donderdag 14 februari 2013

Jelle BC is Hugo BC niet

Ooit waren bankovervallers gevreesde boeven, tegenwoordig zijn de bankiers zelf de grote slechteriken van de maatschappij. Na de overhaaste nationalisatie van de SNS Bank is ex-topman Sjoerd van Keulen de nieuwste bankboef. Met de inlijving van een 'giftig' bouwfonds luidde hij de ondergang van de bank in. Premier Rutte sprak van mismanagement en onderkoning Samsom pleitte voor het terugvorderen van bonussen.

Jelle Brandt Corstius voegde onlangs de daad bij het woord met een oproep aan het volk van Nederland om Van Keulen onder druk te zetten zijn bonus van 1 070 386 euro terug te geven: 'Eis dat hij zijn bonus teruggeeft, bijvoorbeeld om de dikbetaalde ambtenaar mee te betalen die nu aan het hoofd van SNS staat. Spreek hem aan op zijn geweten.' Die eenmansactie heeft voor nogal wat commotie gezorgd. Jelle BC zou veel te ver gaan, vindt menigeen.

Sommige commentatoren vergelijken zijn actie zelfs met de affaire-Buikhuisen eind jaren zeventig waarin zijn vader Hugo Brandt Corstius een zeer kwalijke rol speelde. De Leidse criminoloog Wouter Buikhuisen wilde onderzoek doen naar biologische factoren als oorzaak voor crimineel gedrag. Brandt Corstius ontketende vervolgens met zijn alias Piet Grijs in Vrij Nederland een hetze, waarbij hij de onderzoeker onder meer vergeleek met de Nazi-arts Mengele. Hij bundelde zijn lasterpraatjes in 1978 doodleuk onder de titel Buikhuisen, dom én slecht.

Columnist Bas Heijne trekt nu een parallel met die kwestie: 'De actie van televisiemaker Jelle Brandt Corstius tegen oud-topman Sjoerd van Keulen bleek een akelig staaltje van virtuele stalking onder de dekmantel van een moreel appèl. Het zit in de familie, maar voor zover ik weet heeft Piet Grijs nooit het telefoonnummer van professor Buikhuizen gepubliceerd.' Arend Jan Boekestijn, geduchte flapuit, twitterde 'Helaas kon Jelle Brandt Corstius de verleiding niet weerstaan om net als zijn vader, Piet Grijs in VN, Sjoerd van Keulen te "Buikhuisen".' En ook hoogleraar Harrie Verbon ziet de geschiedenis zich herhalen: 'Zoon Jelle is nu een week geleden net zo’n soort hetze begonnen tegen Sjoerd van Keulen, de ex-topman van SNS.'

Het is bovendien opmerkelijk dat zowel Heijne als Verbon in hun vergelijking de actie van zoon Jelle nog een categorie erger lijken te vinden dan die van pa Hugo. Volgens Heijne had vader tenminste nog het fatsoen geen telefoonnummer te publiceren. Het is nogal kortzichtig om Hugo hiervoor te complimenteren: de opgehitste menigte wist Buikhuisen ook zonder wel te vinden, en de doodsbedreiging is heus niet pas met de doorbraak van het internet en de sociale media groot geworden, integendeel. Kwalificaties als 'virtuele stalking' en 'hetze' zijn dan ook schromelijk overdreven. De enige keer dat Jelle een ietwat dreigende toon aanslaat is waar hij schrijft 'Eis dat hij zijn bonus teruggeeft, [...] Maak hem duidelijk dat hij net zo lang zal worden lastiggevallen tot hij dat doet.'

Verbon wijst op zijn beurt op twee andere verschillen tussen beide affaires, die ook weer allebei in het voordeel van Hugo uitvallen: 'Het verschil met vader Hugo is dat vader nog zelf zijn venijnige stukjes schreef terwijl Jelle aan anderen vraagt om te schrijven.' Of Hugo inderdaad zélf schreef is betwistbaar: hij liet zijn extreemlinkse alter ego Piet Grijs het vuile werk doen en kon zich altijd beroepen op de vrijheid die de columnist geniet om te provoceren en de grenzen op te zoeken. Dan neemt Jelle tenminste nog zelf de verantwoordelijkheid voor zijn woorden. Hij begint zijn oproep bovendien met 'Wat ik zojuist heb gedaan, en wat ik hoop dat jullie ook gaan doen...', dus de aantijging dat hij zelf geen vuile handen durft te maken gaat sowieso al niet meer op.

Ook qua timing staat Hugo er volgens Verbon beter op: 'Een ander verschil is dat vader Hugo zijn hetze begon toen Buikhuisen aan zijn werk wilde beginnen. Jelle was echter in geen velden of wegen te bekennen toen Van Keulen het vastgoedfonds kocht waar SNS aan failliet gegaan is. Dat was in 2006. Waar was Jelle toen? Waarom liet hij toen niet van zich horen?' Het is een tamelijk krankjorum verwijt: alsof Jelle toentertijd als leek had kunnen weten wat Van Keulen beroepshalve wel had kunnen of moeten weten. Verbon verwijt iemand die na een diefstal de politie heeft gebeld dat hij dit niet al vóór de diefstal plaatsvond heeft gedaan.

En waarom zou het in Hugo's voordeel spreken dat hij zijn hetze startte voordat Buikhuisen aan zijn werk had kunnen beginnen? Is het niet eerder veel laakbaarder dat Buikhuisen bij voorbaat en op ideologische gronden het werk onmogelijk werd gemaakt? De invloed van biologische factoren op crimineel gedrag is tegenwoordig onbetwist, maar Buikhuisen was al kapot gemaakt voor hij er een bijdrage aan had kunnen leveren.

Hugo deelde vanuit een extreem benepen tunnelvisie de wereld in goed en kwaad in en iedereen die niet dezelfde ideologie aanhing was automatisch een fascist die monddood gemaakt moest worden. Als de veelgeroemde Nederlandse tolerantie inderdaad ten grave gedragen is, zoals je tegenwoordig overal hoort, dan is zij toch al in die dagen van algehele verstandsverbijstering doodgedrukt op het altaar van de pseudo-progressieve revolutie.

Jelle is Hugo niet. Hugo is de schunnige stoker, de psychopaat die op een ochtend de onschuldige man die gewoon naar zijn werk wil gaan plotseling begint te belasteren. Jelle is eerder als de waakzame burger die met een aantal omstanders de zojuist betrapte boef in afwachting van de politie in de gaten houdt zodat die er niet alsnog snel met de poet vandoor gaat. Nee, Jelle is Hugo niet, dat heeft overigens ook Jelle zelf al eens vastgesteld toen hij zijn vader een 'autist' noemde.

Of Jelle er met zijn actie verstandig aan doet weet ik niet - wat als de omstanders het recht in eigen hand nemen? -, maar die actie gelijkstellen aan of zelfs gevaarlijker achten dan de gewetenloze schurkenstreken van meneer zijn vader is alvast, nou ja, dom én slecht.

Geen opmerkingen: