De jaarlijkse Zwarte Piet-discussie is dit jaar heviger dan ooit, zei 'uniek talent' Matthijs v. Nieuwkerk afgelopen dinsdag. Een rare uitspraak, want pas door er in zijn goedbekeken programma aandacht aan te besteden wordt die uitspraak waar. Je hebt elk jaar wel een paar dreinende individuen en obscure groepjes die wat pruttelen en sputteren, maar omdat de PenW's en DWDD's van deze wereld er nu zo'n issue van maken wordt het vanzelf groter. De mediacratie in volle glorie.
(En door Zwarte Prem natuurlijk. Gek eigenlijk, ik had helemaal niet door dat die zwart was, totdat hij er zelf loeiend en tetterend de aandacht op vestigde. Ach ja, PREM BESTAAT NIET!)
Natuurlijk ben ik niet de beroerdste om mijn steentje bij te dragen aan deze halszaak. Ik zal geen zwarten tot de orde gaan roepen, geen blanken gaan vrijpleiten - of vice versa, niet pal gaan staan voor de volkscultuur en de traditie, niet in het geweer komen voor de jaloersmakende onschuld en pure pret van de kinderen. Daar heb ik mijn mensen voor. Ik kom op voor de rechten van de meest veronachtzaamde en tegelijk meest kwetsbare persoon in dezen: Sinterklaas.
Dat die vrolijk met snoepgoed strooiende Pieten in feite racistische relicten van de koloniale tijd zijn, werd eind jaren '60 in de marxistische kringen van 'Nieuw Links' een standpunt dat goed paste binnen het rebelse idealisme van deze progressieve, oikofobe beweging. Telegraaf-columnist Willem Brandt, een soort Robbie Hoogland avant la lettre, zette op 2 december 1972 geduldig uiteen dat er sprake was van een misverstand: het is de Sint die geringeloord wordt.
'Het blanke element', aldus de geen blad voor de mond nemende Brandt, 'vindt men gesymboliseerd in een stokoude man, in een lange grijze baard, steunend op een staf, met een krakerig stemgeluid, overrijp voor het bejaardenhuis, wiens aftakeling bij ieder meevoelend mens deernis opwekt.' Nota bene op zijn verjaardag wordt deze baas echter stad en land door gejaagd.
De breekbare man wordt overal voetje voor voetje naar een stoel gedirigeerd, onderweg 'bijna zijn nek brekend over de pepernoten die de schalkse Pieten op zijn pad hebben gestrooid.' Eenmaal geparkeerd wordt de oude geacht een jengelende troep kinderen toe te murmelen, kinderen die hem bovendien op grove wijze beledigen door hem 'Sinterklaas, kapoentje', te noemen. Een kapoen is, zoals men hoort te weten, een gecastreerde haan. 'De zak van Sinterklaas' krijgt daarmee ook een zeer wrange, zelfs sadistische bijklank, zou ik daaraan toe willen voegen.
De Pieten voeren de regie, bepalen het tempo, intussen de show stelend met hun acrobatische toeren en vrolijke snoeten. Zonder overleg herverdelen ze de bezittingen van de Sint kwistig onder materialistische koters. Brandt: 'Als er op de verjaardag van Sinterklaas één figuur is waar men medelijden mee moet hebben, dan is het de Sint, een door zijn Zwarte Pieten geëxploiteerde bejaarde, die zij zelfs te paard het dak op jagen, terwijl hij op zijn leeftijd in een flanellen kamerjas bij de haard behoorde te zitten, dromend van het hobbelpaard zijner lang voorbije jeugd.' Maar nee, de Sint moet bij guur weer met schimmel en al het dak op, 'zonder uitzicht op ziektewet of AOW.'
Willem Brandt slaat de spijker op de kop. Als het fenomeen Zwarte Piet kwetsend is voor zwarten, dan is Sinterklaas dat voor ouderen. Dit relict van pre-AOW-tijden geeft een verkeerd signaal af naar de jeugd over hoe om te gaan met bejaarden: alsof het allemaal halfdemente stakkerds zijn die je al zingend mag bespotten om hun seksuele uitgeblustheid, van wie je mag eisen dat ze hun vermogen in natura ter nivellering afstaan en die tot op zeer hoge leeftijd gevaarlijk werk moeten verrichten.
Wie komt op voor de rechten van de oude Sint? Ja, de aangewezen persoon om zich in deze donkere dagen als dappere strijder in het verwoede debat te mengen was natuurlijk Krol, Henk Krol. Maar die is uit de ouderenpartij gebonjourd (de zak gekregen) en wordt nu door zijn oud-medewerkers belasterd (zwartgemaakt). Krol had kunnen opkomen voor de sinterklazen van dit land, maar krijgt nu zelf de zwartepiet toegespeeld.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten