VI Seizoengids of ELF Voetbalgids?

Kort voor aanvang van het nieuwe voetbalseizoen ploft traditioneel de Seizoengids van Voetbal International op de mat. Een kloek boekwerk met de broodnodige info voor de liefhebber. Voor het tweede jaar op rij heeft de Seizoengids nu concurrentie gekregen van de Voetbalgids van het maandblad ELF. Een vergelijking op zeven punten.

Kwantiteit
De VI Seizoengids is met 396 bladzijden dit jaar dikker dan ooit. De ELF Voetbalgids is met 212 pagina's bescheidener van omvang. Hoewel de Seizoengids dus al bijna twee keer zo dik is als de Voetbalgids, krijgen de diverse clubs er ook nog eens drie keer zoveel pagina's: negen pagina's info per eredivisieclub en acht voor elke eerstedivisionist; in de Voetbalgids krijgen alle 36 clubs drie pagina's toebedeeld.
Beide gidsen geven aandacht aan de nieuwe topklassen, één pagina per club. De Voetbalgids gunt daarnaast ook de vrouweneredivisie enkele pagina's.
Het verschil wordt gemaakt door de paginagrote advertenties: 35 pagina's in de Seizoengids (nog geen tien procent) tegen 41 in de Voetbalgids (zo'n twintig procent). Goed nieuws voor ELF, want meer inkomsten. Voor deze vergelijking is het echter ongunstig.
VI Seizoengids - ELF Voetbalgids 1-0

Prognostiek
De gidsen moeten de voetbalvolger binnen leiden in het nieuwe seizoen. Daar hoort zeker ook een voorbeschouwing bij.
De VI Seizoengids doet dat traditioneel door prominenten uit de voetbaljournalistiek de eindstand van de eredivisie te laten voorspellen. Leuk, maar de kenners blinken niet uit in durf, waardoor de diverse eindstanden maar weinig van elkaar verschillen. In de ELF Voetbalgids dit jaar geen volledige eindstanden meer. De reden is dat de transfermarkt nog lang open is, het aantal spelers dat nog van club wisselt legio is en voorspellen dus zinlozer dan ooit is. Daar valt veel voor te zeggen. Als substituut laat de Voetbalgids van elke club een prominente oud-speler de bovenste en de onderste drie voorspellen, plus de positie van de 'eigen' club. Ook komen ze allen kort aan het woord. Dit procédé wordt óók toegepast bij de Jupiler League, terwijl de Seizoengids nul komma nul prognostiek op deze competitie loslaat. Exemplarisch voor de marginale aandacht van VI voor de eerste divisie én voor de attitude van ELF, dat juist veel aandacht besteedt aan de Jupiler League en haar clubs.
De Voetbalgids wint het op dit onderdeel ook van de Seizoengids door voor elke club naast de inleidende, vooruitblikkende tekst ook enkele plus- en minpunten op te sommen, gebaseerd op financiën, sfeer, transfers, technische staf, potentie, etc. In de Seizoengids barsten de clubpagina's van de statistieken en historische info, maar elke beschouwende tekst ontbreekt.
VI Seizoengids - ELF Voetbalgids 1-1

Spelersstatistieken en -info
Met meer dan het dubbele aantal pagina's heeft de VI Seizoengids veel meer ruimte voor statistische informatie. Toch is er op dit gebied niet zo heel veel verschil tussen beide gidsen. In de ELF Voetbalgids is de info simpelweg wat meer op elkaar gepropt - de statistieken staan in lijstjes i.p.v. in tabellen en diagrammen - en worden alle marges benut. Zo biedt de Seizoengids paginagrote teamfoto's terwijl ze in de Voetbalgids een halve pagina groot zijn. Wel geeft de Seizoengids meer informatie per speler. In de befaamde spelerspaspoorten - die overigens de hoofdverantwoordelijken zijn voor de dikte van de gids - is alles over elke speler te vinden. Handig is ook dat de Seizoengids niet alleen aangeeft welke spelers nieuw zijn en welke vertrokken, zoals in de Voetbalgids, maar dat de gids ook vermeldt wat hun vorige respectievelijk nieuwe club was of is. Tot slot is ook de vermoedelijke basiself een positief element.
VI Seizoengids - ELF Voetbalgids 2-1

Clubstatistieken en -info
Logischerwijs verstrekt de VI Seizoengids ook op clubgebied meer informatie dan de ELF Voetbalgids. Hier dreigt dat echter een averechts effect te hebben. Je verzuipt namelijk nogal in de cijfers en namen. Alle trainers ooit, records, GPS-coördinaten van het stadion... het zal wel. Ook de extreem gedetailleerde tabel met de statistieken van het vorige seizoen komt me wat overbodig voor. Het gaat hier om de gids voor 2010-2011, niet om een terugblik. De Voetbalgids blikt terug met korte lijstjes in de marge, wat beter te verhapstukken is.
VI Seizoengids - ELF Voetbalgids 2-2

Overige cijfers en info
Op dit punt scoort de VI Seizoengids weer een puntje. Beide gidsen hebben tussen al het clubgeweld enkele pagina's gereserveerd voor aanvullende informatie: scheidsrechters, programma Europees voetbal, programma interlandvoetbal. De Seizoengids gaat hierin echter net iets verder dan de ELF Voetbalgids: de indelingen van de hoofdklassen en het jeugdvoetbal, een media-overzicht van wat op welke zender te zien is en de eeuwige ranglijst van de eredivisie. Een marginaal verschil, een minieme overwinning voor de Seizoengids.
VI Seizoengids - ELF Voetbalgids 3-2

Teksten
Er staan duizelingwekkende aantallen feiten en cijfers in beide gidsen, maar ook reguliere tekst is belangrijk. Ik noemde al de interessante plus- en minpunten en inleidende tekstjes per club in de ELF Voetbalgids. Daarnaast worden hier ook per club de trainer, de sterspeler, het talent en de goaltjesdief uitgelicht. De VI Seizoengids blijft achter met een kort biografietje van de trainer en tekstjes over de clubhistorie en de all time topscorer. Die laatste twee zaken veranderen echter bijna nooit en de tekstjes zijn dus ook elk jaar praktisch gelijk. Nieuw in de Seizoengids is wel de vooruitblik van de 'clubwatchers', korte bespiegelingen van de vier vaste medewerkers van VI die zich elk mogen focusen op één van de Grote Vier (Twente, Ajax, PSV, Feyenoord). De Voetbalgids haakt dan weer handig in op de Oranje-zomer met behalve een WK-fotocollage ook een boeiende beschouwing over de toekomst van Oranje.
VI Seizoengids - ELF Voetbalgids 3-3

Uiterlijk
Het oog wil ook wat en de VI Seizoengids komt de lezer tegemoet door per club een afbeelding van het thuis- en uitshirt af te drukken. Ook een foto van het stadion ontbreekt niet, daar waar de ELF Voetbalgids het met een satellietfoto doet. In de laatste staan dan wel weer enkele actiefoto's per club.
De Seizoengids gaat een beetje gebukt onder de ruimte en visuele hoogstandjes. Zo is per club een staafdiagram afgedrukt met de toeschouwersaantallen van de laatste twintig seizoenen. Op de y-as geldt het hoogste aantal als bovengrens, en dat is de 50 000 van Ajax. Verreweg de meeste andere clubs komen echter nog niet in de verste verte in de buurt van dat aantal, waardoor de meeste diagrammen te grote, voor 90% lege blokken zijn. De Voetbalgids benut de ruimte veel functioneler en is veel handzamer. De portretfoto's van de sterspeelsters uit de vrouweneredivisie zijn bovendien een gouden greep.
Eindstand: VI Seizoengids - ELF Voetbalgids 3-4

De VI Seizoengids is tweemaal zo dik als de ELF Voetbalgids, maar kwantiteit zegt niet alles. Less is more in dit geval. De compactere, directere Voetbalgids wint het door zijn combinatie van bescheidenheid, kernachtigheid en prognostiek nipt van de Seizoengids, die meer een naslagwerk is geworden dan een gids.
Ter verdediging van de Seizoengids moet wel opgemerkt worden dat ik die gids al jaren ken terwijl de Voetbalgids relatief nieuw voor me is en er dus een element van sleur versus iets nieuws meegespeeld kan hebben in de beoordeling. Iemand die beide gidsen niet kent zou er eens naar moeten kijken.