Ik kan me voorstellen dat degenen die dinsdagnacht de zalige slaap der onwetenden verkozen, de volgende ochtend danig verrast werden door het nieuws dat Donald J. Trump de volgende president van de Verenigde Staten wordt. Ons was immers door alle mainstream media en door bataljons deskundigen bezworen dat we rustig konden gaan slapen in de zekerheid dat Hillary Clinton de zege echt niet meer kon ontgaan.
Zelf bleef ik de hele nacht op en zag het gebeuren. Het fascinerende daarbij was dat de overwinning van Trump er natuurlijk niet van het ene op het andere moment was, maar een uitkomst betrof die er urenlang over deed om gestalte te krijgen, contouren aan te nemen, van onmogelijkheid via reële kans tot onontkoombaarheid te promoveren. Het besef sijpelde maar langzaam door bij de verslaggevers.
Er was wel een klein kantelmomentje. Dat was toen de NOS een gesprek tussen presentator Rob Trip en de dienstdoende Amerikadeskundige onderbrak om een eerder bericht te rectificeren. De tussenstand in de belangrijke swing state Ohio was niet 52% Clinton en 45% Trump, zoals kort daarvoor was gemeld door de opvolgster van Herman de Schermman, Dionne Stax (Dionne de Schermamazone), maar precies andersom.
Toen ging ik wel even rechtop zitten, want als de kardinale staat Ohio toch naar Trump ging, dan zou het nog weleens spannend kunnen worden. Even later ging ook Florida definitief naar Trump en toen North Carolina en Iowa en was de beer los.
Het kwam nu aan op de blauwe 'bufferstaten' in het midwesten, daar moest Trump er nog een paar van zien te veroveren om te winnen. De exit polls lieten zien dat het spannend was, maar de voorsprong was er - en dan weet je eigenlijk al wel dat dat niet opeens nog radicaal zal omslaan.
Die malle Michael Moore had dus gelijk toen hij enige tijd geleden schreef dat de rust belt, de staten in de Midwest gelegen aan de Great Lakes het verschil zouden gaan maken: Michigan, Wisconsin, Ohio, en ook Pennsylvania - traditioneel Democratische staten maar ze gingen nu naar de Republikeinen. Daar wonen de slachtoffers van de globalisering, daar wrokt de genegeerde middenklasse die aan haar lot werd overgelaten:
'Angry, embittered working (and nonworking) people who were lied to by the trickle-down of Reagan and abandoned by Democrats who still try to talk a good line but are really just looking forward to rub one out with a lobbyist from Goldman Sachs who’ll write them nice big check before leaving the room.'
Een klein jaar geleden betwistte ik in deze bijdrage de rotsvaste overtuiging van de kenners dat Trump nooit president zou kunnen worden, en ik was lang niet de enige, al moest je daarvoor wel bij de wat dwarsere duiders zijn. Want de grote vraag is natuurlijk hoe cognitieve dissonantie de mainstream media heeft kunnen infecteren, als een koorts, een stoornis. Eerder gebeurde het al bij de Republikeinse voorverkiezingen, het associatieakkoord met Oekraïne en het Brexit-referendum: telkens zaten de kenners en de peilers er grandioos naast.
Hoe is het mogelijk dat men niet heeft willen of kunnen begrijpen dat Trump juist een grote kans maakte? De gerespecteerde blogger Carel Brendel opperde een interessante verklaring in zeven stappen, die ik graag in extenso citeer:
'1.De meeste journalisten zijn afkomstig uit een sociaal-culturele groep van mensen met zelfde opvattingen en wereldbeeld; 2.Ze volgen journalistieke opleidingen waarin dezelfde opvattingen en hetzelfde wereldbeeld nog eens worden bevestigd; 3.De in hun vakgebied meest gerespecteerde "kwaliteitsmedia" zijn bij uitstek de media die dat wereldbeeld uitdragen; 4.Ze delen daarnaast de in hun groep levende vooroordelen tegen andere sociaal-culturele groepen; 5.Ze hebben daardoor minder inzicht in wat er leeft in andere sectoren van de samenleving; 6.Ze kunnen zich daarnaast niet goed voorstellen dat andere mensen hun verstandige opvattingen en wereldbeeld niet delen; 7.Het gevolg is dat media keer op keer mistasten met politieke voorspellingen.'
Vooral punt 6 is de spijker op de kop en is niet alleen van toepassing op de mainstream media maar in den brede op wat Theo van Gogh altijd treffend 'de boven ons gestelden' noemde: er is sprake van een onvermogen om te snappen dat hun wereldbeeld niet per se 'beter' is dan die van andere groepen maar vooral 'anders': want gebaseerd op andere situaties, andere belangen, andere prioriteiten. Ik geloof dat het niet eens kwade wil is maar gewoon een blinde vlek, veroorzaakt door een balk in het oog van vrij forse omvang.
Zorgwekkend is dat het ook voor veel van de 'progressieve' jongeren geldt die nu demonstreren in de VS. Is het niet ironisch dat zij moord en brand schreeuwden toen Trump zei de uitslag niet bij voorbaat te zullen accepteren maar nu zelf de uitslag weigeren te aanvaarden en alles kort en klein slaan?
Wat opvalt als de studenten aan het woord komen, is dat het nooit over de politieke (in)competentie van Trump gaat maar over iets anders: ze accepteren geen racistische, homofobe en misogyne president!
Het is de obsessie van de kwetsgevoelige millennials die voor een grenzenloze wereld zijn maar niet meer buiten de grenzen kunnen kijken van hun eigen academische safe spaces waarbinnen iedereen een op maat geknipt identiteitsstickertje krijgt opgeplakt, gegarandeerd kwetsvrij, en waar talent, kunde en kennis niet meer doorslaggevend zijn: niet wat je kunt - of niet kunt - telt maar wie je bent.
Ze projecteren al het kwaad nu in politiek incorrecte kretologie, omdat in hun wereld woorden zwaarder wegen dan werkelijkheden (cf. de neiging constant begrippen te willen verbieden alsof daarmee de onderliggende problematiek ook verdwijnt). Dat met Trump 'the forgotten man and woman' weer gezien en gehoord worden, dat er nu eindelijk een einde kan komen aan de oorlog in Syrië, maar ook dat de zwaarbevochten sociale mijlpaal Obamacare misschien zal sneuvelen, dat klimaatverdragen getorpedeerd of tenminste getraineerd zullen worden - voor deze werkelijk politieke thema's interesseren ze zich klaarblijkelijk niet, want voor hen is er alleen identiteitspolitiek.
En net als bij de Brexit geldt ook hier: in plaats van hun woede te richten op andersdenkenden - of 'andersbelanghebbenden' - zouden ze zich misschien ook eens mogen concentreren op het falen van de eigen groep: de verklaring dat Trump door oudere blanken is verkozen blijkt immers een mythe: 'it obscures the awkward fact a lot of young Democrats failed to get out and vote.' Moeite doen in plaats van moeilijk doen!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten