De beelden van de gruwelijke moord in Londen zijn vooral zo schokkend door de absurde setting waarin alles zich voltrekt. Klaarlichte dag, omstanders die niet panikeren maar in ijzige rust bij slachtoffer én dader staan, en natuurlijk de moordenaar die niet op de vlucht is geslagen maar met de slagersmessen nog in zijn bebloede handen voor een amateurcamera zijn daad staat uit te leggen. Vooral dat laatste is onwerkelijk. 'Alsof ze op televisie wilden of zo', zei een verbijsterde ooggetuige.
'Terroristen parasiteren ongeremd op de westerse media', schrijft Christiaan Weijts in zijn roman Euforie (2012). 'Ze veranderen de communicatiekanalen van de vijand in wapens en laten de lcd-schermen friendly fire spuwen.' Het gaat hier om de manier waarop terroristen de angst voor aanslagen uitbuiten die leeft onder de westerse bevolking en die wordt gevoed en wellicht ook verergerd door de berichtgeving over terrorisme en terrorismedreiging.
Zulke terroristen zetten de media van de vijand dus in als middel tot het bereiken van hun uiteindelijke doel, het martelaarschap door een succesvol uitgevoerde aanslag. Woensdag leek het beeldscherm echter geen middel tot zo'n hoger doel, maar het doel op zich, en de moordaanslag 'slechts' het middel. Niet de hemel als doel, voor het aangezicht van god, maar het martelaarschap hier op aarde, voor het aangezicht van de ganse televisiekijkende wereld. Geradicaliseerde beeldreligie.
Dat zou ook de kwalificatie 'terrorisme' problematisch maken. Al in de eerste nieuwsberichten werd gesproken van een islamitische terreuraanval. Op de beelden die vervolgens keer op keer voorbij kwamen werden door de moordenaar echter geen islamgerelateerde dingen geroepen: 'We must fight them as they fight us. An eye for an eye, a tooth for a tooth. I apologise that women have had to witness this today, but in our land our women have to see the same. You people will never be safe. Remove your government, they don't care about you.'
Deze man leek mij dan ook een treurig maar typisch voorbeeld van een maatschappelijk gefrustreerde, een dwaas waar er talloze van rondlopen, zeker in de zwarte wijken van Londen. Wij-zij is hier niet wij-moslims tegen zij-westerlingen, maar wij-losers tegen zij-succesvollen. De rellen in Tottenham, de rellen in Stockholm: geen terrorisme maar sociale onrust. Blijft het normaal bij brandstichten, vernielen en plunderen, nu waren er twee een stapje verder gegaan met een walgelijke moord. Maar terrorisme, dat leek een verkeerde term.
In Nigeria worden bovendien christenen aan de lopende band vermoord door de moslimstrijders van Boko Haram, zodat deze man net zo goed op een afschuwelijke manier had willen protesteren tegen het feit dat de Britse regering wel soldaten naar Irak en Afghanistan had gezonden, maar niet met een interventie in Nigeria ingrijpt om daar de even bloedige terreur, 'that women have to see', een halt toe te roepen.
Dat veranderde toen bekend werd dat de twee weldegelijk de omineuze formule 'Allahu Akbar' hadden uitgesproken voor en tijdens hun slachtpartij. En na middernacht, in het late NOS-journaal, zagen we plotseling dat we nog niet het hele verhaal van de moordenaar hadden gehoord, dat er nog iets aan voorafging: 'There are many many ayat throughout the Koran, [that] says we must fight them', zo begon hij. Dus toch een geschifte geloofswaanzinnige, ja, een moslimterrorist. Terzijde: waarom werd dat cruciale zinnetje voordien steeds weggeknipt?
Het zette zijn slotwoorden in een ander licht: 'Remove your government, they don't care about you.' Ik moest meteen denken aan de Vlaamse schrijver Thomas Blondeau. In het nummer 'No suprises' van Radiohead komen de regels 'Bring down your government, they don't, they don't speak for us' voor. Blondeau citeert ze in zijn roman Donderhart (2010). Die roman is curieus genoeg gesitueerd in Londen wanneer daar de terreuraanslagen in de metro plaatsvinden. De werkelijkheid is weer eens aan de haal gegaan met de fictie.
In Donderhart luisteren de Londenaren in trance naar het lied van Radiohead, maar wanneer de laatste, ijle klanken zijn weggestorven hervatten ze hun leven alsof er niks gebeurd is, alsof er niks aan de hand is. 'Waarom verdragen de Londenaren dit eigenlijk?' vraagt Max, de hoofdpersoon, zich af. 'Waarom eisen ze niet dat de regering aftreedt? Dat de troepen zich terugtrekken?' De context is hier de deelname van Groot-Brittannië aan de oorlog in Irak, die door sommigen als de directe aanleiding voor de aanslagen werd gezien.
In Engeland werd de voorbije dagen opnieuw de oorzaak gezocht in de buitenlandpolitiek van Groot-Brittannië. In The Guardian schreef een commentator dat 'the link to Britain's vicious occupations abroad cannot be ignored'. En de altijd fijnzinnige Amerikaanse activist Michael Moore verwoordde de reactie van afschuw van de gemiddelde Brit als volgt: 'I am outraged that we can't kill people in other count(r)ies without them trying to kill us!'
Het is steeds een terugkerende discussie bij terreur: is het een aanval op 'hoe wij leven', of is het wraak voor onze interventies in Irak en Afghanistan? Een gevaarlijke discussie, want het is natuurlijk een combinatie. Die oorlogen zijn immers begonnen in reactie op de terroristische aanslagen in New York, die per definitie geen reactie op een oorlog waren maar een frontale aanval op 'het' westen en hoe wij leven.
Het eenentwintigste-eeuwse terrorisme is bij uitstek een globaliseringsfenomeen. Landsverdediging is allang geen kwestie meer van het tegenhouden van de vijand die aan de poorten staat, de vijand is al binnen, via talloze paarden van Troje binnen de muren gehaald. In 2004 pleitte de toenmalige regering voor de oprichting van een Europese veiligheidsdienst, de EIVD. 'Volgens VVD-Kamerlid Wilders', schreef de Volkskrant toen (15-3-2004), 'is de bestaande samenwerking tussen de nationale diensten "middeleeuws".'
Nu neemt Wilders net iets te vaak het woord 'middeleeuws' in de mond, maar daar had hij toch gelijk. Tegenwoordig heeft hij zijn eigen partij en loopt hij voor de camera een rondje door de voormalige Schilderswijk, thans Sharia-Driehoek. Zijn vroegere partij zit in de regering. Zij wil 70 miljoen euro bezuinigen op de AIVD, in potentie onze hedendaagse waterlinie. Een misdadige bezuiniging.
Een EIVD is nooit van de grond gekomen. Europa maakt zich liever druk over het kunstmatig in leven houden van een dode munt en krankzinnige regeltjes omtrent bijvulbare olijfolieflessen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten