Solidair met eigenbelang

I

Over een mogelijke interventie in Syrië lopen de meningen sterk uiteen. Er zijn grofweg vier standpunten te onderscheiden:

1) Uit eigenbelang moeten we niet ingrijpen in Syrië
2) Uit eigenbelang moeten we ingrijpen in Syrië
3) Uit solidariteit moeten we ingrijpen in Syrië
4) Uit solidariteit moeten we niet ingrijpen in Syrië

Standpunt 1) is het 'hek-eromheen-standpunt': geen zinloze missie waar miljarden mee gemoeid zijn die we niet hebben; bewapening van rebellen kan zich tegen ons keren; symbolisch hek eromheen en laat ze het daar in die immer brandende brandhaard zelf uitzoeken.

Standpunt 2) bepleit een interventie uit strategisch oogpunt: bescherming van de eigen nationale en internationale veiligheid is niet gebaat bij escalatie Midden-Oosten; waarborgt instandhouding van de status van beschermer van mensenrechten; niet ingrijpen betekent gezichtsverlies.

Standpunt 3) stelt het criterium van burgerbescherming en solidariteit met de machtelozen voorop. Daders van een laffe gifgasaanval mogen daar niet mee wegkomen.

Standpunt 4) tot slot stelt ook burgerbescherming voorop, maar meent dat een interventie burgers juist in gevaar brengt: bombardementen zullen vele burgerslachtoffers maken of zelfs nieuw gif doen vrijkomen (aldus generaal-majoor b.d. Van Kappen); 'solidariteit' werkt dan averechts.

Aanhangers van standpunt 2) verwijzen vaak naar standpunt 3) om hun mening te verkopen; aanhangers van standpunt 1) echter niet naar 4), terwijl 1) en 4) wel complementair zijn.

De grootste misvatting is dat de arme burgers die lijden onder Assad automatisch bij de tegenpartij, de rebellen, horen. Burgers zijn burgers, per definitie non-combattanten, die zijn echt niet beter af bij een machtsovername van rebellen. De lessen van Egypte: een dictator afzetten levert misschien een kortstondige vlaag van euforie en optimisme op, maar wat erop volgt is de orkaan van geweld.

II

Syrië leidt intussen mooi de aandacht af van onze eigen uitzichtloze crisis. Gisteren bereikten Rutte en zijn trawanten een akkoord over nog eens zes miljard aan lastenverzwaringen, ook wel eufemistisch 'bezuinigingen' genoemd.

Wel moeten wij ons spaargeld gaan uitgeven, is de insteek van die andere unhappy single, Samsom. Toch verwarrend, want vertelde de wijze Wijffels ons onlangs niet dat we minstens 40 duizend euro eigen spaargeld moeten inbrengen in de aankoop van een huis? Zoveel geld heeft al geen enkele twintiger die geen hockeyvader heeft of Ben Woldring is, en als je een poging wilt wagen zoveel op te sparen wordt het je wel onmogelijk gemaakt door de oplopende lastendruk.

Bezuinigen moet van Brussel, zeggen ze. Dat het uit verplichte solidariteit met de Grieken is, zeggen ze er liever niet bij. Solidariteit die ook weer eigenbelang is, want als de zone uiteenvalt is hebben we hier in mum van tijd Midden-Oosten-taferelen, waarschuwen de angstprofeten.

Hoeveel zijn we al kwijt aan die solidariteit? Op rijksoverheid.nl wordt het de burger uitgelegd. De cursor over de oranje bolletjes halen leert dat het Nederlandse aandeel in het eerste leningenpakket 3,2 miljard is, in de eerste IMF-lening 0,6 miljard (3% van 20,1), in het EFSF fonds uit het tweede leningenpakket 14,6 miljard en in de tweede IMF-lening 0,9 miljard (3% van 28), bij elkaar opgeteld 19,3 miljard euro.

Tel daarbij op enige miljarden voor Portugal en Ierland, plus nog wat aan Cyprus en Spanje. Nee, hoor je dan, het meeste van dat geld hebben we niet echt gegeven, we staan er alleen garant voor. Maar als je geld achter moet houden kun je het niet intussen ergens anders aan uitgeven.

Een van de voorwaarden voor het immense steunpakket aan het noodlijdende Griekenland was een verbetering van het innen van belastingen. Dat is van een grenzeloze naïviteit.

Nederlanders waren deze zomer op vakantie in Griekenland. Ze vroegen de plaatselijke bevolking naar de crisis in het land.
'Crisis?' reageerden de Grieken, 'hier is het geen crisis, bij júllie is het crisis, jullie betalen miljarden aan ons. Wij gaan gewoon verder met wat we altijd doen: we geven een beetje op aan de belasting en de rest verdelen we onderling.'

Als in een corrupt systeem het ene deel van de mensen te lijden heeft onder de corruptie van het andere deel, dan kun je met de juiste financiële prikkels dat systeem zich van binnenuit laten hervormen.
Maar als in een corrupt systeem iedereen profiteert van die corruptie, dan is het een illusie dat daardoor het systeem verandert. Iedereen heeft dan immers baat bij de instandhouding van het systeem en niemand heeft belang bij een hervorming ervan.
Alleen in een volmaakt corrupt systeem is iedereen solidair met elkaars eigenbelang.