donderdag 29 april 2010

Harry Mulish en Hugo Clous

Voor tweedehandsboeken hoef je vandaag de dag niet meer per se naar het antiquariaat of naar een boekenmarkt. Op http://www.boekwinkeltjes.nl/ bieden particulieren massaal boeken aan. Voordeel van online op boekenjacht gaan is natuurlijk de handige zoekfunctie. Tik een auteursnaam in en binnen een seconde verschijnt er een lijstje op je scherm. Handig toch? Voor zowel koper als verkoper.

In de praktijk valt dat soms tegen. Vele verkopers moeten zich afvragen waarom er toch nooit een belangstellende aan de digitale deur komt. De oorzaak is eenvoudig: ze blijven onvindbaar voor de zoekfunctie omdat ze zo slordig zijn geweest de naam van de auteur fout te spellen.

Wie is bijvoorbeeld Harry Mulish? Deze naam levert 29 hits op. Negenentwintig handelaars die er niet in slagen zoiets basaals als de auteursnaam correct in te voeren. Of het moeten Harryhaters zijn. 'Mulish' is immers Engels voor '1.koppig' en '2.als een muilezel'... Harrie Mulisch komt overigens ook nog vier keer voor.

Ook de andere twee leden van club De Grote Drie zijn niet onaangeroerd gebleven. Welke Nederlandse schrijver had drie voornamen en geen achternaam? Het is Willem Frederik Herman, tenminste volgens vijf verkopers. En drie venters hebben Gerard Reven in de aanbieding. 'Het werk van Reven, dat is pas Leven,' moeten deze rijmpuristen gedacht hebben.

Meervoudige mutilatie is ook al geen zeldzaamheid: 28 keer Borderwijk, twaalf maal Hans Favery, veertien hits voor Frederik van Eden. En de dubbele 's' is al helemaal een lastige horde. Niet minder dan 45 hits voor Willem Elschot en maar liefst 67 keer Hella Haase. Laatstgenoemde splitst zich daarnaast nog twee keer af tot Hella Haassen.

Weinig schrijvers komen er zonder kleerscheuren vanaf. Jan Wolker (3x), Simon Vesdijk, Louis Couperis, zelfs viermaal Hugo Clous. De achternaam van de laatste Gouden Uil-winnaar is ook weerbarstig. Cees Noteboom komt tien keer voor, Cees Nootenboom zelfs twaalf keer en twee verkopers maken een dubbele uitglijder met Cees Notenboom. In dezelfde categorie vinden we Thomas Roseboom (één keer) en Thomas Roosenboom (dertien keer). De dubbelfout Rooseboom blijft hier uit. Er is nog hoop.

Maarten 't Hart debuteerde ooit als Martin Hart, maar Maarten Hart heeft nooit bestaan, in tegenstelling tot wat elf boekverkopers menen. De ongetwijfeld vrolijk rondtourende schrijver Remco Camper heeft drie bevriende handelaren. Een van hen verkoopt Soberman's actie. In een camper is het immers sober leven, moet de baas gedacht hebben.

Is dit nu allemaal ergerniswekkend? Ja. Maar zo erg is het nu ook weer niet. De correct gespelde auteurs hebben nog steeds ruimschoots de overhand. Een enkele verkoper staat voor niks te adverteren op het net, de auteurs ondervinden er geen schade van. Voor één schrijver zijn er echter grote gevolgen: Joost Zwangerman. Omgebouwd en bevrucht, in een moeite door. Bij De buitenvrouw, ook dat nog.

dinsdag 27 april 2010

De negen 'excuses' van Hans de Koning

Degradatie. Ongeloof en teleurstelling overheersen. Maandenlang heeft alles om lijfsbehoud gedraaid en toch heb je geen moment echt geloofd in de slechtste uitkomst. Je wilt het liefst onder een steen wegkruipen.

En dan komt op maandag je club ineens langs bij De Wereld Draait Door. Niet in een discussie met betrokkenen over het hoe en waarom van de degradatie, maar in een fragment in de lolligefilmpjesrubriek 'De tv draait door': Coach Hans de Koning die vrijdagavond na de wedstrijd voor de camera's van RTL de tegenslagen van dit seizoen opsomt. Onder in beeld liep nu een teller mee, een koddig geluidje was eronder gemonteerd. 'Maar je moet niet zeuren,' besloot De Koning zijn klaagzang. Hilariteit in de VARA-studio. 'We moeten eerst naar onszelf kijken,' voegde De Koning er in werkelijkheid nog aan toe, maar dat was er door de VARA begrijpelijkerwijs uitgeknipt. Begrijpelijk maar wrang.

Laten we de negen (volgens DWDD) tegenslagen die De Koning noemde eens bekijken.
1.'Blessures': Grote blessuregolven zijn er niet geweest. Met dit 'excuus' wordt dan ook maar aan één specifieke speler gerefereerd: Erik Quekel. De veelscorende spits is al meer dan een jaar zwaar geblesseerd. Zijn doelpunten werden node gemist. De vervangers scoorden veel tot aan hun aftocht (zie hieronder), daarna liet het gemis zich pijnlijk voelen.
2.'Geen groep zijn': De grote kracht van voorgaande jaren, de harmonie binnen de selectie, het groepsgevoel, was dit jaar ver te zoeken. Tshibamba en Fachtali lagen overhoop met elkaar en dat had een negatieve uitwerking op de rest van de selectie.
3.'Escalaties met spelers': Tshibamba en Fachtali gingen uiteindelijk met elkaar op de vuist en werden op staande voet ontslagen. Weg rotte appels, maar ook: weg scorend vermogen.
4.'Punten in mindering van Haarlem': Vóór het echec van HFC Haarlem was er nauwelijks een vuiltje aan de lucht. Netjes boven de streep, alles in eigen hand. Maar ineens werden vier zuurverdiende punten afgenomen en stond Oss plotseling laatste.
5.'Wel en niet weten hoeveel clubs er degraderen': Nog in het lopende seizoen werd definitief besloten de degradatieregeling al deze jaargang in te laten gaan. Met het faillisement van Haarlem en het welles-nietes-verhaal van Veendam wist niemand waar hij aan toe was.
6.'Clubs die de boel in de maling genomen hebben': Er is genoeg over geschreven, ook door mij: in Veendam heeft men er een grote klerezooi van gemaakt. Er werd zelfs een nepsponsorcontract opgesteld om de licentie veilig te stellen. Valsheid in geschrifte, anyone? Nu sleept iedereen iedereen daar voor de rechter maar geld is er nog steeds niet. Al tweehonderdzesendertig keer heeft op Teletekst gestaan dat het eind van Veendam nu dan toch echt nabij is, maar het is een gebed zonder eind.
7, 8 en 9. 'Strafpunten Telstar': De laatste drie zijn er alleen volgens DWDD drie; het gaat feitelijk doorlopend om de zaak-Telstar. De KNVB had de witte leeuwen drie punten in mindering gegeven om financiële redenen. Uiteraard ging de club in beroep. De KNVB deelt al jaren minpunten uit, daar wordt steevast tegen in beroep gegaan, maar nog nooit is een club in het gelijk gesteld. Telstar kreeg echter zomaar de drie punten terug. Vlak voor de wedstrijd tegen Oss, ook dat nog.

Het is een beetje zielig om naar externe excuses te gaan zoeken als je degradeert. Wie met 8-1 een wedstrijd verliest en in het alles-of-niets-duel met 5-1 de boot in gaat, heeft weinig te zoeken in de eerste divisie. Sportief is er weinig op de degradatie af te dingen. Het veldspel was van een beduidend lager niveau dan in voorgaande jaren. Daar zijn echter wel redenen voor. De beperkte financiële middelen noopten de club dit jaar creatief te zijn qua spelersbeleid. De betere spelers waren simpelweg onbetaalbaar. Elke euro kun je maar één keer uitgeven. Het steekt daarom dat andere clubs hun euro doodleuk vier keer hebben uitgegeven en daar glansrijk mee wegkomen.

In Zeist moeten ze het inmiddels wel benauwd hebben gekregen. De belabberde financiële situatie in het betaalde voetbal heeft er prioriteit nummer 1. Oud-staatssecretaris Willem Vermeend werd zelfs ingehuurd om met een werkgroep de situatie in kaart te brengen. Nu blijkt echter dat je met de boel belazeren het meeste bereikt. Blijkbaar loont het je diep in de schulden te steken, je nergens wat van aan te trekken, moedwillig nepcontracten te tekenen om een licentie binnen te halen en spelers te kopen van wie je weet dat je nooit hun salaris kunt ophoesten maar die je wel een mooie plek in de eindrangschikking garanderen. De KNVB grijpt toch niet in, deelt hoogstens een lullig puntje in mindering uit, en intussen eindig je mooi in het linkerrijtje terwijl een club die netjes met een sluitende begroting heeft gewerkt en het hierdoor met mindere spelers moest doen, uit het betaalde voetbal degradeert.

(Engeland is wat dit betreft wel een lichtend voorbeeld, de FA deelt daar zonder mededogen 10 (Portsmouth, Southampton, Crystal Palace) of zelfs 30 (Chester City, Luton Town) punten in mindering uit bij financiële malversaties.)

Dit seizoen is er een precedent geschapen dat de bonzen van de KNVB slapeloze nachten moet bezorgen. Als er vanaf volgend seizoen clubs in de problemen komen heeft de bond geen poot om op te staan. Op het moment dat Zeist de betreffende club de licentie wil afnemen hoeft de club slechts met het vingertje naar Veendam te wijzen. Waarom wij nu wel en zij vorig jaar niet? De KNVB heeft de situatie in Oost-Groningen veel te lang aangekeken, zich laten inpalmen door alle stoere verhalen, en nu is het te laat.

Ook MVV, uitgerekend de club die de trekker overhaalde, verkeert in zwaar weer. Ramon Rovers, voorzitter van de supportersvereniging De Trouwe Oss, verwijst in zijn laatste column fijntjes naar de encyclopedische definitie van 'betaald voetbal': 'Met betaald voetbal wordt een voetbalcompetitie aangeduid waarbij de spelers en trainer een salaris krijgen.' In Maastricht is al maanden geen geld meer overgemaakt aan spelers en staf. Ambitie en overmoed hebben daar al veel te lang vlekken gemaakt op het huishoudboekje.

TOP Oss heeft zelf ook te lang boven zijn stand geleefd. Nog jarenlang is de club zoet met het afbetalen van leningen en schulden. Op tijd werd echter het licht gezien en is de tering naar de nering gezet. Oss is nu de dupe geworden van zijn eigen fatsoenlijke en realistische beleid. Rovers besluit: 'Waarom moet een club op sportieve gronden een stap terug doen terwijl er (minstens) twee clubs niet eens voldoen aan de basisprincipes van een betaald voetbal organisatie? Wie kan me dat uitleggen?' Dat kan alleen de KNVB. Maar die hult zich nu in stilzwijgen.

De toekomst van de club is vooralsnog ongewis. Wel schijnt hoofdsponsor Frans Heesen te kennen hebben gegeven nog minstens een jaar door te gaan. Ook bij de kern vaste supporters merk ik een grote vastberadenheid de club te blijven ondersteunen. Laten we hopen dat we over een jaar weer in het nieuws komen. Als de eerste club die vanuit de amateurs naar de profs promoveert.

zaterdag 24 april 2010

Zeven dagen lang (15)

17 t/m 23 april
ZONDAG Jack
Op de laatste twee speeldagen worden alle eredivisiewedstrijden tegelijkertijd gespeeld, waardoor de NOS extra commentatoren nodig heeft. Ook presentator Jack van Gelder mag traditioneel een wedstrijdje om des keizers baard aan elkaar praten.
Maar wat een aanfluiting, hij doet net of hij een hotseknotsevenement bij Spel zonder grenzen zit te becommentariëren.

MAANDAG Mijn advocaat
Dick Advocaat zegt dat hij zelf niet in onderhandeling is met de Russische bond, dat doet zijn advocaat.
Ben ik de enige die dit grappig vindt?

DINSDAG Struif
Jan-Kees de Jager krijgt een ei op zijn kop gedrukt. Fortuyn kreeg een taart met poep, Zalm een slagroomtaart, De Jager een zachtgekookt ei.
Teloorgang der activisten. Ze nemen niet eens de moeite meer een fatsoenlijke taart te bakken.

WOENSDAG Scherp
'Uilskuiken was een woord dat extreme domheid aanduidde, maar tegelijkertijd gold de uil als het symbool van de wijsheid. Belachelijk was zoiets.' (L.H. Wiener, Nestor, p.6)

DONDERDAG Fossiel
Marcel van Dam in De Wereld Draait Door. Meerderwaardige Marcel pleit voor nog meer democratisering, de kiezers zouden ook zelf de kieslijsten van de partijen moeten bepalen.
Dan moet je dus eerst gaan stemmen voor de mensen op wie je even later mag gaan stemmen. Gauw kappen met die onzin.

VRIJDAG *gecensureerd*
Het is over en uit. FC Oss is gedegradeerd uit het betaalde voetbal.
En zo pakken ze je hobby's af.

ZATERDAG (00.14 uur) Afscheid
Het stadion gaat open, de lichten branden, rouwende supporters verzamelen zich. Er worden liederen gezongen, buiten branden kaarsjes. De sfeer is sereen.

donderdag 22 april 2010

Mensje van Keulen - Een goed verhaal

Mensje van Keulen - Een goed verhaal. Atlas, 2009, 160 blz.

In de jaren zeventig van de vorige eeuw diende zich een groep schrijvers aan die met 'neo-realistisch' proza sterk afweek van de in zwang zijnde veellagige verhalen en onleesbare 'wartaal'. Naar het werk van auteurs als Maarten 't Hart, Maarten Biesheuvel, Mensje van Keulen, Heere Heeresma, Bob den Uyl en F.B. Hotz werd evenwel vaak verwezen met ietwat pejoratieve termen als 'Hollands realisme' en 'huis-, tuin- en keukenproza'.

De laatste jaren is de kritische waardering voor deze schrijvers wat toegenomen. 't Hart blijft een buitenbeentje, maar Hotz won in 1998, twee jaar voor zijn dood, nog de P.C. Hooft-prijs, Biesheuvel kreeg die onderscheiding in 2007 en de laatste bundel verhalen van Van Keulen, Een goed verhaal, staat nu op de shortlist van zowel de Gouden Uil als de Libris Literatuurprijs.

De zes verhalen in deze bundel hebben stuk voor stuk een vuil randje. Maarten 't Hart schreef geloof ik eens dat uit het proza van Van Keulen een fascinatie voor bloed en poep spreekt. Ook in Een goed verhaal is de al te menselijke smerigheid een leidmotief. In een kroeg schraapt een vrouw op de smerige mannen-wc met haar nagels het aangekoekte geel van de pisbak, dat soort werk.

Maar ook op een meer psychologisch niveau hebben de verhalen iets ongemakkelijks, iets beklemmends. Menselijke relaties zijn wankel en het resultaat van een altijddurend proces van aantrekking en afstoting. Ieder mens heeft zijn duistere kant en Van Keulen schept er plezier in juist die krochten van de ziel bij te lichten. Een man heeft zijn vrouw ongelukkig gemaakt door eenmalig overspel. Bij een strandwandeling wordt hij verkracht door een grote neger. Weer thuis kan hij er niet over spreken. Het verhaal eindigt met de man naast zijn vrouw in bed, starend naar het plafond. IJzersterk.

Onlangs las ik Allemaal tranen, de eerste verhalenbundel van de schrijfster uit 1972, een meer frivole, ongedwongen verzameling schetsen. Inmiddels heeft Van Keulen qua techniek een hoge graad van meesterschap bereikt. Uiterst geconcentreerd proza, subtiele spanningsopbouw, in enkele rake zinnen wordt een situatie of persoon getypeerd.

Voor de Libris zijn twee Nederlanders en vier Belgen genomineerd. Daar wint dus een Belg. Voor de Uil zijn één Belg en vier Nederlanders genomineerd. Die prijs gaat aanstaande zondag, wanneer de winnaar bekend wordt gemaakt, waarschijnlijk naar het noorden. Kamermeisjes en soldaten van Grunberg is, hoe interessant ook, een buitenbeentje tussen alle fictiegeweld en 's Nachts komen de vossen en Zoete mond van respectievelijk Nooteboom en Rosenboom zijn degelijke werken maar zeker geen hoogtepunten in de oeuvres van deze grote namen. Een goed verhaal ligt misschien wel op koppositie voor zondag.

*****

dinsdag 20 april 2010

Engeland is geen lichtend voorbeeld

De term 'paniekvoetbal' is van oorsprong een tactische term uit de voetballerij. Steeds vaker echter wordt het begrip gebruikt in het politieke en maatschappelijke debat. In de totale hysterie rondom de bekerfinale is de laatste weken heel wat paniekvoetbal gespeeld.

Met de noodoplossing de finale over twee wedstrijden te laten spelen hebben we ons behoorlijk voor schut gezet in binnen- en buitenland. Blijkbaar is het in Nederland niet mogelijk een duel tussen twee rivalen in goede banen te leiden. Dat houdt automatisch in dat de organisatie van het WK 2018 verder weg dan ooit is. Hoe overtuig je de FIFA dat je een gigantisch toernooi met gigantische veiligheidsmaatregelen aankunt als een binnenbrandje je al te machtig is?

In het debat voorafgaand aan de beslissing is veel onzin uitgekraamd. Steeds maar weer werd de Nederlandse situatie vergeleken met Engeland. In Engeland is een voetbalwet aangenomen, het supportersgeweld is daar succesvol bestreden en hooligans hebben het daar niet gewonnen van de politie, zo klonk het wijd en zijd.

Dat idyllische beeld van een Engeland waar hooligans de wacht is aangezegd en de gewone supporter zonder problemen en zonder hekken dicht op het veld gezeten de wedstrijd volgt, verdient wat nuancering. Alleen op het gebied van wetgeving loopt Engeland voor op Nederland. Daders die daadwerkelijk in de kraag gevat worden, krijgen een hoge straf en een meldingsplicht. In de praktijk betekent dit echter niet dat effectief alle hooligans het raddraaien onmogelijk is gemaakt.

