De eindexamens zijn weer begonnen. Ieder jaar berichten de media daar op dezelfde manier over: eerst wordt gemeld met welk vak de scholieren zijn begonnen en vervolgens hoeveel klachten er zijn binnengekomen bij het LAKS.
Bij deze actieclub begon Sywert van Lienden ooit zijn carrière op het maatschappelijk middenveld. Prompt bleef hij zitten. Inmiddels is zijn publieke carrière vroegtijdig ten grave gedragen.
De klachten die het LAKS ontvangt zijn veelal van de categorie 'het was veel te moeilijk', 'de vraagstelling was niet duidelijk' of 'ik moest mijn mobieltje inleveren'. Dit jaar bereikte echter een meer specifieke klacht de journaals. In het HAVO-examen Nederlands was bij het onderdeel begrijpend lezen een artikel gebruikt van de in het dagelijks leven als hoogleraar vermomde activiste Roos Vonk. In dat stuk, eerder gepubliceerd in de Volkskrant van 28 augustus 2010, noemt zij vleeseters 'asociale lomperiken'.
CDA-Kamerleden Geurts en Rog hebben nu Kamervragen gesteld over de examenopgave. In het krukkige jargon dat zulke Kamervragen eigen is willen ze van de staatssecretaris van OCW weten of hij het ook merkwaardig vindt dat een artikel is gebruikt 'dat is gebaseerd op het wetenschappelijke onderzoek van Vonk en professor Stapel waarvan in 2011 is gebleken dat het onderzoek is gebaseerd op gefingeerd onderzoeksmateriaal?'
Vonk kwam in 2011 in het nieuws toen haar collega Diederik Stapel ontmaskerd werd als een oplichter die zijn opzienbarende onderzoeksresultaten bij elkaar bleek te hebben verzonnen. Een van die onderzoeken was het 'vleeshufters'-onderzoek, waarvan de opzet en de hypothesen uit de koker van Vonk waren gekomen en de uitvoering in handen van Stapel had gelegen.
Het artikel van Vonk in de Volkskrant was echter geen populariserend wetenschappelijk essay over dit onderzoek. Vonks artikel was een opinieartikel, hoogstpersoonlijke meningsuiting, twee weken later bovendien gevolgd door een tweede artikel, waarin vleeseters nu 'emotioneel onvolwassen' en 'onbeschaafd' werden genoemd.
Vonk heeft wel ooit de wetenschapsredactie van de krant benaderd met een persbericht over het onderzoek, maar dat gebeurde pas in augustus 2011. De redacteur van dienst besloot er geen bericht aan te wijden omdat de resultaten nergens waren gepubliceerd, er dus geen peer review had plaatsgevonden, de gebruikte methode 'discutabel' was en er bovendien 'onjuiste' conclusies werden getrokken uit de data.
Deze hele gang van zaken werd niet veel later, toen het Stapelschandaal volop woedde, geopenbaard door de ombudspersoon van de Volkskrant.
Ergo: het persbericht over het 'vleeshufters'-onderzoek werd in augustus 2011 de deur uitgedaan, een maand later kwam Stapel in opspraak, en daarmee ook dat onderzoek. Vonk schreef haar opiniestukken echter al een jaar eerder, augustus en september 2010. Ze had daarin geen bewijzen aangedragen voor haar boude stellingen, en dat kon ook niet: 'Er was immers geen onderzoek naar gedaan.'
Ik heb ook altijd gedacht dat Vonk haar beledigingen baseerde op frauduleus onderzoek, maar dat ligt dus klaarblijkelijk net iets anders: het onderzoek moest van Vonks subjectieve mening objectieve waarheid maken.
Pleit dat Vonk vrij? Integendeel. Wanneer Vonk haar boude opinies in 2010 gebaseerd zou hebben op wetenschappelijk onderzoek, dan zouden ze op dat moment tenminste nog enige objectieve grond hebben gehad, ook al zou een jaar later blijken dat dat onderzoek vervalst was. Dan was Vonk zelf ook slachtoffer geweest.
Nu is het puur particuliere vuilspuiterij, onvervalste laster. Vonk verschuilt zich bovendien achter haar hoedanigheid van psychologieprofessor om mensen extreem negatieve psychologische predicaten toe te dichten. Dat is misschien nog wel het meest laakbare aan de hele zaak. Mensen zouden wat minder vlees moeten eten, voor henzelf en voor de wereld. De walgelijke opinies van Roos Vonk dragen op geen enkele manier bij aan die ambitie, ze hebben veeleer een averechts effect.
Geurts en Rog zullen hun Kamervragen ongetwijfeld met de beste bedoelingen ingediend hebben. Toch is van de politiek waarschijnlijk niet veel heil te verwachten op dit gebied. Marianne Thieme riep ooit in een interview dat vlees eten zondig is, want Adam en Eva waren in het paradijs vegetariërs; pas na de zondeval werden ze vleeseters.
Van dit sektarisch-vegetarische gezwam werd al vakkundig gehakt gemaakt door Maarten 't Hart (NRC, 10-4-2007), op zijn kenmerkende montere wijze: 'Alleen al theologisch is dat volstrekt onhoudbaar, want als het eten van vlees zondig zou zijn, dan is het wel erg merkwaardig dat God zelf, als hij bij Abraham op bezoek is, behalve een smakelijke pannenkoek, volgens Genesis 18:7 ook een teder kalf oppeuzelt dat met boter en melk is klaargemaakt.'
Thieme is zevendedagsadventist, maar ze is toch niet zo religieus dat ze het Zo waarlijk helpe mij God almachtig uit haar strot kreeg bij de inhuldiging van Koning Willem-Alexander. Officieel omdat ze al eens trouw zou hebben gezworen aan het staatshoofd, maar in werkelijkheid natuurlijk omdat de Koninklijke familie nog weleens uit jagen wil gaan.
Zeer terecht werd Thieme, die toch weer niet zo principieel was dat ze helemáál wegbleef, dan ook met de andere landverraders helemaal achteraan in de Nieuwe Kerk geparkeerd. Roos Vonk was sowieso niet uitgenodigd, uiteraard, wél echte wetenschapper Robbert Dijkgraaf, als heraut van de Koning. Willem-Alexander wist wel wat voor vlees hij in de kuip had.
Bij nader inzien is het misschien wel goed dat het opiniestuk van Vonk in het examen is opgenomen. Je wilt de leerlingen immers ook testen op hun vermogen tot kritisch lezen. In 2004 kreeg ik als examentekst een artikel getiteld 'Nederland bestaat niet meer', en door die boodschap ben ik toch ook bepaald niet geïndoctrineerd geraakt. Laten we daarom hopen dat de huidige lichting scholieren doorziet dat Vonks beweringen over vleeseters elk bewijs ontberen, dat ze welbeschouwd onzin zijn, ja, dat ze als een tang op een varken slaan.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten