Zwartboek FOX - Jupiler League (2)

'Jupiler League 2.0' wordt het heel vooruitstrevend genoemd: de Eerste Divisie vanaf het seizoen 2013-2014. Omdat er na enkele faillissementen nog maar 16 clubs over waren, besloot de KNVB in zee te gaan met het FOX van de lugubere poenschepper Rupert Murdoch. FOX heeft de clubs een flinke kapitaalinjectie gegeven, maar de vraag is tegen welke prijs. Een vereiste was de toetreding van de beloftenteams van Ajax, PSV en FC Twente. Zeggenschap over fundamentele zaken als speelschema's, spelregels en competitiviteit zijn uit handen gegeven. 'Een enorme impuls' en een 'verrassend kijkspektakel', blies Jelle Beuker, operationeel directeur van de coöperatie Eerste Divisie, pal voor de aftrap van het seizoen hoog van de toren over de inbreng van FOX. Er werden nog wel wat 'kinderziektes' voorspeld en men dekte zich her en der in door te wijzen op het 'pilot'-karakter van de nieuwe opzet. Maar dat weerhoudt ons er natuurlijk niet van de nieuwe realiteit extra kritisch te volgen. Maand na maand.

Zie ook deel (1): augustus

September

11) De Jupiler League telt dit seizoen 20 teams, wat betekent dat er vier rondes meer dan in de Eredivisie dienen te worden afgewerkt. Rond het weekend van 31 augustus en 1 september stond er een dubbele speelronde op het programma: zowel op vrijdag 30 augustus als op maandag 2 september werkten de twintig teams een compleet programma af. De KNVB heeft de regel ingesteld dat spelers niet in een en dezelfde speelronde uit mogen komen voor zowel het eerste team als voor de beloften. Wie dus op vrijdag voor bijvoorbeeld Jong FC Twente uitkwam, mocht niet op zaterdag in de wedstrijdselectie voor FC Twente-SC Heerenveen worden opgenomen. In theorie was de Jupiler-ronde van de maandag daarop echter een nieuwe speelronde, zodat de regel hier niet van toepassing was. Maar het zou waanzin zijn dat te laten prevaleren boven het praktische argument dat dit competitievervalsing in de hand werkt. Toch? Nou nee, regels zijn richtlijnen, maar niet bij de KNVB, waar regels ijzeren wetten zijn. En zo mocht trainer Jan Zoutman op maandag in principe Dusan Tadic laten opdraven tegen Almere City FC, en Bengtsson en Ebecilio en Gutiérrez. Idem voor Jong Ajax en Jong PSV en hun topspelers. Gelukkig speelden die beloftenteams net tegen elkaar. Slim gepland van de KNVB, toch?

12) Nou, nee, stom toeval waarschijnlijk. Want op 20 september stond de negende speelronde op het programma, de laatste en beslissende voor de eerste periode. Overgebleven kanshebbers: FC Dordrecht en FC Eindhoven. Dordt ontving Willem II, Eindhoven kreeg nota bene Jong Ajax op bezoek. Met Ligeon, met Sana, met Enoh. Maar onafhankelijk van het wel of niet meedoen van eerste elftalspelers: de periodestrijd wordt nu beïnvloed door een team dat niet-competitief is, dat uitgesloten is van promotie of deelname aan play-offs. Natuurlijk kan de bond van tevoren niet weten dat een van de kanshebbers net in de beslissende ronde uitkomt tegen een beloftenteam. Maar waarom dit in te schatten risico niet bij voorbaat uitsluiten door de vier niet-competitieve teams - behalve de beloftenteams ook Achilles '29 - in de beslissende rondes tegen elkaar te laten spelen? Er zijn vier periodes, de vier teams kunnen op zes verschillende manieren in een en dezelfde ronde twee-aan-twee tegen elkaar uitkomen, dus dit moet prima mogelijk zijn.

