dinsdag 20 april 2010

Engeland is geen lichtend voorbeeld

De term 'paniekvoetbal' is van oorsprong een tactische term uit de voetballerij. Steeds vaker echter wordt het begrip gebruikt in het politieke en maatschappelijke debat. In de totale hysterie rondom de bekerfinale is de laatste weken heel wat paniekvoetbal gespeeld.

Met de noodoplossing de finale over twee wedstrijden te laten spelen hebben we ons behoorlijk voor schut gezet in binnen- en buitenland. Blijkbaar is het in Nederland niet mogelijk een duel tussen twee rivalen in goede banen te leiden. Dat houdt automatisch in dat de organisatie van het WK 2018 verder weg dan ooit is. Hoe overtuig je de FIFA dat je een gigantisch toernooi met gigantische veiligheidsmaatregelen aankunt als een binnenbrandje je al te machtig is?

In het debat voorafgaand aan de beslissing is veel onzin uitgekraamd. Steeds maar weer werd de Nederlandse situatie vergeleken met Engeland. In Engeland is een voetbalwet aangenomen, het supportersgeweld is daar succesvol bestreden en hooligans hebben het daar niet gewonnen van de politie, zo klonk het wijd en zijd.

Dat idyllische beeld van een Engeland waar hooligans de wacht is aangezegd en de gewone supporter zonder problemen en zonder hekken dicht op het veld gezeten de wedstrijd volgt, verdient wat nuancering. Alleen op het gebied van wetgeving loopt Engeland voor op Nederland. Daders die daadwerkelijk in de kraag gevat worden, krijgen een hoge straf en een meldingsplicht. In de praktijk betekent dit echter niet dat effectief alle hooligans het raddraaien onmogelijk is gemaakt.

Hooligans zijn nog steeds alomtegenwoordig. Lukt het ze niet meer in de stadions stennis te schoppen, dan wordt er wel in de pubs en op straat een robbertje gevochten. Vooral in de Premier League heeft het geweld zich verplaatst naar buiten de stadions. Dit kost 'de gemeenschap' minstens zo veel - en ik denk zelfs meer - geld omdat er zo veel meer materiële schade wordt aangericht. Het voordeel is dat het in de stadions daadwerkelijk veiliger is geworden en men weer vaker de kinderen durft mee te nemen. Uit de praktijk blijkt echter dat relschoppers negen van de tien keer toch wel binnenkomen. Vechten doen ze buiten de veiligheidszone, daarna gaan ze 'gewoon' voetbal kijken.

Maar ook in de stadions is het verre van vredig. Hier heeft het geweld zich vooral naar de lagere divisies verplaatst. Zoek op Google op 'pitch invasion' en je vindt talrijke recente voorbeelden van het veld bestormende supporters. Om fans van de tegenpartij uit te dagen, om de confrontatie te zoeken of gewoon om gek te doen. Vooral derby's lopen bijna altijd uit op pitch invasions.

Ook rivalen die elkaar in het bekertoernooi ontmoeten zijn risicogevallen. Eerder dit seizoen liep een cupmatch tussen aartsrivalen West Ham en Millwall volledig uit de hand met geweld en meerdere pitch invasions. Het leek wel of iedere supporter onder het bloed zat, rapporteerde een geschrokken fan na afloop. En nog onlangs op 13 maart werd de ontmoeting tussen lokale vijanden Middlesbrough en Newcastle al ontsierd door rellen rondom het stadion, ook tijdens de wedstrijd. Het probleem is dus niet opgelost maar verplaatst.

Niet alleen Engeland wordt vaak als voorbeeld gebruikt van hoe het zou moeten, ook Duitsland wordt vaak genoemd. Daar zitten supporters van beide clubs door elkaar in het stadion. Met alle respect, maar dat is toch ook niks. Voetbal is geen bijzaak. Het moet geen gezellig uitje worden met meegebrachte appelsap.

Juist gezonde rivaliteit en sfeer maakt stadionbezoek de moeite waard. Supportersgroepen die elkaar met zang en sfeeracties proberen te overtreffen, dat is mooi. Dat hoeft heus niet gepaard te gaan met beledigende leuzen en gescheld met ziektes, en zeker niet met fysiek geweld. Met humor, vindingrijkheid en zelfspot is al veel sympathie te winnen. Maar rivaliteit, die mag niet verdwijnen.

Engeland is absoluut niet het walhalla als het om maatregelen tegen hooliganisme gaat, zoveel is zeker. Laat Engeland nou net de belangrijkste concurrent zijn voor de organisatie van het WK 2018. De FIFA mag kiezen of het een pitch invasion prefereert.

Geen opmerkingen: