Het is de schuld van de Joden

Een blogger's block? De verschrikkelijke zomer van 2014 slaat een mens zijn toetsenbord uit handen. De oorlog in Oekraïne. Het conflict tussen Israël en Hamas. De genocide in Irak. En vooral, als gemene deler bij dat alles: het oprukkende antisemitisme, dat al veel langer als een smeulend vuurtje aanwezig was maar nu, aangewakkerd door het woeden van de gehele wereld, om zich heen grijpt als een uitslaande brand.
We kijken, lezen, vrezen.
Door de zoveelste escalatie in het Midden-Oosten is sluimerende Jodenhaat nu onder de schaamlap van kritiek op de staat Israël openlijk en virulent geworden.
In Den Haag stond op 24 juli een horde barbaren, zwaaiend met ISIS-vlaggen, 'dood aan de Joden!' te blèren.
Burgemeester Van Aartsen, die op vakantie was, liet zich briefen en vond dat er 'geen grenzen waren overschreden'.
Van de ophitser van dienst moesten de Joden terug in de riolen verdwijnen waaruit ze tevoorschijn waren gekropen.
Maar Van Aartsen, die op vakantie was en bleef, vond dat er 'geen grenzen waren overschreden'.
Ze zouden blijven schreeuwen, brulde de haatbaard, tot de eindoplossing bereikt was: 'Wij zullen blijven spreken tot de Levant gezuiverd wordt van de Joden!'
Maar Van Aartsen, de lafaard Van Aartsen, vond dat er 'geen grenzen waren overschreden'.
Arjan Erkel en Jan Bennink luidden op 30 juli in een opiniestuk in NRC Handelsblad de noodklok: de 'oeroude onvervalste jodenhaat' is terug. Met veel retoriek riepen ze op 'deze keer te vechten voor onze joden'.
Het artikel ontlokte Tom Wieringa een meesmuilende column. Erkel en Bennink 'spelen het Comité van Waakzaamheid na', schreef hij in het Brabants Dagblad. Ze zouden zich bij voorbaat willen vrijpleiten van schuld aan een nieuwe massamoord: 'Zoals er veel mensen goed zijn na de oorlog, zijn er ook mensen goed voor de oorlog.' Maar is dat niet precies wat onze taak nu is? Goed zijn vóór de oorlog opdat die oorlog er helemaal niet komt, opdat er dit keer geen ná de oorlog is?
Gelukkigen pikten anderen het signaal wel op. Donderdag 7 augustus verscheen een paginagrote advertentie in De Telegraaf waarin tal van Nederlanders stelling namen tegen het oprukkende antisemitisme. Van Jan Peter Balkenende tot Herman Pleij en van Louis van Gaal tot Henny Huisman, vrijwel alle lagen van de samenleving waren vertegenwoordigd.
Initiatiefneemster Esther Voet (Centrum Informatie en Documentatie Israël) had ook Geert Wilders benaderd, wiens partij weliswaar samenwerkt met de partij van antisemiet Le Pen-père, maar die zich ook weleens met een keppeltje op wil laten fotograferen. Toen hij echter de volgende dag Mark Rutte bekritiseerde omdat die 'de olifant in de kamer' zou negeren: de correlatie tussen het toenemende antisemitisme en islamisering, werd hij prompt van de lijst afgevoerd. Misschien wel zo verstandig, aangezien Wilders de zaak alleen maar wil ophitsen.
'Kritiek op Israël? Oké. Jodenhaat? Nee!' luidde de kernachtige en enige juiste conclusie van de advertentie.
In België ging het anders. Daar publiceerden intellectuelen op 4 augustus in Knack een open brief waarin de regering werd gemaand stelling te nemen tegen 'de apartheidsstaat Israël' (sic).
Wisten de integeren onder de ondertekenaars van tevoren wie er allemaal nog meer benaderd waren? Ik waag het te betwijfelen, want dan had men toch wel twee keer nagedacht. Daar sta je dan als schrijver met een geweten, of als brave academicus, op één lijst met een sinister sujet als Abou Jahjah en met een slinkse antisemiet als Charles Ducal.
Deze dichter had op 1 augustus in zijn hoedanigheid van Dichter des Vaderlands een zeer dubieus gedicht in De Morgen gepubliceerd, met regels als 'Je bent nu eenmaal beter. Het staat geschreven / in Het Boek' en 'Je hebt geleerd de angst voor vervolging / levend te houden zonder angst, arrogant / als de man die zijn vijand zelf heeft gekozen.' De dichter verkoopt het als een 'aanspreking tot de staat Israël', maar dat is het nu juist niet. Hier worden niet Israël of zijn leiders bekritiseerd, ook niet het onverdraagzame smaldeel van de Israëliërs, zelfs niet de gehele Israëlische bevolking, wat al infaam zou zijn. Nee, hier wordt de Jood - 'Je bent tweeduizend jaar oud' - aangesproken, in de bekende stereotypen: heerszuchtig, arrogant, machtig. Het is De eeuwige Jood op 25 regels.
'Schrijvende ratten belasteren smalend joodse mensen', schreven Bennink en Erkel al.
Dat Ducal deze woorden uit zijn pen kreeg wekt geen verbazing, gestaalde stalinist die hij is, maar wat pas echt verbijsterend is, is dat het vervolgens zo oorverdovend stil bleef. Geen begeleidend commentaar van de de redactie waarin de publicatie werd verdedigd maar afstand werd genomen van de inhoud, geen collega-schrijvers die woedend in de pen klommen. Alleen Benno Barnard hekelde de 'geësthetiseerde haat' die uit het 'aardediep beledigend' vers sprak.
Geen van de ondertekenaars van de open brief heeft zich bij mijn weten van zijn of haar mede-ondertekenaar gedistantieerd.
Barnard: 'Waarom schrijft die Ducal geen gedicht tegen de jonge moslims in onze straten, die onder vlaggen van het waanzinnige ISIS tegen Israël – zeg maar: tegen de Joden – demonstreren?'
De open brief waarin wordt opgeroepen actie te ondernemen tegen apartheidskalifaat ISIS is wellicht nog onderweg...
ISIS, waarvan Al-Qaida zich heeft gedistantieerd vanwege 'te extreem'. Nota bene! Deze nietsontziende moordmachines belichamen het absolute kwaad, de laagst mogelijke staat van primitiviteit. De yezidi worden afgeslacht, ruim een kwart van de christenen is al op de vlucht, en ook moslims die niet orthodox genoeg zijn zijn hun leven niet zeker. Onthoofdingen, amputaties en zelfs kruisigingen zijn aan de orde van de dag. Kinderen worden levend begraven.
En waar gaat de discussie hier te lande over? Treurigmakend gepalaver over de vraag of het nu wel of geen genocide genoemd kan worden, en of er nu wel of geen mandaat nodig is van Irak om te mogen interveniëren. Timmermans, die zich om een stickertje van Wilders naar Saoedi-Arabië spoedde, maar geconfronteerd met de massamoord op de yezidi niet verder komt dan de verklaring dat hun 'rechten in Irak grondwettelijk beschermd' zijn. Een quote die het verdient de geschiedenisboeken te halen.
ISIS heeft al gedreigd een nieuwe holocaust tegen de joden te beginnen. Het laat Hamas nog even het voorwerk doen. Wieringa vond de oproep tot waakzaamheid voor een nieuwe Jodenvervolging niettemin maar overdreven: 'Door wie dan toch, vraag je je af. Geen enkele westerse staat propageert Jodenhaat. Nergens in Europa worden concentratiekampen ingericht.' Maar dat is nu precies waar Bennink en Erkel tegen waarschuwen: het komt dit keer van binnenuit. Zoals de yezidi Pari Ibrahim naar aanleiding van de misselijkmakende beelden uit Den Haag al zei bij Knevel en Van den Brink(12 augustus): 'Kijk hoe dichtbij het eigenlijk is, het vindt gewoon hier plaats. Het is er al.'
David Cameron heeft een stap in de goede richting gezet. In The Telegraph noemt hij Isil - zoals ISIS in het Engels heet - expliciet een gevaar voor Europa:
'The creation of an extremist caliphate in the heart of Iraq and extending into Syria is not a problem miles away from home. [...] It is our concern here and now. Because if we do not act to stem the onslaught of this exceptionally dangerous terrorist movement, it will only grow stronger until it can target us on the streets of Britain. We already know that it has the murderous intent. Indeed, the first Isil-inspired terrorist acts on the continent of Europe have already taken place.'
Noord-Irak, zo ver van ons bed ogenschijnlijk, maar het is ook al een probleem van het hier en het nu. Nog niet in de vorm van guillotinerende terreurmilities, maar al wel als mentaliteit, en niet alleen van zich vervelende kutmarokkaantjes. Een ambtenaar werd ontslagen omdat ze verklaarde dat ISIS een Joods complot was, gerund door zionisten om de islam zwart te maken. Ze werkte bij het Nationaal Cyber Security Centrum...
Deze week zag ik Jules Schelvis (93) op de televisie. Overlevende van zeven concentratiekampen, de laatste nog levende Nederlander die in Sobibor heeft gezeten. In Berlijn vertelde hij nog maar eens zijn verhaal, broos maar onvermoeibaar.
In Berlijn staat ook het Joods Museum. Als er daar één les te leren valt, is het dat de Joden altijd de schuld krijgen. Jodensterren waren er al in de dertiende eeuw, pogroms zijn er altijd al geweest, de machtige, arrogante Joden hebben het altijd gedaan.
Aan het eind van zijn lezing - en van zijn krachten - deed Schelvis de emotionele oproep om, als er straks geen getuigen meer zijn, zijn verhaal van generatie op generatie door te blijven vertellen.
Er is vooralsnog nog genoeg animo onder jongeren om stil te staan bij oorlog en Holocaust - Dodenherdenking is in de meeste gezinnen gelukkig nog altijd stevig ingebed in de opvoeding, en lessen over de Bezetting en de Jodenvervolging in het onderwijscurriculum - maar voor hoe lang nog?
De strijd tegen antisemitisme is een pedagogische en een ideologische strijd. Het is te hopen dat de wapens van de geest daarin dit keer volstaan. Rutte heeft nog maar eens benadrukt dat opvoeding en onderwijs van vitaal belang zijn om antisemitisme bij de wortel aan te pakken.
'Dat is een nobel streven, maar het is de vraag of het zin heeft', stelt Gertjan Haaijer terecht in een commentaar. 'Op de lange termijn is het misschien nuttig voor de generatie die nu in de kinderschoenen staat. Die staan echter niet met stenen te gooien en "dood aan de Joden" te schreeuwen in de straten van de steden.'
Deze jongeren verheerlijken ISIS, 'een groep die bekend staat om het publiekelijk tentoon stellen van afgehakte hoofden van tegenstanders, groepsverkrachtingen van andersgelovigen en massaslachtingen inclusief het levend begraven van onschuldigen. Dan gaat het tonen van de gruwelen van de holocaust echt niet helpen, meneer Rutte. Integendeel: straks raken ze nog geïnspireerd.'
Zij wel, ja. Zij wel.