Hooligans zijn nog steeds alomtegenwoordig. Lukt het ze niet meer in de stadions stennis te schoppen, dan wordt er wel in de pubs en op straat een robbertje gevochten. Vooral in de Premier League heeft het geweld zich verplaatst naar buiten de stadions. Dit kost 'de gemeenschap' minstens zo veel - en ik denk zelfs meer - geld omdat er zo veel meer materiële schade wordt aangericht. Het voordeel is dat het in de stadions daadwerkelijk veiliger is geworden en men weer vaker de kinderen durft mee te nemen. Uit de praktijk blijkt echter dat relschoppers negen van de tien keer toch wel binnenkomen. Vechten doen ze buiten de veiligheidszone, daarna gaan ze 'gewoon' voetbal kijken.

Maar ook in de stadions is het verre van vredig. Hier heeft het geweld zich vooral naar de lagere divisies verplaatst. Zoek op Google op 'pitch invasion' en je vindt talrijke recente voorbeelden van het veld bestormende supporters. Om fans van de tegenpartij uit te dagen, om de confrontatie te zoeken of gewoon om gek te doen. Vooral derby's lopen bijna altijd uit op pitch invasions.

Ook rivalen die elkaar in het bekertoernooi ontmoeten zijn risicogevallen. Eerder dit seizoen liep een cupmatch tussen aartsrivalen West Ham en Millwall volledig uit de hand met geweld en meerdere pitch invasions. Het leek wel of iedere supporter onder het bloed zat, rapporteerde een geschrokken fan na afloop. En nog onlangs op 13 maart werd de ontmoeting tussen lokale vijanden Middlesbrough en Newcastle al ontsierd door rellen rondom het stadion, ook tijdens de wedstrijd. Het probleem is dus niet opgelost maar verplaatst.

Niet alleen Engeland wordt vaak als voorbeeld gebruikt van hoe het zou moeten, ook Duitsland wordt vaak genoemd. Daar zitten supporters van beide clubs door elkaar in het stadion. Met alle respect, maar dat is toch ook niks. Voetbal is geen bijzaak. Het moet geen gezellig uitje worden met meegebrachte appelsap.

Juist gezonde rivaliteit en sfeer maakt stadionbezoek de moeite waard. Supportersgroepen die elkaar met zang en sfeeracties proberen te overtreffen, dat is mooi. Dat hoeft heus niet gepaard te gaan met beledigende leuzen en gescheld met ziektes, en zeker niet met fysiek geweld. Met humor, vindingrijkheid en zelfspot is al veel sympathie te winnen. Maar rivaliteit, die mag niet verdwijnen.

Engeland is absoluut niet het walhalla als het om maatregelen tegen hooliganisme gaat, zoveel is zeker. Laat Engeland nou net de belangrijkste concurrent zijn voor de organisatie van het WK 2018. De FIFA mag kiezen of het een pitch invasion prefereert.

zaterdag 17 april 2010

Zeven dagen lang (14)

11 april t/m 17 april
ZONDAG Slak
In een van de hoofdstukken van Morgen heten we allemaal Ali laat Gerrit Komrij zien hoe een gedicht van hem tot stand is gekomen. Bij het nalezen van het gedicht ontdekte Komrij dat hij abusievelijk 'Zeno en de slak' had geschreven. In de beroemde aporie is natuurlijk sprake van een schildpad.
Dit is blijkbaar een hardnekkige vergissing in het brein van Komrij. In het stuk over Gerrit Achterbergs 'Jachtopziener' in het prachtboek Komrij's canon schreef Komrij namelijk over het gevoel dat er in dat gedicht eigenlijk iets anders moest staan dan er nu staat: 'het lijkt wel Zeno en de slak'.

MAANDAG Mevr. Ino
Oei, er is een Rita Verdonkje geslopen in de PVV-kandidatenlijst: nummer 27, Ino van den Besselaar, volgens de portretfoto een corpulente meneer met schemerende snor, wordt in het kadertje als volgt geïntroduceerd: 'Zij werkte 11 jaar bij het ministerie van Sociale zaken [...]'.

DINSDAG Dhr. Ino
De fout is ontdekt. Ino is een 'hij' geworden.

WOENSDAG Teleurstelling
Greg Shapiro, Amerikaans-Nederlandse komiek van Comedy Central. Zit-ie eindelijk bij De Wereld Draait Door, de hele uitzending zien we hem op de achtergrond in beeld, komt-ie helemaal niet aan tafel...

DONDERDAG Paniekreactie
De bekerfinale wordt over twee wedstrijden gespeeld, zonder uitsupporters.
Dat WK van 2018 kunnen we nu ook wel vergeten.

VRIJDAG Degradatiespook
FC Oss - Telstar 1-1. Een grote teleurstelling, met nog 1 wedstrijd te spelen hebben we handhaving voor het eerst niet meer in eigen hand.

ZATERDAG Uruzgan
Twee Nederlandse militairen gesneuveld in Uruzgan. Arnon Grunberg in Kamermeisjes en soldaten. Arnon Grunberg onder de mensen:
'"Heb je er zin in?" vraag ik.
[Sergeant Harry] haalt zijn schouders op.
"Ik zie het zo," zegt hij, "deze uitzending is een nieuwe bank."
"Een nieuwe wat?"
"Een nieuw bankstel. Deze uitzending betekent voor mij lekker zitten. En ik ben heus niet de enige die zo denkt. Anderen doen het voor rolluiken of overgordijnen."
[...]
De Nederlandse militairen die zijn gesneuveld in Afghanistan, zijn misschien gesneuveld voor een nieuwe eettafel of een tv. Dat is niet tragischer dan sterven voor een betere wereld. Volgens de filosoof John Gray is een betere wereld toch een utopie. Dat kan van een nieuw bankstel niet worden beweerd.'

dinsdag 13 april 2010

Van Geert tot Gom

Gisteren presenteerde Geert Wilders zijn kandidatenlijst voor 9 juni. Vijftig heren en dames, jongens en meisjes. Sommige aspiranten zijn nog jonger dan ondergetekende. Veel advocaten, docenten, ondernemers, officieren en politici. 49 keurige mensen en Richard de Mos. En Hero Brinkman op een symbolische dertiende plaats.

Het hoge aantal Pim-look-a-likes springt eruit, alsmede de PVV'ers die momenteel in Brussel werken en voor minder Brussel zijn. Speerpunt is uiteraard de islamisering. Oude bekende Sietse Fritsma is zelfs woordvoerder 'islamisering en massa-imigratie'. Deze woorden staan op de PVV-site niet tussen aanhalingstekens.

Positief is het hoge aantal 'praktijkdeskundigen', met veel leraren en zelfs een pas afgestudeerde die nog in de Schilderswijk woont. De PVV sluit - ongetwijfeld onbewust - meer en meer aan bij de ideeën die David van Reybrouck in zijn Pleidooi voor populisme naar voren brengt (niet alleen vertegenwoordiging van het volk maar ook uit het volk, etc.). Aan de andere kant: Janmaat schijnt ook ooit leraar maatschappijleer te zijn geweest, dus garantie op fatsoen is er niet.

Eigenlijk heeft de PVV op tal van onderdelen raakvlakken met de andere partijen. Qua belastingen en ontwikkelingssamenwerking met de VVD, op het gebied van onderwijs en zorg met D66 en de PvdA, de standpunten met betrekking tot Europa en de AOW zijn dezelfde als die van de SP en Dion Graus is gewoon een uit de bocht gevlogen PvdD'er. Het enige breekpunt is 'de' islam.

Het bleek eerder al uit de mislukte formaties in Almere en Den Haag: de PVV is te stijfkoppig en rücksichtslos als het gaat om islamisering, om massa-imigratie, om overlast (of 'straatterreur', in het bloemrijke PVV-vocabulaire). Voor de PVV zijn dit simpelweg drie synoniemen, en daar gaat het mis. Straatterreur heeft maar heel weinig te maken met islamisering of massa-imigratie.

De enige misstanden die religieus gemotiveerd zijn, waar het stempel 'islam' van toepassing is, zijn eerwraak, vrouwenbesnijdenis en dergelijke. Ook de positie van de vrouw valt misschien nog deels binnen deze categorie. Een hoofddoekjesverbod gaat echter regelrecht in tegen het begrip 'vrijheid' dat de partij in haar naam heeft staan. Een verbod op gezichtsbedekkende kleding in openbare functies zal er moeten komen, dat lijkt me evident, maar hoofddoekjes zullen moslima's toch echt zelf moeten afzweren. Als ideaalbeeld wordt dit breed gedragen, denk aan de hartstochtelijke uitroep 'af dat ding!' van Femke Halsema, maar dwang druist juist in tegen de emancipatie van de moslima, een veelomvattender ideaal dat ook grotendeels van binnenuit zal moeten evolueren.

Ook een moskeeverbod, om het zo maar te noemen, is onhaalbaar. Tenzij je de vrijheid van godsdienst afschaft, maar dat lijkt me geen goed idee. In Rotterdam schijnt een grote te verrijzen, maar de meeste moskeeën zijn tot op heden nog weggestopt op onooglijke industrieterreinen. Daar vallen ze overigens niet uit de toon, maar dat is een esthetisch gemotiveerde mening en geen politieke.

De islam als geloof of zelfs als cultuur is hoogstens van secundaire betekenis bij straatterreur. De meeste herrieschoppers zijn juist van god los, van allah los in dit geval. Hun religieuze achtergrond wordt hoogstens opgevoerd als weinig overtuigende verklaring achteraf. Evengoed ongelijk heeft daarom Freek de Jonge. Het nationale drama verkondigde onlangs weer dat er niks aan de hand is, dat we wat vrolijker moeten zijn, want over één generatie zouden ook de moslims geseculariseerd zijn en dan zijn de problemen vanzelf overgewaaid.

Ook de zogenaamde oorzaak 'massa-imigratie' is een loos woord. De meeste amokmakers 'van allochtone afkomst' zijn in feite van de zogenaamde tweedegeneratie, ze zijn hier geboren. Ze horen er in Marokko niet (meer) bij maar ze beschouwen zichzelf ook absoluut niet als Nederlander. Dit vacuüm is onder veel meer een oorzaak van de problemen. Feit blijft dat deze groep onruststokers onmogelijk zomaar het land uitgezet kan worden. Het zijn onze rotjongens, daar kunnen we koning Hassan niet mee opzadelen, zei Fortuyn al. (Koning Hassan was ten tijde van deze constatering al twee jaar dood, maar het idee blijft overeind.)

-----------

Het was een mooi beeld tijdens het EenVandaag lijsttrekkersdebat van 1 maart: Wouter Bos die volmondig erkende dat de problemen die Wilders aankaart reële problemen zijn en dat niemand dat nog ontkent. De andere lijsttrekkers zwegen instemmend. Wilders was even van zijn stuk gebracht. Hij haalde meteen zijn stokpaardjes van stal: 'islamisering' en 'massa-immigratie'.

Daar gaapt de kloof. Alleen als ze alle 50, van Geert Wilders tot Gom van Strien, gaan inzien dat de begrippen 'islamisering' en 'massa-imigratie' loze kreten zijn die losgekoppeld moeten worden van het bestaande overlast- en veiligheidsvraagstuk, dan is regeren met andere partijen voor de PVV een optie. Ik heb er een hard hoofd in.

zaterdag 10 april 2010

Zeven dagen lang (13)

4 april t/m 10 april
ZONDAG R.I.P.Sugar Lee Hooper (62) overleden, Rudy Kousbroek (80) overleden.
De Nederlandse cultuur verliest vandaag twee kopstukken.

MAANDAG Paasmaandag op De bargen
WK Zijspancross in Oldebroek. Modder, opspuitend zand, knetterende spannen. Dit is in de zandbak spelen voor volwassenen. Dit komt dicht in de buurt van primitief geluk. Bovendien het laatste bastion in de sport dat nog niet door de commercialisering veroverd is.

DINSDAG Oeuvreprijs
Sinds deze week blijven de pagina's 431 en 432 op NOS Teletekst leeg. LiTTerair is niet meer. Twintig jaar lang verzorgde Jef van Gool dagelijks met niet aflatende ijver deze informatieve, interessante en lezenswaardige rubriek. Literair nieuws, pas verschenen boeken en natuurlijk de vermaarde oeuvreoverzichten. En niet te vergeten de quiz aan het eind van het jaar.
Van Gool verdient nu eigenlijk een lifetime achievement award. De Jan Campert-stichting heeft vast nog wel ergens een G.H. 's-Gravesande-prijs liggen?

WOENSDAG Freek I
Nol de Ruiter, onder meer assistent-bondscoach van Leo Beenhakker bij het WK 1990, publiceert een deel van zijn dagboekaantekeningen. Er is nog veel onuitgesproken over dat rampzalige toernooi, De Ruiter licht een flinke tip van de sluier op. Behalve de incompetentie van Beenhakker en het wangedrag van enkele spelers was er ook de 'storende aanwezigheid' van Freek de Jonge in het trainingskamp. Op doel gaan staan tijdens de training, zomaar lollig in het water springen, aanschuiven bij de lunch terwijl hem dat nadrukkelijk verboden was, enzovoort.
De storende aanwezigheid van Freek de Jonge, dat is iets waar inmiddels het hele land onder gebukt gaat.

DONDERDAG Freek IIVolgens Nico Dijkshoorn is Nederland in 1990 uitgeschakeld door Freek.
Ik durf te beweren dat we ook in 1978 verloren hebben door Freek. Zijn protestactie 'Bloed aan de paal' was de stiekeme oorzaak dat Rob Rensenbrink in de finale op de paal schoot. Het hele begrip 'paal' was onbewust in het brein van Rensenbrink aanwezig tijdens die actie. Dat moet psycholinguïstisch best vol te houden zijn.

VRIJDAG Strohalm
FC Oss - AGOVV Apeldoorn 1-0. We leven nog. Tim Peters die een draak van een wedstrijd voetbalt scoort op schitterende wijze de winnende. Dat is nou degradatievoetbal.

ZATERDAG Voorspelbaar...
Uit onderzoek van Maurice de Hond blijkt dat 51% van de noorderlingen vóór samenvoeging van de provincies Friesland, Groningen en Drenthe is. 36% is tegen.
Friesland telt 646 000 inwoners, Groningen 577 000 en Drenthe 490 000. In totaal dus 1 713 000 mensen.
646 000 is 37% van 1 713 000. Dat zijn dus - geheel volgens verwachting - zo'n beetje alle Friezen die tegen hebben gestemd.

donderdag 8 april 2010

Christiaan Weijts - De etaleur

Christiaan Weijts - De etaleur. Dansnovelle. De Arbeiderspers (2009), 160 blz.

Ik heb een zwak voor schrijvers met ideeën. De plot van een verhaal is belangrijk, maar niet altijd noodzakelijk voor een positieve leeservaring. De mini-essays in Nooit meer slapen, de aforismen en visie van Mulisch, politieke romans, ik houd er wel van.

Christiaan Weijts, het grootste talent van de Nederlandse literatuur, beheerst de kunst zijn fictie op te hangen aan een brede kijk op wat er in de wereld van vandaag gebeurt en op wat er al eeuwenlang vrijwel onveranderlijk gaande is. Het verhaal van De etaleur heeft op het eerste gezicht weinig om het lijf. Etaleur Victor Zuid wordt door zijn vriendin op straat gezet, hij overnacht in het winkelcentrum van zijn opdrachtgever en wordt daar door milieuactivisten gemolesteerd. De opdrachtgever blijkt te gaan met Victors ex, en Victor zelf krijgt gevoelens voor Vita, een van zijn belagers.

Weijts' heeft zijn novelle echter doorspekt met gefilosofeer over noodzaak en toeval van zulke menselijke verbindingen. 'Alle romantiek ten spijt komt het vinden van een partner erop neer dat je de keuze hebt uit een aantal mensen die toevallig op het moment dat die behoefte bij je opkomt niet in een vaste relatie zitten. Afhankelijk van de omvang van je sociale netwerk en je leeftijd is dat een groter of een kleiner reservoir potentiële partners.' Als je dan met iemand gaat, krijg je bij diegene het gevoel van voorbestemming, 'maar in werkelijkheid had het heel anders kunnen gaan, had je die route ook met een andere kandidaat uit het reservoir kunnen afleggen.'

En passant wordt een corrigerende voetnoot bij Plato gezet: 'De oude mythe van Plato, van de eerste mensen die oorspronkelijk één wezen waren, elkaar kwijtraakten en daarna naar elkaar op zoek gingen, is volslagen ridicuul. Dat vond Plato zelf trouwens ook. In Symposion wordt dit verhaal namelijk verteld door Aristofanes. Een komédieschrijver!'

De etaleur is geschreven met een kosmische blik. De meester-verteller is een engelachtig wezen, wat reminiscenties oproept aan de vertelsituatie van De ontdekking van de hemel. Maar hier betreft het geen te pas en te onpas in aardse zaken ingrijpend wezen, het gaat eerder om een engel die geduldig aan de hemelpoort wacht, intussen met kosmische ironie hoofdschuddend de beslommeringen beneden gadeslaand: 'Het menselijk bestaan, alle feiten wijzen daarop, is geen vooraf uitgestippelde wandelroute waarbij je per ongeluk paaltjes met merktekens over het hoofd kunt zien. Het enige wat vaststaat is dat iedereen wat pogingen doet, die over het algemeen niet erg overtuigen, en die linksom of rechtsom uitkomen bij hetzelfde eindpunt, dat vanuit de oeroude en onverschillige kosmos bezien nog maar een oogwenk weg is.'

Mooi uitgewerkt wordt het verschil tussen 'detectie' en 'ontdekking'. Een detectie is een vrijwillige, bewuste vondst, een ontdekking een onvrijwillige, toevallige vondst. Alles draait om het magnetisme tussen noodzaak en toeval. De engel - zo noem ik de verteller maar even voor het gemak - vertelt ergens aan het eind hoe het zit: 'Ja, de kosmos pulseert en strooit volstrekt onverschilig toevallige gebeurtenissen rond, maar die objectieve feiten nemen niet weg dat hij [Victor] hoe dan ook, en misschien inderdaad per toeval, maar toch: dat hij deel uitmaakt van de mensengemeenschap en in die hoedanigheid niet kan ontsnappen aan zijn natuur, aan de toevallige tijd waarin hij leeft, de toevallige constellatie van menselijke relaties.' En daarmee is ook het nog prille schrijverschap van Weijts gedefinieerd.

Ik heb de vervelende gewoonte zonder potlood te lezen, maar anders had dit boekje nu volgestaan met grijze strepen en uitroeptekens.

*****

dinsdag 6 april 2010

Een programma in de zendtijd voor politieke partijen

Vlak voor het journaal van zes uur kijk ik altijd graag naar het 'programma in de zendtijd voor politieke partijen'. Onvervalste propagandafilmpjes die vaak zo knullig en stuntelig zijn gemaakt dat ze automatisch onder 'satire' dreigen te vallen. Van dik hout zaagt men planken, Camaretten op z'n Haags.

De partijen doen geen enkele moeite de bestaande clichés en vooroordelen te bestrijden. D66 laat vanzelfsprekend de lesbische jonge moeder met een baan bij een 'adviesbureau' aan het woord, de SP heeft het creatieve werk nog maar een keer uitbesteed aan knuffelbeer Bobbie Fosko en het CDA wil iets met fatsoen en met normen en waarden. Weinig inventief, nogal slaapverwekkend, daar schiet je geen zwevende kiezers mee uit de lucht.

Echt leuk wordt het pas bij de VVD. Een begintune die zo overgenomen lijkt uit Medisch Centrum West of Ingang Oost, een knip-en-plak-shot van Wouter Bos die uit een auto stapt, beelden van de bedrijvigheid in een ziekenhuis. Kortom: 'Wouter Bos komt bij de dokter', dat wordt genieten.

Dokter: 'Wat scheelt er aan?'
(Stem van) Wouter: 'Nou dokter, ik weet het niet, maar ik heb echt zo'n ongelooflijke pijn aan m'n hand, echt al meer dan een jaar...'
Dokter: 'Laat maar eens even kijken...'

Iedereen voelt hem nu natuurlijk al van mijlenver aankomen, en jawel hoor:

'Ooohh... maar ik zie het al: u heeft een gat in uw hand!'

Het spotje blijkt aan het eind van toepassing op de voorbije gemeenteraadsverkiezingen, maar de versie op YouTube heet een 'aangepaste' versie te zijn, geüpload door de 'vvdtube'. De moeite om ome Bos te vervangen is dus niet genomen. Daarmee zou overigens ook het hele fundament onder het filmpje wegvallen. Werk aan de winkel dus.

Maar niet alleen de VVD is laks, ook de PvdA zelf zond onlangs in haar zendtijd nog gewoon een filmpje uit met Wouter Bos als onwrikbare voorman. Hilarisch filmpje trouwens, zeker met de kennis van nu. Wouter met zelfverzekerde stem: Wij van de PvdA lopen niet weg voor onze verantwoordelijkheid. Ach, wat jammer nou, die theorie is zojuist gefalsifieerd. Op YouTube is de promo al verwijderd, ik kan hem in ieder geval niet meer terugvinden. Waarschijnlijk werkt men nu hard aan een prent met Jobcoman.

De aanmoedigingsprijs gaat naar de Partij voor de Dieren. Hun spotje begint uiteraard bio-industrieel. Veel emo-tv met stuiterende kuikentjes, kermende varkens en kale kippen. Daar moet deze partij het van hebben. Niet van de verbale kunsten van leidster Marianne Thieme. Mevrouw heeft de vervelende gewoonte de betrekkelijke voornaamwoorden 'die' en 'dat' door elkaar te halen, en laat men nou net een pijnlijk voorbeeld hiervan prominent in het prop-filmpje hebben opgenomen.

Thieme na de winst bij de verkiezingen van 2006: 'Voor het eerst is er een partij dat exclusief opkomt voor de belangen van dieren'. Maar daar blijft het niet bij. Ook een van haar befaamde versprekingen is geselecteerd: 'Verandering is onomkoopbaar... onontkoombaar.' En als klap op de vuurpijl krijgen we nog de volledig misplaatste 'uitsmijter' in haar spreektijd tijdens het Irak-debat: 'Voorts zijn wij van mening dat er een einde moet komen aan de bio-industrie.' Ongelukkige keuzes, en dan ben ik nog coulant in mijn oordeel.

De allerleukste thuis is echter de PVV. Geert en Fleur in een bootje. Simpel, eenvoudig, Hollands.

Geert: 'We hebben nu negen tweedekamerzetels als PVV, Fleur.'
Fleur: 'Ja nou dat worden er zeker meer!'
Geert: 'Maar dan hebben we extra hulp nodig.'
Fleur: 'Ja nou zeker weten.'

De twee roeien over een doodstil watertje. Geert, in de camera: 'Zoals u ziet is het niet altijd makkelijk om tegen de stroom in te roeien.' Nou, zo te zien wel. Maar Geert zoekt dan ook mensen 'die kunnen roeien met de riemen die ze hebben'. Haha. Maar het roeirepertoire is nog niet uitgeput. 'Roei mee met de PVV,' zo luidt de bijkans geniale slogan. Na Fitna een nieuw meesterwerk uit de collectie-Wilders. Die PVV-arthousefilmpjes gaan nog eens heel groot worden.

# Bekijk op YouTube de besproken filmpjes van de VVD, de Partij voor de Dieren en de PVV.

zaterdag 3 april 2010

Zeven dagen lang (12)

28 maart t/m 3 april
ZONDAG Tegenvaller
Dagelijks drie koppen koffie drinken vermindert de kans op hartfalen, zo stellen wetenschappers.
Het wachten is nog op een reactie van de Nederlandse Vereniging Frisdrank Water Sappen.

MAANDAG Bid of ik schiet
EO-leden zijn een 'gebedsactie' begonnen - compleet met website: ikbidenblijflid.nl - tegen al die vunzige programma's over seks en homofielen die hun omroep uitzendt.
Ik begrijp de ophef niet. Als je een échte gristen bent, dan héb je niet eens een tv.

