De negen 'excuses' van Hans de Koning

Degradatie. Ongeloof en teleurstelling overheersen. Maandenlang heeft alles om lijfsbehoud gedraaid en toch heb je geen moment echt geloofd in de slechtste uitkomst. Je wilt het liefst onder een steen wegkruipen.

En dan komt op maandag je club ineens langs bij De Wereld Draait Door. Niet in een discussie met betrokkenen over het hoe en waarom van de degradatie, maar in een fragment in de lolligefilmpjesrubriek 'De tv draait door': Coach Hans de Koning die vrijdagavond na de wedstrijd voor de camera's van RTL de tegenslagen van dit seizoen opsomt. Onder in beeld liep nu een teller mee, een koddig geluidje was eronder gemonteerd. 'Maar je moet niet zeuren,' besloot De Koning zijn klaagzang. Hilariteit in de VARA-studio. 'We moeten eerst naar onszelf kijken,' voegde De Koning er in werkelijkheid nog aan toe, maar dat was er door de VARA begrijpelijkerwijs uitgeknipt. Begrijpelijk maar wrang.

Laten we de negen (volgens DWDD) tegenslagen die De Koning noemde eens bekijken.
1.'Blessures': Grote blessuregolven zijn er niet geweest. Met dit 'excuus' wordt dan ook maar aan één specifieke speler gerefereerd: Erik Quekel. De veelscorende spits is al meer dan een jaar zwaar geblesseerd. Zijn doelpunten werden node gemist. De vervangers scoorden veel tot aan hun aftocht (zie hieronder), daarna liet het gemis zich pijnlijk voelen.
2.'Geen groep zijn': De grote kracht van voorgaande jaren, de harmonie binnen de selectie, het groepsgevoel, was dit jaar ver te zoeken. Tshibamba en Fachtali lagen overhoop met elkaar en dat had een negatieve uitwerking op de rest van de selectie.
3.'Escalaties met spelers': Tshibamba en Fachtali gingen uiteindelijk met elkaar op de vuist en werden op staande voet ontslagen. Weg rotte appels, maar ook: weg scorend vermogen.
4.'Punten in mindering van Haarlem': Vóór het echec van HFC Haarlem was er nauwelijks een vuiltje aan de lucht. Netjes boven de streep, alles in eigen hand. Maar ineens werden vier zuurverdiende punten afgenomen en stond Oss plotseling laatste.
5.'Wel en niet weten hoeveel clubs er degraderen': Nog in het lopende seizoen werd definitief besloten de degradatieregeling al deze jaargang in te laten gaan. Met het faillisement van Haarlem en het welles-nietes-verhaal van Veendam wist niemand waar hij aan toe was.
6.'Clubs die de boel in de maling genomen hebben': Er is genoeg over geschreven, ook door mij: in Veendam heeft men er een grote klerezooi van gemaakt. Er werd zelfs een nepsponsorcontract opgesteld om de licentie veilig te stellen. Valsheid in geschrifte, anyone? Nu sleept iedereen iedereen daar voor de rechter maar geld is er nog steeds niet. Al tweehonderdzesendertig keer heeft op Teletekst gestaan dat het eind van Veendam nu dan toch echt nabij is, maar het is een gebed zonder eind.
7, 8 en 9. 'Strafpunten Telstar': De laatste drie zijn er alleen volgens DWDD drie; het gaat feitelijk doorlopend om de zaak-Telstar. De KNVB had de witte leeuwen drie punten in mindering gegeven om financiële redenen. Uiteraard ging de club in beroep. De KNVB deelt al jaren minpunten uit, daar wordt steevast tegen in beroep gegaan, maar nog nooit is een club in het gelijk gesteld. Telstar kreeg echter zomaar de drie punten terug. Vlak voor de wedstrijd tegen Oss, ook dat nog.

Het is een beetje zielig om naar externe excuses te gaan zoeken als je degradeert. Wie met 8-1 een wedstrijd verliest en in het alles-of-niets-duel met 5-1 de boot in gaat, heeft weinig te zoeken in de eerste divisie. Sportief is er weinig op de degradatie af te dingen. Het veldspel was van een beduidend lager niveau dan in voorgaande jaren. Daar zijn echter wel redenen voor. De beperkte financiële middelen noopten de club dit jaar creatief te zijn qua spelersbeleid. De betere spelers waren simpelweg onbetaalbaar. Elke euro kun je maar één keer uitgeven. Het steekt daarom dat andere clubs hun euro doodleuk vier keer hebben uitgegeven en daar glansrijk mee wegkomen.

In Zeist moeten ze het inmiddels wel benauwd hebben gekregen. De belabberde financiële situatie in het betaalde voetbal heeft er prioriteit nummer 1. Oud-staatssecretaris Willem Vermeend werd zelfs ingehuurd om met een werkgroep de situatie in kaart te brengen. Nu blijkt echter dat je met de boel belazeren het meeste bereikt. Blijkbaar loont het je diep in de schulden te steken, je nergens wat van aan te trekken, moedwillig nepcontracten te tekenen om een licentie binnen te halen en spelers te kopen van wie je weet dat je nooit hun salaris kunt ophoesten maar die je wel een mooie plek in de eindrangschikking garanderen. De KNVB grijpt toch niet in, deelt hoogstens een lullig puntje in mindering uit, en intussen eindig je mooi in het linkerrijtje terwijl een club die netjes met een sluitende begroting heeft gewerkt en het hierdoor met mindere spelers moest doen, uit het betaalde voetbal degradeert.

(Engeland is wat dit betreft wel een lichtend voorbeeld, de FA deelt daar zonder mededogen 10 (Portsmouth, Southampton, Crystal Palace) of zelfs 30 (Chester City, Luton Town) punten in mindering uit bij financiële malversaties.)

Dit seizoen is er een precedent geschapen dat de bonzen van de KNVB slapeloze nachten moet bezorgen. Als er vanaf volgend seizoen clubs in de problemen komen heeft de bond geen poot om op te staan. Op het moment dat Zeist de betreffende club de licentie wil afnemen hoeft de club slechts met het vingertje naar Veendam te wijzen. Waarom wij nu wel en zij vorig jaar niet? De KNVB heeft de situatie in Oost-Groningen veel te lang aangekeken, zich laten inpalmen door alle stoere verhalen, en nu is het te laat.

Ook MVV, uitgerekend de club die de trekker overhaalde, verkeert in zwaar weer. Ramon Rovers, voorzitter van de supportersvereniging De Trouwe Oss, verwijst in zijn laatste column fijntjes naar de encyclopedische definitie van 'betaald voetbal': 'Met betaald voetbal wordt een voetbalcompetitie aangeduid waarbij de spelers en trainer een salaris krijgen.' In Maastricht is al maanden geen geld meer overgemaakt aan spelers en staf. Ambitie en overmoed hebben daar al veel te lang vlekken gemaakt op het huishoudboekje.

TOP Oss heeft zelf ook te lang boven zijn stand geleefd. Nog jarenlang is de club zoet met het afbetalen van leningen en schulden. Op tijd werd echter het licht gezien en is de tering naar de nering gezet. Oss is nu de dupe geworden van zijn eigen fatsoenlijke en realistische beleid. Rovers besluit: 'Waarom moet een club op sportieve gronden een stap terug doen terwijl er (minstens) twee clubs niet eens voldoen aan de basisprincipes van een betaald voetbal organisatie? Wie kan me dat uitleggen?' Dat kan alleen de KNVB. Maar die hult zich nu in stilzwijgen.

De toekomst van de club is vooralsnog ongewis. Wel schijnt hoofdsponsor Frans Heesen te kennen hebben gegeven nog minstens een jaar door te gaan. Ook bij de kern vaste supporters merk ik een grote vastberadenheid de club te blijven ondersteunen. Laten we hopen dat we over een jaar weer in het nieuws komen. Als de eerste club die vanuit de amateurs naar de profs promoveert.