maandag 12 maart 2012

Ter ziele

Het einde was al enkele keren voorspeld. Toen positieve resultaten uitbleven pakten donkere wolken zich steeds meer samen. Het geloof in een verbetering van de situatie op korte termijn was er niet meer. De directie trok er vandaag dan ook de stekker uit. Toch viel het nieuws mij rauw op mijn dak.

Nee, ik heb het niet over het ontslag van Fred Rutten.

Ik heb het over het einde van dagblad De Pers. Misschien wel de laatste kwaliteitskrant van Nederland houdt per 31 maart op te bestaan. In de sector van de gratis kranten stond De Pers al op eenzame hoogte, zeker na het verdwijnen van de DAG in oktober 2008. De Sp!ts is feitelijk maar een treurig krantje en de Metro is al helemaal een vod.

Maar ook met de 'echte' kranten kon De Pers zich moeiteloos meten. Het landschap van de landelijke dagbladen was vrij simpel: je had drie 'populaire' of sensatiekranten: De Telegraaf, Algemeen Dagblad en de Volkskrant, en drie 'kwaliteitskranten': NRC Handelsblad, het Financieele Dagblad en Trouw. Het Financieele Dagblad is echter een clubblaadje voor 'ondernemers' en NRC Handelsblad stapelt miskleun op miskleun, zodat je alleen Trouw nog overhield. Gelukkig wist De Pers in kwalitatief opzicht de ontstane lacune te vullen.

De krant onderscheidde zich door verrassende, originele en niet zelden gedurfde invalshoeken van waaruit onderwerpen werden benaderd. Zeker bij politieke thema's voegde De Pers echt iets toe aan de standaard berichtgeving. 'Den Haag' werd kritisch gevolgd, maar altijd vanuit een onbevooroordeeld uitgangspunt, wars van dogmatiek of politieke correctheid. Kustaw Bessems had vrijwel altijd iets zinnigs te melden. Verrassend vaak boekte men succes met inventieve onderzoeksjournalistiek.

De nieuwe mantra in de krantenwereld is dat de dagbladen zich minder moeten toeleggen op het brengen van nieuws - daarin zijn andere media veel sneller - en meer op achtergronden en opinievorming. Je kunt dan wel - zoals de NRC - een scala columnisten van diverse pluimage aan het woord laten, maar dan heb je nog niet meer dan een verzameling op zichzelf staande, voorspelbare meninkjes, keurig binnen de lijntjes van het particuliere hokje, voor elk wat wils. Uit De Pers sprak eerder een soort nieuwe mondigheid, een consequente 'ja, maar...'-mentaliteit. Afgezien natuurlijk van de stukjes van God Wiegel. Amusant, zonder meer, maar ook wel erg idiosyncratisch.

Kwantitatief was De Pers niet erg sterk. De eerste tien à twaalf pagina's las je woord voor woord, maar daarna kon je eigenlijk in één keer doorbladeren naar de sportpagina's, waar Thijs Zonneveld of Iwan Tol elke week een dwarse mening ventileerden. Dat hele MSM-gebeuren in het midden was vrij waardeloos. Net als de strip overigens. En die flauwe taalgrapjes in de titels van de korte berichtjes onderaan. Maar enfin. Onvoldoende advertentie-inkomsten doen de krant nu de das om, de hilarische aanbiedingen van Dirk van den Broek - '99 euro, elders 1,99' - en die enge stropdas bij wie je je goud en zilver - ook 'broodmanden' - moest inleveren ten spijt.

Twee keer per week moet ik naar het zuiden. De Pers brengt mij tot Roosendaal. Hoe moet dat in godsnaam in de nabije toekomst? Ik denk dat ik maar het beste doe als de jongen uit dat lied van Hans Teeuwen: 'Early in the morning! / When the sun's coming up! / I look out of my window! / And I get back in bed...'

Geen opmerkingen: