Over extremisme

De afgelopen week heb ik me qua bloggen koest gehouden. Voornaamste reden was het driedaagse congres 'Achter de verhalen 2' dat van woensdag t/m vrijdag plaatshad in Nijmegen. Een groots evenement voor neerlandici. Alle huidige, toekomstige en would-be hotemetoten waren aanwezig. Het was mooi eindelijk eens aan de bekende namen een gezicht en een stem te kunnen verbinden.

Tussen de bedrijven door, bij het verorberen van broodjes brie-sla-tomaat, kwam uiteraard het nieuws van de week ter sprake. Donderdagavond bleek ineens de film van ome Wilders in première te zijn gegaan. Het bleek te gaan om een uit de hand gelopen powerpointpresentatie met op de koop toe nog enkele pijnlijke blunders, zoals het verwisselen van de foto van Mohammed B. met die van een op B. gelijkend hiphopsujet.

Het kabinet nam de onnodig opgewekte angst en ophef voor lief en veegde zich het zweet van het bleke voorhoofd. Nederlandse moslims reageerden pragmatisch en correct. Moslims in verre landen raakten verward. Wat te doen met die opgenomen vije dagen om te protesteren? Wat te doen met die massaal voorhanden zijnde Nederlandse vlaggen om in de hens te zetten? (Terzijde: hoe komen ze daar ineens aan die vlaggen? Geïmporteerd uit Nederland? Vergelijkbaar met het in de Tachtigjarige Oorlog door de Republiek aan Spanje verkopen van wapens waarmee men vervolgens zelf weer beschoten werd...?) Wat te doen met die kunstige poppen om kapot te slaan? Kortom, wat te doen met die blonde Hollander Garret Weldon, of hoe-die-ook-alweer-heet?

De wereld ontspoort. Hugo Claus, taalkunstenaar, redt symbolisch de Literatuur door Alzheimer niet de kans te geven zijn taalvermogen te vermorzelen, maar kardinaal Danneels laakt de euthanasiekeuze. Een ernstig gestoorde veganiste++ verdedigt in DWDD haar keuze haar zoontje mee te slepen in haar ziekelijke overtuiging louter nog rauw voedsel te eten door te vertellen dat toen het jochie eens stiekem brood en kaas at, het drie weken lang ziek was. Voor mevrouw hét bewijs dat brood en kaas slecht voor de gezondheid zijn, voor ieder weldenkend mens een logisch voortvloeisel van het eenzijdige voedingspatroon van het kind. Het lichaam is niets gewend, maakt geen antistoffen aan, enz.

Extremisme maakt de dienst uit. We leven in een extremistische cultuur waarin de anti-extremisten even extremistisch zijn als de extremisten die zij zeggen te bestrijden. Wilders, de vlaggenverbranders, Danneels, de veganisten: of het nu om door metafysische voorzeggers of door psychische influisteraars ingegeven waanbeelden gaat, de vertolkers ervan heersen, laten de man in het midden klein en onzichtbaar achter en knijpen hem de strot dicht. De positionering in het midden is een ambivalente: het is de genuanceerde, pragmatische positie, maar ook een veilige schijnpositie. Wie in het midden blijft, stelt zijn keuze uit. Hoe blijf ik in dat midden en hoe geraak ik eruit? Dat midden, waar ik uit moet, maar waarin ik het liefst blijf.