DINSDAG De (geen)stijl van Reve
In een nagesprek bij de presentatie van deel 12 van de Volledige Werken Willem Frederik Hermans schijnen Jan Blokker en Gerrit Komrij gezegd te hebben dat de schrijfsels van weblog GeenStijl in de huidige tijd nog het dichtst in de buurt komen van het polemische werk van Hermans.
De echte voorvader van GeenStijl is echter Gerard Reve. Een bekende kreet op GeenStijl is de verwensing 'ongezien de tyfus!' Bij herlezing van Reve's Op Weg Naar Het Einde stuitte ik op de volgende lezersaanspreking: 'ik vind het helemaal geen laag bij de grondse zaak, dat ik [...] 12 gulden per pagina betaald krijg. Die twaalf gulden zijn de reden dat ik deze brief schrijf, want daarzonder wens ik u, zo dol als ik op u ben, allemaal, ongezien, de kanker.'

WOENSDAG Brief, tunnel, wit licht
Hilarisch: naar aanleiding van haar boek Dorsvloer vol confetti interviewde NOVA in december schrijfster Franca Treur samen met lotgenoten Maarten 't Hart en Jan Siebelink. Op een gegeven moment vraagt de interviewer aan Siebelink: 'U kreeg ook brieven in de bus, met bijnadoodsbedreigingen?'
Jan mist de contaminatie en gaat er serieus op in.

DONDERDAG Ook hilarisch
De politicus met het grootste gevoel voor humor is volgens de gemiddelde Nederlander Femke Halsema. Dat toont wel aan dat de humor een beetje verdwenen is uit de politiek sinds het vertrek van Mat.
Wij Nederlanders vinden onszelf overigens erg grappig. De gemiddelde Nederlander geeft zichzelf namelijk een 7,2 voor gevoel voor humor, hetzelfde cijfer als de grappigste cabaretier, Najib Amhali, krijgt toebedeeld.

VRIJDAG Porro!Elke keer als ik in Amsterdam ben, bedenk ik dat er in Spanje reisbureaus moeten zijn die bakken geld verdienen met het organiseren van blowen-in-Amsterdam-trips voor jonge Spanjaarden. En blijkbaar krijgt iedere Spaanse puber die de reis boekt zo'n inca-muts cadeau.

ZATERDAG Vrij
Misverstand: uitslapen is aan één stuk doorslapen tot je vanzelf wakker wordt.
Het genot zit juist in wakker worden op je normale tijd-van-opstaan, om dan na luttele seconden verwarring te beseffen dat je je nog eens heerlijk mag omdraaien.

vrijdag 2 april 2010

Vergane glorie #8: The Darkness

Naam: The Darkness
Functie: Band

De glorie
Geen industrie zo hypegevoelig als de muziekindustrie. Elk jaar wordt een nieuwe band uitgeroepen tot de nieuwste sensatie. Die band is dan een jaar lang omnipresent, om vervolgens weer net zo snel afgeserveerd te worden, zie Arctic Monkeys.

In 2003, maar het lijkt al veel langer geleden, trok een andere Britse band alle aandacht naar zich toe. Met hun single 'I Believe in a Thing Called Love' werd The Darkness plotsklaps gigantisch populair. Het nummer bezat power en bleef snel hangen, maar het succes was toch vooral op het conto van zanger Justin Hawkins te schrijven. Met zijn hoge uithalen was de gelijkenis met wijlen Freddie Mercury treffend.

In Engeland kwam het lied al snel op 1, net als het bijbehorende album Permission to Land. Ook in de rest van Europa steeg het tot grote hoogten. Ik herinner me dat zenders als The Box en TMF het de hele dag door draaiden. Het was dan ook waarlijk een aanstekelijk nummer waar je op een bepaalde manier behoorlijk vrolijk en druk van werd. De clip was er eentje met een knipoog en de band was wars van pretenties.

Zelfs Allmusic sprak van een 'onweerstaanbare' voorman en deelde vier sterren uit aan Permission to Land. The Darkness had de jaren zeventig en tachtig succesvol weten te combineren met een eigen, op de snelle moderne tijd toegespitst, geluid.

De vergetelheid
Niemand had verwacht dat The Darkness een one hit wonder zou blijken te zijn, maar toch draaide het daarop uit. Enige airplay genereerde nog wel de kerstsingle 'Christmas Time (Don't Let the Bells End)', maar daarna bleven nieuwe hits uit.

Tegelijk met The Darkness kwam Keane op. Media creëerden een fictieve strijd tussen de twee bands. Wie zou de grootste worden: de luidruchtige, exuberante Hawkins cum suis, of de gevoelvolle, ingetogen Tom Chaplin en zijn metgezellen? Het mag geen verrassing heten dat beide zangers de druk niet aan konden. Zowel Hawkins als Chaplin raakte langzaam verslaafd aan alcohol en drugs.

Dat Keane de 'strijd' uiteindelijk won, lag aan het aanhoudende succes van de band. Waar Hawkins en The Darkness een bedroevende vervolgplaat met de pijnlijke titel One Way Ticket to Hell... and Back afleverden, daar wisten Chaplin en Keane met hun Under the Iron Sea zowel de serieuze critici en luisteraars als het grote publiek te bekoren. Chaplin zou uiteindelijk toch knakken door zijn verslaving, net als eerder Hawkins. Maar omdat Keane reeds had aangetoond een vaste waarde te zijn, was een comeback na het afkicken geen probleem.

Dat lag anders voor Hawkins. De singles van het tweede album, 'Is It Just Me?' en 'Girlfriend' uit 2006, deden niets. Toen Hawkins aan het eind van het jaar na een verblijf in een kliniek clean werd verklaard, was er geen succes meer om op voort te bouwen. Hij verliet alsnog de band. De drie overgebleven leden - bassist Frankie Poullain was al eerder buitengeschopt - gingen in 2007 verder als The Stone Gods, maar die groep is de obscuriteit nooit ontgroeid.

In 2003 mochten The Darkness en Justin Hawkins een jaar lang schitteren. Ze kwamen niet verder dan één enkel liedje. CLIP