuur laat zien van afwisselend regenteske polderaars en scherpslijpende populisten. Zo zitten we nu midden in een populistische fase, maar de zucht naar een hernieuwde regentenheerschappij zou al merkbaar zijn.
In die constatering kon ik me aanvankelijk totaal niet vinden - het maatschappelijke discours laat immers juist een nog steeds toenemende aandacht voor en omarming van het populisme zien -, maar de huidige gebeurtenissen in Utrecht bewijzen dat Te Velde het meer bij het rechte eind heeft dan ik vermoedde. De stemming is het beste te omschrijven als: dorre apathie.
Aleid Wolfsen is in alles de ouderwetse plucheklevende regent. Een volledig incompetente en wereldvreemde volksverlakker die mislukking op mislukking stapelt, niet terugschrikt voor censuur en verduistering van cruciale stukken en die oostindisch doof is voor kritiek. Dat hij dan ook lekker blijft zitten waar hij zit is niet verwonderlijk. Wél dat hij hier glansrijk mee wegkomt.
GeenStijl zit de Utrechtse burgemeester al heel lang op de huid. Elk ander medium dat zo'n indrukwekkend dossier kan overleggen zou de katalysator zijn van grootschalige onderzoeken, Kamervragen en uiteindelijk het onvermijdelijke aftreden van het object van onderzoek, of het nu Zembla, de Volkskrant of Elsevier is. Maar nu is het GeenStijl maar, een 'pubersite', aldus Het Licht in Leer, Von der Dunk, en dus niet serieus te nemen. Dat onder de retoriek keiharde feiten en gedegen onderzoek aan de basis van dit 'hinderlijk volgen' liggen, wordt voor het gemak maar genegeerd.
Maar wat nog het meest frappeert is de houding van de Utrechters. Je zou toch verwachten dat men zich onderhand kapot schaamt voor zo'n burgervader, dat de maat vol is en men intussen in drommen voor het stadhuis samenkomt om het aftreden van Wolfsen te eisen, maar neen. Weliswaar wordt wat balorig in een opiniepeiling door de meerderheid aangegeven dat Wolfsen liefst geen tweede termijn het ambtsketen mag dragen. Hij is echter pas sinds 2008 burgemeester, en een termijn duurt zes jaar. Dat betekent dat Wolfsen nog ruim twee jaar onbelemmerd de geniepig stuntelende stoethaspel mag uithangen.
Toch frappeert de houding van de Utrechters ergens ook weer niet. De coalitie die keer op keer weigert Wolfsen de doodsteek toe te dienen is immers gekozen door de Utrechters zelf. Het is een coalitie van GroenLinks, D66 en PvdA, de natte droom van linksdraaiend Nederland. Hét weerwoord tegen de landelijke regering. Het linkse lentebriesje dat dapper tegen de gure rechtse wind in blaast. De enclave van beschaving temidden van een door barbaren geleid land.
Maar dus ook een coalitie die het prima vindt onder een burgemeester te werken die de vrijheid van drukpers met voeten treedt, die officiële stukken laat vernietigen en die zijn reet afveegt aan zwaarbevochten homorechten. En met diezelfde reet stevig op het pluche blijft zitten. Aleid Wolfsen is de meest regenteske regent ooit. Te Velde heeft gelijk: de regentenmentaliteit is terug, en Wolfsen is haar profeet.
zaterdag 3 september 2011
Zeven dagen lang (75)
28 augustus t/m 3 september
ZONDAG It's a Jersey thing
Briljante aflevering van South Park gezien. Jersey Shore wordt gefileerd.
'What is it?'
'It's called a Snooki. It's very famous.'
'... That thing is famous? Why?'
'I don't know!' zie
MAANDAG Vervellen, c'est mourir un peu
Als het vervellen begint, dan is je vakantie écht voorbij. (muziek)
DINSDAG De Nederlandse Boon
Dorp aan de rivier wordt tegenwoordig enigszins denigrerend als een streekroman beschouwd, maar dat doet dit werk tekort. Grootse literatuur, nog steeds.
Coolens taalgebruik is zeer bijzonder. Soms in dubieuze zin, wanneer hij op een merkwaardige manier switcht van verleden naar tegenwoordige tijd:
'Toen het lente werd, het water in de uiterwaarden zakt, het gras is grauw en modderig.'
Maar even verderop volgt dan een prachtige beschrijving als deze:
'Er komt van dat jonge geel als sluiers van licht in de goede, oude wilgen.'
WOENSDAG Redacteur Sp!ts heeft schooldiploma behaalt
DONDERDAG 1 september
'June until september, three months 'til december. / The summer is over and I doubt, I doubt i'll be seeing you around'
(Taking Back Sunday - 'Summer, Man')
VRIJDAG Oranje
Van Persie die na 13 minuten al een pass achter het standbeen gaat geven, schandalig respectloos. Ik had hem meteen gewisseld.
ZATERDAG Tenniswetje van van Zoggel
Als je op teletekst leest dat een Nederlandse tennisser met 2-0 in sets voorstaat en je stemt af op de live uitzending, dan verliest hij vervolgens altijd met 3-2.
ZONDAG It's a Jersey thing
Briljante aflevering van South Park gezien. Jersey Shore wordt gefileerd.
'What is it?'
'It's called a Snooki. It's very famous.'
'... That thing is famous? Why?'
'I don't know!' zie
MAANDAG Vervellen, c'est mourir un peu
Als het vervellen begint, dan is je vakantie écht voorbij. (muziek)
DINSDAG De Nederlandse Boon
Dorp aan de rivier wordt tegenwoordig enigszins denigrerend als een streekroman beschouwd, maar dat doet dit werk tekort. Grootse literatuur, nog steeds.
Coolens taalgebruik is zeer bijzonder. Soms in dubieuze zin, wanneer hij op een merkwaardige manier switcht van verleden naar tegenwoordige tijd:
'Toen het lente werd, het water in de uiterwaarden zakt, het gras is grauw en modderig.'
Maar even verderop volgt dan een prachtige beschrijving als deze:
'Er komt van dat jonge geel als sluiers van licht in de goede, oude wilgen.'
WOENSDAG Redacteur Sp!ts heeft schooldiploma behaalt
DONDERDAG 1 september
'June until september, three months 'til december. / The summer is over and I doubt, I doubt i'll be seeing you around'
(Taking Back Sunday - 'Summer, Man')
VRIJDAG Oranje
Van Persie die na 13 minuten al een pass achter het standbeen gaat geven, schandalig respectloos. Ik had hem meteen gewisseld.
ZATERDAG Tenniswetje van van Zoggel
Als je op teletekst leest dat een Nederlandse tennisser met 2-0 in sets voorstaat en je stemt af op de live uitzending, dan verliest hij vervolgens altijd met 3-2.
Abonneren op:
Posts (Atom)