NRC is Volkskrant in alle opzichten voorbijgestreefd

Geenstijl steekt er geregeld de draak mee: de papieren krant. 'Dode bomen' worden ze dan genoemd. Kranten hebben het moeilijk in de eenentwintigste eeuw, niemand twijfelt daar meer aan. Het leven wordt steeds jachtiger en mensen hebben behoefte aan snel opgediende, hapklare brokken nieuws. Jongeren groeien op met internet en lezen het nieuws op het net.

Als krant kun je het beste anticiperen op deze ontwikkeling en trachten met je tijd mee te gaan. Klagen en zeuren en hardnekkig vasthouden aan oude constructies en achterhaalde principes is zinloos. NRC/Handelsblad en De Volkskrant, de twee 'kwaliteitskranten' van Nederland, gaan mijns inziens op een verschillende manier om met de ontwikkelingen.

De NRC heb ik altijd een veel oubolligere, veel elitairdere krant gevonden dan De Volkskrant. Mensen die niet het Brabants Dagblad lazen waren de rijkelui, de 'kakkers'. Zij lazen de NRC. De Volkskrant las eigenlijk niemand. Zo was voor mij als kind de standaardsituatie. Als student moest ik weleens De Volkskrant raadplegen. Een prettige, degelijke, overzichtelijke krant, vond ik toen.

De laatste jaren heeft de NRC echter meer en meer die status overgenomen. Eerst kwam men al met NRC Next, een sympathiek experiment om internettende jongeren die toch een behoefte hebben aan 'papieren' nieuws en enige verdieping tegemoet te komen. Met die verdieping viel het in de praktijk overigens nogal tegen. Zij moest komen van columnisten Aaf Brandt Corstius, Rob Wijnberg en Jan Blokker. Om met die laatste te beginnen: een hippe afsplitsing van je krant beginnen en dan Blokker (geb. 1873) er stukjes voor laten schrijven, ik beschouw het maar als een vreemde mengeling van sarcasme en het aanbieden van bezigheidstherapie. De twee jonkies dan. Hugo's dochter schrijft vooral lieve, naïeve huis-tuin-en-keukencolumns. Wijnberg schrijft echt over zaken van algemeen belang als politiek, media en maatschappij. Hij slaat soms de plank mis, maar zijn scherpzinnigheid en kennis maken hem veelbelovend.

Bij De Volkskrant bedacht men dat er daar dan ook maar een jongereneditie op tabloidformaat gemaakt moest worden. Hoofdredacteur Pieter Broertjes verklaarde dat het een tabloid voor 'jonge, hoogopgeleide, progressieve mensen' moest worden. Linksige mensen dus. Dat preken voor de eigen parochie stuit me meteen tegen de borst. Als ik niet honderd procent progressieve opvattingen heb, ben ik niet welkom. Volkskrant Next zou V moeten gaan heten en in 2009 uitkomen. Het is bijna 2010 en ik heb nog niks gezien. Op internet is overigens al wel een Volkskrant V verschenen, onder de naam De Joop. Ook zo'n krantje vol meningen voor mensen die die meningen delen en zeker niet met andere meningen geconfronteerd willen worden.

Ook op internet timmert NRC harder aan de weg dan De Volkskrant. Neem de boekenbijlage. Waar De Volkskrant een lelijke, gebruiksonvriendelijke boekensite heeft, daar heeft de NRC met NRC Boeken een website die echt iets toevoegt aan de krantenbijlage. Met series, lange en korte recensies, specials, rubrieken en boekennieuws. Wie niet de grote boekenbijlage wil doorploegen, heeft genoeg aan de webvariant. Ze sluiten elkaar evenwel niet uit: de website is een uitstekende aanvulling op de krant, ook omdat NRC veel met beeld en geluid werkt. De nrc.tv-columns van Pieter Steinz benutten de mogelijkheden van nieuwe media volop: een boekrecensie, met beeld en geluid, op internet, met de mogelijkheid tot reageren. (Ook nrc.tv's 'nrc rockt' met Eric Corton is interessant, bijvoorbeeld de laatste aflevering waarin een hevig knikkende Corton The Temper Trap introduceert.)

De NRC lijkt de juiste instelling te hebben: als dode boom kun je maar beter een groot deel van je boekenbijlage op internet zetten. Mochten de papieren varianten verdwijnen, dan heb je in ieder geval het grootste deel van je oude publiek én de Volkskrant Cicero-lezers voor je digitale boekenbijlage gewonnen. Dan komen de adverteerders vanzelf oversteken.