zondag 28 maart 2010

(On)gezegden #6

Een rubriek over de zin en onzin van spreekwoorden, uitdrukkingen en zegswijzen in het hedendaagse tijdperk.

'Beledigende opmerkingen krijg je naar je hoofd geslingerd: "je mag er nog best wezen" - Hoezo? Als je minder mooi was geweest, had je dan op moeten flikkeren of zo?!' (T.Maassen)

'Wir haben es nicht gewusst'
Kardinaal Simonis bij Pauw & Witteman over het kindermisbruik binnen de katholieke kerk. Een discutabele uitspraak, maar stiekem ook een bekentenis? Duitsers die deze woorden kort na WOII spraken, waren immers wel degelijk in zekere zin op de hoogte van de gruwelen. En de laatste weken is wel gebleken dat het misbruik tot in de hoogste kringen van de kerk bekend was en altijd een hoog doofpotgehalte heeft gehad.

Dwergen op de schouders van reuzen
Naar verluidt was het de neoplatonist Bernard van Chartres die deze uitdrukking muntte. Hij wilde ermee aangeven dat de wijsgeren van zijn tijd slechts zo wijs waren omdat ze konden voortbouwen op de kennis van voorgangers. De dwerg moet, om de beeldspraak vol te houden, dus wel boven het hoofd van de reus uitreiken om hem in kennis te overtreffen. Maar krijgen we dan niet te maken met kleine reuzen en grote dwergen? De standaardverhoudingen hoofd-romp-benen van een volwassene zijn 1:3:4.
Als we uitgaan van een relatief kleine reus, zeg 3 meter, dan meet zijn hoofd 37,5 centimeter. De dwerg moet dan toch minstens 40 centimeter lang zijn. Een reus van 5 meter heeft al een hoofd van 62,5 centimeter, een reus van 10 meter eist een dwerg van 1,25 meter. Het zou allemaal net kunnen. Er treedt echter een complicatie op: Bernard van Chartres sprak van dwergen die op de schouders van reuzen zitten...*

Een appeltje voor de dorst
Deze heb ik nooit begrepen. Als je ergens dorst van krijgt, dan is het wel van een appel. Een appel is daarentegen een perfect tussendoortje om voortijdige honger een uurtje de kop in te drukken. Een appeltje voor de honger dus.

Yes we Cohen
Overenthousiaste PvdA'ers lanceerden deze slogan om Job Cohen als de Hollandse Obama te afficheren. Het is een symptoom van de hype die is ontstaan nadat de PvdA Cohen presenteerde als kandidaat-premier. Meteen steeg de PvdA in de peilingen en barstte er een euforie los ter linkerzijde van het spectrum die wat ongemakkelijk aanvoelt. Cohen heeft immers nog geen debat gevoerd, nog geen idee geopperd, nog geen plannen gepresenteerd. Kenmerk van een hype is dat de populariteit van het fenomeen net zo snel weer verdwenen kan zijn als zij opgekomen is. Misschien is hier dan ook eerder een ander gezegde van toepassing: te vroeg pieken.

Peper-en-zoutkleurig haar
Altijd als in een boek het haar van een personage wordt omschreven als 'peper-en-zout-kleurig', frons ik even de wenkbrauwen. Hoe moet ik me dat voorstellen? Peper is zwart of donkergrijs, en zout is wit. Zwart haar oké, helblond bestaat ook, maar peper én zout? Volgens mij is er maar één iemand op wie 'peper-en-zoutkleurig haar' van toepassing is: Gerda!

* Misschien had Bernard menselijke reuzen en dwergen in gedachten. Eerder deze maand overleed He Pingping, met 73 centimeter de kleinste volwassen man ter wereld. Op deze foto zien we hem met Bao Xishun, de langste man ter wereld. Hij is 2 meter 36. De verhouding dwerg-reus is dan zo ongeveer 1:3.

Geen opmerkingen: