woensdag 17 september 2014

Intens instrumentaal

In de mooiste liedjes doen muziek en tekst niet voor elkaar onder, versterken ze elkaar, kunnen ze niet op eigen kracht bestaan. Desalniettemin valt er ook genoeg te genieten van tekstloze oftewel instrumentale rockmuziek, van de klassieke rock van The Shadows tot de hedendaagse avant-garde van Explosions in the Sky. Daarnaast veroorlooft menige band of artiest zich een enkel instrumentaal nummer op te nemen tussen de overige tracks op een album, als rustpunt, als scharniermoment of als uitwerking van het thema met andere middelen dan tekst. Hieronder vijf van zulke instrumentale nummers uit de 'indie'-catalogus van de laatste tien jaar.

1) +44 - 'Interlude'
Slechts één album heeft +44, het therapeutische project van Mark Hoppus en Travis Barker na de break-up van Blink-182, de wereld geschonken - maar When Your Heart Stops Beating (2006) mag er dan ook zijn. Hij bevat de neerslachtigste nummers die Hoppus heeft gezongen, zo heeft een criticus opgemerkt, en dat is niets teveel gezegd. 'Weatherman' behoort zelfs tot de donkerste tracks ooit gemaakt. Voorafgaand aan dit meesterstuk gaat een instrumentaal interludium dat de luisteraar alvast voorbereidt op de afdaling naar de donkerste lagen van de getormenteerde ziel.


2) Shout Out Louds - 'Ill Wills'
Het Zweedse kwintet Shout Out Louds debuteerde met Howl Howl Gaff Gaff (2005), een energieke en vitalistische plaat. Opvolger Our Ill Wills (2007) was weemoediger en bespiegelender, wat niet meteen omarmd werd door de goegemeente maar door mij wel natuurlijk. Van een echt sombere plaat is overigens geen sprake, daarvoor is het aandeel up-tempo vrolijkheid nog net iets te groot. De weemoed is vooral geconcentreerd in het enige instrumentale nummer op het album, 'Ill Wills', de perfecte soundtrack bij een nederlaag - op welk gebied dan ook. 's Avonds laat, alles verloren, geen hoop meer - dat idee. En dan heerlijk treuren met de Shout Out Louds.


3) Paul Banks - 'Another Chance'
Interpol-voorman Paul Banks experimenteert op zijn tweede solo-LP Banks (2012) met muziekstijlen en samples. 'Another Chance' heeft wel tekst, maar niet van en door Banks zelf. Het lijken me quotes uit een film. Een man heeft een fout gemaakt en probeert zijn geliefde te bewegen hem een tweede kans te geven. Om zijn misstap goed te praten haalt hij zelfs een hersenaandoening van stal: 'I have a neurological condition / There's something wrong with my brain.' De muziek kabbelt een tijdlang voort maar wordt naar het einde toe, terwijl de tweede hier geciteerde regel almaar herhaald wordt, steeds woeliger en wilder, wat het geheel een dreigende en beklemmende sfeer geeft. Aan het eind vrees je als luisteraar welhaast zelf een mankement in je brein te hebben.


4) Fleet Foxes - 'The Cascades'
Oké, voorlopig komt er dus geen nieuw werk van Robin Pecknold en de zijnen uit, maar de drie Fleet Foxes-albums die er nu zijn, twee langspelers en een EP, gaan voorlopig nog niet vervelen. De 'indiefolk' waarmee het geluid van deze band meestal wordt gelabeld komt zeker tot zijn recht in de instrumentale songs, zoals 'Heard Them Stirring' op de eponieme debuutplaat (2008) of de eerste helft van 'The Plains/Bitter Dancer' op Helplessness Blues (2011). Van diezelfde cd is het subtiele 'The Cascades', met die prachtige verheviging van volume en intensiteit tussen 0:55 en 1:20.


5) Sufjan Stevens - 'Redford'
De ongrijpbare en allesbehalve suffe Sufjan Stevens heeft meerdere verborgen instrumentale parels in zijn oeuvre. Te denken valt aan de 'op muziek gezette' rivieren en watervallen, zoals 'Tahquamenon Falls' en 'Alanson, Crooked River' op Greetings From Michigan (2003) en 'Kaskaskia River' op The Avalanche (2006), of het bedwelmende 'Out of Egypt, Into the Great Laugh of Mankind, and I Shake the Dirt From My Sandals as I Run' waarmee de krachttoer Illinois (2005) besluit. Veel ingetogener, bijna mystiek in zijn minimalisme, is 'Redford' op Michigan, opgedragen aan zijn opa en oma. In al zijn eenvoud gaat dit nummer heel diep.

Geen opmerkingen: