Bij toeval stuitte ik op een publicatie waarvan de verschijning vorige maand me wonderwel was ontgaan: het Langs de Lijn-commentaar van Jack van Gelder en Bas Ticheler bij het WK deze zomer in Zuid-Afrika is in dichtvorm uitgebracht. Onder de titel Hij zit erin! zijn de commentaarteksten bij de twaalf doelpunten van Oranje in een bundeltje bijeengebracht. Dat levert regels op als 'Van Persie wat kan je? / hij geeft hem aan Sneijder / die moet dan / op de rand / van het strafschopgebied misschien / gaan schieten, Sneijder / de bal wordt aangeraakt / - o goal'.
Een beetje duf, maar van die twaalf goals waren er dan ook niet veel van grote schoonheid. De goddelijke pegel van Van Bronckhorst kwam bovendien uit de lucht vallen, waardoor het commentaar bij dit doelpunt pas kon beginnen toen de bal al in het net lag.
Je kunt je afvragen wat de toegevoegde waarde is van zo'n bundeling. Het lijkt een beetje aan te sluiten bij de trend uitsmijterzinnen en aforismen in stukjes te hakken en ze dan als poëzie te verkopen. Nico Dijkshoorn heeft er via zijn alter ego P. Kouwes succes mee, maar zijn 'gedigten' zijn in ieder geval erg grappig en soms ook knapper, gelaagder dan ze op het eerste gezicht lijken.
Ron Rijghard plaatst Hij zit erin! in NRC Handelsblad in de traditie van ready mades en flarfgedichten. Dichters van die genres halen echter teksten van anderen rechtstreeks uit de werkelijkheid en presenteren ze als poëzie. Dat roept de vraag op wie hier de taak van knip- en plakker op zich heeft genomen. Hebben Ticheler en Van Gelder hun eigen teksten tot verzen verknipt of heeft iemand anders de enjambementen aangebracht?
Misschien kan Jack van Gelder ooit nog eens zijn verzamelde doelpunten in poëzievorm uitbrengen. Daar staat dan een gedicht in dat wel een canonieke status kan bereiken, zoals met het originele gesproken commentaar al is gebeurd. Ik heb het natuurlijk over de 2-1 van Dennis Bergkamp tegen Argentinië in 1998:
Dennis Bergkamp
Nederland
Nederland gaat in de halve finale komen
Ik heb opeens zo'n GEVOEL dat we in de halve finale gaan komen
Met balbezit voor Frank de Boer
Frank de Boer - speelt de bal
Heel goed naar Dennis Bergkamp
Dennis Bergkamp
Dennis Bergkamp neemt de bal aan
DENNIS BERGKAMP
DENNIS BERGKAMP
DENNIS BERGKAMP
DENNIS BERGKAMP
DENNIS BERGKAMP
OOOOOOOOOHHHH
Frankdeboerspeeltdebalopdennisbergkamp
Die neemt de bal feilloos aan
En die schiet de bal erin
We spelen nog officieel twintig seconden
Den-nis Berg-kamp
Twee één
Schitterend. Van Gelder incorporeert hier achteloos de hele moderne Nederlandse poëziegeschiedenis, van Van Ostaijen via Vroman naar Rutger Kopland. Hij wisselt van stijlregister zonder stijlbreuken te plegen.
En natuurlijk is de naam 'Dennis Bergkamp' alleen al poëzie.
1 opmerking:
Ik weet het nog goed, Mark, het was Independence Day in Amerika en ik had net een beugel. We hadden die dag een beetje gehangen bij de brug, waar de iets oudere jongens onder luid gejoel vanaf sprongen. 'Mijn tijd komt nog wel,' had ik gedacht. Thuis werd voetbal gekeken met het commentaar van de radio, want dat was beter - al liepen beeld en geluid niet helemaal synchroon. Bergkamp scoorde in de 89ste minuut, die gekke Dennis met zijn vliegangst, net als die andere jeugdheld (uit de eindeloze herhalingen): B.A. - I pity the fool - Baracus. Jezus, alles komt weer terug. Dat je vader in de tuin stond te frituren, omdat het anders binnen ging stinken. Gelul natuurlijk, want de frituurwalmen kwamen door de openstaande ramen en deuren toch wel binnen. Dat je geen cola mocht, wegens die beugel, en dat niemand eigenlijk wist of dat ook voor andere frisdranken gold.
Een reactie posten