CD-recensie: Perfect Symmetry

Algemeen: In een eerder bericht sprak ik mijn vrees uit over de kwaliteit van het nieuwe album van Keane, de Engelse band waarvan de eerste twee cd's mij zeer goed waren bevallen. Zanger Tom Chaplin kondigde namelijk aan op het nieuwe album de boodschap te gaan verkondigen dat men wat aardiger voor elkaar moest zijn. Dat beloofde weinig goeds. De kracht van de voorgangers - in het bijzonder Under the Iron Sea - zat hem namelijk in de donkere thematiek en artistieke verwerking van een moeilijke periode. Waren mijn voorgevoelens juist of weet Keane toch te verrassen?

Inhoud: Het openingsnummer en eerste single 1.Spiralling stond aanvankelijk symbool voor de in mijn ogen neerwaartse spiraal van Keane. Een quasihip deuntje en een ergerlijk terugkerend 'ooohhh!!!'. Het wint echter bij elke luisterbeurt aan charme en overtuiging. De muziek is dwingend en meeslepend en de openingszinnen zijn helemaal des Keanes: 'I'm waiting for my moment to come/ I’m waiting for the movie to begin/ I'm waiting for a revelation'. De thematiek raakt weer aan vertrouwde onderwerpen als eenzaamheid, kilte en een onoverbrugbare afstand: 'Cold like some, magnificant skyline/ Out of my reach but always in my eyeline'. De titel van het tweede nummer, 2.The Lovers Are Losing, suggereert een zwaarmoedig nummer. Dat valt alleszins mee, de melodie is opzwepend en het refrein is krachtig. Chaplin zet namelijk iets eerder in dan de muziek en dat is mooi gedaan. Ook hier is de afstandmetafoor weer prominent aanwezig: 'I dreamed I was watching the young lovers dance/ I reached out to touch your hair/ But I was watching from a distance'. Na de eerste twee nog vrij traditionele nummers laat 3.Better Than This een ander geluid horen. Het intro roept zowaar reminiscenties op aan The Cure's 'Love Cats'. De tekst benadrukt nog eens een thematische lijn die in de eeste twee nummers al is ingezet, namelijk de gapende kloof tussen de harde realiteit en het had-ik-maar-gevoel: 'Could have been something but you're too late/ And you weren't invited anyway'. Ook 4.You Haven't Told Me Anything kent een opvallend, zwierig intro en verrast met de geinige bliepjes. Ook de tekst is bijzonder met de vele herhalingen en vreemde rijmwoorden: 'Everything I love is stuck in the mud/ Stuck in the mud, stuck in a rut'. Het lied beschrijft een patstelling tussen geliefden en is in zekere zin een moderne bewerking van Simon & Garfunkel's schitterende 'The Dangling Conversation'. 5.Perfect Symmetry, de titelsong, trekt dan alle registers open. Voor zo'n nummer luister je naar Keane. Vanaf de eerste klanken is het raak en word je onontkoombaar meegesleurd in de symbiose van muziek, zang en tekst. Het lied is samengesteld uit zes delen met sterk uiteenlopende muzikale begeleiding en vocale inzet. De overgang van deel één naar het refrein - Chaplin die zonder adempauze harder en stropiger gaat zingen - is subliem gedaan. De betekenis van het refrein is niet mis te verstaan: 'This life is lived in perfect symmetry/ What I do, that will be done to me'. De tekst is rijk, vol en raak, appelleert aan vele gevoelens, maakt gebruik van grote woorden, maar spitst zich uiteindelijk toe op de ultieme vraag, die naar de zin van 't leven: 'Holy truth? Brother I choose this mortal life'. Er is geen God, want alleen 'spineless dreamers hide in churches'. Het slotakkoord is evenwel angstaanjagend: 'I dream in emails, worn-out phrases/ Mile after mile of just empty pages'. Misschien wel het beste Keane-nummer ooit. Na het overweldigende geweld van het vorige nummer moet 6.You Don't See Me noodzakelijkerwijs wat rust brengen. Dat lijkt gelukkig ook de inzet. Het invallende, galmende pianodeuntje is erg aangenaam en doet me steeds weer denken aan 'Vienna' van Ultravox, waar de piano ook op het juiste moment wordt aangeslagen. De voor de goede verstaander aanwezige correctie op het al te megalomane Coldplay is een pluim waard: 'All moving at the speed of life'. 7.Again and Again begint opzwepend maar weet nooit echt indruk te maken. Droom en werkelijkheid zijn ook hier weer pregnante motieven. 8.Playing Along is een vreemde eend in de bijt. Chaplin zingt vermoeid en traag dat hij het platteland opzoekt, 'where nothing goes on', om zijn gedachten volledig uit te schakelen. Dat vemoeide zingen kan zeker functioneel zijn, zoals 'Atlantic' bewijst, maar hier voegt het niets toe. Dat geldt ook voor de gitaargeluiden in het refrein en de kakofonie aan het eind. Ook 9.Pretend That You're Alone kan niet echt overtuigen. Hier wordt misschien Chaplins belofte het best hoor- en zichtbaar. De luisteraar wordt aangezet alle ballast af te werpen en vrijer, optimistischer te leven: 'So break out of the cages, the delicate structures we cling to all our lives'. Je gelooft toch niet helemaal dat-ie het meent. Wel ironiseert dit nummer op prachtige wijze de mythe dat wij apen zijn die 'uit de bomen klommen' en toen mens werden: 'we are just the monkeys who fell out of the trees when we were trying to fly'. 10.Black Burning Heart is weer helemaal vertrouwd. Het is een soort van individualistischer variant van 'Perfect Symmetry', ook muzikaal. De trage zang is hier wel geslaagd. Het eerste couplet overdondert: 'I wish that I could be/ In the cellars of the sea/ And disappear in them/ Never to be seen again'. De tekst is zeer beeldend en somber van toon. Mooi is de gesproken herhaling van het eerste couplet, maar nu in het Frans: 'Je souhaiterai m'immerger dans les profondeurs des mers y disparaître pour ne plus jamais être vu'. Zou dit een citaat zijn? Het laatste nummer - 11.Love Is The End - is muzikaal en tekstueel niet echt interessant, maar het bewijst wel hoe goed Chaplin kan zingen. Bij 'because love is the end' denk je dat hij na het langgerekte 'end' wel buiten adem is, maar alsof het geen enkele moeite kost doet hij er nog een schepje bovenop.

Conclusie: Perfect Symmetry is een bijzonder album. Er wordt veel gezongen, dat wil zeggen de liedjes zijn opgebouwd uit veelal grote lappen tekst met veel variatie. Er wordt ook opvallend hard gezongen door Chaplin, op dit album tref je geen geen verstilde juweeltjes in de lijn van 'She Has No Time' en 'Hamburg Song' aan. Muzikaal is ook gekozen voor een andere opzet. De muziekterm 'muur van geluid' is zeker van toepassing op dit album (bijvoorbeeld het begin van 'Lovers Are Losing'). Op het zwakke gedeelte na het midden na is Perfect Symmetry een uitstekende cd met mooie, rijke teksten en beklijvende melodieën. Gelukkig heeft Keane niet onverwijld afscheid genomen van dat waar het goed in is: gevoelvolle liedjes maken over donkere, sombere thema's.

Oordeel: 8.4