vrijdag 25 december 2009

De Byrds verliezen het van de tijd; en andere notities

Zojuist is de Top 2000 begonnen. Voorafgaand heb ik de lijst eens doorgenomen en dat was, zoals elk jaar, weer even slikken. Een ontstellend aantal van 217 liedjes staat voor het eerst in de lijst, waarvan 17 uit 2009...

De jaren 60 - mijn favoriete muziekdecennium - zijn het grootste slachtoffer. Zoals Bert Haandrikman al bij aanvang van het eerste uur zei: de jaren beginnen te tellen voor de Top 2000, veel oude platen hebben de lijst moeten verlaten ten faveure van recentere producties.

Er zijn vier legendarische bandjes die de popmuziek in de jaren zestig groot hebben gemaakt: Beatles, Rolling Stones, Beach Boys en Byrds. Van die vier zijn de Byrds het rapst uit het collectieve geheugen aan het verdwijnen. De Beatles spreken altijd weer een nieuwe generatie aan, de Stones blijven hip en de Beach Boys hebben zo langzamerhand een mythische status gekregen in de persoon van de getourmenteerde Brian Wilson.

Stones en Beach Boys heb ik nooit echt leren waarderen, van The Byrds krijg ik nooit genoeg. Dit jaar moeten ze genoegen nemen met vier noteringen, die ook nog eens flink gezakt zijn: Mr. Tambourine Man (#696), Eight Miles High (#1177), Turn Turn Turn (#1468) en My Back Pages (#1772). Zeer karig en ahistorisch. I'll Feel a Whole Lot Better, All I Really Want to Do en Jesus Is Just Allright horen er bijvoorbeeld ook in.

Hoogste nieuwe binnenkomer is Coldplay met Viva la Vida, op nummer 11. Dit is geen typfout, ik herhaal: #11.

Vlak daarna komt de onvermijdelijke Marco Borsato met Dochters (#25). Heel meevoelend en zo - hij zit immers aan de grond -, maar bij mij komen dan toch de woorden van Hans Teeuwen op: 'respect en medelijden houden ook een keertje op'.

Al die titels van Marco B. krijgen nu opeens een wrange connotatie, merk ik: Rood, Binnen, De Waarheid, Dromen zijn bedrog, Voorbij...

Ik heb overigens een theorie: Flappie van Youp van 't Hek is een profetisch nummer: het is geschreven vanuit het perspectief van het zoontje van Marco Borsato.

De mechanismen achter het stijgen en dalen van artiesten zijn elk jaar weer mysterieuzer. Natuurlijk, doodgaan doet je noteringen goed. Dat blijkt dit jaar wel bij Ramses Shaffy en Michael Jackson. Maar voor Al Martino geldt juist het omgkeerde: Spanish Eyes en Volare zijn uit de lijst verdwenen.

Grootste daler is Make Me Smile van Steve Harley en Cockney Rebel: van #569 naar #1826. Wonderlijk. Ook Anneke Grönloh's Brandend Zand is hard op weg naar de uitgang: van #491 en #1570. In 2005 was er nog veel ophef toen Grönloh ineens op #110 stond. Adamo is in totaal 1731 plaatsen gezakt, plus een verdwenen notering; de Animals zijn zelfs 2045 plaatsen en twee nummers kwijt.

Ook de enclave Limburg heeft het dit jaar af laten weten. De neus omhoeg van Rowwen Hèze is het hoogste nummer van vorig jaar dat dit jaar geheel verdwenen is (vorig jaar #297). G. (Gé) Reinders is zo'n honderd plekken gezakt met z'n blaosmuziek.

Grootste stijger is Alive van Pearl Jam: van #1870 naar #49. Black is nieuw binnengekomen op #803. Terechte stijgers: Rockin' in the Free World van Neil Young (van #1789 naar #367), Street Spirit van Radiohead (van #1078 naar #92) en het prachtige Scarborough Fair van Simon & Garfunkel (van #1318 naar #649).

Pearl Jam en Radiohead lijken dus een vaste waarde te zijn geworden. Radio 2 moet nu oppassen dat het niet te veel een 3FM-lijst gaat worden. Metallica en Nirvana zijn immers ook al tot de bovenste plaatsen doorgedrongen, terwijl fanclubgevoelige alternatieve acts als Queensryche en Muse gek genoeg ook de lijst hebben gehaald.

Ook de Nieuwe Dufheid sijpelt de lijst in: Colbie Cailliat met Jason Mraz (#1453), Amy McDonald (#146, #365 en #1777) en het dieptepunt op #28: Make You Feel My Love, de versie van Adèle. Arme Bob Dylan.

Vanavond begint ook weer het mooie programma Top 2000 a Go Go. Elk jaar is de opzet van het programma ongewijzigd en bij nader inzien is het ook moeilijk te bedenken wat er uit zou moeten verdwijnen. Hoogtepunt vind ik altijd de muziekhistorische les van Leo Blokhuis. De hyperactieve Matthijs van Nieuwkerk raakt elke dag weer opgewonden als hij Blokhuis mag introduceren ('mijn muzikale steun en toeverlaat, Dón Leooooo Blokhuis!!!!'). De verlegen Blokhuis kijkt dan heel schuchter de camera in, wat minzaam glimlachend. Schitterend.

Saillant detail: vanochtend schakelde ik mijn oude Sharp-radiootje uit 1995 in om af te stemmen op Radio 2. Het ding wordt het gehele jaar niet of nauwelijks gebruikt, alleen de laatste dagen van het jaar doet hij dienst. Toen ik naar beneden wilde gaan en de radio wilde uitzetten, lukte dit niet. Ik kon de aan/uit-knop zo vaak als ik wilde indrukken, de radio bleef spelen. Alsof de radio weet dat hij deze dagen non stop moet functioneren...

3 opmerkingen:

Sigrid zei

Het hoort er ook echt bij in deze periode van het jaar. Dat 'Make me Smile' de grootste daler is doet wel pijn aan mijn hart... Misschien moeten we volgend jaar een actie starten: t-shirts bedrukken, spandoeken ophangen, e-mailbommen verspreiden etc.

Anoniem zei

Met alle respect maar dat Ramses Shaffy zo hoog staat is natuurlijk schandalig.
gr. Thomas

Marc van Zoggel zei

Hij was een fantastische artiest met prachtige liedjes, maar drie keer in de top tien is inderdaad schromelijk overdreven.