13) Het schuiven met spelers tussen eerste en beloftenelftal (zie ook punt 4) blijft bijzonder problematisch. Enschede verdient hier wel een pluim, want Jong FC Twente speelt als enige wekelijks met een vaste selectie en schuift vooralsnog geen spelers door van het eerste naar de beloften als dat zo uitkomt. In Eindhoven is de situatie al troebeler. Vorige maand hadden we al de casus Jong PSV-FC Oss waar Tyton en Manolev wedstrijdritme mochten opdoen, deze maand werden ook Arias, Zanka en Jozefzoon 'uitgeleend'. Alleen tegen FC Den Bosch stond er een piepjong elftal; die wedstrijd werd dan ook op vrijdagavond gespeeld en niet de voor Jong PSV gebruikelijke maandagavond. Den Bosch won. Het bontst maakt men het echter in Amsterdam. Daar wordt geschoven met spelers dat het een lieve lust is. Schrik niet: Jong Ajax heeft in 10 wedstrijden al 36(!) verschillende spelers gebruikt. Na 3 wedstrijden hadden er al 24 een kruisje achter hun naam. We noteerden in punt 4 al dat Telstar het tegen Cillessen en Hoesen moest opnemen en FC Oss tegen Boilesen en Sana. Deze maand kreeg Willem II doodleuk Daley Blind en Eyong Enoh tegenover zich. Achilles '29 daarentegen ontving op de Heikant een scholierenelftal omdat de halve jeugdopleiding op interlandweekend was. Achilles won.
Het kan niet vaak genoeg benadrukt worden: je reinste competitievervalsing! Voor de beeldvorming: op 9 augustus leidden Ruben Ligeon en Nicolai Boilesen de defensie tegen FC Oss, op 18 september stonden zij in de basis in Camp Nou in het Champions League-treffen met Barcelona...

14) Ondanks onze bezwaren tegen de toetreding van de beloftenteams waren we wel tevreden met de vierde nieuwkomer Achilles '29. Van een koude kermis kwamen we thuis deze maand. De Groesbekers blijken zo goed als failliet, zo onthulde Voetbal International. Voorzitter Harrie 'Scheringa' Derks heeft privé een conflict met de Rabobank, maar omdat hij met al zijn geld in Achilles zit dreigt hij de club in zijn val mee te sleuren. Groesbeeks gezeik allemaal, maar het wrange is dat de KNVB onverbiddelijk was voor noodlijdende clubs als RBC en SC Veendam en dat Fortuna Sittard en FC Emmen als categorie 1-clubs onder curatele staan bij de bond, terwijl Achilles '29 volgens die criteria niet eens toegelaten had mogen worden en bovendien gevrijwaard is van de strenge financiële meetmomenten die om de zoveel maanden plaatsvinden.

15) De livewedstrijden. De daling van de bezoekersaantallen zet door, vooral de dramatische zaterdagmiddagwedstrijd van 16.30 uur is dodelijk voor de belangstelling - en dus ook voor sfeer en beleving. Deze maand zijn er veertien wedstrijden live uitgezonden. Opnieuw is Jong PSV het vaakst op tv geweest, dit keer samen met FC Dordrecht, Willem II en Achilles '29 (3x). De negende speelronde was pas de eerste ronde waarin Jong PSV niet voor live coverage was geselecteerd. De Eindhovenaren gaan dus nog fier aan kop met in totaal 8 keer live, gevolgd door Jong Ajax (6) en Willem II (5). Almere City FC staat nog altijd op 0, De Graafschap, Helmond Sport en - opvallend - Jong FC Twente op 1.

16) Wie zijn club live wil zien maar niet in het stadion kan zijn, kan sinds een paar jaar de wedstrijd via internet bekijken met pay-per-view, een eenmalige aankoop. FOX hanteert echter absurde prijzen: maar liefst 11,95 voor een losse wedstrijd, waar Eredivisie Live 5,95 rekende. Allemaal om de consument tot het afsluiten van een abonnement te dwingen.

17) De samenvattingen dan, zie ook punt 10. Er is nog maar weinig verbetering te bespeuren. De versplintering van de wedstrijden over het weekend maakt een stevige profilering al onmogelijk. Op maandagavond worden alle samenvattingen getoond, maar ze zijn ingekapseld in de reguliere uitzending waarin ook de Eredivisie en het buitenland besproken wordt en die bovendien koppig tegenover VI staat geprogrammeerd. Treurig was het programma op 20 september, de beslissende negende ronde van de eerste periode. Tien wedstrijden werden in een uiterst kort samenvattingsprogramma gepropt: een klein halfuur met ook nog eens twee commercial breaks daarbinnen. Het begon ook pas om 23.15 uur, omdat zo'n stomme zombieserie voorrang kreeg. De naam van het programma is Fox Sport Centraal, zodat de samenvattingen totaal geen eigen identiteit krijgen. Wilfred Genee op vrijdagavond, 22 uur, those were the days.

18) Supporters blijven zich vreedzaam verzetten tegen de nieuwe opzet, met name via spandoekacties: bijvoorbeeld bij Willem II en FC Den Bosch. En de Brigata Tifosi van De Graafschap boycotte na Jong PSV ook de thuiswedstrijd tegen Jong FC Twente. De FOX-commentator Koert Westerman is niet te beroerd het vuurtje op te stoken: hij was blij een uitwedstrijd van Sparta te mogen verslaan, want dan had hij tenminste geen last van 'dat cynische Sparta-publiek'. Goed bezig Koert...