Misverstanden

De laatste tijd heb ik de buitengewoon interessante Encyclopedie van misvattingen van wetenschapsjournalist Hans van Maanen gelezen. De vervreemding is op haar grootst als je ingebakken, haast aangeboren kennis ineens onwaar blijkt te zijn. Zaken waar je nooit over nadenkt en die je zonder meer voor waar aanneemt blijken ineens niet te kloppen. Dat doet je beseffen dat elke vorm van kennis in feite gebaseerd is op afspraken en collectieve subjectiviteit. Om een beeld te geven van deze encyclopedie zal ik tien misverstanden die ook ik voor waar hield hier op een rijtje zetten.

10.Nederland werd bevrijd op 5 mei
In werkelijkheid werden de capitualtiedocumenten pas op 6 mei ondertekend. De vergissing komt voort uit het feit dat de documenten als datum 5 mei hebben en de Duitse opperbevelhebber 24 uur uitstel vroeg.
9.De hoofdstad van Bolivia is La Paz
Altijd gedacht en overal gelezen dat het La Paz is, maar de hoofdstad blijkt Sucre te zijn. In La Paz gebeurt weliswaar alles, maar de hoofdstad blijkt toch echt Sucre te zijn...
8.Schaal van Richter op z'n Duits/Windkracht in Beaufort op z'n Frans
Terwijl men de namen Richter en Beaufort altijd op zijn Duits resp. op zijn Frans uitspreekt blijkt het hier te gaan om de Amerikaan Charles F. Richter en de Brit sir Francis Beaufort. Op z'n Engels uitspreken dus.
7.Dante schreef de Divina Commedia
Dante schreef echter de Commedia. Pas twee eeuwen later werd Divina eraan toegevoegd, omdat men het een goddelijk boek vond.
6.Bij inspanning doet je milt zeer
Altijd te horen gekregen dat de beruchte steek in de zij na een fysieke inspanning een pijnlijke milt was. Dit blijkt echter een ophoping van lucht in de dikke darm te zijn.
5.Filippides liep van Marathon naar Athene en viel dood neer
Naar aanleiding van dit verhaal zou de Marathon in 1896 ingevoerd zijn op de Olympische Spelen. Alleen Herodotus noemt Filippides. Hij liep echter niet naar Athene maar naar Sparta, deed er twee dagen over en viel absoluut niet dood neer bij aankomst.
4.Vincent van Gogh sneed zijn oor af
Op afbeeldingen en in verhalen een onbetwistbaar verhaal. In werkelijkheid sneed hij echter 'slechts' zijn oorlelletje af.
3.Eenmaal scheren is altijd scheren
Dit geloofde ik vooral uit eigen ervaring: toen eenmaal het vlassnorretje eraf ging moest ik me steeds vaker scheren. Toch zijn wetenschappers eenstemmig: de groeisnelheid is onafhankelijk van de lengte van het haar.
2.Eva at een appel in het paradijs en andere Bijbelse kennis
De kennis van de Bijbel is geen onderdeel meer van de opvoeding tegenwoordig en dat blijkt in het aantal misverstanden. De Bijbel spreekt niet van een appel, maar van een vrucht in het algemeen, Adam en Eva moesten het paradijs uit omdat ze de boom der onsterfelijkheid dreigden te ontdekken, Jona zat niet in een walvis, Maria had meer kinderen dan alleen Jezus, Jezus werd niet op 25 december geboren, de 3 koningen kwamen niet uit het Oosten, waren geen koning, waren niet met z'n drieën enz......
1.Albinoni schreef het Adagio
Dit was de grootste schok. Tomaso Albinoni (1671-1750) staat bij mij in hoog aanzien met zijn schitterende Adagio in g-klein voor orgel en strijkers dat mij elke keer kippenvel bezorgt. Maar wat blijkt nu? Albinoni is niet de componist, maar de 20e-eeuwse musicoloog Remo Giazotto. Hij was biograaf van Albinoni en beweerde met het Adagio een schets van Albinoni te voltooien, maar ook dat is niet zeker, omdat het vermeende origineel niet teruggevonden is.
Inderdaad een schok dat een vermeend meesterwerk eeuwen later door de biograaf van de meester is gecomponeerd. Net als Max Havelaar ineens niet door Multatuli maar door zijn biograaf Dik van der Meulen geschreven blijkt te zijn...