Goethe

Donderdag schreef ik een stukje over misverstanden. Vandaag wil ik daar nog een keer op terugkomen. Het betreft een misverstand dat niet zo heel verrassend is, waar een inmiddels al canonieke 'oplossing' voor is en waar ik ook een alternatieve zienswijze op heb die ooit door iemand is geopperd.

Het gaat om de grote Duitse schrijver Johann Wolfgang von Goethe. In 1833 zouden op zijn sterfbed zijn laatste woorden 'Mehr Licht!' geweest zijn. Zelfs in zijn uiterste seconde wist de maestro nog een poëtische smeekbede om meer licht in de duisternis te prevelen. In werkelijkheid zou Goethe letterlijk dit gezegd hebben: 'Mach doch den zweiten Fensterladen auf, damit mehr Licht hereinkomme.' Een profaan verzoek om de gordijnen te openen dus...

Een alleszins redelijke oplossing voor het misverstand. Een interessante variant werd echter naar voren gebracht door mijn docent Duits op de middelbare school, dhr. Louck Everaars. Terwijl hij een rolluik omhoogtrok in het lokaal waar we les hadden, vertelde hij bovenstaande anekdote over de laatste woorden van Goethe. Zijn eigen interpretatie was dat Goethe 'Mir liegt...' had gezegd. In Weimar zou men namelijk vaak 'Mir' als onderwerp gebruiken i.p.v. 'Ich', als in 'mir ist kalt' o.i.d. Goethe had nog iets willen zeggen of gebieden over zijn lighouding, maar de dood was hem voor geweest. Of het waar is is onwaarschijnlijk, maar het feit dat ik de versie van Everaars en het moment waarop hij die vertelde nog met een glimlach herinner toont aan dat het niet zo vreemd is dat hardnekkige misverstanden vaak beklijven door hun poëtische karakter.