(On)gezegden

Een rubriek over de zin en onzin van spreekwoorden, uitdrukkingen en zegswijzen in het hedendaagse tijdperk.
'Beledigende opmerkingen krijg je naar je hoofd geslingerd: "je mag er nog best wezen" - Hoezo? Als je minder mooi was geweest, had je dan op moeten flikkeren of zo?!' (T.Maassen)

1. De brutalen hebben de halve wereld
Als dat werkelijk zo is, dan betekent dat dat de niet-brutalen altijd nog de andere helft van de wereld hebben en lijkt er mij in feite niet zo gek veel aan de hand.

2. Stille waters hebben diepe gronden
Niet alleen een mooi gezegde door het beeldende karakter en dat prachtige meervoud 'waters', maar ook nog eens erg waar. De stille waters zijn de doemdichters, de metafysica-filosofen. Maar ook de morbide moordenaars en de vileine verkrachters: buurvrouw: 'hij was altijd zo'n onopvallende man'. Vergeet ook niet de student: 'Toen [hij] klein was heette hij altijd: zulk een heel lieve, zoete jongen! Stille waters hebben diepe gronden. Men peinze hier eens ernstig over na!' [Klikspaan - Studentenschetsen]

3. Mens sana in corpore sano
Letterlijk aan den lijve ondervonden. Ik had altijd pijntjes, onverklaarbare pijntjes. Steken in de onderbuik, in het scheenbeen, een gloeiend hete, tintelende voet. Niet leuk, hypochonder die ik ben. Sinds ik op advies van de huisarts aan krachttraining doe, heb ik er weinig last meer van. Balanceerde ik volgens deze BMI-cirkel met mijn 1 m. 73 en 55 kg lange tijd op de grens van 'gezond' en 'te licht', momenteel ben ik met mijn 60 kg op 'gezond gewicht'. Uitstekende uitdrukking dus. Vertaling van H.K. Poot: 'een gezonde ziel in een welvarend lyf' [Poot - Gedichten]. Nieuwe vertaling: een energiek esprit in een blakende body.

4. I know why the caged bird sings
En iedereen weet het. Tot uitdrukking verworden zinnetje uit een gedicht van Dunbar. In dat gedicht is de verklaring voor de gekooide vogel die ondanks zijn gevangeschap erop los zingt dat hij zich naar Hemelse vrijheid zingt: 'It is not a carol of joy or glee/ But a prayer that he sends from his heart's deep core/ But a plea, that upward to Heaven he flings -/ I know why the caged bird sings. Ik zie ook een andere betekenis. De gekooide vogel kan niks, maar hoeft en wil ook niks. Iedereen wil weleens in volledige staat van passiviteit verkeren. Simpelweg gezegd worden wat te doen en zonder nadenken de taak uitvoeren. Zonder morren het zangzaad accepteren en het verplichte wijsje fluiten. Geen initiatief, vrede met de apathie: that's why the caged bird sings.

5. Een goede buur is beter dan een verre vriend
Waarom? Omdat de buur op zondagochtend op de koffie komt als je op je gemak met je krantje van je enige vrije morgen wil genieten? Omdat je bij de buur op verjaardag moet terwijl je daar verder niemand kent? Omdat je altijd post voor de buur in jouw brievenbus vindt? De verre vriend is in de hedendaagse digitale communicatiewereld een dichtbije verre vriend. Een vriend met wie je contact opneemt als het je uitkomt (lees: aan wie je een mailtje terug stuurt als het je uitkomt). We hebben e-mail: 'een goede buur is beter dan een verre vriend' gaat niet meer op. Ook: we hebben de webcam: 'uit het oog uit, het hart' gaat niet meer op. We draaien de deur op slot voor de goedige buur en verwelkomen digitaal de verre vriend. You've got mail. Virus detected?