Colder than the moon

Morgen begint de winter. Morgenmiddag om elf minuten over twaalf om precies te zijn. Het weer heeft daar evenwel geen boodschap aan. Dit jaar geen vorst en geen sneeuw, wel regen en veel wind. En ijzel.

Het eind van het liedje zal wel zijn dat het in februari ineens streng begint te vriezen. Alhoewel: we hebben rond Sinterklaas al wat sneeuw gehad en iedereen weet: december veranderlijk en zacht, is een winter zonder kracht. Ik sluit echter ook deze spreuk niet uit: december zonder ijs, is in februari weer Erben Wennemars elke avond bij Matthijs.

Wat is een goede soundtrack voor de winter? Natuurlijk zijn er de overbekende kerstliedjes en vele songs over sneeuw. Ik heb echter ontdekt dat er ook 'koude' liedjes bestaan: liedjes die niet alleen gaan over de winter, over sneeuw en ijs, over vrieskou, maar ook klinken alsof ze bij een paar graden onder nul zijn ingezongen. Trage, huiverende liedjes. Onderkoeld gezongen liedjes.

Mooiste voorbeeld vind ik Paul Simon's 'Night Game'. Als Paul zingt 'Then the night turned cold, colder than the moon', dan komt dat ijskoud binnen, even later nog gevolgd door 'And the tarpaulin was rolled, upon the winter frost', waarna Toots Thielemans het overneemt op mondharmonica. Mooier wordt het niet.

Gaat het bij Simon in de tekst nog expliciet over kou en vorst, een lied als 'The Owl and the Tanager' van Sufjan Stevens is dan weer qua sfeer zo winters als maar zijn kan. Het lied ademt strenge vorst.

Ook het naderen van de winter is een terugkerend thema in koude liedjes. Hoe arriveert de winter? Via de tuin: 'I see the winter, She's crawling over the lawn', klinkt het dreigend in 'Winter Is Coming' van Radical Face. En ook in 'Mykonos' van de Fleet Foxes is het gras de boodschapper die de winter aankondigt: 'As the winter turned the meadow brown'.

De kou die onder de dekens kruipt, ook zo'n klassieker: 'It's so cold here in my bed' zingt en speelt Gregory Page gevoelvol in 'Sleeping Dogs'. De gitaren huiveren daarentegen van de kou in  'Like Eating Glass' van Bloc Party. De reden: 'It's so cold in this house'.

Gelukkig bestaan er ook winterliedjes die juist de warmte binnenshuis ademen. 'The First Song' van Band of Horses. Vanaf de eerste klanken zit je in een cocon van behaaglijke warmte. Ik heb me lang afgevraagd hoe de bandleden dat intense, volle geluid uit hun gitaren wist te persen, maar op filmpjes van live-optredens is te zien hoe zanger Ben Bridwell een speciaal instrument bespeelt dat voor het bijzondere geluid zorgt.

Nog één nummer. De laatste tijd luister ik vaak naar de cd All of a Sudden I Miss Everyone van Explosions in the Sky, een volledig instrumentaal album. Daarop onder meer het hypnotiserende nummer 'What Do You Go Home To?' De eerste klanken van dat nummer... zo moet ijzel klinken als het geluid zou maken.

Want ijzel krijgen we ook nog voor de kiezen morgen. Ergens boven Nederland zal warme lucht uit Zuid-Europa botsen met koude lucht uit het noorden. Ja hoor, het zal ook eens een keer niet Zuid-Europa zijn, die knoflooklanden blijven ons maar dwarszitten. Is het niet met gebedel om leningen, dan is het wel met levensgevaarlijke situaties veroorzakende warme lucht.

De kogel kwam tien jaar geleden van links, maar de apocalyps komt morgen vanuit het zuiden.